Ife - 2009 Edition (NT)

Bí è wà tse iŋɛ́-kã̀ yèé Ɔ̀ɖáyé fɔ̀ ní ká tse#ɛ́, è tsɔ́ éwo-ara-ŋɛ́. È máa tseé náàwùdzɔ, tsí odzú-ɔ̀nyà kpó kó kí ńǹtá-ŋɛ́. Bí è tse bɛ́ɛ̀, Ɔ̀ɖáyé Boba-ŋɛ́ nɔ́ɔ̀rɔ̃ kàkó tsɔ̀yà fú ŋɛ́ láyé. Bí ò wà mɔ́wɔ́ gbè fú adzìyàkú ŋa báàyí, máa kpaŋgo‐ɛ̀. Bɛ́ɛ̀ ní ɔ̀nyà-atsendzɔdzú ŋa náa tse ńlé-ìkpàɖé-ɔma-Ìyúɖà ŋa† òŋu náàbɔ̀ɔ́mɛ̀ ŋa#á. À náa wà tse bɛ́ɛ̀, àtsùgbée ɔ̀nyà ŋa kó wà nyɛ̀ ŋá. Ǹ kàa rú ŋɛ́, nyínyɛ̀-ɔ̀nyà ŋa gé ní dzɛ́ ɔ̀yà yèé à nákó gbà#á. Ɔ̀kã̀ kò wà fú ŋa ró. Ó ɖi, bí ò wà mɔ́wɔ́ gbè fú adzìyàkú ŋa, tsí ò banɛ́ iŋɛ́-kã̀ nɔ́wɔ́-àwóòtã́-ɛ̀ɛ, ɔwɔ́-àwóòsì-ɛ̀ɛ kó máa ma iŋɛ́ yèé àwóòtã́-ɛ̀ɛ banɛ́#ɛ́. Tsí iŋɛ́ yèé ò tse#ɛ́, nákó dzɛ́ ńǹɖúkù. Tsí Ɔ̀ɖáyé Boba-ŋɛ́ yèé náa rí iŋɛ́ yèé ɔ̀nyà náa tse ńǹɖúkù#ɛ́, nákó wáa tsɔ̀yà‐ɛ̀ fɛ́ɛ.


Bí è wà wúùre fú Ɔ̀ɖáyé, è máa tseé kíbí ɔ̀nyà-atsendzɔdzú ŋa náa tseé gbà#á. Àŋa òŋu, ká lɔ káà ɖóro ńlé-ìkpàɖé-ɔma-Ìyúɖà ŋa† òŋu náàbɔ̀ɔ́mɛ̀ ŋa, tsí wà wúùre, àtsùgbée ɔ̀nyà ŋa kó wà rí ŋa ní náa dzɔdzú-ŋa#á. Ǹ kàa rú ŋɛ́, nyínyɛ̀-ɔ̀nyà ŋa gé ní dzɛ́ ɔ̀yà yèé à nákó gba#á. Ɔ̀kã̀ kò wà fú ŋa ró. Ó ɖi, bí ò bàkó wúùre fú Ɔ̀ɖáyé, nà lɔ ńnɔlé-ɛ̀ɛ, tsí nà sé èkũ̀. Tsí nà wúùre fú Ɔ̀ɖáyé Boba-ɛ̀ɛ, ɛnɛ yèé wà ńǹɖúkù#ɛ́. Tsí òŋu yèé náa rí iŋɛ́ yèé ɔ̀nyà náa tse ńǹɖúkù#ɛ́, nákó wáa tsɔ̀yà‐ɛ̀ fɛ́ɛ. Bí è wà wúùre fú Ɔ̀ɖáyé, è máa wà wíìnyɛ̀ làkóò tsùù gé. Bɛ́ɛ̀ ní ɛnɛ yèé kò ma Ɔ̀ɖáyé ŋa#á náa tseé gbà#á. Àŋa òŋu, à náa ɖédzú ní bí àŋa wà wíìnyɛ̀ bɛ́ɛ̀ ni Ɔ̀ɖáyé nákó gbɔ́ ìre wúwú-àŋa ni. Kò wà ní ɛ̀ŋɛ, e wà wérè ŋá. Ó ɖi, Ɔ̀ɖáyé Boba-ŋɛ́ nɔ́ɔ̀rɔ̃ ti ma iŋɛ́ yèé wà hã́ ŋɛ́ ŋa#á gìɖì tã́ná e wà bèrèé. Ɛ̀ŋɛ òŋu, kíbí è nákó wúùre gbà#á ní. È náa fɔ̀ ní:
Ɔ̀ɖáyé Boba-wa yèé wà nɔ́ɔ̀rɔ̃#ɛ́,
tse tsí ɔ̀nyà kpó kó mà ní ò dzɛ́ Ɔ̀ɖáyé,
tsí ká wà nɛ́ àrísá fɛ́ɛ.
Wáa dzoyè si ńǹtalɛ̀#ɛ́ kpó,
tsí ɔ̀nyà ŋa kó wà tse awù-ɛ̀ɛ ńǹtalɛ̀ bí
kíbí à wà tseé nɔ́ɔ̀rɔ̃ gbo#ɛ́.
Fú wa ńdzídzɛ ìmarũ-ɔdzɔ́-òníbɛ́.
Mú íbàɖí yèé àa tse nára-ɛ̀ɛ ŋa#á tɔrɛ fú wa
kíbí àwa gbo, àa náa ń tɔrɛ
fú ɛnɛ yèé ŋa tse kò sã̀ nára-wa ŋa#á.
Nà tse tsí àɖã́wò kó máa wá ńǹtá-wa.
Ó ɖi, gbà wá nɔ́wɔ́-Ètsù†.
Bí ɔ̀nyà ŋa tse kò sã̀ nára-ɛ̀ɛ, tsí ò ń tɔrɛ fú ŋa, Ɔ̀ɖáyé Boba-ɛ̀ɛ nɔ́ɔ̀rɔ̃ nákó mú íbàɖí tɛ̀ɛ ŋa gbo tɔrɛ fɛ́ɛ. Ó ɖi, bí ɔ̀nyà ŋa tse kò sã̀ nára-ɛ̀ɛ, tsí ò kà ń tɔrɛ fú ŋa, Ɔ̀ɖáyé Boba-ɛ̀ɛ gbo kàkó mú íbàɖí tɛ̀ɛ ŋa gbo tɔrɛ fɛ́ɛ.

