<div class="version vid1288 iso6393wuv" data-vid="1288" data-iso6393="wuv">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch13" data-usfm="LUK.13">
 <div class="label">13</div><div class="s">Filoginaa Naranara o Tonaa Fagianaa</div><div class="p"> 1A'a fei au fei, na pa'i hefi'a yei rona u'ufanaa Jesus ba Pilate na fo'afama'eaa ei Galilee ei ro'ei moro'aa huaa ei manulelele wagii fei losuu ro'ou. 2Jesus na ware, &#8220;Ei naraa hamu'ou ba ei Galilee ei, ronapa'aa hafelo laraa hefi'adiai Galilee uaa rona tonaa hafelo'aa ro'odu ale'ei? 3A warefanaa hamu'odu ba pa'aa lomi! Ma'uaa nabaa lomi hamona filoginaa naranaraa hamu'ou, minaa hamu'ou anaa, hamo'aa fagiana. 4O, ei naraa hamu'ou ba ei hefua ma fainaroa rama'a, ei rona ma'e ei i pasi'onaa ro'ou fei pa'aa tarea humu yei Siloam, ba ronapa'aa tata laraa ei hefi'adiai yei Jerusalem? 5A warefanaa hamu'odu ba pa'aa lomi! Ma'uaa nabaa lomi hamona filoginaa naranaraa hamu'ou, minaa hamu'ou anaa, hamo'aa fagiana.&#8221;</div><div class="p"> 6Si'ei, na u'ufanaa ro'ou feni warea hanunu: &#8220;Hemea rama'a na faroaa hepalo hapena haihai figi i pe'ihapena. Ma na aunu ba i hufu fuana, ma'uaa lomi na pa'i. 7Si'ei, na warenaa a'a mei oma'aa fei pe'ihapena, &#8216;Laloo oduai igisimasi una'aida nomai ba a hufu'aa fuaa feni figi ma lomi na pa'i. Rerefapasia! Lomi hanuna ba i udemai!&#8217;</div><div class="p"> 8&#8220;Mei oma'ama'aa na ware, &#8216;Mena bauana, fido'o augalao heaidiai igisimasi ma awe agifaweloinaa fasuna ma penuia. 9Nabaa na fuaa fena igisimasi i nomai, te, na rawani! Nabaa lomi, te, rereia.&#8217;&#8221;</div><div class="s">Mei Pifine na Hawi Uguna nawe Rawanidiai laloo Sabbath</div><div class="p"> 10Heai Sabbath Jesus fi feroi laloo hepalo synagogue, 11hemea pifine yei na fabauwiaa uguna hepalo spiriti laloo hefua ma fainaroa igisimasi. Namina bauwi ma pa'aa lomi i fawanewanepa'i. 12I fanunupa'ia Jesus, na harofamai ma warenaa a'ana, &#8220;Mena pifine, onawe ma'ala a'a fei funuamu.&#8221; 13Ma na augaa guapaloei panina pafona ma ana ei ua na ha'uifawanewane ma na uduginaa mei Haidaa.</div><div class="p"> 14Si'ei ba Jesus na fawanewaneia laloo Sabbath, mei bauaniaa fei synagogue na siba ma warenaa a'a ei rama'a, &#8220;Na pa'i oloroa arewaa bigi'a. Si'ei, hamonei nomai ma fapedugaa ei funuaa hamu'ou a'a ei arewaa ei, abaa laloo fei Sabbath.&#8221;</div><div class="p"> 15Mei Fasu na warenaa a'ana, &#8220;Hamu'ou pa'aa ware'oni! Haa, laloo fei Sabbath lomi ba hememea hamu'ou na alaraa fei hapena manulelele a'a fei palena, foranaa ano ma fani numana ranu? 16Ma meni pifine meni, meni na'uu Abraham, meni na panarofia laloo hefua ma fainaroa igisimasi Satan, lomi ba laloo fei Sabbath i ma'ala a'a ei na panarofia?&#8221;</div><div class="p"> 17I wareaa fei, minaa ei na bidibidi unuu ro'ou a'ana, ronamina mafafafelo, ma'uaa, ei rama'a, ronamina ni'eni'e a'a minaa ei rawani'a bigi'ana.</div><div class="s">Fei Warea Hanunuu fei Lau Mustard</div><div class="r">(Matthew 13:31,32; Mark 4:30-32)</div><div class="p"> 18Jesus na i'igai, &#8220;Batanai maumau fei haparaiaa mei Haidaa? A fihawawaginia a'a tamanu? 19Ina ale'ei fei lau mustard hemea na faroia i pe'ihapena. Na habenaa haihai ma ei manufidufidu, rona guta a'a ei rarana.&#8221;</div><div class="s">Fei Warea Hanunuu fei Fafuafua</div><div class="r">(Matthew 13:33)</div><div class="p"> 20Ina i'igidiai, &#8220;A fihawawaginaa fei haparaiaa mei Haidaa a'a tamanu? 21Ina ale'ei fei fafuafuaa hemea pifine na tonia ma fihafuinia a'a watauda palaua,#13:21 Warea Greek odumanu satas (ale'ena 22 litres) bigi'alao nopa'aloo fei ba namina fafuapedugaa minaa ei palaua.&#8221;</div><div class="s">Fei Migigii Gigei</div><div class="r">(Matthew 7:13,14,21-23)</div><div class="p"> 22Jesus na aunupedunaa ei pusu'o ma baua gufu nofeferoilao dinaa Jerusalem. 23Hemea na i'iginia, &#8220;Mena Fasu, pa'aa hefi'a ua rama'a ro'aa tela?&#8221;</div><div class="p">Ina warenaa a'a ro'ou, 24&#8220;Hamoneimina nigofawe'i wagii fei migigia gigei, uaa a warefanaa hamu'ou ba watauda ro'aa wadu'ai, ma'uaa lomi ro'aa wadu'aipa'i. 25Ma ena na fare'idigaa fei gigei mei amaa fei humu, hamowe ufaba'aba'a ua ano ma ware'ai'ai ba, &#8216;Mena bauana, gigifanaa hai'odu fei gigei.&#8217;</div><div class="p">&#8220;Ma'uaa i ware, &#8216;Lomi na apa'aa hamu'ou ma ana lomi na aida ba noramiaa hamu'odu hitani.&#8217;</div><div class="p"> 26&#8220;Ma hamopowe ware, &#8216;Hai'ouna hanana ma hunufipui a'amu ma ona feferoi i malalaa gufuu hai'ou.&#8217;</div><div class="p"> 27&#8220;Ma'uaa i ware ua, &#8216;Lomi una apa'aa hamu'ou ma ana lomi una aida ba noramiaa hamu'odu hitani. Faraua a'au, hamu'ou ena rama'a hafelo!&#8217;</div><div class="p"> 28&#8220;Ma yei, iwe pa'i ai'aiga ma roiroiaa difo ena hamona fanunupa'aa Abraham, Isaac, Jacob mawe ei mamama'a yei a'a fei haparaiaa mei Haidaa, ma'uaa ro'aa poronafa'ainaa hamu'ou ano. 29Ei rama'a rowe norai yei rai ma hafaa ma oala ma hara'uu ma tonaa ei gutanaa ro'ou a'a fei baua hananaa wagii fei haparaiaa mei Haidaa. 30Hi'i, pa'aa fa'ua ba na pa'i rama'a, ei mugi, ro'aa oanaa ma'a ma ei ma'a, ro'aa oanaa mugi.&#8221;</div><div class="s">Jesus na Faloloa'inaa Jerusalem</div><div class="r">(Matthew 23:37-39)</div><div class="p"> 31A'a fei au fei, hefi'a Pharisee, rona nomai a'a Jesus ma warenaa a'ana, &#8220;Di'ininaa feni gufu feni ma aununaa hefawala. Ba i fo'afama'eio Herod.&#8221;</div><div class="p"> 32Ina ware, &#8220;Wi warefanaa fena ponoto fena, &#8216;A fawala'anaa ei pigea ma farawaninaa ei funua wagieni ma narani ma a'a fei fa'oduaiaa arewaa, awe fapedugaa fei bigi'au&#8217;&#8212; 33uaa pa'aa lomi ba hemea mamama'a i ma'e auguu Jerusalem!</div><div class="p"> 34&#8220;Oo Jerusalem, Jerusalem, yoi mena, ona fo'afama'eaa ei mamama'a ma nafanaa mugoo ena aloamiana a'amu. Pa'aa nunumiau ba a gumi'ifigupuinaa ena na'umu ale'ei fei inaa a'aroo na hawainaa ei na'una haroo pauna, ma'uaa lomi ona nunumiai! 35Ma'aia, fei humumu na halohaloa. A warefanaa hamu'ou, lomi o fanunudinaa pudau nopa'aloo fei ba opowe ware, &#8216;Na pa'i hawegiana mei na nomai wagii fei haraa mei Fasu.&#8217;&#8221;</div>
 </div>
 </div>
</div>

