Ticuna - 1986 WBT (NT) Drama

Rü yexguma nawa nanguxgu ga yema Yudíugüarü peta ga Pẽntecostégu ãégaxü̃, rü yema ngunexü̃gu rü guxü̃ma ga yema yaxõgüxü̃ rü wüxi ga nachicagu nangutaque̱xegü.
Rü ngürüãchi daxũwa ne naxũ ga wüxi ga naga ñoma wüxi ya buanecü ya taxüchicü i cuxcuxü̃rüxü̃. Rü guma ĩ ga nawa nayexmagünegu nayaxũga.
Rü naxca̱x nango̱x ga üxüema ga ñoma naconügüraü̃xü̃. Rü yema üxüema rü nügüna nixĩgü, rü wüxichigü ga yema yaxõgüxü̃na ninguchigü.
Rü guxü̃ma ga yema yexmagüxü̃ rü Tupanaãxẽ ya Üünecü nüxna nangu. Rü inanaxügüe nax to ga nagawa yadexagüxü̃ yema Naãxẽ ya Üünecü naxwa̱xexü̃ãcüma.
Rü yema ngunexü̃gügu rü Yerucharéü̃wa nayexmagü ga muxü̃ma ga tóxnamana ne ĩxü̃ ga Yudíugü ga Tupanaga ĩnüexü̃ ga guxü̃ ga togü ga nachixü̃anewa ne ĩxü̃.
Rü yexguma nüxü̃ naxĩnüegu ga ñuxãcü nax yadexagüxü̃ ga yema yaxõgüxü̃, rü nangutaque̱xegü ga muxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü ga to ga nachixü̃anewa ne ĩxü̃. Rü naba̱i̱xãchie ga yema duü̃xü̃gü yerü nüxü̃ naxĩnüe ga yema yaxõgüxü̃ nax yema to ga nachixü̃anecüã̱xgawa yadexagüxü̃.
Rü yema nax poraãcü naba̱i̱xãchiexü̃ca̱x, rü nügümaxã rü ñanagürügü: —¿Tama ẽ̱xna Gariréaanecüã̱x yixĩgüxü̃ i guxü̃ i ñaa duü̃xü̃gü i tagawa idexagüxü̃?
¿Rü ñuxãcü ẽ̱xna i nüxü̃ ixĩnüexü̃ i wüxichigü i yixema i taga i nawa iyaexü̃wa nax yadexagüxü̃?
Yixema tixĩgü i Pártiaanecüã̱x, rü Médiaanecüã̱x, rü Eráü̃anecüã̱x, rü Mechopotámiaanecüã̱x, rü Yudéaanecüã̱x, rü Capadochíaanecüã̱x, rü Póntoanecüã̱x, rü Áchiaarü naanecüã̱x, rü Fríquiaanecüã̱x, rü Panfíriaanecüã̱x, rü Equítuanecüã̱x, rü Líbiaanecüã̱x ga Chiréneanearü ngaicama maxẽxü̃. Rü tatanüwa nangẽxma i Rómacüã̱x i Yudíugü ixĩgüxü̃ rü togü i Rómacüã̱x i tama Yudíugü ixĩgüxü̃ natürü Yudíugücümagu ĩxü̃. Rü tatanüwa nangẽxmagü ta i duü̃xü̃gü i Crétaanewa rü Arábiaarü naanewa ne ĩxü̃. Rü guxãma nüxü̃ taxĩnüe i ñaa ngúexü̃gü nax tagawa yadexagüxü̃, rü tagawa nüxü̃ yaxugüxü̃ nachiga ga yema mexü̃gü ga Tupana norü poramaxã üxü̃ —﻿ñanagürügü.
Rü guxü̃ma poraãcü naba̱i̱xãchiãẽgü rü tama nüxü̃ nacua̱xgü nax ta̱xacü yixĩxü̃ ga yema ngupetüxü̃. Rü yemaca̱x nügüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Ta̱xacüchiga nixĩ i guxü̃ma i ñaa? —﻿ñanagürügü.
