 Beibl William Morgan   Cyhoeddwyd y cyfieithiad Cymraeg cyntaf o'r Beibl cyfan, gan gynnwys yr Apocryffa, yn y flwyddyn 1588. Gwaith William Morgan, 1545-1604, ydoedd, gŵr a aned ym Mhenmachno, Conwy ac a raddiodd o Goleg Sant Ioan yng Nghaergrawnt. Yn fuan ar ôl ei gyhoeddi dechreuodd William Morgan ar y gwaith o ddiwygio ei gyfieithiad. Yna ar ôl ei farwolaeth yn 1604, dyma’r Esgob Richard Parry a’r Dr John Davies y ymgyryd â’r dasg o gwblhau’r gwaith, gyda'r nod o gaboli’r iaith lenyddol a dileu geiriau a chymalau a ystyrid yn rhy lafar. Cafodd y fersiwn diwygiedig o'r Beibl ei gyhoeddi yn 1620, a’r gyfrol hon yw’r un mae pobl hyd heddiw yn ei galw yn Feibl William Morgan. Y cyfieithiad diwygiedig hwn o’r Beibl fu’r cyfieithiad safonol yng Nghymru hyd 1988. Hwn oedd y Beibl y cerddodd Mary Jones i’r Bala i’w brynu. Hwn oedd y Beibl sbardunodd sefydlu Cymdeithas y Beibl yn 1804. Hwn oedd y Beibl aeth i’r Wladfa gyda’r Cymry ymfudodd yno yn 1865. “...dyma'r gyfrol a fu'n sail i lenyddiaeth Gymraeg y cyfnod modern.” (Gwefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru). © Cymdeithas y Beibl 1955, 2018  William Morgan Bible   The first Welsh translation of the complete Bible, including the Apocrypha, was published in 1588. It was the work of William Morgan, 1545-1604, a native of Penmachno, Conwy and a graduate of St. John's College, Cambridge. Soon after its publication Morgan began work on a revision of his translation. After Morgan's death in 1604, Bishop Richard Parry and Dr John Davies continued the work with the aim of polishing the literary language and replacing forms considered too colloquial. The revised version of the Bible was published in 1620, and this edition is still popularly known as William Morgan's Bible.The audio was of the Old and New Testaments of Beibl William Morgan were produced by Cymdeithas Darllen Pethau Da (CDPD). The speaker is Gerallt Jones of Abergeirw, Dolgellau, Gwynedd in north Wales. The New Testament was produced on CD in 2008. © British and Foreign Bible Society 2008, 2019

Beibl William Morgan

<div class="version vid287 iso6393cym" data-vid="287" data-iso6393="cym">
 <div class="book bkACT">
 <div class="chapter ch14" data-usfm="ACT.14">
 <div class="label">14</div><div class="p"> 1A digwyddodd yn Iconium iddynt fyned ynghyd i synagog yr Iddewon, a llefaru felly, fel y credodd lliaws mawr o&#8217;r Iddewon ac o&#8217;r Groegwyr hefyd. 2Ond yr Iddewon anghredadun a gyffroesant feddyliau&#8217;r Cenhedloedd, ac a&#8217;u gwnaethant yn ddrwg yn erbyn y brodyr. 3Am hynny hwy a arosasant yno amser mawr, gan fod yn hy yn yr Arglwydd, yr hwn oedd yn dwyn tystiolaeth i air ei ras, ac yn cenhadu gwneuthur arwyddion a rhyfeddodau trwy eu dwylo hwynt. 4Eithr lliaws y ddinas a rannwyd: a rhai oedd gyda&#8217;r Iddewon, a rhai gyda&#8217;r apostolion. 5A phan wnaethpwyd rhuthr gan y Cenhedloedd a&#8217;r Iddewon, ynghyd &#226;&#8217;u llywodraethwyr, i&#8217;w hamherchi hwy, ac i&#8217;w llabyddio, 6Hwythau a ddeallasant hyn, ac a ffoesant i Lystra a Derbe, dinasoedd o Lycaonia, ac i&#8217;r wlad oddi amgylch: 7Ac yno y buant yn efengylu.</div><div class="p"> 8Ac yr oedd g&#373;r yn eistedd yn Lystra yn ddiffrwyth ei draed, yr hwn oedd gloff o groth ei fam, ac ni rodiasai erioed. 9Hwn a glybu Paul yn llefaru, yr hwn wrth edrych yn graff arno, a gweled fod ganddo ffydd i gael iechyd, 10A ddywedodd &#226; llef uchel, Saf ar dy draed yn union. Ac efe a neidiodd i fyny, ac a rodiodd. 