Matiyu 13

Yezu maŋe memaŋa o bere nɔɔna

Maake 4:1-20; Luka 8:4-15; 10:23-24

1Dɛ dem konto ne nɔɔ Yezu déem ma yage sɔŋɔ kom o vo naneo kom ni. O ma jeini tega ne se o bere nɔɔna. 2O na wora konto to, nɔn-kɔgɔ ma ba ko gilimi‑o. Konto ma pa se o zaŋe o vo o zo nabworo wo o jei da, ye kɔgɔ kom laam zege na bam ni ne se ba taa cheigi‑o.#Luka 5:1-3 3O maa mae memaŋa o bere-ba wonnu dedɛ. O déem ma maŋe o we:

“Valo déem mo wora. O ma zaŋe o vo o kara se o du. 4O ma kare o dole o wo-dwa yam. Yadwonna ma to chwoŋa ni ne. Zuna ma ba ba twɛ-ya ba di. 5Yadwonna ma to kandwa yuu ne mɛ teero na ba daga to. Teero na ba lira jei sem ne to, ya maa wo dáane ya puli. 6Wea ma ba ka baane ya maama. Ya bonno na wo zo tega to, ya ma te lela. 7Ko daare wo-dwa yadwonna ma to sabare wone. Ya na puli to, sabare sem laam ma zaŋe se che ya jira. 8Ko daare yadwonna ma to te-ŋoŋa baŋa ne, ye yanto maama nwoŋi ya ke bia lanyerane. Yadaara ke nenɛɛne bia bi bi. Yadaara ke nenɛɛne bia fuseredo fuseredo. Yadaara de maa jege nenɛɛne bia fintɔ fintɔ.

9Á nam fɔge á cheigi a taane dem lanyerane.”

10Yezu na maŋe memaŋe dem konto o ti to, o kwaga tɔgena bam laam ma vo ba yi o tei, ye ba bwei‑o ba we, “Bɛ mo ye n yeini n maŋe memaŋa n bere nɔɔna bam?” 11O ma leiri-ba o we, “Ko ná ye abam, Wɛ maŋe o pa se á lɔre o telaao paare dem kuri na ye tei to, ye chega kam konto ya maŋe ka seigi mo. Ko daare nɔɔna badaara bam, Wɛ wo pɛ-ba chwoŋa se ba lɔre o chega kam konto. 12Memaŋa yam na jege se ya zeini nɔɔna boboŋa tei to nye de nɔɔno ná maŋe o jege woŋo, o ta wó jwoŋi kodwoŋi o woli da se ko tiini ko gaale. Nɔɔno wolo nam na maŋe o ba jege kolokolo to laam wó ba o ga kolo fenfee o ya na jege to mo. 13Amo na maŋe memaŋa a bere-ba kolo ŋwaane to mo ye banto yia mo nae amo na ke wonnu telo to, ye te ba pae ba maana. Ba ta maa ni amo berem dem, ye ba ba lɔre de kuri. 14Banto na ye tei to mo bere we Wɛ sampwora Izaya na tage kolo faŋa faŋa to tu ko ji chega, de o na we:

‘Abam wó fɔge á ta‑á cheigi Wɛ taane dem,

ye á bá ni de kuri.

Abam yia nam wó kwaane ya nii

ye á na nɛ kolo to bá zo á yuu.

15Kokuri nɔɔna bam konto boboŋa seene ya te mo.

Ba zwa de ma kwareme,

ye ba daare ba pu ba yia.

Ko ná dae konto, ba yia na nɛ kolo to

jege se ko zo ba yuu mo.

Ba zwa de ya jege se ya ni Wɛ taane dem,

ye ba boboŋa de wó lɔre de kuri.