Natürü ga togü rü nüxü̃ nacugüecüraxü̃, rü ñanagürügü: —Nangãxẽmare rü ngẽmaca̱x nixĩ i ngẽmaãcü yadexagüxü̃ —﻿ñanagürügü.

Rü yexguma inachi ga Pedru namaxã ga yema 11 ga namücügü, rü tagaãcüma ñanagürü: —Pa Yudíugü i Yerucharéü̃gu naxĩanexü̃ rü Pa Nuacüã̱xgüx, ¡rü dücax, mea iperüxĩnüe i ñaa tá pemaxã nüxü̃ chixuxü̃!
Rü ñaa chomücügü rü tama nangãxe i pema nagu perüxĩnüexü̃rüxü̃, erü pa̱xmamatama nixĩ rü ngexwaca 9 arü orawa nangu.
Natürü ñaa ñu̱xma nüxü̃ pedauxü̃ nixĩ ga yema Tupanaarü orearü uruxü̃ ga Yoé marü nüxü̃ ixuchigaxü̃ ga yexguma ñaxgux:
“Rü ñanagürü ya Tupana:
‘Ngẽma nawa iyacuáxü̃ i ngunexü̃gügu rü guxü̃ i duü̃xü̃gütanüwa tá chanamu i Chauãxẽ ya Üünecü.
Rü penegü rü pexacügü rü tá nüxü̃ nixugügü i chorü ore.
Rü choma rü tá chayango̱xetüxẽxẽ i perü ngextü̱xüxü̃gü, rü tá nüxü̃ nadaugü i ngẽma tá nüxü̃ chawéxü̃.
Rü perü yaguã̱xgümaxã tá chidexa i nanegüwa.
Rü ngẽma ngunexü̃gügu rü chorü duü̃xü̃gütanüwa tá chanamu i Chauãxẽ ya Üünecü,
rü nümagü tá nüxü̃ nixugügü i chorü ore.
Rü daxũwa tá ichanawe̱x i taxü̃ i cua̱xruü̃gü i chorü poramaxã chango̱xẽẽxü̃.
Rü ñoma i naanewa tá ichanawe̱x i cua̱xruü̃gü i nagü, rü üxüema, rü caixanexü̃.
Rü üa̱xcü rü tá nixoema rü tauemacü rü tá nagürüxü̃ naduema naxü̃pa nax wenaxarü núma naxũxü̃ ya Cori.
Rü ngẽma ngunexü̃ i nagu núma naxũxü̃, rü wüxi i ngunexü̃ i poraãcü ãũcümaxü̃ tá nixĩ.
Rü guxãma ya yíxema Corina caxe nax tüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃ca̱x, rü tá tamaxẽ’ ”,
—﻿ñanagürü ga yema orewa.
Rü ñanagürü ta ga Pedru: —Pa Duü̃xü̃gü Pa Iraétanüxü̃x, ¡iperüxĩnüe i ñaa ore! Rü pema rü meama nüxü̃ pecua̱x rü Ngechuchu ga Nacharétucüã̱x rü gumá nixĩ ga Tupana pepe̱xewa pora nüxna ãcü. Rü nüma ga Tupana rü nüxü̃ nanaxüxẽxẽ ga muxü̃ma ga mexü̃gü ga cua̱xruü̃gü. Rü pema rü meama nüxü̃ pecua̱x i ngẽma.
Rü Tupana pexna nanamu ga gumá Ngechuchu, yerü yema nixĩ ga nagu naxĩnüxü̃. Rü nüma ga Tupana rü woetama nüxü̃ nacua̱x nax pecaduca̱x tá nayuxü̃. Rü pema rü penamu ga yatügü ga tama yaxõgüxü̃ nax curuchawa yapotagüãxü̃ca̱x. Rü yemaacü peyama̱xgü.
Rü woo nayuchire̱x natürü tama yexma nayacua̱x, yerü Tupana wena nanamaxẽxẽ. Rü yemaacü ga yema yu rü taxuacüma nüxü̃ narüporamae.