11A phan welodd y bobloedd y peth a wnaethai Paul, hwy a godasant eu llef, gan ddywedyd yn iaith Lycaonia, Y duwiau yn rhith dynion a ddisgynasant atom. 12A hwy a alwasant Barnabas yn Jwpiter; a Phaul yn Mercurius, oblegid efe oedd yr ymadroddwr pennaf. 13Yna offeiriad Jwpiter, yr hwn oedd o flaen eu dinas, a ddug deirw a garlantau i&#8217;r pyrth, ac a fynasai gyda&#8217;r bobl aberthu. 14A&#8217;r apostolion Barnabas a Phaul, pan glywsant hynny, a rwygasant eu dillad, ac a neidiasant ymhlith y bobl, gan lefain, 15A dywedyd, Ha w&#375;r, paham y gwnewch chwi&#8217;r pethau hyn? dynion hefyd ydym ninnau, yn gorfod goddef fel chwithau, ac yn pregethu i chwi ar i chwi droi oddi wrth y pethau gweigion yma at Dduw byw, yr hwn a wnaeth nef a daear, a&#8217;r m&#244;r, a&#8217;r holl bethau sydd ynddynt: 16Yr hwn yn yr oesoedd gynt a oddefodd i&#8217;r holl genhedloedd fyned yn eu ffyrdd eu hunain. 17Er hynny ni adawodd efe mohono ei hun yn ddi-dyst, gan wneuthur daioni, a rhoddi glaw o&#8217;r nefoedd i ni, a thymhorau ffrwythlon, a llenwi ein calonnau ni &#226; lluniaeth ac &#226; llawenydd. 18Ac er dywedyd y pethau hyn, braidd yr ataliasant y bobl rhag aberthu iddynt.</div><div class="p"> 19A daeth yno Iddewon o Antiochia ac Iconium, a hwy a berswadiasant y bobl; ac wedi llabyddio Paul, a&#8217;i llusgasant ef allan o&#8217;r ddinas, gan dybied ei fod ef wedi marw. 20Ac fel yr oedd y disgyblion yn sefyll o&#8217;i amgylch, efe a gyfododd, ac a aeth i&#8217;r ddinas: a thrannoeth efe a aeth allan, efe a Barnabas, i Derbe. 21Ac wedi iddynt bregethu&#8217;r efengyl i&#8217;r ddinas honno, ac ennill llawer o ddisgyblion, hwy a ddychwelasant i Lystra, ac Iconium, ac Antiochia, 22Gan gadarnhau eneidiau&#8217;r disgyblion, a&#8217;u cynghori i aros yn y ffydd, ac mai trwy lawer o orthrymderau y mae yn rhaid i ni fyned i deyrnas Dduw. 23Ac wedi ordeinio iddynt henuriaid ym mhob eglwys, a gwedd&#239;o gydag ymprydiau, hwy a&#8217;u gorchmynasant hwynt i&#8217;r Arglwydd, yr hwn y credasent ynddo. 24Ac wedi iddynt dramwy trwy Pisidia, hwy a ddaethant i Pamffylia. 25Ac wedi pregethu&#8217;r gair yn Perga, hwy a ddaethant i waered i Attalia: 26Ac oddi yno a fordwyasant i Antiochia, o&#8217;r lle yr oeddynt wedi eu gorchymyn i ras Duw i&#8217;r gorchwyl a gyflawnasant. 27Ac wedi iddynt ddyfod, a chynnull yr eglwys ynghyd, adrodd a wnaethant faint o bethau a wnaethai Duw gyda hwy, ac iddo ef agoryd i&#8217;r Cenhedloedd ddrws y ffydd. 28Ac yno yr arosasant hwy dros hir o amser gyda&#8217;r disgyblion.</div>
 </div>
 </div>
</div>

A digwyddodd yn Iconium iddynt fyned ynghyd i synagog yr Iddewon, a llefaru felly, fel y credodd lliaws mawr o’r Iddewon ac o’r Groegwyr hefyd. Ond yr Iddewon anghredadun a gyffroesant feddyliau’r Cenhedloedd, ac a’u gwnaethant yn ddrwg yn erbyn y brodyr. Am hynny hwy a arosasant yno amser mawr, gan fod yn hy yn yr Arglwydd, yr hwn oedd yn dwyn tystiolaeth i air ei ras, ac yn cenhadu gwneuthur arwyddion a rhyfeddodau trwy eu dwylo hwynt. Eithr lliaws y ddinas a rannwyd: a rhai oedd gyda’r Iddewon, a rhai gyda’r apostolion. A phan wnaethpwyd rhuthr gan y Cenhedloedd a’r Iddewon, ynghyd â’u llywodraethwyr, i’w hamherchi hwy, ac i’w llabyddio, Hwythau a ddeallasant hyn, ac a ffoesant i Lystra a Derbe, dinasoedd o Lycaonia, ac i’r wlad oddi amgylch: Ac yno y buant yn efengylu.
