Mwani - WBT Version (NT)

<div class="version vid1148 iso6393wmw" data-vid="1148" data-iso6393="wmw">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch12" data-usfm="LUK.12">
 <div class="label">12</div><div class="s1">Kumbuso kuhusu unafiki</div><div class="r"> Matwaya 10:26-27</div><div class="p"> 1Basi sambi, wanu alufu ka maalufu wajumana mpaka wengine wakiluwatana watupu. Insa cakwanza akiwambira wanafunzi wake javi: &#8220;More-moreni na furumento ya Mafarizeu&#8209;yo, mana ake unafiki wawo&#8209;wo. 2Hapana cakufinikiwa sacifafanuriwa, na cakufisiwa sacijiwikana. 3Kwa javyo, vinu vyamwambire pakisi, visikirikana juwa rikiwala. Na vyamuteterana mmasikiro kukati, vikwibiiriwa umambi.&#8221;</div><div class="s1">Nani watijuzi kumopa?</div><div class="r"> Matwaya 10:8-31</div><div class="p"> 4Insa akizidi kusowera: &#8220;Nukwambirani umwe, marafiki zangu: musiwope wanu wakuulaya mwiri, bandi ya eco awakidiri kutenda kinu cengine tena. 5Fala nankukukumbusani wamujuzi kumopa: mopeni ire &#225;ri na mamulaka bandi ya kuulaya, kumpereka munu Jahanamu! Nukwambirani kweli, eyu mopeni!&#8221;</div><div class="p"> 6Na akamba tena: &#8220;Nyuni ntanu azuzanyiwa jarajara mbiri? Novyo-sivyo, aariwariwa anta mmoja mbere ya Mwenyezimungu. 7Fala mpaka na nywiri zenu nkiswa, piya ziwalangiwa. Basi musope kinu, umwe ndi bora pakulu koliko nyuni nyingi!&#8221;</div><div class="s1">Kumwakikisha Insa mbere ya wanu</div><div class="r"> Matwaya 10:32-33; 12:32; 10:19-20</div><div class="p"> 8&#8220;Nukwambirani tena kuwa kila mweny&#233; kwakikisha mbere ya wanu kuwa anifulata omi, na Binadamu wa Binguni amwakikisha novyo mbere ya malaika wa Mwenyezimungu. 9Fala ire anikana omi mbere ya wanu akuja kukaniwa novyo mbere ya malaika wa Mwenyezimungu. 10Kila ansowerera caputu Binadamu, aswamiiwa. Fala mweny&#233; kukufurira Roho Takatifu#12:10 Kwa nfano, akamba mambo atendiwe na Roho Takatifu kuwa atendiwa na mashetwani. ashubutu kuswamiiwa.</div><div class="p"> 11Pamukoriwa mukukisiwa nsinagoga, mbere ya wakulungwa na wenye mamulaka, musishugulike kwa kuwaza masemo enu namuna vyamusaka kujibu au kusema. 12Kamana Roho Takatifu, kwa nowo wakati&#8209;wo, akufundani usowezi vyamujuzi kwamba.&#8221;</div><div class="s1">Ajali ya kuwa tajiri</div><div class="p"> 13Ikisa mmojawapo pawanu pare, akamba: &#8220;Mwanlimu, mwambire nduyangu awanye irati yetu anipe fungu rangu.&#8221; 14Fala Insa akinjibu: &#8220;Uwe mwanadamu, nani aniturire kuwa nlamuri au mwawanyi kati yenu umwe?&#8221; 15Ikisa Insa akiwambira wanu ware: &#8220;Rinang'anizireni, rikengereni na ucoyo piya, kamana mainsha a munu aapimiwa julu ya kuwa nawo vinu vingi.&#8221; 16Na iye akiwambira nkinyume, akamba javi: &#8220;&#193;kiwapo mwananlume mmoja tajiri, mmasamba mwake karuwerya pakulu futi. 17Tajiri ire akanza kuwaza javi: &#8216;Epa nitendaja? Kamana sina mahala pakutula vyakurya vyangu&#8209;vi!&#8217; 18Basi akamba javi: &#8216;Nitenda javi! Nukuka kudangula vikuti vyangu vire, nijenge vyengine vikulu-vikulu. Nomo nitula tirugu yangu piya na vinu vyengine. 