Rü nüma ga ãẽ̱xgacü ga Dabí rü Ngechuchuchigagu nidexa, rü ñanagürü:
“Guxü̃guma nachauxü̃tagu ya Cori ya Tupana rü choxü̃ narüngü̃xẽxẽ nax taxuca̱xma chaxoegaãẽxü̃ca̱x.
Rü ngẽmaca̱x chataãxẽ rü taãẽãcü chawiyae.
Rü choma chayaxõ nax mexü̃wa tá chaxũxü̃ i ngẽxguma chayu̱xgu.
Erü cuma taxũtáma yuexü̃tanüwa choxü̃ cuta̱x, rü taxũtáma cunaxwa̱xe nax yayixixü̃ i chauxune i choma ya Cune ya Üünecü nax chixĩxü̃.
Marü choxü̃ nüxü̃ cucua̱xẽxẽ i ngẽma nama i maxü̃ i taguma gúxü̃wa nguxü̃,
rü tá poraãcü choxü̃ cutaãẽxẽxẽ i ngẽxguma cuxü̃tawa changexmagu”
—﻿ñanagürü ga Dabí.
Rü ñanagürü ga Pedru: —Pa Chauenexẽgüx, aixcüma pemaxã nüxü̃ chixu nax nayuxü̃ ga nũxcümaü̃cü ga tórü ãẽ̱xgacü ga Dabí, rü marü inata̱x, rü ñu̱xma rü ta tatanüwa nangẽxma i naxma̱xü̃.
Natürü nüma ga Dabí rü wüxi ga Tupanaarü orearü uruxü̃ nixĩ. Rü yemaca̱x nüxü̃ nacua̱x rü wüxi ga nataxa tá nixĩ i ãẽ̱xgacü ya Cristuxü̃ ingucuchicü, yerü ga Tupana rü yemaacü namaxã inaxuneta.
Rü yemaca̱x ga nũxcümaxü̃chima ga Dabí rü ñoma marü nüxü̃ nadauxü̃rüxü̃ nüxü̃ nixu rü Cristu rü tá yuwa ínarüda rü taxũtáma naxmaxü̃wa nayexmaecha rü taxũtáma niyixi i naxü̃ne.
Rü ñu̱xma ya Tupana rü marü wena nanamaxẽxẽ ga gumá Ngechuchu, rü guxãma ga toma rü nüxü̃ tadaugü nax wena namaxü̃xü̃, rü ngẽmaca̱x pemaxã nüxü̃ tixuchiga.
Rü Tupana rü daxũguxü̃ ga naanewa nanaga nax norü tügünecüwawa yanatoxü̃ca̱x. Rü Tanatü ya Tupana rü marü nüxna nanamu ga Naãxẽ ya Üünecü ga nũxcüma nüxü̃ yaxuxü̃ rü tá nua nax namuaxü̃. Rü ñu̱xma ya yimá Ngechuchu rü núma totanüwa nanamu i ngẽma Naãxẽ ya Üünecü. Rü ngẽma Naãxẽ nua üxü̃ nixĩ i ñu̱xma nüxü̃ pedauxü̃ rü nüxü̃ pexĩnüexü̃.
Rü taguma daxũwa naxũ ga Dabí, natürü nümatama rü ñanagürü:
“Tupana rü chorü Corimaxã nüxü̃ nixu rü ñanagürü:
‘¡Chorü tügünecüwawa rüto ñu̱xmatáta cuxme̱xwa chanangexmagüxẽxẽ i curü uanügü!’ ”
—﻿ñanagürü.
Rü ñanagürü ga Pedru: —Name nixĩ i guxãma i pema i Iraétanüxü̃ nax nüxü̃ pecua̱xgüxü̃ rü gumá Ngechuchu ga curuchawa peyapotacü, rü Tupana rü marü perü Cori ya Cristuxü̃ nayaxĩxẽxẽ —﻿ñanagürü ga Pedru.
Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnüegu ga yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃, rü poraãcü nanaxĩ̱xãchiãẽgü. Rü Pedruna nacagüe, rü yema togü ga Pedrumücügüna rü ta nacagüe, rü ñanagürügü: —Pa Toenexẽgüx, ¿ta̱xacü tá taxüexü̃ i ñu̱xmax? —﻿ñanagürügü.