Ba ya ná ke konto,

ba ya wó pipiri ba sɛ amo Wɛ

se a pa ba na fɔgem.’ ”#Izaya 6:9-10

16Yezu ta ma ta de o kwaga tɔgena bam o we, “Ko nam ná ye abam, á yia na nae tei to ye á zwa de ni tei to mo pae se á jege yu-ywoŋo Wɛ tei ne. 17Chega ŋwaane to, faŋa faŋa Wɛ sampwori sem dedɛ de nɔn-laaro dedɛ déem jege teena se ba na kolo abam na nɛ to, ye ba wo wane ba na. Ba ta maa kwori ba jege teena se ba ni Wɛ taane delo abam na nigi to, ye ba wo nɛ chwoŋa se ba ni-de.#1 Piita 1:10-11

18Nam cheigi-na se a maŋe valo wom memaŋe dem kuri a bere abam. 19Wo-dwa yalo na to chwoŋa kam ni ne to mo bere nɔɔna badwonna na ye tei to. Banto mo nigi Wɛ paare dem taane, ye ba wo lɔre de kuri. Wo-lwanno tu setaane laam ma ba o chaale-de pa de wo zo ba boboŋa. 20Wo-dwa yalo na to kandwa yuu ne to de maa bere nɔɔna badwonna na ye tei to. Banto yeini ba ni Wɛ taane dem ye ba jwoŋi-de lela de wopwolo. 21Taane dem maa wo tiini de zo ba boboŋa, pa se ba yage-de lela. Yaara na tu ya bɛɛse-ba Wɛ chega kam ŋwaane to, ba ma yage-ka lela. 22Wo-dwa yalo na to sabare sem wone to maa bere nɔɔna badwonna de na ye tei to. Banto ye balo na nigi Wɛ taane dem ye ba ta jege lwia de logo baŋa wonnu to. Sabu-laga ma chɔge ba boboŋa pa se ba kwei Wɛ taane dem ba yage, ye de wo jaane kuri de pa-ba. 23Ko daare wo-dwa yalo na to te-ŋoŋa jei sem ne to maa bere balo na nigi Wɛ taane dem ye ba pa de tiini de zo ba boboŋa to. Konto ma pa se Wɛ taane dem ja kuri de pa-ba, nenɛɛne mena na ke bia lanyerane se ko maŋe de bia bi bi, ye yadaara de ke bia fuseredo fuseredo, ye yadaara de ke bia fintɔ fintɔ to.”

Men-ŋona de men-kayale memaŋe

24Yezu déem ma maŋe memaŋe dedwoŋi o bere-ba o we, “Amo lage a bere abam Wɛ telaao paare dem na wó ba de taa wo nɔɔna baŋa ne tei to mo. Valo wodwoŋi mo kwei men-ŋona o ja vo o kara o du. 25O na dugi-ya konto to, o dono ma zaŋe pein-dɔa maŋa ne o ja kayale bia o vo o du o gwaane valo wom kara men-ŋona yam wone, ye o daare o jwoori sɔŋɔ. 26Men-ŋona yam ma nwoŋi ya ji men-kweero. O dono wom na dugi yalo to ma nwoŋi ya ji men-kayale. 27Sɔŋɔ tu wom tontoŋena laam ma vo ba ta ded‑o ba we, ‘Debam tu, nmo na dugi n kara kam to, ko dae men-ŋona yerane mo n dugi na? Bɛ mo ye kayale laam zaŋe se gwaane da?’ 28O ma leiri-ba o we, ‘Ko ye amo dono mo ke konto.’ Ba laam ma bwei‑o ba we, ‘Dé nam véi dé gɔ kayale sem dé yage na?’ 29O maa wo sɛ, ye o ta de-ba o we, ‘Abam ná ke konto, á wó kɛ á gɔ men-ŋona yam de mo á woli da. 30Nam yage-na se ya maama taa wora se ko ba ko yi zagem maŋa. Kanto maŋa kam ne amo laam wó ta de men-zagena bam se ba pɔɔre kayale sem ba gɔ ba tiŋi dáa ne, se ba laam pɛ ba zwɛ. Ba ná ke konto, se ba daare ba zage mena yam ba pɛ ba ke amo tuli ne.’ ”

