Luk 12

Kiə mi si dzâka kə chi wi fə̂ chi

1Si Jisɔs nì dzakaki, mbaŋ wi bəni ka juŋniki dzəki fɛiŋ, i bənchuku, bənchuku wə faaŋni. Bədɔkɔ dəiŋyi gvu yi bədɔkɔ. Jisɔs dza yisi i dzakaki num i bwa bu bə mbaŋ wə a, “Mbɛiŋ dzɔ̂ki jɔbi i dzɔɔŋ yi Bəfalasi, yə akɔ mfə wibɔ, bɔ dzakaki chi, fə chi. 2Mbɛiŋ kîəki a, gia yidɔkɔ kɔkə yə bə baŋ, a yi bi baaŋ maka yi buku i baiŋni wə. Gia yidɔkɔ kɔbi yə bə nyumi a yi bi baaŋ maka bə kiə. 3Mbɛiŋ kiə a gia yichi yə mbɛiŋ dzakaki nchɔkɔ, bə bi wɔkɔki lə nshi. Gia yichi yə mbɛiŋ si baŋ juŋ, ka mbɛiŋ chumyiki dzakaki, bə bi lakaki yi num i kifwu ki juŋ wə.

Mi wə bə kɔ i lwaki

(Matiɔ 10:28-31)

4Nsɛ́iŋ yiŋ, mih nəŋki i fuku i mbɛiŋ a, mbɛiŋ ma lwâki bəni bə̀ bɔ kɔ i wɔɔ a nyam yi gwu shəŋ, i yəmaka chɛiŋ bɔ nəki kaŋa kə gia yidɔkɔ i fə. 5Mbɛiŋ wɔ̂kɔ mi wə mbɛiŋ kɔ i lwâki. Mbɛiŋ lwâki num Nyɔ kɔm akɔ wi wə wi kaŋaki ŋga i wɔɔ mi, chu num i ləkə wəmaka i gbuku wimbum wə. Mih chu fuku ŋkɔŋ i mbɛiŋ a, mbɛiŋ lwâki num wi.

6Ntə mbɛiŋ kiəki lə a bə si taŋni minsii mite i minini mifa shəŋ a? Ayakalə, fidɔkɔ num kə fimu fiə Nyɔ kɔ wi dali fi. 7Mbɛiŋ kɔ Nyɔ kiə na júŋ yimbɛiŋ yifwu yichi, yə yi kɔ i mbɛiŋ fuŋ. Mbɛiŋ ma lwâki. Mbɛiŋ tsəki lə minsii miduli.

Mi wə wi bum bəh wə wi nəiŋ Jisɔs

(Matiɔ 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8Mih chu fukuki i mbɛiŋ a, na ndə wə wi bum mih i bəni nshiŋ, a wi kiəki lə mih, ma mi wə yɛli wi kɔ Waiŋmi bi bum lə tə wəmaka i bəchinda bə Nyɔ nshiŋ. 9Ayakalə, mi wə wi nəiŋ mih i bəni nshiŋ, mih bi nəiŋ lə tə wəmaka i bəchinda bə Nyɔ nshiŋ.

10Yi chu num a, Nyɔ bi dalinya lə já yichu yə mi dzakaki kɔm mi wə yɛli wi kɔ Waiŋmi, ayakalə Nyɔ bi lansi dalinya kə já yichu yə mi dzakaki kɔm Kiŋ'waka ki Baiŋni.

11Jɔbi wə bɔ bi kwa mbɛiŋ i tsə bəh mbɛiŋ i juŋ yi tsani wə, yuwidɔkɔ, i bəni bə̀ bɔ sakaki tumi nshiŋ, yuwidɔkɔ i bəni bə̀ bɔ kaŋaki ŋga bi sakani, a bɔ tsə saka mbɛiŋ, fwu ma bi bɔ̂kɔ mbɛiŋ a mbɛiŋ ni tsə baŋyiki gwu yimbɛiŋ bəh chukuli winaiŋ a, yuwidɔkɔ i dzaka a nə. 12A ni num i jɔbi wiwɔ wə Kiŋ'waka ki Baiŋni ni nya lə mbɛiŋ bəh gia yə mbɛiŋ ni dzaka.”

Ndi kɔm bə mi wimbum wi kiyuŋ

13Si Jisɔs nì təfiki bwa bu bə mbaŋ yakadəiŋ, mi widɔkɔ i mbaŋ wi bəni kintəəŋ dza dzaka a, “Mi wi lanini, dzâka i waiŋnih wuŋ a, wi gâa nyâ mbiŋ biɛiŋ.”

