Lucas 8

An Jesús ñu ꞌaxuan xanucama

1Usotancëxun ca Jesusan ëma chacamanu ꞌimainun ëma chucúmaracamanuribi cuanquin, anu ꞌicë unicama bana ñuixunquin ꞌunánmiacëxa. ꞌUnánmiquin ca —anúan Nucën Papa Diosan ꞌëmi catamëtia uni ainan ꞌimiti nëtë ca uaxa —quixun caquin upí bana unicama ñuixuancëxa. Usocëbë ca aín ꞌunánmicë unicama mëcën rabë́ ꞌimainun rabë́, acamax abë niacëxa. 2ꞌImainun ca bëtsi bëtsi xanu ñunshin ꞌatimañu ꞌicëbia pëxcucë, acama ꞌimainun bëtsi bëtsi xanu ꞌinsíncë ꞌicëbia pëxcucë, acamaxribi Jesúsbë niacëxa. Acamax ca María, aín anë itsi Magdalena, anuaxa mëcën achúshi ꞌimainun rabë́ ñunshin ꞌatima chiquícë, 3a ꞌimainun Juana, Chuza, an Herodes ꞌaquincë uni aín xanu, a ꞌimainun Susana, acama ꞌimainun an Jesús ñu ꞌinánquin ꞌaquincë xanu raíriribi ꞌiacëxa.

Bana itsi ñuicësoi an ñu ꞌapácë uni ñuicë bana

(Mt 13.1-9; Mr 4.1-9)

4Usa ꞌain ca ꞌaisamaira uni Jesús nëbë́tsiorati timëcamëꞌëocëxa. A unicamax ca ꞌitsa ëmanuax anu riquiancëxa. Usaía ꞌicëbëtan ca Jesusan bana itsi ñuicësoquin ënë bana ñuiquin ësaquin cacëxa: 5—An ñu bëru ꞌapácë uni ca aín naënu ꞌapáquin ñu bëru sacai cuanxa. Sacacëx ca raírinëx bainu nipacëaxa. Nipacëcë ca unin amáxa. Usa ꞌicë isbëtsini uxun ca ñuina pëchiñunën ꞌeaxa. 6Raírinëx ca maparañu menu nipacëaxa. Nipacëax coóxbi ca a mexa cëxtúma ꞌaish chabáma ꞌain chushiaxa. 7Raírinëx ca muxañu menu nipacëaxa. Nipacëax coi ca ꞌiruaxa. ꞌIruxunbi ca muxan abë coquin mapurucëxun tuacëma ꞌicën. 8Usa ꞌaínbi ca raíri ñu bëru ax me upínu nipacëaxa. Nipacëax coi canitancëxun ca upí oquin tuaxa. Tuacëx ca aín bimi ꞌitsaira, cien, ꞌiaxa.

Usaquin catáncëxun ca Jesusan munuma banaquin cacëxa:

—An aín pabitan ënë bana cuacë unin ca aín nuitunënbi sinánquin cuati ꞌicën.

Uisa cupí cara Jesusan bana itsi ñuicësoquin bana ñuiacëxa quicë bana

(Mt 13.10-17; Mr 4.10-12)

9Uisai quicë cara ñu bëru ꞌapácë ñui quicë bana ꞌicë quixun ca aín ꞌunánmicë unicaman ñucácëxa. 10Ñucácëxun ca Jesusan ësaquin cacëxa:

—Uni itsían ꞌunániamabi camina mitsun Nucën Papa Diosan sinánmicëxun an ꞌunánmicë ñu ꞌunanin. ꞌËn ꞌaia isquin ca atun ꞌën cushi Nucën Papa Diosan ꞌë ꞌináncë a sinanima. Atun pabitan ꞌën ñuixuncëxun cuaquinbi ca uisai quicë cara quixun ꞌunanima. Usaía atux ꞌinun cana bana itsi ñuicësoquin bana ñuixunin.