19Ikisa, nirambira kimoyomoyo: &#8220;Uwe, kwanawo vyakurya vingi komakoma vyauturire myaka mingi yawenye. Sambi, pumula, irya, inywa, na tenda radi!&#8221; &#8217; 20Fala Mwenyezimungu kamwambira javi: &#8216;Kubanga! Usiku wa rero&#8209;wu Nzulairi asakula moyo wako. Basi, vinu vyautengeza-vyo, vikuwa vya nani?&#8217; &#8221; 21Insa akimariza: &#8220;Ndi vyaviri novyo, munu arikusanyira mwanyewe siyo tajiri ka Mwenyezimungu.&#8221;</div><div class="s1">Mwenyezimungu awasunga wanawe</div><div class="r"> Matwaya 6:25-34</div><div class="p"> 22Insa kawambira wanafunzi wake: &#8220;Kwa javyo nukwambirani, musishugulike na mainsha enu, camusaka kurya, wala mwiri wenu camusaka kuvala. 23Kamana mainsha bora zaida ya cakurya, na mwiri bora zaida ya mavazi. 24Wanang'anizeni mabaruku: sawavyala wala sawavuna, wala sawariturira nyumba wala nkikuti. Novyo-sivyo, Mwenyezimungu awarisa cakurya. Futi umwe muri bora pakulu koliko nyuni! 25Nani kati yenu akidiri, julu ya kushugulika, kongeza ora moja ya uhai wake?#12:25 Kigeregu dalili mana ake ndi javi: &#8220;Nani akidiri kongeza canga cake sentimeturu moja?&#8221; 26Basi sambi, ikiwa aakidiri kutenda vinu vitoto kamba evyo, faidani kushugulikira kuhusu vikulu-vikulu? 27Nanang'anizani maluwa namuna vyaakula: aakola kazi wala aapakasa, fala nukwambirani kuwa anta Selemani na ubora wa wema wake piya aavarire kamba luwa rimojawapo! 28Basi, ikiwa Mwenyezimungu avaza minyani ya nnundu iripo rero, yakuwa makeshamungu ilungula moto, futi aazidi kukuvazani umwe, muri na kumwamini aba! 29Musisakure vyakurya wala vyakunywa, na musiwe na wasi-wasi. 30Makafiri piya mulumwengu&#8209;mu wasakula evi vinu&#8209;vi, fala Baba wenu akwijiwa kuwa musakula. 31Kwasa javyo, sakulani ufalume wake, ikisa na piya vyamusakula mupewa.</div><div class="p"> 32Umwe muri kamba nkonjo ntoto wa makondoo, musope! Baba wenu kawa radi pakulu kukupani ufalume wake.#12:32 Mana ake: Mwenyezimungu kawa radi pakulu kukupani piya vyawatuririwe wenye kuntumika iye kamba nfalume wawo. 33Uzanyani vyamuri nawo, nzuruku&#8209;wo muwape masikini. Ritendereni poci sazuluvala, mali mbinguni aana mwinsho. Eko aapo mwivi wakwiwa, wala uswa wakwaribu. 34Konta paari mali enu, na moyo wenu ndi pauri nopo!&#8221;</div><div class="s1">Muwe tayari paasaka kuludi Insa</div><div class="p"> 35Insa akamba tena: &#8220;Ritengezeni, muvare muririmbise na ukanda wakurimba, na kandiyeru zenu zikorere. 36Muwe kamba watumisi vyawanrinda mwenye wawo kuludi kusherehe ya harusi, ipate akija akibiya nryango, kwa mpunde noure, wanfungurire. 37Heri watumisi wakuwa mwenye nakuja, awasingana tayari wakinang'anizira. Nukwambirani kweli, aritengeza, amwikaza na ahundumu cakurya. 38Ikiwa kaja zamu yapiri au yatatu akiwasingana wakinang'anizira, heri watumisi wakutenda javyo!</div><div class="p"> 39Ijiwani eci kinu&#8209;ci javi: inawa mwanyewe nyumba akwijiwa wakati wakuja mwivi, singari kamwasa akipapatula nyumba yake. 40Basi, muwe tayari novyo kamana wakati samudanizira ndi paaja Binadamu wa Binguni.