14Jisɔs bikə i wi a, “Nyuku wələ, a jiə ndə mih i numki mi wi nsaka wimbɛiŋ, chu gaa biɛiŋ bimbɛiŋ a?” 15Si wi bikə yaka ka dzaka i bəni bəchi a, “Mbɛiŋ tɔ̂kniki nalə, kiə mbɛiŋ ma bûkuki bəh dzə́kəh i biɛiŋ wə, kɔm kiŋ'waka ki mi kɔkə kɔm bə biɛiŋ biə wi kaŋaki, kɔŋ wi kaŋaki biɛiŋ nalə.”

16Si wi nì dzaka yakadəiŋ, ka ti ndi a, “Tii kpɔ widɔkɔ nì kaŋaki khə wi, dzɛiŋ buku yɛiŋ nalə. 17Wi ka yisi i kwakaki a, ŋgaiŋ ki fə̂ki na dəiŋ na? Ŋgaiŋ ni jîə dzɛiŋ bi ŋgaiŋ naiŋ a? 18Wi ka jiə kimfasi a, ‘Mih kiə gia yə mih ki fə̂ki. Mih ki shayiki lə bəshaŋkwa bəŋ ma, mih fiəni kpɛiŋsi, ka mih bi jiə dzɛiŋ bəh biɛiŋ biŋ yɛiŋ wə bichi. 19Jɔbi wə mih ka fə yakadəiŋ, mih ni dzaka i gwu yiŋ a, mih kɔ mi wi kidəəŋ. Mih kwati biɛiŋ biə mih bi dziki i buku jía yiduli wə, chu wɔkɔ kə ŋgəkə. Mih kɔ liə i dziki a dzini, chu mu a muni wɔkɔ ndzɔŋni.’ 20Si wi nì kɛiŋsi yakadəiŋ, Nyɔ ka bɔɔŋ wi a, ‘Kiyuŋ kələ! Daiŋ nchɔkɔ mih ni fiəni dzɔ lə kiŋ'waka ka. Biɛiŋ biələ bichi wɔ kɛiŋsi jiə lə bi ni numki bi ndə a?’”

21Si Jisɔs dzaka yakadəiŋ ka dzaka a, “Yi kɔ ayaka i mi wə wi juŋniki mbum bi mbi i gwu yi wə, kaŋa kə mbum bidɔkɔ i kimbu ki Nyɔ wə.”

Mbɛiŋ jiə shɔm i Nyɔ

(Matiɔ 6:25-34; 6:19-20)

22Wi chu dza ka dzakaki num i bwa bu bə mbaŋ a, “Kiə mbɛiŋ ma fûmsiki gwu kɔm nɔni kimbɛiŋ, a mbɛiŋ ni dzi nə, na yudɔkɔ kɔm gwu yimbɛiŋ a mbɛiŋ ni lɔh nə. 23Mbɛiŋ kiəki a kiŋ'waka ki mi tsəki lə biɛiŋ bi dzini, gwu yi mi tsə bəmbuŋ. 24Mbɛiŋ yɛiŋ biŋaŋa, bi nɔmki kə, gbɛli kə. Na bi si kɔh kə dzɛiŋ i juŋni jiə i bəshaŋkwa wə nabə gba. Ayakalə, Nyɔ saŋsi bi bichi. Mbɛiŋ kiəki kə a mbɛiŋ kɔkniki tsəki lə minyəni a? 25Akɔ ndə i mbɛiŋ kintəəŋ wə wi fumsiki gwu, wi num i kpɛiŋsi jɔbi twɛsi i nɔni ki wə a? 26Si mbɛiŋ mɔŋ i fə na yi twɛsi yələ, mbɛiŋ bə́ fumsi gwu i nə a? 27Mbɛiŋ yɛ̂iŋ si bəfluwa kɔɔki bɔ num. Bəfluwa si nɔm kə nabə i kɛiŋsi bəmbuŋ bəbɔ. Ayakalə, mih fukuki i mbɛiŋ a, na Ŋkuŋ Sɔlɔmɔn bəh mbum bi bichi biə wi nì kaŋaki, jɔbi wə wi nì lafiki gwu bəh bəmbuŋ wi nì ka num buku dəkə ka fluwa widɔkɔ. 28A kabə num lə si Nyɔ lafiki mfwaŋ i chwa, mfwaŋ biə bi kɔki daiŋ, kijiəli bə kpa i gbuku wə, ma wi Nyɔ ni lafi mbɛiŋ i tsə buku dəiŋ a? Ɔ ɔɔ bəni bə mbum wi twɛsi!

