 Shënim  Përkthimi në arumanisht i “Ungjilli sipas Lukës” është bërë sipas “Dhiatës së Re” botuar nga Shoqëria Biblike e Shqipërisë, viti 2007. Për të realizuar përkthimin është punuar me alfabetin e shqipes duke e kombinuar pak me atë latin. \ip Kjo është bërë për t'i ardhur në ndihmë lexuesve arëmën shqipëtarë e më gjërë. E ndjej të nevojshme të sqaroj se dy tinguj disi të veçantë të kësaj gjuhe janë realizuar me kombinime si më poshtë: 1. hjij - bir. Me “hj” në vend të tingullit midis “h” dhe “j” Psh: hjirru - pe 2. ômënj – njerëz. Me “ô” në vend të tingullit midis “o” dhe “a” që është “o” hundore. Psh. aô-këtu; di-unôrë – menjëherë, etj Shkronjat e tjera përkojnë si në të shkruar edhe në shqiptim. Lefteri Gjoshe  © Shoqëria Biblike 2013About the Aromanian Gospel Aromanian is a language used by pastoral people scattered throughout the Balkans but especially in northern Greece, southern Albania, the Republic of Macedonia, Bulgaria and Romania. It is descended from Latin and is related to Romanian. It is also sometimes called Vlach and historically was known as Macedo-Romanian. The first book of the Bible to be translated into Aromanian was "Vangheilu al Mattheu" (Gospel of Matthew), which was translated by Lazãr Demetrius, a school teacher in Monastir (today's Bitola), in the Republic of Macedonia. It was published in Bucharest in 1889 and used Romanian style orthography in Latin script.This Gospel of Luke was translated by Lefteri Gjishe into Aromanian as spoken in Albania, known as "arumanisht" in shqip (Albanian). This Gospel was published in 2013 by Shoqëria Biblike (Interconfessional Bible Society of Albania), and uses Albanian style orthography in Latin script.© Interconfessional Bible Society of Albania 2013

Evanghelu pi dupi Luka 2013

Gospel of Luke in Albanian Aromanian © Interconfessional Bible Society of Albania, 2013. Evanghelu pi dupi Luka (Ungilli i Lukes arumanisht) © Shoqëria Biblike, 2013.

Mullc ômënj ar llôtë pisuprë tas spunë aceli ci sënt fapti ku noj, ashë kum ni l'ar adusë acej ci l'ar vëxutë ku oqjë a llor, sh ar futë pistusic tu zborr di prota, sh'mini ci l'am vëxuti di aprôpja tuti di prota, nj'ari aspërutë lluk bun s'ti l'i skir ku sirai tënjësitu Teofil, tas l'i kënosht gjini shi s'nu ti zbac di aceli ci aj mvëcatë.

