YouVersion Logo
Search Icon

Matévu 13

13
Jesús tu̱choda nuti̱nchiy
(Márcu 4.1-9; Dúcasiy 8.4-8)
1Variryundamu ji̱ta saya̱da Jesús, sama̱sanuvejada jmityo̱jiniy variy. 2Riintye̱ryadeda ji̱ta nijya̱nvajyuuvedabay simuyu. Pariche su̱musa̱da cartyevimu, sama̱sanuvejada ravimu variy. Nijya̱nvajyuuvedabay ji̱ta rañi radeda ti̱cha̱ncha varidye. 3Satu̱choda ji̱tara rajuura datyadoda, dityadoda niquejadata. Su̱teda jidyetyadodamu ruuva:
“Saya̱da ji̱ta ti̱qui nuti̱ nuta̱dana̱cho̱. 4Santa̱damu ji̱ta raju̱u̱ya̱jada ratesiy nú̱va, riibyesumiñuvi̱jada ji̱ta nipya̱tavay varirya. 5Ratesiy jarye ju̱u̱yada ravichu̱ cabyiva, jiryatimyu̱ ne vatanuco ravicha̱da mucadi jasiy. Varicha̱ra̱ju̱ radipuvesubeda variy jasiy, jiryatimyu̱ ne vatanuco mucadi jasiy. 6Na̱vapyunumatiy savicha̱da jiñi̱ variy, ramu̱mya̱ variy sadára nutasara, jiryatimyu̱ ne jnutityara ravicha̱da daryaju̱, ramuni̱tiy ramu̱yada variy. 7Tasiñi̱ ju̱u̱yada cariitujnutincha day, rani̱ cariitu jo̱ta̱da ja̱vyeda ra̱jisiy nutasara day, radiryo̱doda variy jasirya. 8Tasiñi̱ ju̱u̱yada samiy mucadimu day, jasiñi̱ ji̱ta rasinteda samirya. Raja̱vyedanumatiy, ra̱sa̱yada ji̱ta variy, tarani̱ jayada day ra̱sa̱yada taraqui pachasijyu̱, tarantiy jasa̱yada taraquinijyate vu̱yaju̱chijyu̱, tarantiy jasa̱yada mumuri̱ vu̱yaju̱chijyu̱ntidye. 9Jiryetyuva̱chuta̱ta tu̱yutavay.”
Nu̱tyuraju̱ saniquejada Jesús dityadoda niquejadata, nu̱tyuraju̱
(Márcu 4.10-12; Dúcasiy 8.9-10)
10Rityuudiyada ji̱ta sisa̱ datyavay variyu, ru̱teda ji̱ta variy siva: “¿Nu̱tyuraju̱ jiñique dityadoda niquejadata ruuva, nu̱tyuraju̱?” 11Su̱mutya̱jada ji̱ta variryi: “Jiryejyu̱ ji̱ta sasa̱yada Ju̱denu darya datya̱da day, jiryatiy mityamusiy datya̱da Jarichumuvichi̱ nusu̱yadanchirya, rijyu̱ ji̱ta ne sasa̱yada darya. 12Tapi simu jiryatiy tarati̱ni̱, sa̱sa̱y Ju̱denu variy ju̱na̱ntyiñi̱, rajuura ra̱cha simu variy. Simusiy ji̱ta jiryatimyu̱ ne tarati̱ni̱, sa̱so̱vay Ju̱denu variy simusintyirya jiryatiy simuntidyerya. 13Ramuni̱ rañiquesara dityadoda niquejadata ruuva, jiryatiy dañuma ru̱nu̱y, ne ridyi variy tariva; dañuma rityuva̱chu, ne ridyetya varirya, dantyamu̱y ne ridyetyaru̱y. 14-15Ruumu ji̱ta, rito̱tanimya̱ Ju̱denuju̱ tu̱chu̱ Isayíyasibe tu̱choda:
Jiryeñi̱ ji̱ta ra̱tuva̱chu, tama̱ jirya̱datya varirya, tama̱, jirya̱jnu̱y rana̱cho̱, tama̱ jirya̱diy variy riva, tama̱. Tapi ne radatya rijechiy jivye nijya̱nvay, ne rirya̱datya variy ramusiy. Rimyutanu dyetyara jiñi̱siy, riñuma jnu̱y, jaryi surra riberya jityu̱yuvudi, riñuma tuva̱chu, rijechiy jarye jibe surra, riñuma datyara. Riryityi datyara, varityi riryijetyara taji jachipiya̱jada, variñi̱day raryijetya ruuvasirya jijyuuchuveda.