29Yi kɔ a mbɛiŋ ma fûmsiki gwu yimbɛiŋ i kwakaki kɔm fiɛŋ fiə mbɛiŋ kaŋaki i dzi bəh i mu, 30kɔm gia yələ si kwaka bəni bə mbi bə̀ bɔ kiəki kə Nyɔ. Mbɛiŋ kîəki a, Ba wimbɛiŋ kiəki lə a mbɛiŋ nəŋki lə biɛiŋ biələ bichi. 31Mbɛiŋ jîə mfi bimbɛiŋ num i ŋkuŋ bi Nyɔ wə, ka wi ni nyaki mbɛiŋ tə bəh biɛiŋ biələ bichi.

32Mbaŋ wuŋ, si mbɛiŋ kɔ twɛsi lə kiə mbɛiŋ ki lwâ kə kɔm Ba wimbɛiŋ kɔ bə kinsaŋli i nya ŋkuŋ bi i mbɛiŋ. 33Mbɛiŋ tâŋni biɛiŋ biə mbɛiŋ kaŋaki, ma mbɛiŋ gâa kpɔ wiwɔ i bəni bə kifuu, mbɛiŋ nə̂ŋki biba bi kpɔ a num biə bi kɔkə i shakyi. Mbɛiŋ jîəki kpɔ wimbɛiŋ num i tumi ki Nyɔ wə, i di biə bəji kɔkə i chwɔ, bəh i di biə nchami kɔkə i kwa, bəh i di biə shəkə kɔkə i mɛni. 34Mbɛiŋ kîəki a, di biə mi jiəki kiba ki akɔ fɛiŋ wə shɔm yi kɔ.

Bəni bə Jisɔs wɔ̂kɔliki Jisɔs

(Matiɔ 24:45-51)

35Mbɛiŋ kâŋa chiŋni bimbɛiŋ ma mbɛiŋ bâiŋsi naka bimbɛiŋ bi baiŋki, ma mbɛiŋ wɔ̂kɔliki nɔm, 36aka bwa bə nɔm bə̀ bɔ kɛiŋsi gwu ka wɔkɔliki tikwili wibɔ, si wi fiəniki dzəki i di bi dzɔni bi miŋkpaŋa wimfiaŋ wə. Ka jɔbi wə wi ni fiəni dzə kɔmyi dzaka ki juŋ, ma bɔ ni wɛli akisəkə wi liə. 37Kinsaŋli kimbum kɔ ki bwa bə nɔm bə̀ tikwili wibɔ ni fiəni dzə yɛiŋ bɔ kɛiŋ wɔkɔli wi. Mih fukuki ŋkɔŋ i mbɛiŋ a, wi ni tum mbuŋ i gwu yi wə, ma bɔ num i kuku, wi tsəsi dzɛiŋ i bɔ. 38Kinsaŋli kimbum bi numki ki bwa bə nɔm bə̀ wi bi kwatiki bɔ wɔkɔli, kɔŋ wi numki i bi fiəni dzə na nchɔkɔ kintəəŋ, yudɔkɔ na i jɔbi wə kwɔkɔ tɔŋki. 39Mbɛiŋ kîəki a, tikwili kabə kiəki jɔbi wə ji kaŋaki i dzə nchɔkɔ fɔkɔ, wi ma ni chu bee a wi dzə bwiŋ juŋ yi. 40Mbɛiŋ tə kaŋaki i nûmki bəh ŋkɛiŋsi wi gwu, kɔm mi wə yɛli wi kɔ Waiŋmi bi fiəni dzə lə i jɔbi wə mbɛiŋ kiə kə.”

41Bita ka dza bikə i wi a, “Bah, wɔ ti ndi wələ num i buku, ma i bəni bəchi a?” 42Bah chukuli a, “Waiŋ wi nɔm wə wi kɔ wi ŋkɔŋ, chu kaŋa mfi, kɔ winaiŋ? Ntə akɔ wə tikwili wi nì jiə a wi tɔkniki bəh juŋ yi, a jɔbi wə, jɔbi ka kpɛiŋ ma wi ni nyaki biɛiŋ bidzini i bwa bu bə nɔm a? 43Kinsaŋli kimbum bi numki i waiŋ wi nɔm wə tikwili wi bi dzə yɛiŋki num wi fə nɔm wi a liŋ asi wi si nəŋki. 44Mih fukuki ŋkɔŋ i mbɛiŋ a, tikwili wi bi yaksi wi a wi tɔkniki bəh biɛiŋ bi bichi. 45Ayakalə, waiŋ wi nɔm wiwɔ ka dza dzaka i gwu yi a, ‘Tikwili wuŋ ni kɔmsi fiəni dzə kə,’ ka yisi i twɛiŋki bwa bə nɔm bənyuku bəh bəkaŋa, dzi a dzini chu mu mbih mɔ kwa wi, 46yaka yi kɔ a tikwili wi waiŋ wi nɔm wiwɔ bi təkəli tumbuku i chɔkɔ biə wi si kwakaki kə bəh i jɔbi wə wi si kwakaki kə bəh i jɔbi wə wi si kiəki kə. Ayaka wi bi gbayi waiŋ wi nɔm wiwɔ, wi chiŋsi wi i tsə numki bəh bəni bə̀ bɔ kɔkə bə ŋkɔŋ.