Tu acell qëro ci Herod ara vësëjë ali Judei, un preft ku numa Zakaria, di soja a Abiut, avja ti mujeri unë fjatë di soja a Aronu, ci o-kjëma Elisabeta. Dojë ara mullt ndrepc dininti a Dumëxë, sh'bëna fërë amartii pi dupi tuti mvëcëturili a Domnëlu. Nu avja çilëmanj, kë Elisabeta ara shterpë, sh'dojë ara aushac. Kënd Zakaria fëcja llukurru ka preft dininti a Domnëlu, kënd ara radha ali kasa a lluj, pi dupi zakoni, i'j gëxu shorta tas intrë tu ajodhimë tas ardë temjani. Tu aist qëro tutë miletja i'j fëcja duvai a Dumëxë. A Zakaria i'j si funusi ëngjëllu a Dumëxë, ci stëtja di na-ndrapta al altar ali temjani. Kënd u vëxu Zakaria s'ja spërë shi o-këcë frika. Ma ëngjëllu i'j xësi: “Nu t'i aspari, Zakaria, kë duvaja a ta esti avxatë, shi Elisabeta, mujera a ta us fakë un fiçor, shi tini us j'u bax numa Joan. Us ti hërësesht mullt, sh'mullc ômënj us s'i hërësjastë ti amëntara a llui. Ell us hjibë tinjisit dininti a Domnëlu, sh'nu us bja niki jin, niki cëva alltë, tas s'i mbjatë. Us hjibë umpllut ku Sëmtulu Duh, di tu pëndëku a mësa. Mullc hjij d'ja Izrael us i'j tôrrë kiti Domnëlu, Dumëxëllu a llor. Us jinë dininti a Domnëlu ku sufëlltu sh'fuqia a Elija, tas l'i tôrrë inëmli a përincëllu kiti evlatënj, sh'mintimarjë kiti mintimenj sh'ndrepc, tas fakë etëmë ti Domnëlu tuc ômënjjë.” Zakaria i'j xësi a ëngjëllu: “Kum us u jau di hëbari aist lluk? Kë mini shi mujera a mja hjim aush.” Ëngjëllu i'j xësi: “Mini est Gabriel, ci qindurest ningi Domnëlu, shi est pëtërkut tas zborr ku tini, shi si'c dau aistë hëbari bunë. Ja, tini us arrëmënj memec, shi nu us poc tas gresht pën tu xua ci us'i fakë aisti llukëri, kë nu aj pistusitë pi zbôrrëli a njeli, ci us'i fakë kënd s'jinë qërollu.” Miletja ashtëptja nafôrë Zakaria, ma ara çudusic këce s'amënë ahtënt mullt tu tempull. Kënd ishë ell nu pëtu tas grastë, sh ej o-duqirë ci avja vëxutë cëva nunt tu tempull. Ell fëcja ku nojma, shi nu gra dot. Kënd s'umpllurë xëlili ci fëcja yzmeti tu tempull, Zakaria s'turrë akasë. Elisabeta, mujera a llui, arrëmasi grau, shi ti cinci mesh stëtja askumtë sh'xëcja: “Domnëlu u feci ti mini, tas s'inj skôtë arrushënia ci avjam dininti a tutëllor.”

Dupi shasi mesh ëngjëllu Gabriel s'pëtërku di Dumëxë tu unë kasabai di Galilei ku numa Nazaret, lla unë fjatë ci ara susitë ku un burbat ci s'a kjëma Jozef, di kasa a David. Fjata s'a kjëma Maria. Ëngjëllu nesi lla nësë shi i'j xësi: “Hërësjati, tinjësitë. Domnëlu esti ku tini.” Ija s'ja spërë di aisti zbôrri, sh'mintjua, ci vra s'xëkë aisti zbôrri. Ëngjëllu i'j xësi: “Nu t'ja spari Maria, kë esht alaptë di Dumëxë. Ja, us arrëmënj grau, us fac un fiçor, shi us j'u bax numa Jezus. Ell us hjibë mari, shi us s'ja kjamë Hjij a ma Marrë, shi Domnëlu Dumëxë us i'j da fronu a David, a përintëlu a llui. Ell us hjibë vësëjë tu kasa a Jakob totëna, shi kratu a lluj nu us qarë pote.” Ma Maria i'j xësi a ëngjëllu: “Kum us'i fakë aistë, kë mini nu am gëxutë ku burbat?” Ëngjëllu j'u turrë: “Sëmtul Duh us dëpunë pi tini, sh'fuqia a ma Marrë us t'ja mvërtjastë ku aumbra a lluj, tjaca Sëmtul ci us amintë us'a kjamë Hjij a Dumëxë. Ja, shi Elisabeta, kusurina a ta, ashtjaptë tas amintë un fiçor tora tu aushatuk, shi esti shasi mesh grau, aca ci ara shterpë. Di Dumëxë tuti pot si fakë.” Dapoja Maria xësi: “Mini est ysmeqara a Domnëlu. As'i fakë ashë kum i'nj xësesh”. Shi ëngjëllu s'dëpërtë di nësë.