Uisai quicë cara an ñu ꞌapácë uni ñui quicë bana ꞌicë quixuan Jesusan ñuia bana

(Mt 13.18-23; Mr 4.13-20)

11Caxun ca Jesusan cacëxa:

—An ñu ꞌapácë uni ñui quicë bana ax ca ësai qui quicë ꞌicën: Ñu bëru ꞌapácësaribi ca Nucën Papa Diosan bana ꞌicën. 12Anúan uni nicë me iru anu nipacëcë ñu bëru, asaribi ca bëtsi bëtsi uni ꞌicën. Aín pabitan cuaquinbia —asérabi ca usa ꞌicë —quixun sináncëbëma anu uxun ca a bana aín nuitu mëu sinani Nucën Papa Diosnan ꞌinux ië́axma ꞌinun quixun uni ñunshin ꞌatimanën ꞌapun manumia. 13Maparañu me bëxbánua ñu bëru nipacëcë usaribi ca raíri uni ꞌicën. A unicaman ca Nucën Papa Diosan bana cuati cuëënquin —a bana quicësabi oi cana ꞌiti ꞌai —quixun aín nuitunën sinania. Sinánquinbi ca maparañu menu nipacëcë ñu bëru tapun ꞌitsañuma usaribi ꞌixun, Nucën Papa Diosan bana ꞌacë cupí ami cuaianan ami nishquin unin ꞌatimocëxun, tënëquinma a bana manuquin ënia. 14Muxañu menua ñu bëru nipacëcë usaribi ca raíri uni ꞌicën. A unicaman ca Nucën Papa Diosan bana cuaquin —a bana quicësabi oi cana ꞌiti ꞌai —quixun sinania. Usaquin sinanibi ca ënë menu ꞌicë ñuishi sinánan ꞌitsa ñuñu ꞌaish cuëënti sinani, ñu bërúxa me chucu muxañu menuax aín bimi upiti pëcë́cëma, usaribi a unicama ꞌicën. 15Me upínua ñu bëru nipacëcë, usaribi ca raíri uni ꞌicën. A unicamax ca Nucën Papa Diosan bana asérabi cuacë ꞌixun aín nuitunubi racanaquin upí oquin sinánquin, uisai cara ñu ꞌicëbëtanbi ënquinma a bana quicësabi oquin ꞌaia. Atux ca ñu bëru me upínu nipacëax cotancëx canitancëxun tuaia ꞌaisamaira bimiñu usaribi ꞌicën.

Ca ësa ꞌicë quixun lamparín ñuicë bana

(Mr 4.21-25)

16Ësaquinribi ca Jesusan cacëxa:

—Uinu ꞌicë unínbi ca lamparín bimitancëxun ñu tëmú an bëpánun nanan anu ꞌuxti tëmúribi nantima ꞌicën. Usaquin ꞌaquinma ca axa xubunu atsíncë unicaman upí oquin isnun, anu lamparín nanti, anu nanti ꞌicën. 17Uni itsin isnunma ꞌacë ñucama ꞌimainun uni itsin cuanunma quicë banacama abi ca ꞌunáncë ꞌiti ꞌicën. 18An ꞌën bana cuaquin a bana quicësabi oquin ꞌacë uni a ca ꞌën bana itsiribia cuanun Nucën Papa Diosan ꞌunánmiti ꞌicën. Usa ꞌaínbi ca an ꞌën bana cuaquinbi sináncëma uni, a, an isa ꞌunánxa quixuan sináncë bana a camabi Nucën Papa Diosan manumiti ꞌicën. Usa ꞌain camina mitsun cuacë banacama upí oquin cuaquin, a bana quicësabi oquin ꞌati ꞌain.