&#8221;</div><div class="p"> 41Peduru akinjibu Insa: &#8220;Mwenye, eci kinyume&#8209;ci kwankusowera kwetu ofwe basi, au ka wanu piya?&#8221; 42Mwenye akijibu: &#8220;Amiri mwaminifu, &#225;ri na ankili, wakuwa mwenye wake amwamini kumwasira watumisi wake piya, awape poso na wakati wake, nani? 43Heri noyo ntumisi&#8209;yo wakuwa akiludi mwenye wake, ansingana akitenda javyo. 44Nukwambirani kweli kuwa antula ntumisi&#8209;yo kuwa amiri wa vinu vyake piya. 45Fala dalili ntumisi&#8209;yo awaza mmoyo mwake javi: &#8216;Mwenye wangu kankukawa kuja&#8217;, ndimana akanza kuwatabisha wenziwe waka na walume, akurya na akunywa mpaka kurewa. 46Ikiwa ntumisi atenda javyo, mwenye wake akija suku saakinrindira na wakati sejiwa, basi amwawanya vipande-vipande, antula nkonjo wa wanu sawamini. 47Kweli, ntumisi wakwijiwa nafsi ya mwenye wake ila akasa kutengeza na kutenda nafsi&#8209;yo, akuja kwibiiwa pakulu. 48Fala ire sejiwa nafsi ya mwenye wake, na akitenda kinu cakujuzi kuhukumiwa, akuja kwibiwa aba. Basi, mweny&#233; kupewa vingi, alazimishiwa vingi. &#193;zidi kupewa vingi, iye azidi kulazimishiwa vingi.&#8221;</div><div class="s1">Kwawanyana ka wanu</div><div class="r"> Matwaya 10:34-36</div><div class="p"> 49Insa akiwambira: &#8220;Omi nija kutaya moto duniya, vinajibu kuwa ukorere futi. 50Nijuzi noziwe#12:50 Insa kamba javi konta akinang'anizira kukatariwa, kulumbatiwa na kuulaiwa atimize vyalamure Mwenyezimungu., niuzunika pakulu mpaka vitimiziwe. 51Mudaniza kuwa nija niwape wanu salama duniya&#8209;yi? Nukwambirani, sivyo javyo, ila nija niwatenze kwawanyana. 52Kamana mwanzo wa sambi&#8209;pa, wanu watanu nnyumba wakwawanyana, watatu wabishana na wawiri, na wawiri wabishana na watatu. 53Wakwawanyana: wawa abishana na mwana, mwana abishana na wawa; mama abishana na mwana muka, mwana muka abishana na mama; mukwe abishana na alomb&#237;we, alomb&#237;we abishana na nkwewe.&#8221;</div><div class="s1">Ijiwirirani mana a nowo wakati&#8209;wo</div><div class="r"> Matwaya 16:2-3; 5:25-26</div><div class="p"> 54Insa akiwambira umati ure tena: &#8220;Mukiwona mawingu akilamuka upande wa magaribi, mpunde nowo mukwamba: &#8216;Ikunya nvula.&#8217; Na vikuna novyo. 55Mukiwona ikivuma mepo ya kashikazi#12:55 Kigeregu: &#8220;mepo wa upande wa suheli&#8221;., mukwamba: &#8216;Kukuja kuvujusa.&#8217; Na vikuna novyo. 56Manafiki sumwe! Mukwijiwa kwereza mana a alama za ardhi na za bingu. Basi, mana a ewu wakati&#8209;wu mutowaja kutambula?&#8221;</div><div class="s1">Salama kati ya wanu wakukosana</div><div class="p"> 57Insa akizidi kusowera, akamba: &#8220;Sababuni umwe kutowa kulamula viri na shariya? 58Ukilongozana na aduwi wako, mukuka kumilandu, tenda jitiyadi mwaha wenu wise salama muri munjira. Tenda javyo, asije kukufikisa ka nlamuri, na iye akupereke ka mwandishi akutware akutaye nkalaboshu. 59Nukwambira kuwa aulawa&#8209;mo sauripire nzuruku piya!&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