A'a fei au fei, na pa'i hefi'a yei rona u'ufanaa Jesus ba Pilate na fo'afama'eaa ei Galilee ei ro'ei moro'aa huaa ei manulelele wagii fei losuu ro'ou. Jesus na ware, “Ei naraa hamu'ou ba ei Galilee ei, ronapa'aa hafelo laraa hefi'adiai Galilee uaa rona tonaa hafelo'aa ro'odu ale'ei? A warefanaa hamu'odu ba pa'aa lomi! Ma'uaa nabaa lomi hamona filoginaa naranaraa hamu'ou, minaa hamu'ou anaa, hamo'aa fagiana. O, ei naraa hamu'ou ba ei hefua ma fainaroa rama'a, ei rona ma'e ei i pasi'onaa ro'ou fei pa'aa tarea humu yei Siloam, ba ronapa'aa tata laraa ei hefi'adiai yei Jerusalem? A warefanaa hamu'odu ba pa'aa lomi! Ma'uaa nabaa lomi hamona filoginaa naranaraa hamu'ou, minaa hamu'ou anaa, hamo'aa fagiana.”
Si'ei, na u'ufanaa ro'ou feni warea hanunu: “Hemea rama'a na faroaa hepalo hapena haihai figi i pe'ihapena. Ma na aunu ba i hufu fuana, ma'uaa lomi na pa'i. Si'ei, na warenaa a'a mei oma'aa fei pe'ihapena, ‘Laloo oduai igisimasi una'aida nomai ba a hufu'aa fuaa feni figi ma lomi na pa'i. Rerefapasia! Lomi hanuna ba i udemai!’
“Mei oma'ama'aa na ware, ‘Mena bauana, fido'o augalao heaidiai igisimasi ma awe agifaweloinaa fasuna ma penuia. Nabaa na fuaa fena igisimasi i nomai, te, na rawani! Nabaa lomi, te, rereia.’”