Jesusan ca amia sináncë unicama aintsi oia quicë bana

(Mt 12.46-50; Mr 3.31-35)

19Ësaquian unicama bana ñuixuncëbë aí ca aín tita ꞌimainun aín xucë́antu anua Jesús ꞌicënu bëbacëxa. Bëbaibi ca ꞌaisamaira unían anua Jesús ꞌicë a tsitsirucë ꞌain, a ꞌuriishi ꞌiacëxa. 20ꞌIcë atu isquin ca unin Jesús cacëxa:

—Min titabë ca min xucë́antu ëman ꞌicën. Ca mi istisa tania.

21Cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—Uicaman cara Nucën Papa Diosan bana cuanan aín bana quicësabi oquin ꞌaia, acamax ca ꞌën tita ꞌimainun ꞌën xucë́antu ꞌicën.

Bëchun ꞌimainun suñúan Jesusan nëtë́mia

(Mt 8.23-27; Mr 4.35-41)

22Bëtsi nëtë́an manë nuntinu ꞌiruia ca Jesusan aín ꞌunánmicë unicama cacëxa:

—Parúnpapa ꞌucë manan cuanun ca cuan.

Cacëx ca cuancëxa. 23Cuani ca Jesús nuntinu ꞌuxacëxa. ꞌUxánbi suñúan upí ꞌicuatsinquin bëcaquin parúnpapa bëchuancëbë ca ꞌunpax manë nuntinu ꞌiruacëxa. 24Usaía ꞌicëbë racuë́quin ca aín ꞌunánmicë unicaman Jesús bësúnquin munuma cacëxa:

—Cananuna nanëtin, ca bësut.

Cacëx bësuquin ca Jesusan suñúan —ca nëtë́t —canan bëchúnribi —ca bucubut —quixun cacëxa. Cacëxëshia suñúan nëtë́ishimainun ca baca bëchúnribi nëtë́acëxa. 25Usoxun ca Jesusan aín ꞌunánmicë unicama cacëxa:

—¿Nucën Papa Diosan ca nu bërúanquin ꞌaquinia quixun caramina sinaniman?

Cacëx ratuti racuëti ca atúxbi canancëxa:

—¿Uisa uni cara ënëx ꞌic? An cacëxun ca suñúanënbi, bacánbi aín bana cuatia.

Ñunshin ꞌatimañu uni Jesusan pëxcüa, cuchi bacamiquia

(Mt 8.28-34; Mr 5.1-20)

26Usaquiani Galilea me ꞌucë manan cuantancëx ca Gadara menu bëbacëxa. 27Bëbatancëx nuntinuax ꞌibúquiani cuaniabi ca ñunshin ꞌatimañu uni anu ꞌicë ëmanuaxa ucë an Jesús mëracëxa. A unix ca ꞌitsa baritian ñunshin ꞌatimañu ꞌaish chupa pañuima ꞌianan xubunu ꞌima anu uni maíncë anuishi ꞌicë ꞌiacëxa. 28-29ꞌItsa oquian ñunshin ꞌatimanën ꞌamicëxun ñu ꞌaia ca unin uni itsi ubíoxunma ꞌanun aín manë risin nëacëxa. Usocëxbi ca manë risi tëcapabiani ñunshin ꞌatimanën ꞌimicëx anu uni ꞌicëma menu usabii ꞌicë ꞌaish cuancëxa. Usa ꞌaísha a mërai aín bëmánon rantin purúncëxun ca Jesusan ñunshin ꞌatima —ënë uninuax ca chiquit —cacëxa. Cacëx munuma cuëncë́nquin ca Jesús cacëxa:

—Dios, naínu ꞌicë, aín Bëchicë Jesús camina mix ꞌain. ¿Uisati caramina ꞌë ubíoin? ꞌË tëmëramixunma ca ꞌat.

30Cacëxun ca Jesusan ñucácëxa:

—¿Uisa cara min anë ꞌic?

Quia ca anu atsíncë ñunshin ꞌatimanëan ꞌitsaira ꞌixun quimicëxun a unin cacëxa:

—ꞌËx cana ꞌËxcuira caquin anëcë ꞌain.