Tio-bu-memeeno memaŋe

Maake 4:30-32; Luka 13:18-19

31Yezu daa ta ma maŋe memaŋe dedwoŋi o bere-ba o we, “Wɛ telaao paare dem nye de nɔɔno na kwei tio-bu-memeeno o vo o du o kara ne tei to mo. 32Tio-bu wom konto mo tiini o muri wo-bia maama wone. O ma nwoŋi, ye o ba o tiini o ji kamunu se ko dwoni dwo-vɔɔro telo maama na wo o kara kam ne to. Ko laam maa ye kamunu dedɛ ye zuna tui ba sɔ ba pworu ko yuu ne.”

Bworobworo sabɔle memaŋe

Luka 13:20-21

33Yezu daa ta ma maŋe memaŋe dedwoŋi o bere-ba o we, “Wɛ telaao paare dem nye de kaane wodwoŋi na kwei sabɔle fenfee o gwaane de bworobworo mun-fɔrɔ tei to mo. De laam ma pa se bworobworo muni dem maama fole.”

34Wonnu tem konto maama Yezu déem na bere nɔn-kɔgɔ kom to ye memaŋa yerane mo o ma o bere-ba. O wo tage kolokolo de-ba ye ko dae memaŋe. 35O nam ke konto se ko pa Wɛ sampwora kadwoŋi taane mo ji chega, de o na we,

“Amo wó puri a ni

a ŋɔɔne botare-dende mo a bere-ba.

Amo wó pa ba lɔre wonnu telo na seigi

ko zege logo baŋa boboa ne ko ba ko yi zem to.”#Lei 78:2

Men-kayale memaŋe dem kuri na ye tei to

36Yezu déem ma zaŋe o yage nɔn-kɔgɔ kom, ye o daare o jwoori sɔŋɔ kom. O kwaga tɔgena bam ma ba o tei ye ba we, “Ko ná ye men-kayale memaŋe dem, se n ta de kuri n bere debam.” 37O ma leiri-ba o we, “Sɔŋɔ tu wolo na dugi men-ŋona yam to mo bere Nabiin-bu wom na ke tei to. 38O kara kam maa nye de logo baŋa. Men-ŋona yam maa nye de Wɛ paare dem nɔɔna bam. Ko daare men-kayale sem maa nye de balo na ye wo-lwanno tu setaane nyem to, 39ye dono wolo na dugi-se to maa nye de setaana pɛ wom tete. Zagem maŋa kam mo bere logo baŋa na wó ba ko kweeli tei to. Men-zagena bam maa nye de Wɛ malese sem. 40Men-zagena bam na gɔge men-kayale sem ba pɛ ba zwɛ to, konto dwoŋi mo wó ke logo baŋa kweelim maŋa kam ne. 41Amo Nabiin-bu wom wó toŋe a malese sem se ba vo ba le kolo maama na pae se tusim wora to, de balo na ye wo-lwan-keira to, se ba daa yé taa tɔge ba wora Wɛ paare dem wone. 42Ba laam maa wó zeili-ba ba yage min-lɔŋɔ jei ne se de di-ba. Dáane mo ba laam wó taa wora ba keera ye ba done ba nwa. 43Ko daare balo na jege chega Wɛ tei ne to laam wó pa pwooni tiini de taa wora ba Kwo Wɛ paare dem wone, ne wea na nye tei to.

Á nam fɔge á cheigi amo taane dem lanyerane.

Wo-ŋonno telo na suli tega ne to memaŋe

44Wɛ telaao paare dem daa ta nye de wo-ŋonno telo na ye lonne nyem ye te suli tega ne to mo. Nɔɔno wodwoŋi laam ma pɔpɔ o na-te. O ma jwoori o kwoli-te. O wo na tiini ko pwoli to, o ma vo o kwei o wonnu maama o yeigi sabu, ye o laam daare o yeigi tega kam konto se wo-ŋonno tem maama ji o nyem.