16Jiryeñi̱ ji̱ta Ju̱denu jmu̱tyasavay, jiryatiy jiryedyi jiñi̱sitya, jiryetyuva̱chuntiy jityu̱yuta. 17Ri̱tatye si̱tenu jiryiva: Rajuu Ju̱denuju̱ tu̱chuvabe, vase vichavabe jarye, riñi diryu̱yada riva jiryatiy jiryedyi diye riva, tama̱ ridyiyada riva, tama̱; daryantya, riñi tuva̱churu̱yadantidyerya jiryatiy jiryetyuva̱chura, tama̱ rityuva̱choda nu̱nrya, tama̱, mitya.”
Jesús datyatadedara tu̱choda nuti̱nchiy
(Márcu 4.13-20; Dúcasiy 8.11-15)
18“Jirya̱numa tuva̱chu varirya dityadoda niquejada nuti̱nchiy. 19Satuva̱chunumatiy ti̱ra Ju̱denu nusu̱yada datyadoda, netimyu̱ ne sadatya didyerya, su̱nichara ji̱ta bayantu nicyara̱y variy, saso̱vacharara jiryatiy nutasara sajachimyura. Jiryatirya rasiy jiryatiy nutasara nú̱vara. 20Rasiy ji̱ta jiryatiy ravichu̱ cabyiva nutasarara, rani̱ ji̱ta nu̱tyu nijya̱mi̱, satuva̱chunumatirya Ju̱denu niquejada, su̱mutya̱sara variy jichana̱yadamura. 21Jiryatimyu̱ ne jnutityi̱ daryaju̱ni̱, sajachi̱nichara vinu taraquideju̱yu. Sadatyasaranumatirya paru̱tyasa̱da Ju̱denu niquejadiva, ti̱ jiyasantasara Ju̱denu niquejadiva risa̱ju̱ntiñi̱, ramutiy saparu̱ryu̱chara variy riva. 22Jiryatiy nutasara cariitujnutiy cabyiva, rani̱ ji̱ta nu̱tyu nijya̱mi̱, sani tuva̱chura Ju̱denu niquejada, sajachipiya̱sara jaryi variy taranijyu̱, jirya vicha̱divasiy, jaryi su̱canucharara tarati̱ vicha̱da jarye variy. Ramuni̱tiy radiryo̱nusara jasirya Ju̱denu niquejada, ne vana̱y rajay satuva̱chodamu variy. 23Rani̱ ji̱ta jiryatiy nutasara samiy mucadivara, rani̱ ji̱ta nu̱tyu nijya̱mi̱ jiryatiy rañi tuva̱chura Ju̱denu niquejada, sadatyasara varirya. Ni̱ni̱ ji̱ta nu̱tyu samiy nutasarasiy nta sajachara, sa̱sa̱chara ji̱ta variy. Ti̱ni̱ jasa̱yada taraqui pacha sa̱ra̱ju̱ day, nu̱ntiy taraquinijyate vu̱yaju̱cha̱ra̱ju̱, tamityi̱ntiy jasa̱yada mumuri̱ vu̱yaju̱cha̱ra̱ju̱ntidye.”
Jesús tu̱choda vachunchiy, jiryatiy jaruusiy cabyiva nutasarara
24Satu̱choda ji̱ta Jesúsra ratarya dityadoda niquejada:
“Jarichumuvichi̱ nusu̱yada ji̱ta rani̱cha nu̱tyu vanu nta jiryatiy sani nuta̱dara samirya nutasarasiy yindimyu. 25Nijya̱nvay ma̱yadamu, su̱deda ji̱ta samityasiy, santa̱da samiy nutasarasiy cabyivara vachutyadi, sata̱rya̱da ji̱ta variy rivasintyi. 26Radipuvañumatiy ravi̱, rasivyeda varintyi, ramu̱ti̱jada vachuy variy risa̱ju̱ntiy. 27Ru̱deda ji̱ta nudijya̱mi̱ muchechimyi yimu, ru̱teda variy siva: ¿Neviy yinta̱da nutasarasiy samichiy yindimyu day, Patru̱? ¿Nu̱tyuramusiy variy vachuy ramu day, nu̱tyuramusiy? 28Ni̱ni̱ ji̱ta jteda ruuva: Jirya ji̱ta mityasiy jvaayada day. Ru̱teda ji̱ta samuchechimyi variy yiva: ¿Jivya̱taviy nu̱ña̱sipyatara vachuy? 29Su̱mutya̱jada ji̱ta variryi: Ne, jiryeñuma tiirya jaruusiy risa̱ju̱ vachuy. 30Ra̱ma̱ ja̱vye vatajuu, ra̱tosa̱da rundasa̱ra̱ju̱. Ra̱tosa̱da rundamu ji̱ta ra̱tu̱chosiy ruuva jvaavye, rirya̱jato munatyara vachuy, rirya̱puchu mityatuuju̱ rupedaju̱ra. Jaruusiy ji̱ta rirya̱jato rábajyovimuju̱ day.”