31Cacëbëtan ca ñunshin ꞌatimacaman, quini cha nëmínra, anu ñunshin ꞌatima ꞌicë, anu xuxunma ꞌanun quixun bënë́quin cacëxa. 32Catancëxun ca ꞌaisamaira cuchi matá manan pushían pi bucucë isquin cacëxa:

—Cuchinu ca anu atsínun nu xut.

Cacëxun ca Jesusan —ca cuantan —cacëxa. 33Cacëx ca ñunshin ꞌatima a uninuax chiquíquianx cuchinu atsíancëxa. Atsíncëbë ca cuchicama camáxbi tsuáquiquiani abáquiani cuanx, cuëtúnuax parúnpapanu rëucubuti bacamiqui cëñúacëxa.

34Usaía ꞌia isbiani ca an cuchi bërúancë unicaman abáquiani cuanxun, ëma chanu ꞌicë unicama ꞌimainun ëma chucúmanu ꞌicëcamaribi xubu itsi xubu itsinu cuanquin ñuixuancëxa. 35Ñuixunquian chanioia cuati ca uisai cara a ñucama ꞌiaxa quixun isi riquiancëxa. Riquiani Jesúsnu cuanx uxun ca a uni anuax ꞌaisamaira ñunshin ꞌatima chiquícë a an isásama ꞌaish, chupa pañuax sinan mëníñushi ꞌaish, Jesús tanáin tsócë isacëxa. Usa ꞌicë a uni isi ca racuë́cancëxa. 36Usa ꞌain ca an iscëcaman uisai cara ñunshin ꞌatimañu uni pëxcúaxa quixun axa riquiancë unicama ñuixuancëxa. 37Ñuixuncëxun ca a mecamanu ꞌicë unicaman racuë́iraquin aín nëtënuaxa cuantánun quixun Jesús cacëxa. Cacëx manë nuntinu ꞌiruquiani ca cuancëxa. 38Cuaniabi ca anuaxa ñunshin ꞌatima chiquícë uni an abë cuancatsi quixun Jesús cacëxa. Cacëxunbi ca Jesusan aín xubunua cuantánun quixun xuquin abë cuanxma ꞌinun cacëxa. 39Caquin ca ësaquin cacëxa:

—Min xubunu ca cuantan. Cuantancëxun camina min aintsi ꞌibucama uisoxun cara Nucën Papa Diosan mi pëxcüaxa quixun ñuixunti ꞌain.

Usaquian cacëx cuanxun ca aín aintsi ꞌibuishima a ëma chanu ꞌicë unicama, uisoquin cara Jesusan a ꞌaxa quixun ñuixuancëxa.

Jairo cacë unin bëchicë ꞌimainun xanu ꞌinsíncë ñui quicë bana

(Mt 9.18-26; Mr 5.21-43)

40ꞌUcë manánuax Gadara menu ꞌicë unicama ëbëtsini ca Jesús anuaxa cuanpuncë nëcë manan utëcëancëxa. Utëcënia ca ꞌaisamaira uni parúnpapa cuëbí ricuatsinxun caíancëxa. 41-42Caíncëxa bëbaia ca anu judíos unicama timë́cë xubunu ꞌicë ꞌapu achúshi, Jairo cacë, an anu cuani a tanáin rantin puruni tsóbuquin Jesús cacëxa:

—ꞌËn ini bëchicë ca aratsushi ꞌicën, mëcën rabë́ ꞌimainun rabë́ baritiañu ca ax ꞌicën. Ca ꞌinsinan ꞌi bamaia. A pëxcui camina ꞌën xubunu cuanti ꞌain.

Cacëx abë cuania ca ꞌaisamaira unin Jesús chacatisaira ocëxa.