47Waiŋ wi nɔm wə wi kiəki gia yə tikwili wi nəŋki a wi fəki, wi nəki kɛiŋsi kə gwu yi i fəki yi, ma yi numki a bə bi twɛiŋ lə wi bəh ŋgaŋa yiduli. 48Waiŋ wi nɔm wə wi kiəki kə gia yə tikwili wi nəŋki a wi fəki, wi fə gia yə bə kɔ i twɛiŋ wi bəh ŋgaŋa yiduli ma yi numki a bə bi twɛiŋki a wi twɛsi. Mi wə bə nya biɛiŋ biduli i wi, bə bi bikəki biduli i wi.”

Jisɔs dzə bəh kiŋgali

(Matiɔ 10:34-36)

49Jisɔs chu dzaka i bwa bu bə mbaŋ a, “Mih dzə i kpa num gbuku i fa kuku. Bə dzɔ a wi si bɛli lɔ. 50Mih kaŋaki i liə i ŋgəkə wimbum widɔkɔ wə, shɔm yiŋ ni də a jɔbi wə mih ni liə i wi wə. 51Mbɛiŋ kwakaki a, mih dzə num bəh kimbɔiŋni i fa kuku a? Ŋgaŋ, mbɛiŋ kîəki a, mih dzə num bəh kiŋgaali. 52I yisi i liə i tsə ninshiŋ, juŋ yə yi kɔ bəh bəni bəte ni gaali lə. Bəni bətali ni gaali bəh bəfa, bəfa ni gaali bəh bətali. 53Tii waiŋ ni gaali lə bəh waiŋ wi, winyukuni, waiŋ wi winyukuni gaali bəh ba wi. Nih waiŋ ni gaali bəh waiŋ wi wikpaŋni, waiŋ wi wikpaŋni gaali bəh nih wi. Nih nyuku ni gaali bəh kpə waiŋ wi, kpə waiŋ gaali bəh ni nyuwi.”

Bəni kiə jɔbi

(Matiɔ 16:2-3)

54Jisɔs dzaka i mbaŋ wi bəni wə a, “Mbɛiŋ ka yɛiŋ jɔbi wə bimba yakaki dzəki i kimbu kə wɔŋ liəki, mbɛiŋ yisi i dzakaki a, ‘Dzaŋ nəŋki lə i dzə.’ Ayaka yi dzə. 55Mbɛiŋ ka yɛiŋ tə fiəkə fəkə i kimbu ki shiŋ wə, mbɛiŋ ka dzakaki a, ‘Di ni shili lə nalə.’ Ayaka bi num. 56Mbɛiŋ bəni bə̀ mbɛiŋ dzakaki chi, fə chi, si mbɛiŋ tsɛiŋki bɔɔli bəh kuku mbɛiŋ ka kiəki si biŋ ni numki, akɔ tə kɔm nə wə mbɛiŋ kɔkə i kiə gia yə Nyɔ chusiki i liə a?

57Mbɛiŋ mɔŋ tə i bɔŋ kwakaki gia yi chəŋ yə yi kɔ a mbɛiŋ fəki a? 58Mi ka dzɔ wɔ, i tsə bəh wɔ i juŋ yi nsaka wə, wɔ mɔmsi mbɛiŋ wi kɛiŋsi a kɛiŋ i dzəh, ka wi ma guku tsə nya wɔ i kaŋ yi mi wə wi sakaki bənsaka, ma wi nya daŋsi wɔ i kaŋ yi bəni bə jum wə, ma bɔ ni fa wɔ i juŋ yi nsəŋ mə. 59Mih fukuki i wɔ a, wɔ ni buku kə fɛiŋ maka wɔ gɔm kaasi finini fichi fiə bɔ bikəki.”

Currently Selected:

Luk 12: cug

Highlight

Copy