Aceli xëli, Maria si skullë sh'nesi tu un bëlok tu munti, tu unë kasabai ali Judei. Ija intrë tu kasa a Zakaria, shi s'i adunë ku Elisabeta. Kënd avxë bocja ali Marii, ali Elisabeti j'arsëru çëlëmanu tu pënduk. Elisabeta s'umpllu ku Sëmtul Duh, gri ku bôci analltë shi xësi: “Namësa di tuti mujerrë esht umpllutë ku ruçënj, sh'ku ruçënj esti umpllut shi çëlëmanu ci aj tu pënduku a tëll! Di këtu i'nj jini aistë bun-jacë ci mësa a Domnëlu a njell s'jinë lla mini? Ja, kënd axhumsi bôcja a tau lla ureqli a njeli, çëlëmanu arrsëru di hërau tu pëndëku a njell. Hara di aca ci ari pistusitë ci us'i fakë aca ci esti xësë di Domnëlu.” Maria xësi:
“Tutë bana a mja u tinjisesht i Domnëlu,
shi sufulltu a njell hërëseshti ti Dumëxë, Acell ci us m'i skapë anjia,
kë ell amënë oqjë pi mini, ci m'ja punaj dininti a lluj,
shi ja, tuc ômënjjë us m'ja kjamë tënjësitë.
Tinjii mari ari datë ma Marrë ti mini. Sëmtul esti numa a lluj.
Buniaca a lluj treci dit un bërr tu allant, ti acej ci ar frikë di Nës.
Ari faptë llukëri mër ku mëna a lluj,
ari amënatë hjima tuc acej ci allavdë mintja shi inëma a llor,
rrustunë ma vërrtoshjë dit fron,
shi anëllcë acej ci sënt ma apunac.
Acej ci nu ar pëni i'j umpllu cu bunec,
shi avucjë i'j nqësi ku mënjli gôlli.
Axhutë Izrael, yzmeqarru a lluj,
shi adusi tu minti buniaca
kum llu avja xësë a përincëllu a noshç,
all Abraham shi tuc acej ci jin dupi nës totëna.”
Maria stëtu tre mesh ku Elisabeta, dapoja s'turrë tu kasa e je.

Vini qërollu ci Elisabeta amëntë fiçor. Ômënjjë sh'kusurinjjë a je avxarë kë Domnëlu ari faptë unë buniacë mari ti Elisabeta, sh'hërësirë dadun ku nësë. Dupi optu xëli vinërë tas u fakë syneti shi vra ta s'i'j bagë numa Zakaria, pi dupi numa a tatësu. Astumsëna mësa a lluj xësi: “Nu, ell us s'akjamë Joan.” Ei i'j xësërë “Içvërr di kusurinjjë a voç nu s'ja kjamë ku aistë numë.” Dapoja tërbarë tatësu ku nojmë, kë ci numë vra s'i'j bëga. Ell këftë unë skëndurë, shi pi nësë skërë: “Joan''esti numa a lluj.” Tuc hërësirë. Di-unorë a Zakaria i'j s'i zhdikisi gura, i'j s'i zdilëgë limba, shi ahurhji tas grastë, sh'allëvda Dumëxë. Tuc ômënjjë afigërra j'akëcë frika, shi jucëdo tu Judei spunia ti nësh. Acej ci l'i avxarë aisti zbôrri l'i cënurë tu inëmë shi xëserë: “Ci us'i fakë aist fiçor?” Shi mëna a Domnëlu ara ku nës.

Zakaria, tatësu a lluj, s'i umpllu ku Sëmtul Duh, shi feci aistë profecii:
“Allëvdat s'hjibë Domnëlu,
Dumëxëllu a Izrael,
ci vini shi axhutë
ômënjjë a lluj.
Ell skullë ti noj korru
ali skëpari
tu kasa a David,
ysmeqarru a lluj,
ashë kum avja xësë
ku gura a profetëlu a llui di etë;
skëpara di dushmanjjë a noç
shi di mënjli acëllor ci nu n'i vra
ll'u dedi buniacë a përincëllu a noç
t'i aduqeri sëmtul zbor ci avja lëgatë ku noj;
ti zborru ci j'ari datë all Abraham, përintëlu a nost,
tas s'ni allasë,
ci kënd s'ni skapë
di mënjli a dushmanëllu a noç
s'llukrëm ti nës fërë frikë
ta s'hjim sëmtul shi ndrepc dininti a Lluj
tu tuti xëlili ali bana a nostë.
Shi tini çilëman
us esht profet a ma Analltu
kë us trec dininti a Domnëlu,
tas s'i'j fac etëmë kala a Lluj,
tas s'i'j da a ômënjllu a Lluj
kunushtjera ali skëpari
ku hërxera a amartiilor a llor
di inëma buna
a Dumëxëllu a nost,
di Nës us n'i jinë llunjina di sus
ci skapërë pisti acej ci sta tu nôpti,
sum aumbra ali morti
shi s'ni adukë
tu kala ali buniaci shi irini”.
Fiçorru kërshtja, ku ruçënj tu sufullt shi stëtja pit pustinjë (errnjii) pën s'vinia xua tas s'isha dininti a Izrael.

Listen to Luka 1