Basi sambi, wanu alufu ka maalufu wajumana mpaka wengine wakiluwatana watupu. Insa cakwanza akiwambira wanafunzi wake javi: “More-moreni na furumento ya Mafarizeu‑yo, mana ake unafiki wawo‑wo. Hapana cakufinikiwa sacifafanuriwa, na cakufisiwa sacijiwikana. Kwa javyo, vinu vyamwambire pakisi, visikirikana juwa rikiwala. Na vyamuteterana mmasikiro kukati, vikwibiiriwa umambi.”


Insa akizidi kusowera: “Nukwambirani umwe, marafiki zangu: musiwope wanu wakuulaya mwiri, bandi ya eco awakidiri kutenda kinu cengine tena. Fala nankukukumbusani wamujuzi kumopa: mopeni ire ári na mamulaka bandi ya kuulaya, kumpereka munu Jahanamu! Nukwambirani kweli, eyu mopeni!”
Na akamba tena: “Nyuni ntanu azuzanyiwa jarajara mbiri? Novyo-sivyo, aariwariwa anta mmoja mbere ya Mwenyezimungu. Fala mpaka na nywiri zenu nkiswa, piya ziwalangiwa. Basi musope kinu, umwe ndi bora pakulu koliko nyuni nyingi!”


“Nukwambirani tena kuwa kila mwenyé kwakikisha mbere ya wanu kuwa anifulata omi, na Binadamu wa Binguni amwakikisha novyo mbere ya malaika wa Mwenyezimungu. Fala ire anikana omi mbere ya wanu akuja kukaniwa novyo mbere ya malaika wa Mwenyezimungu. Kila ansowerera caputu Binadamu, aswamiiwa. Fala mwenyé kukufurira Roho Takatifu ashubutu kuswamiiwa.
Pamukoriwa mukukisiwa nsinagoga, mbere ya wakulungwa na wenye mamulaka, musishugulike kwa kuwaza masemo enu namuna vyamusaka kujibu au kusema. Kamana Roho Takatifu, kwa nowo wakati‑wo, akufundani usowezi vyamujuzi kwamba.”

Ikisa mmojawapo pawanu pare, akamba: “Mwanlimu, mwambire nduyangu awanye irati yetu anipe fungu rangu.” Fala Insa akinjibu: “Uwe mwanadamu, nani aniturire kuwa nlamuri au mwawanyi kati yenu umwe?” Ikisa Insa akiwambira wanu ware: “Rinang'anizireni, rikengereni na ucoyo piya, kamana mainsha a munu aapimiwa julu ya kuwa nawo vinu vingi.” Na iye akiwambira nkinyume, akamba javi: “Ákiwapo mwananlume mmoja tajiri, mmasamba mwake karuwerya pakulu futi. Tajiri ire akanza kuwaza javi: ‘Epa nitendaja? Kamana sina mahala pakutula vyakurya vyangu‑vi!’ Basi akamba javi: ‘Nitenda javi! Nukuka kudangula vikuti vyangu vire, nijenge vyengine vikulu-vikulu. Nomo nitula tirugu yangu piya na vinu vyengine. Ikisa, nirambira kimoyomoyo: “Uwe, kwanawo vyakurya vingi komakoma vyauturire myaka mingi yawenye. Sambi, pumula, irya, inywa, na tenda radi!” ’ Fala Mwenyezimungu kamwambira javi: ‘Kubanga! Usiku wa rero‑wu Nzulairi asakula moyo wako. Basi, vinu vyautengeza-vyo, vikuwa vya nani?’ ” Insa akimariza: “Ndi vyaviri novyo, munu arikusanyira mwanyewe siyo tajiri ka Mwenyezimungu.”


Insa kawambira wanafunzi wake: “Kwa javyo nukwambirani, musishugulike na mainsha enu, camusaka kurya, wala mwiri wenu camusaka kuvala. Kamana mainsha bora zaida ya cakurya, na mwiri bora zaida ya mavazi. Wanang'anizeni mabaruku: sawavyala wala sawavuna, wala sawariturira nyumba wala nkikuti. Novyo-sivyo, Mwenyezimungu awarisa cakurya. Futi umwe muri bora pakulu koliko nyuni! Nani kati yenu akidiri, julu ya kushugulika, kongeza ora moja ya uhai wake? Basi sambi, ikiwa aakidiri kutenda vinu vitoto kamba evyo, faidani kushugulikira kuhusu vikulu-vikulu? Nanang'anizani maluwa namuna vyaakula: aakola kazi wala aapakasa, fala nukwambirani kuwa anta Selemani na ubora wa wema wake piya aavarire kamba luwa rimojawapo! Basi, ikiwa Mwenyezimungu avaza minyani ya nnundu iripo rero, yakuwa makeshamungu ilungula moto, futi aazidi kukuvazani umwe, muri na kumwamini aba! Musisakure vyakurya wala vyakunywa, na musiwe na wasi-wasi. Makafiri piya mulumwengu‑mu wasakula evi vinu‑vi, fala Baba wenu akwijiwa kuwa musakula. Kwasa javyo, sakulani ufalume wake, ikisa na piya vyamusakula mupewa.
Umwe muri kamba nkonjo ntoto wa makondoo, musope! Baba wenu kawa radi pakulu kukupani ufalume wake. Uzanyani vyamuri nawo, nzuruku‑wo muwape masikini. Ritendereni poci sazuluvala, mali mbinguni aana mwinsho. Eko aapo mwivi wakwiwa, wala uswa wakwaribu. Konta paari mali enu, na moyo wenu ndi pauri nopo!”