Jesús tu̱choda quica̱tadinchiy
(Márcu 4.30-32; Dúcasiy 13.18-19)
31Satu̱choda ji̱ta Jesúsra ratarya dityadoda niquejadantiy: “Jarichumuvichi̱ nusu̱yada ji̱ta rañi̱cha nu̱tyu quica̱tadi nta day, jiryatiy sireda vanura, santa̱da variy yindimyuntirya. 32Dañuma pasityadidera rani̱cha ratadi, raja̱vyeñumatiy ravicha ja̱mura tiquiraju̱ tara nutasaramusiy. Raja̱vye ja̱muqui jiiqui nipya̱ti̱jiju̱ntiy, jasityi saruuvyeñuvi̱ rajiica̱mu variy.”
Jesús tu̱choda pa̱ cari̱vatya̱nchiy
(Dúcasiy 13.20-21)
33Saniquejada ji̱tara ratarya dityadoda niquejada ruuvantiy: “Jarichumuvichi̱ nusu̱yada ji̱ta rani̱cha nu̱tyu pa̱ cari̱vatya̱ nta, jiryatiy nanubayada vaturu̱y mumuri̱ quinu pa̱jurudinubera, jasicha̱ra̱ju̱tiy racari̱vay ti̱ta̱ju̱ variy.”
Jesús datyadodariy nijya̱nvay vinu dityadoda niquejadata
(Márcu 4.33-34)
34Jirya datyadoda ti̱ta̱ju̱ saniquejada Jesús dityadoda niquejadata ruuva nijya̱nvajyuuvedabay. Saniquejada ji̱ta ruuva vinu dityadoda niquejadamu. 35Rani̱ ji̱ta rani̱cha sa̱tidye jto̱tanirya Ju̱denuju̱ tu̱chu̱bay jteda:
“Ra̱muttara ri̱to ra̱tidye nique dityadoda niquejadata; ra̱tu̱chu varirya jiryatiy dutyasara mucadi ju̱desa̱damusidyerya.”
Jesús datyatadedara tu̱choda vachunchiy jiryatiy jaruusiy cabyivara
36Jadchiy ji̱ta satocheda Jesús riy nijya̱nvajyuuvedabay, sajayada ji̱ta rorivyimu. Rityuudiyadanumatiy sisa̱ datyavavyedabayu, ru̱teda variy siva: “Ya̱datyanu nu̱rya raniquejada tu̱choda vachunchiy nta, jiryatiy nutasara nta nudimyura.” 37Ni̱ni̱ ji̱ta jmutya̱jada variryi: “Ni̱ni̱ ji̱ta jiryatiy santa̱da ntara nutasarasiy samichiy, ni̱day sani̱cha Nijya̱mi̱denu. 38Nudiy nta ji̱ta rani̱cha jirya mucadi. Nutasarasiy samichiy nta ji̱ta riñi̱cha Ju̱denu nusu̱yadamuju̱ javye. Vachuchiy nta ji̱ta rani̱cha bayantu nicyara̱y quivu̱chuvay. 39Mityasiy ji̱ta jiryatiy santa̱da ntara vachutyadi, bayantu nutyityu̱ daryaju̱ dañi̱. Ra̱tosa̱da runda ji̱ta rani̱cha jiryatiy tamitya runda darya. Ra̱tovay ji̱ta Ju̱denu jpa̱vadye. 40Daryatiy rirya̱tora vachuy jiidamyu rupedaju̱, daryaday ra̱cha̱siy tamitya rundamuntiy. 41Sa̱jpa̱ Nijya̱mi̱denu riy yipa̱vay, rirya̱tidye jatosara sansu̱yadamusirya ti̱ta̱ju̱ jiryatiy juuchanuvaryi, Ju̱denu jiyaro̱nuvay jarye ruusa̱ju̱. 42Rirya̱jatya ri̱pa̱vay jiidatyo̱muju̱ variryi. Jasiñi̱ ji̱ta rirya̱jna̱vya̱ nijya̱nvay variy, rirya̱su̱y ji̱ta jijya̱dajchantiy. 43Jadchiy ji̱ta rirya̱viiday vase vichavay, nu̱tyu jiñi̱ nta, Vu̱jye̱ Ju̱denu nusu̱jyomu. Jiryetyuva̱chuta̱ta tu̱yutavay.”
Jesús tu̱choda dutyasaranchiy jiryatiy jaryi murichevaryara
44“Jarichumuvichi̱ nusu̱yada ji̱ta nu̱tyu tara nta jiryatiy jaryi murichevarya, jiryatiy ravichanu̱yada dutyasara nudivya. Sasaryejadanumatiy ti̱qui nijya̱mi̱ra, samutadodantirya. Si̱chana̱yadamu, saya̱da ji̱ta variy, sata̱ryu̱tya̱dara jiberya ti̱ta̱ju̱ jiryatiy simura, sa̱tidye ta̱ryu̱y variy ramurichiryatara nudiy.”