Kandwɛ-ŋone memaŋe

45Wɛ telaao paare dem daa ta maa nye de pipim-piinu na kare o lage kandwa-nyenno se o yeigi to mo. 46O ma ba o na kandwɛ delo na tiini de jege lam o tei ne to. O laam ma jwoori o vo o kwei o wonnu maama o yeigi, ye o daare o yeigi kandwɛ dem konto yerane se de taa ye o nyem.

Ywon-jara de ba chwogo memaŋe

47Wɛ telaao paare dem na wó ba de taa wo nɔɔna baŋa ne tei to nye de chwogo ywon-jara na kwei ba de buga ne se ba ma ja ywona to mo. Ba na de-ko da to, ba ma ja ywona dwi maama. 48Chwogo kom ma ba ko su lanyerane. Nɔɔna bam laam ma vaŋe-ko ba tuuri ba ja bɛ. Ba laam ma jeini tega ne se ba kuri ywon-ŋona yam ba ke ba lɔɔro wone. Ba ma daare ba kwei ywon-yɔɔro tem ba dole ba yage. 49Ko nam wó ba ko taa ye konto mo logo baŋa kweelim maŋa kam ne. Wɛ malese wó nwoŋi se ba se se pɔɔre nɔn-balwaaro ye se le-ba balo na jege chega Wɛ tei ne to wone. 50Se laam wó daare se zeili-ba se yage min-lɔŋɔ jei ne se de di-ba. Dáane mo ba laam wó taa wora ba keera ye ba done ba nwa.”

Yezu berem dem ye berem-doore

51Yezu na ŋɔɔne o ti to, o laam ma bwei o kwaga tɔgena bam o we, ba nigi wonnu tem maama kuri na? Ba ma leiri‑o ba we, ɛɛ. 52O ma ta de-ba o we, “Tɔ. Wɛ nia yam zamesem tu wolo maama laam na tu o zamese Wɛ telaao paare dem chega kam to nye de sɔŋɔ tu wolo na nii Wɛ nɔɔna baŋa ne ye o le wo-laaro o jejegero tem wone o pa-ba to. Konto tu laam wae o le berem-doore o woli de berem-dwoori dem se o ma o bere o nɔɔna bam.”

Yezu tete teo kom tiina na ve‑o tei to

Maake 6:1-6; Luka 4:16-30

53Yezu déem na maŋe memaŋa yam konto o ti to, o laam ma yage jei sem konto. 54O ma jwoori o vo o tete teo. O na wora to, o ma zo Juu tiina jeerim diga kam se o bere-ba. O na bere-ba tei to, ko déem so-ba lanyerane, pa ba we, “Nɔɔno wonto ke tɛ mo o jege swa yam konto dwoŋi? O nam ke tɛ mo o na dam pa o ma o ke wo-kenkagela yanto dwoŋi? 55Wonto mo dae gɔgɔ kom bu wom na? O nu maa ye Mary. O nyaana maa ye Jemsi, de Josef, de Simon, de Judas.#13:55 Judas naa Judi Judi 1:1 56O nakɔa maama de ta wora debam tei ne mo. Wonto nam nɛ dam dem konto maama yei ne mo?”

57Konto mo ba boboŋa déem chɔge o ŋwaane. Yezu ma ta de-ba o we, “Nɔɔno ná ye Wɛ ni-jwoŋinu, nɔɔna yeini ba pa‑o zula lanyerane, ko daare o tete teo tiina de o sɔŋɔ tiina nam bá nege‑o.” 58Ba déem na wo ke ba wo-dedoa se ba sɛ‑o to, o maa wo tiini o ke wo-kenkagela dedɛ ba tei ne.

Currently Selected:

Matiyu 13: xsmKBG

Highlight

Copy