Bí è wà ɖi arũ, è máa fadzú so kíbí ɔ̀nyà-atsendzɔdzú ŋa náa tseé gbà#á. Àŋa òŋu, bí à wà ɖi arũ#ɛ́, à kà tɔ́tse ara-ŋa gìɖì, àtsùgbée ɔ̀nyà kpó kó rí ŋa ní à wà ɖi arũ. Ǹ kàa rú ŋɛ́, nyínyɛ̀-ɔ̀nyà ŋa gé ní dzɛ́ ɔ̀yà yèé à nákó gbà#á. Ɔ̀kã̀ kò wà fú ŋa ró. Ó ɖi, bí ò bàkó ɖi arũ, nà wɛ odzú, tsí ya éwo, tsí tɔ́tse rere, àtsùgbée ɔ̀nyà ŋa kó máa mà ní ìwɔ wà ɖi arũ. Bí ò tse bɛ́ɛ̀, nákó dzɛ́ iŋɛ́-ìɖúkù-kã̀ náàŋírĩ-ìwɔ-Ɔ̀ɖáyé Boba-ɛ̀ɛ nɔ́ɔ̀rɔ̃ méèdzì. Tsí òŋu yèé náa rí iŋɛ́ yèé ɔ̀nyà náa tse ńǹɖúkù#ɛ́ nákó wáa tsɔ̀yà‐ɛ̀ fɛ́ɛ.