Heai Sabbath Jesus fi feroi laloo hepalo synagogue, hemea pifine yei na fabauwiaa uguna hepalo spiriti laloo hefua ma fainaroa igisimasi. Namina bauwi ma pa'aa lomi i fawanewanepa'i. I fanunupa'ia Jesus, na harofamai ma warenaa a'ana, “Mena pifine, onawe ma'ala a'a fei funuamu.” Ma na augaa guapaloei panina pafona ma ana ei ua na ha'uifawanewane ma na uduginaa mei Haidaa.
Si'ei ba Jesus na fawanewaneia laloo Sabbath, mei bauaniaa fei synagogue na siba ma warenaa a'a ei rama'a, “Na pa'i oloroa arewaa bigi'a. Si'ei, hamonei nomai ma fapedugaa ei funuaa hamu'ou a'a ei arewaa ei, abaa laloo fei Sabbath.”
Mei Fasu na warenaa a'ana, “Hamu'ou pa'aa ware'oni! Haa, laloo fei Sabbath lomi ba hememea hamu'ou na alaraa fei hapena manulelele a'a fei palena, foranaa ano ma fani numana ranu? Ma meni pifine meni, meni na'uu Abraham, meni na panarofia laloo hefua ma fainaroa igisimasi Satan, lomi ba laloo fei Sabbath i ma'ala a'a ei na panarofia?”
I wareaa fei, minaa ei na bidibidi unuu ro'ou a'ana, ronamina mafafafelo, ma'uaa, ei rama'a, ronamina ni'eni'e a'a minaa ei rawani'a bigi'ana.