43A unicama nëbë́tsi ca achúshi xanu ꞌinsíncë ꞌiacëxa. A xanux ca mëcën rabë́ ꞌimainun rabë́ baritia imia ꞌaíshbi aín imi nëtë́cëma ꞌiacëxa. Bëtsi bëtsi rucuturuan roncëxun a cupíoquin aín ñucama cëñuibi ca pëxcúama ꞌicën. 44Usa ꞌixun ca —Jesusan ca ꞌë pëxcuti ꞌicë —quixun sinani, a caxu cuanquin aín chupa ticacëxa. Ticaíshi ca aín imicë nëtë́acëxa. 45Usai ꞌicëbëtan ca Jesusan cacëxa:

—¿Uin cara ꞌë ticax?

Cacëxun ca a rapasu ꞌicë unicaman —ꞌën cana mi ꞌacëma ꞌai —quixun cacëxa. Camaxunbia usaquin cacëbëtan ca Pedro ꞌimainun abë ꞌicë unicaman cacëxa:

—Mi ca ꞌaisamaira unin titicaquin chacatisaira oia. ¿Usa ꞌaínbi caramina, uin cara ꞌë ticaxa, quiax quin?

46Usaquian cacëxun ca Jesusan cacëxa:

—ꞌËn cushin ca uni pëxcúaxa quixun cana ꞌën sinanënshi ꞌunanin. Usa ꞌain cana ꞌunanin, achúshi unin ca ꞌë ticaxa quixun.

47Usai quia cuati, —an ca ꞌunania —quixun sinani racuëti bërërui, anu cuanx aín bëmánon rantin puruni tsóbuquin ca axa pëxcúcë xanun, unicaman cuamainunbi, uisacasquin cara a ticaxa quixun ñuixuanan aín chupa ticaíshia pëxcúcë aribi Jesús ñuixuancëxa. 48Ñuixuncëxun ca Jesusan cacëxa:

—ꞌËn cana mi pëxcuti ꞌai quixun asérabi sinani camina pëxcúan. Chuámashi ꞌaish ca cuantan.

49Usaquian Jesusan cacëbëtanbi ca aín xubunuax uquin unin anua judíos unicama timë́ti xubunu ꞌicë ꞌapu, Jairo, a cacëxa:

—Min bëchicë ca ñuaxa. Ca ꞌaíma ꞌicën. Usa ꞌain ca Jesús ñancábi buánxunma ꞌat.

50Caia cuaquin ca Jesusan cacëxa:

—Racuë́axma ca ꞌit. ꞌËn cana mi ꞌaquinti ꞌai quixun ca sinan. Usaquinmi sináncëbë ca pëxcúti ꞌicën.

51Usaquin cabiani cuanbaiti a ꞌapun xubunu bëbaquin ca Pedro, Juan, Jacobo, acama ꞌimainun xu xanun papa ꞌimainun aín tita, acamaxëshi abë atsínun atsínmiquin, uni raíricama ëmáinshi bërúnun quixun cacëxa. 52Usai xubunu atsínquian cuacëxbi ca ini bëunan mëscuti rarumabacëxa. Rarumabatiabi ca Jesusan cacëxa:

—Iánxma ca ꞌit. Xu xanu ca ñucëma ꞌicën, ca ꞌuxaxa.

53Ësaquian cacëxunbi, —ca ñuaxa, usa ꞌaish ca bërí ꞌaíma ꞌicë —quixun ꞌunánquin ca ꞌusáncancëxa. 54Usoquian ꞌusáncancëxunbi aín mëcënan mëínquin biquin ca Jesusan munuma banaquin xu xanu cacëxa:

—Xu xanu, ca nirut.

55Usoquian cacëxëshi ca baísqui niruacëxa. Nirucëbëtan ca aín aintsi ꞌibu —ca pimit —quixun Jesusan cacëxa. 56Usoia isi ca aín papa aín tita cuëëni ratúira ratúacëxa. Ratutia ca Jesusan cacëxa:

—Mitsúnmi iscë ñu ënë camina uibi ñuixuntima ꞌain.

Currently Selected:

Lucas 8: cbrPB

Highlight

Copy