È máa wà kpaɖí iŋɛ́-ɛ̀fɛ́-ŋɛ́ ŋa si ńǹtalɛ̀ bí. Bí è kpaɖí ŋa si ńǹtalɛ̀ bí#ɛ́, à nákó lɔ́ɔ̀gú, àmùlɛ̀ nákó mɔ ŋá, tsí olè fɔ́léfɔ́lé ŋa gbo nákó tsolè ŋá. Ó ɖi, è wà kpaɖí iŋɛ́-ɛ̀fɛ́-ŋɛ́ ŋa si ńɖi-Ɔ̀ɖáyé Boba-ŋɛ́ nɔ́ɔ̀rɔ̃. Ńbɛ̀ òŋu, à kàkó lɔ́ɔ̀gú, àmùlɛ̀ kàkó mɔ ŋá, tsí olè fɔ́léfɔ́lé ŋa gbo kàkó tsolè ŋá. Ó ɖi, ńbí iŋɛ́-ɛ̀fɛ́-ɛ̀ɛ ŋa wà#á, odzú-ɛ̀ɛ kà nyà bɛ̀.
Odzú ní dzɛ́ kanɖé fú ara#á. Bí odzú-ɛ̀ɛ wà rere si, ara-ɛ̀ɛ kpó náa wà ńmímá si. Ó ɖi, bí odzú-ɛ̀ɛ ɖi àkɔ̃̀rɔ̃̀, ara-ɛ̀ɛ kpó náa kí nóòkùkù. Tsí bí mímá yèé wà ńnɔ́-ɛ̀ɛ#ɛ́ dzɛ́ òkùkù báàyí#ɛ́, òkùkù#ɛ́ náa gbɛɖɛ̀ tó bɛ́ɛ̀.
Ɔ̀nyà-kã̀ kpókpó kàkó nyáa dzɛ́ arú fú ɔ̀gá méèdzì náàrìkã̀ntso. Bí ó dzɛ́ bɛ́ɛ̀, arú#ɛ́ nákó dzáfɔ̀-ɔ̀gá‐ɛ̀-kã̀, tsí tamá‐ɛ̀ lárè. Kàkó mú èkéèdzì‐ɛ̀ kpe iŋɛ́-kã̀ gìɖì. Nákó nyàá kãdzú si gé ni. Ó ɖi, ò kàkó nyáa dzɛ́ arú fú Ɔ̀ɖáyé, tsí dzɛ́ arú fú owó gbo náàrìkã̀ntso.
Ńbɛ̀ɛ́, ǹ wà wí fú ŋɛ́ ní: È máa wà ɖíìhã̀ŋù-ayé-ŋɛ́, tsí e wà rã́ã̀bo ní: Kí àŋa nákó dzɛ báàyí nàmí kí gìɖì àŋa nákó wɔ̀? Ó ɖi, àyɛ̀ kpã́dzú láre dzídzɛ, tsí ara gbo kpã́dzú láre èbò-ara. È rí ɛyɛ ŋa gé! À kò wà tsoko, tsí ká kpaɖí dzídzɛ ŋa si náàgɔ́, tsí Ɔ̀ɖáyé Boba-ŋɛ́ nɔ́ɔ̀rɔ̃ náa sì wà sɛ̃̀ ŋá. Tsí ɛ̀ŋɛ òŋu fe, è fɛ́ láre ɛyɛ ŋa nɔ̀! Nɛ̀ɛ́ wà náàŋírĩ-ŋɛ́, tsí nákó nyáa wà ɖíìhã̀ŋù títí sɔ́ ɔdzɔ́-ikú‐ɛ̀ lɔ ńwádzú oɖé máa ná? Ɔ̀nyà-kã̀ kò wà.
Tsí kí tse tsí è wà ɖíìhã̀ŋù-iŋɛ́-èbò-ara ŋa ńǹkɛ̀ɛ́? È rí kíbí ìbóbó ŋa náa wà nóko si#ɛ́ káyí. À kò wà tsitsɛ́, à kò wà rã okù, à kò sì wà ŋɔ atsɔ gbo. Ó ɖi, ǹ wà wí fú ŋɛ́ ní fee, ólú Sàlòmɔ́† gìɖì#ɛ́, kíbí ó rí owó tó gbà#á, kò wɔ ìwɔ̀ra-kã̀, tsí kó tsàfɛ́ŋú tó ìbóbó nyɛ̀ŋɛ̀ ŋa wòrí. Ɔ̀ɖáyé wà tɔ́dzú ìbóbó ŋa ńkóko, tsí à tsàfɛ́ŋú si nɔ́mbɛ́, tsí ɔ̀la òŋu ɔ̀tɔ́ɔla, à nákó wáa tãná gú ŋa. Tsí kíbí ó wà tɔ́dzú ìbóbó ŋa gbà#á, tiŋɛ́ nákó yɔ. Àkaralé-ŋɛ́ kò lákṹ nɛ́! Kíbí ó dzɛ́ bɛ́ɛ̀#ɛ́, è máa wà ɖíìhã̀ŋù, tsí wà rã́ã̀bo ní: Kí àa kó dzɛ báàyí, kí àa kó mɔ báàyí nàmí kí gìɖì àa kó wɔ̀. Ó ɖi, ɛnɛ yèé ŋa kò ma Ɔ̀ɖáyé#ɛ́ ní náa wà wo iŋɛ́-ìrɔ́ nyɛ̀ŋɛ̀ ŋa#á. Ɔ̀ɖáyé Boba-ŋɛ́ nɔ́ɔ̀rɔ̃ ti mà ní iŋɛ́ nyɛ̀ŋɛ̀ ŋa kpó wà hã́ ŋɛ́. Náàtsɛ̃̀tsɛ̃̀#ɛ́, è wò ní Ɔ̀ɖáyé kó dzoyè si ńǹtá-ŋɛ́, tsí e wà tse òtítɔ́‐ɛ̀ gbo. Bí ó kpã́dzú fú ŋɛ́ lárè, Ɔ̀ɖáyé nákó mú iŋɛ́-àtíbɔ̀ ŋa gbo, tsí ń máa fú ŋɛ́.
Bí ilɛ̀ má, òfò náa wà gé ni. Ó ɖi, máa wà ɖíìhã̀ŋù-òfò-ɔ̀la yèé bàa#á. Bí ó wá, nàa ma ìsérè yèé o tse#ɛ́. Òfò yèé ŋa wà ńǹtá-ɛ̀ɛ nɔ́mbɛ́#ɛ́ tó, máa mú ti ɔ̀la gbo máa.

Listen to Màtéwò 6