Insa akamba tena: “Ritengezeni, muvare muririmbise na ukanda wakurimba, na kandiyeru zenu zikorere. Muwe kamba watumisi vyawanrinda mwenye wawo kuludi kusherehe ya harusi, ipate akija akibiya nryango, kwa mpunde noure, wanfungurire. Heri watumisi wakuwa mwenye nakuja, awasingana tayari wakinang'anizira. Nukwambirani kweli, aritengeza, amwikaza na ahundumu cakurya. Ikiwa kaja zamu yapiri au yatatu akiwasingana wakinang'anizira, heri watumisi wakutenda javyo!
Ijiwani eci kinu‑ci javi: inawa mwanyewe nyumba akwijiwa wakati wakuja mwivi, singari kamwasa akipapatula nyumba yake. Basi, muwe tayari novyo kamana wakati samudanizira ndi paaja Binadamu wa Binguni.”
Peduru akinjibu Insa: “Mwenye, eci kinyume‑ci kwankusowera kwetu ofwe basi, au ka wanu piya?” Mwenye akijibu: “Amiri mwaminifu, ári na ankili, wakuwa mwenye wake amwamini kumwasira watumisi wake piya, awape poso na wakati wake, nani? Heri noyo ntumisi‑yo wakuwa akiludi mwenye wake, ansingana akitenda javyo. Nukwambirani kweli kuwa antula ntumisi‑yo kuwa amiri wa vinu vyake piya. Fala dalili ntumisi‑yo awaza mmoyo mwake javi: ‘Mwenye wangu kankukawa kuja’, ndimana akanza kuwatabisha wenziwe waka na walume, akurya na akunywa mpaka kurewa. Ikiwa ntumisi atenda javyo, mwenye wake akija suku saakinrindira na wakati sejiwa, basi amwawanya vipande-vipande, antula nkonjo wa wanu sawamini. Kweli, ntumisi wakwijiwa nafsi ya mwenye wake ila akasa kutengeza na kutenda nafsi‑yo, akuja kwibiiwa pakulu. Fala ire sejiwa nafsi ya mwenye wake, na akitenda kinu cakujuzi kuhukumiwa, akuja kwibiwa aba. Basi, mwenyé kupewa vingi, alazimishiwa vingi. Ázidi kupewa vingi, iye azidi kulazimishiwa vingi.”


Insa akiwambira: “Omi nija kutaya moto duniya, vinajibu kuwa ukorere futi. Nijuzi noziwe, niuzunika pakulu mpaka vitimiziwe. Mudaniza kuwa nija niwape wanu salama duniya‑yi? Nukwambirani, sivyo javyo, ila nija niwatenze kwawanyana. Kamana mwanzo wa sambi‑pa, wanu watanu nnyumba wakwawanyana, watatu wabishana na wawiri, na wawiri wabishana na watatu. Wakwawanyana: wawa abishana na mwana, mwana abishana na wawa; mama abishana na mwana muka, mwana muka abishana na mama; mukwe abishana na alombíwe, alombíwe abishana na nkwewe.”


Insa akiwambira umati ure tena: “Mukiwona mawingu akilamuka upande wa magaribi, mpunde nowo mukwamba: ‘Ikunya nvula.’ Na vikuna novyo. Mukiwona ikivuma mepo ya kashikazi, mukwamba: ‘Kukuja kuvujusa.’ Na vikuna novyo. Manafiki sumwe! Mukwijiwa kwereza mana a alama za ardhi na za bingu. Basi, mana a ewu wakati‑wu mutowaja kutambula?”

Insa akizidi kusowera, akamba: “Sababuni umwe kutowa kulamula viri na shariya? Ukilongozana na aduwi wako, mukuka kumilandu, tenda jitiyadi mwaha wenu wise salama muri munjira. Tenda javyo, asije kukufikisa ka nlamuri, na iye akupereke ka mwandishi akutware akutaye nkalaboshu. Nukwambira kuwa aulawa‑mo sauripire nzuruku piya!”

Ακρόαση Luka 12