Ac yr oedd gŵr yn eistedd yn Lystra yn ddiffrwyth ei draed, yr hwn oedd gloff o groth ei fam, ac ni rodiasai erioed. Hwn a glybu Paul yn llefaru, yr hwn wrth edrych yn graff arno, a gweled fod ganddo ffydd i gael iechyd, A ddywedodd â llef uchel, Saf ar dy draed yn union. Ac efe a neidiodd i fyny, ac a rodiodd. A phan welodd y bobloedd y peth a wnaethai Paul, hwy a godasant eu llef, gan ddywedyd yn iaith Lycaonia, Y duwiau yn rhith dynion a ddisgynasant atom. A hwy a alwasant Barnabas yn Jwpiter; a Phaul yn Mercurius, oblegid efe oedd yr ymadroddwr pennaf. Yna offeiriad Jwpiter, yr hwn oedd o flaen eu dinas, a ddug deirw a garlantau i’r pyrth, ac a fynasai gyda’r bobl aberthu. A’r apostolion Barnabas a Phaul, pan glywsant hynny, a rwygasant eu dillad, ac a neidiasant ymhlith y bobl, gan lefain, A dywedyd, Ha wŷr, paham y gwnewch chwi’r pethau hyn? dynion hefyd ydym ninnau, yn gorfod goddef fel chwithau, ac yn pregethu i chwi ar i chwi droi oddi wrth y pethau gweigion yma at Dduw byw, yr hwn a wnaeth nef a daear, a’r môr, a’r holl bethau sydd ynddynt: Yr hwn yn yr oesoedd gynt a oddefodd i’r holl genhedloedd fyned yn eu ffyrdd eu hunain. Er hynny ni adawodd efe mohono ei hun yn ddi-dyst, gan wneuthur daioni, a rhoddi glaw o’r nefoedd i ni, a thymhorau ffrwythlon, a llenwi ein calonnau ni â lluniaeth ac â llawenydd. Ac er dywedyd y pethau hyn, braidd yr ataliasant y bobl rhag aberthu iddynt.
A daeth yno Iddewon o Antiochia ac Iconium, a hwy a berswadiasant y bobl; ac wedi llabyddio Paul, a’i llusgasant ef allan o’r ddinas, gan dybied ei fod ef wedi marw. Ac fel yr oedd y disgyblion yn sefyll o’i amgylch, efe a gyfododd, ac a aeth i’r ddinas: a thrannoeth efe a aeth allan, efe a Barnabas, i Derbe. Ac wedi iddynt bregethu’r efengyl i’r ddinas honno, ac ennill llawer o ddisgyblion, hwy a ddychwelasant i Lystra, ac Iconium, ac Antiochia, Gan gadarnhau eneidiau’r disgyblion, a’u cynghori i aros yn y ffydd, ac mai trwy lawer o orthrymderau y mae yn rhaid i ni fyned i deyrnas Dduw. Ac wedi ordeinio iddynt henuriaid ym mhob eglwys, a gweddïo gydag ymprydiau, hwy a’u gorchmynasant hwynt i’r Arglwydd, yr hwn y credasent ynddo. Ac wedi iddynt dramwy trwy Pisidia, hwy a ddaethant i Pamffylia. Ac wedi pregethu’r gair yn Perga, hwy a ddaethant i waered i Attalia: Ac oddi yno a fordwyasant i Antiochia, o’r lle yr oeddynt wedi eu gorchymyn i ras Duw i’r gorchwyl a gyflawnasant. Ac wedi iddynt ddyfod, a chynnull yr eglwys ynghyd, adrodd a wnaethant faint o bethau a wnaethai Duw gyda hwy, ac iddo ef agoryd i’r Cenhedloedd ddrws y ffydd. Ac yno yr arosasant hwy dros hir o amser gyda’r disgyblion.

Gwranda ar Actau’r Apostolion 14