Jesús tu̱choda pérdanchiy jiryatiy jaryi murichevaryara
45“Ju̱na̱ntyi, Jarichumuvichi̱ nusu̱yada ji̱ta nu̱tyu ricyatu̱ nta jiryatiy sava̱tanumaya̱jada rana̱cho̱ pérda samichiy. 46Sasaryejadanumatirya tasiqui jaryi ja̱mura murichevarya, saya̱da variy, sata̱ryu̱tya̱dara ti̱ta̱ju̱ jiryatiy simura, sa̱tidye ta̱ryu̱y varirya pérda.”
Jesús tu̱choda ja̱mu riicyanchiy
47“Ju̱na̱ntyi, Jarichumuvichi̱ nusu̱yada ji̱ta vichasara nu̱tyu ja̱mu riicya nta, jiryatiy rijetya̱da jmityo̱mura. Rireda ji̱ta ja̱mu riicya variñi̱ quiva̱juu jaryedo. 48Rámu̱cha̱danumatiy riicya quiva̱ju̱, rityiiyada nijya̱nvay variy ti̱cha̱nchaju̱ra. Rimya̱sa̱da riicyanuvay quiva̱ jaryeta̱daju̱ variy jasiy. Ribeyada ji̱ta jtyuvimuni̱ quiva̱ jiryatiy jmyichi̱ dañi̱; jiryatimyu̱ ne jmyichi̱ dañi̱, rijetya̱da variy ja̱a̱muntiñi̱. 49-50Daryaday ra̱cha tamitya rundamuntiy. Rirya̱jaryetanuve Ju̱denu jpa̱varyi nijya̱nvay nicyara̱myi riquebyivasiy vase vichavay, rirya̱jatyasara variy jiidatyo̱muju̱ variryi. Jasiñi̱ ji̱ta rirya̱jna̱vya̱ nijya̱nvay variy, rirya̱su̱y ji̱ta variy jijya̱dajchantiy.”
Su̱teda Jesús: “Jasirya samirya datya̱da ta̱rijye̱myi datya̱damu, vadi datya̱damu jarye risa̱ju̱”
51Sitaja̱doda Jesús variryi yisa̱ datyavavyedabay: “¿Jiryedyetyama̱virya jirya ti̱ta̱ju̱ day?” Ru̱teda ji̱ta siva: “Joonu.” 52Ni̱ni̱ ji̱ta jteda variy ruuva: “Ramuni̱ nu̱ñi Ju̱denu niquejada datyanuvay tenu jiryatiy datyasi̱ Jarichumuvichi̱ nusu̱yadamu jayadaju̱ni̱, sani̱cha nu̱tyu rorijya̱mi̱ nta ni̱tiy rañi sipyatasara rabachajomusirya vadi datya̱da, ta̱riy datya̱da jarye risa̱ju̱.”
Jesús jañu̱yada Nasaryému
(Márcu 6.1-6; Dúcasiy 4.16-30)
53Satu̱chumu̱yadanumatiy Jesúsra jirya dityadoda niquejada, saya̱da ji̱ta jadchiy. 54Siti̱jadanumatiy jivyichajomuntiy, sadatyadoda variy riintye̱ryanijyomu nijya̱nvabeyu. Rityi̱tta̱da ji̱tara sadatyadoda, riñiquejada variy: “¿Tesiy sadatya jiñu vanura darya datya̱da day, tesiy? darya mityamusiy jvaayada jarye. 55¿Ni̱ni̱ta jiiray jvaañu denuday? ¿Neviy su̱no̱da Maríya jtyatanu̱y, sataryi̱veda jarye Santiyácu, Jusíy, Siimyó̱, Judásiy jarye sisa̱ju̱ day? 56¿Va̱ si̱tyamutuveda cay, nu̱tyi jiyu jtaday riñi̱cha vuryisa̱ day? ¿Tesiy ji̱ta sadatya jiñura jirya ti̱ta̱ju̱, tesiy?” 57Ne samirya ridyiyada variy sivanu̱day. Su̱teda ji̱ta Jesús variy ruuva: “Vinu taji vichavañi̱ tuva̱chu simu Ju̱denuju̱ tu̱chu̱, satuunuvichi̱ ji̱tamu̱y ne tuva̱churu̱y yimu day, sarorimyu vichavay jarye ne tuva̱churu̱y yimu.” 58Ne sivaañu̱yada Jesús rajuura mityamusiy tara jasiy, jiryatimyu̱ ne rityuva̱churu̱ñu̱yada daryaju̱ simu.

Currently Selected:

Matévu 13: yad

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in

YouVersion uses cookies to personalize your experience. By using our website, you accept our use of cookies as described in our Privacy Policy