Rü Pedru nanangãxü̃, rü ñanagürü: —¡Nüxü̃ perüxoe i pecüma i chixexü̃ rü Tupanaca̱x pedaugüe rü Ngechuchuégagu ípebaiü̃ nax pexü̃́ nüxü̃ nangü̃maxü̃ca̱x i perü pecadugü ya Tupana! Rü Tupana tá pexna nanamu i Naãxẽ ya Üünecü.
Rü ñaa Tupanaarü uneta, rü pexca̱x nixĩ, rü pexacügüca̱x, rü guxü̃ i duü̃xü̃gü i yáxü̃wa ngẽxmagüxü̃ca̱x nixĩ. Erü guxü̃ i duü̃xü̃gü i tórü Cori ya Tupana nügüxü̃tawa naxca̱x ca̱xaxü̃ca̱x nixĩ i ngẽma uneta —﻿ñanagürü ga Pedru.
Rü yema oremaxã rü muxü̃ma ga to ga oremaxã nayaxucu̱xẽgü ga Pedru, rü ñanagürü: —¡Nüxna pixĩgachi i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃ nax pema rü tama chixexü̃ pexügüxü̃ca̱x! —﻿ñanagürü.
Rü yema duü̃xü̃gü ga naga ĩnüexü̃ ga yema ore ga Pedru namaxã nüxü̃ ixuxü̃, rü ínabaiü̃. Rü yema ngunexü̃gu rü poraãcü nayexera ga nax yamuxü̃ ga yema yaxõgüxü̃. Rü 3,000 ga duü̃xü̃gü nixĩ ga Ngechuchuaxü̃́ yaxõgüxü̃ ga yexguma.
Rü yema yexwacax yaxõgüxü̃ rü guxü̃guma inarüxĩnüe ga yema ngúexü̃gü ga Ngechuchu imugüxü̃arü ngu̱xẽẽtae. Rü mea nügümaxã nangaugü ga norü yemaxü̃gü. Rü guxü̃guma nayumüxẽgüxü̃ rü chibüca̱x nangutaque̱xegüxü̃.

Rü yema ngúexü̃gü ga Ngechuchu imugüxü̃ rü nanaxügü ga muxü̃ma ga mexü̃gü ga Tupanaarü poramaxã naxügüxü̃. Rü yexguma yemaxü̃ nadaugügu ga togü ga duü̃xü̃gü, rü poraãcü naba̱i̱xãchie ga guxü̃ma.
Rü guxü̃ma ga yema yaxõgüxü̃, rü wüxigu narüxĩnüe. Rü mea nügümaxã nangaugü ga norü yemaxü̃gü.
Rü namaxã nataxegüxü̃ ga norü naanegü rü guxü̃ma ga togü ga norü yemaxü̃gü. Rü nügümaxã ngĩxü̃ nitoyegüxü̃ ga yema diẽru yexgumarüxü̃ nax ta̱xacü nüxü̃́ taxuxü̃ ga wüxichigü.
Rü guxü̃ ga ngunexü̃gu Tupanapata ga taxü̃newa nangutaque̱xegüxü̃, rü chibüca̱x nangutaque̱xegüxü̃ ga napatagüwa. Rü taãẽãcüma nügümaxã nachibüe.
Rü guxü̃guma Tupanaxü̃ nicua̱xüü̃güxü̃. Rü guxü̃ma ga yema ĩanecüã̱x rü nüxü̃ nangechaü̃gü ga yema yaxõgüxü̃. Rü wüxichigü ga ngunexü̃gu rü nimuetanü ga yaxõgüxü̃, yerü nüma ga Cori rü nüxü̃ narüngü̃xẽxẽ nax yaxõgüãxü̃ca̱x rü nayauxgüãxü̃ca̱x ga maxü̃ i taguma gúxü̃.

Listen to Ngechuchuarü ngúexü̃gü ga yamugüxü̃arü puracüchiga 2