Jesus na i'igai, “Batanai maumau fei haparaiaa mei Haidaa? A fihawawaginia a'a tamanu? Ina ale'ei fei lau mustard hemea na faroia i pe'ihapena. Na habenaa haihai ma ei manufidufidu, rona guta a'a ei rarana.”


Ina i'igidiai, “A fihawawaginaa fei haparaiaa mei Haidaa a'a tamanu? Ina ale'ei fei fafuafuaa hemea pifine na tonia ma fihafuinia a'a watauda palaua, bigi'alao nopa'aloo fei ba namina fafuapedugaa minaa ei palaua.”


Jesus na aunupedunaa ei pusu'o ma baua gufu nofeferoilao dinaa Jerusalem. Hemea na i'iginia, “Mena Fasu, pa'aa hefi'a ua rama'a ro'aa tela?”
Ina warenaa a'a ro'ou, “Hamoneimina nigofawe'i wagii fei migigia gigei, uaa a warefanaa hamu'ou ba watauda ro'aa wadu'ai, ma'uaa lomi ro'aa wadu'aipa'i. Ma ena na fare'idigaa fei gigei mei amaa fei humu, hamowe ufaba'aba'a ua ano ma ware'ai'ai ba, ‘Mena bauana, gigifanaa hai'odu fei gigei.’
“Ma'uaa i ware, ‘Lomi na apa'aa hamu'ou ma ana lomi na aida ba noramiaa hamu'odu hitani.’
“Ma hamopowe ware, ‘Hai'ouna hanana ma hunufipui a'amu ma ona feferoi i malalaa gufuu hai'ou.’
“Ma'uaa i ware ua, ‘Lomi una apa'aa hamu'ou ma ana lomi una aida ba noramiaa hamu'odu hitani. Faraua a'au, hamu'ou ena rama'a hafelo!’
“Ma yei, iwe pa'i ai'aiga ma roiroiaa difo ena hamona fanunupa'aa Abraham, Isaac, Jacob mawe ei mamama'a yei a'a fei haparaiaa mei Haidaa, ma'uaa ro'aa poronafa'ainaa hamu'ou ano. Ei rama'a rowe norai yei rai ma hafaa ma oala ma hara'uu ma tonaa ei gutanaa ro'ou a'a fei baua hananaa wagii fei haparaiaa mei Haidaa. Hi'i, pa'aa fa'ua ba na pa'i rama'a, ei mugi, ro'aa oanaa ma'a ma ei ma'a, ro'aa oanaa mugi.”


A'a fei au fei, hefi'a Pharisee, rona nomai a'a Jesus ma warenaa a'ana, “Di'ininaa feni gufu feni ma aununaa hefawala. Ba i fo'afama'eio Herod.”
Ina ware, “Wi warefanaa fena ponoto fena, ‘A fawala'anaa ei pigea ma farawaninaa ei funua wagieni ma narani ma a'a fei fa'oduaiaa arewaa, awe fapedugaa fei bigi'au’— uaa pa'aa lomi ba hemea mamama'a i ma'e auguu Jerusalem!
“Oo Jerusalem, Jerusalem, yoi mena, ona fo'afama'eaa ei mamama'a ma nafanaa mugoo ena aloamiana a'amu. Pa'aa nunumiau ba a gumi'ifigupuinaa ena na'umu ale'ei fei inaa a'aroo na hawainaa ei na'una haroo pauna, ma'uaa lomi ona nunumiai! Ma'aia, fei humumu na halohaloa. A warefanaa hamu'ou, lomi o fanunudinaa pudau nopa'aloo fei ba opowe ware, ‘Na pa'i hawegiana mei na nomai wagii fei haraa mei Fasu.’”

Listen to Luke 13