Kyananaka 7
7
Sɨtɨfana ʉndʉyakɨa ubua
1Ngama ʉ ɓakumu‑kumu ambuɓukuo Sɨtɨfana ɓɔ: « 'Ʉkɔmbɔ ngua ɓa nɔwɛ kʉnapɨa nawɔ akɛ, ajʉ wa kingono ɓiɛ? » 2Sɨtɨfana ambumutisio ɓɔ: « Inu ɓatidoo nʉ inu ɓayoo, ambʉ́ nʉnakɔ‑zʉ tʉkʉ kɔɔ. Asʉɓɨɨ ngia wʉ ɨbɨba a꞉ɓwanɨa kuku ngiʉndɛsʉ Abalama ɛyɔ‑zʉ tʉkʉ anʉ Mesopotamia, ambʉsenikɔmʉ‑zʉ kuwulo ɨkʉmbʉ anʉ Halanɨ. 3Asʉɓɨɨ ambumusigio ɓɔ: ‹ Ʉngwa amati ʉ ɨkʉmbʉ ngiisɔɔ nʉ ati ʉ anza ngiasɔɔ, wambʉsa akʉ ɨkʉmbʉ ngia ma꞊napana. ›
4Kija Abalama a꞉ʉngwa amati ʉ ɨkʉmbʉ yɨ Ɓakaladɛa, ambʉsa kʉwulo anʉ Halanɨ. Mbise ʉ ingyo ngia yɨ ɨsɛ, Asʉɓɨɨ ambumuhukiso anʉ Halanɨ nayɔ kuɓaiso amati ʉ ɨkʉmbʉ ngia na‑ɔɔ ɓʉɓʉnɨ. 5Asʉɓɨɨ a꞉munzokɔmʉ gɨpa nanɨ, gʉ‑zʉ kʉ mwanʉ mʉa ɗɛkɛkɛ ikanzi ngia awulo‑ɔɔ. Ɨkyɛmɨngana, a꞉mʉpanaka ɓɔ a꞊munzo ɨkʉmbʉ ngiinanɨ, nʉ ɓanɔnɔ ngiɓangɔ ɓa꞊wulo ɓisi ongo nanɨ. Ʉna tɔ, ati ngiinanɨ i꞉nye‑zʉ tʉkʉ ɓɔ ambʉnyienikɔmʉ gʉkʉ nʉ mwana.
6Moni ngika Asʉɓɨɨ a꞉sigo ɨkɔ tiga ika: ‹ Ɓanɔnɔ ngiɓʉsɔɔ ɓaɓio sina ɓɛɛka akʉ ɨkʉmbʉ yɨ ɓangɛ. Nʉ nani ɓa꞊ɓʉfa sina akʉ ɓubayo, nʉ ɓa꞊ɓʉkyananaka amati ʉ mugo mɨa ɓʉgɨna. 7Ɨkyɛmɨngana, ɛmɛ Asʉɓɨɨ kʉ ma꞊tɨna sina 'ʉkɔmbɔ wʉ ɨbaba yɨ ɓombi ngiɓa ɓa꞉ɓʉa akʉ ɓubayo. Kija ɓa꞊ʉngwa sina nanɨ ɓambʉsa nɛmɛ kubibiso akʉ izi ngia na‑ɔɔ ɓʉɓʉnɨ. › 8Kija Asʉɓɨɨ a꞉napɨa agɔmɔ wʉ jubunio ati angɔ nʉ Abalama, 'upi kutiniso ganza. Kʉ ɓwanɨ, ati ngia Abalama a꞉nʉta‑ɔɔ Ɨsaka, a꞉mʉtɨna ganza mbise ʉ makwaa ʉɓagɨna. Ɨsaka ambʉtɨna Yakɔbɔ kʉ ɓwanɨ, nʉ Yakɔbɔ ambʉtɨna ɓakuku ngiɓʉndɛsʉ kumi nʉ ɓapɨnɨ ganza.
9Ɓakuku ngiɓʉndɛsʉ ɓa꞉kwɨa Yɨjɛfʉ imi, ɓambʉmʉgaba akʉ ɓubayo anʉ Misili. Ɨkyɛmɨngana, Asʉɓɨɨ i꞉nye tʉkʉ ɨzɔ nayɔ, 10ambʉmʉɓwanakiso akʉ ɓʉka‑ɓʉkaɨ kʉ ɓuɓomu. Ambunzo Yɨjɛfʉ mbɨmbanaka ambumunyiiso nʉ ɨjɨɔ akʉ mesu kʉ Falaɔ ngama ʉ Misili. Ngama ngiinanɨ ambumaiso Yɨjɛfʉ kuɓio ngama ɛsɨ angɔ amati ʉ ɨkáa ngiangɔ kʉ iɓomu nʉ ngama ʉ gɨpa wʉ ɨkʉmbʉ yɨ Misili.
11Kija taa yɛɛ ɨja ya꞉kwa amati ʉ ɨkʉmbʉ ngia yɨ Misili kʉ iɓomu nʉ Kanana kʉtaa. Yi꞉nye ikoko yɛɛ ɨja nʉ ɓatidoo ngiɓʉndɛsʉ jʉ ɓambikinye nyɨa tii ɓata nʉ ɨkyɛmɛ yɛɛ ɨdyɛ. 12Ati ngia Yakɔbɔ a꞉kɔ‑ɔɔ ɓɔ nganʉ i꞉nye anʉ Misili, ambʉtʉma ɓatidoo ngiɓʉndɛsʉ nani. 13Iya ɓa꞉sa kɨnda ngia yɨ ɓepini, kija Yɨjɛfʉ a꞉chwinikio ɓamanye, Falaɔ ambʉmbɨa tiga ɓɔ ɓi꞉nye anza wʉ Yɨjɛfʉ. 14Kija Yɨjɛfʉ a꞉tumisio ɨsɛ Yakɔbɔ nʉ anza ngiangɔ kʉ uɓomu. Ɛɓɔ akʉ anza ngiinanɨ ɓi꞉nye ɓombi makumi ʉmalɨanɨka nʉ ɓɔkɔ. 15Kʉ ɓwanɨ, Yakɔbɔ ambʉsa anʉ Misili ambuwo tii kʉ nani, kʉndʉ ɓatidoo ngiɓʉndɛsʉ ɓɔmɔ ɓa꞉wo jɛnɛ‑ɛɛ. 16Ɓa꞉ndanda ndʉtʉ yɨndaɓʉ ɓambʉsa naɓɔ anʉ Sɛkɛmʉ, ɓambuɓusingo amati ʉ ɓʉnzaʉ ngiɓa Abalama a꞉kʉwa jɛnɛ nʉ falanga akʉ lɨkɔndɔ lʉ ɓana ɓʉ Hɛmɔla anʉ Sɛkɛmʉ.
17Ndʉ wati wʉ moni ngika Asʉɓɨɨ a꞉panaka Abalama wi꞉nye tiga kʉ tinene kʉndana, anza ngiʉndɛsʉ ambucho tiga 'ʉja nadɨndɨ anʉ Misili. 18Kija ngama ʉ ɨtakɨ‑takɨ, iya a꞉mbikinye mbɨa Yɨjɛfʉ ambʉdya ɓʉngama anʉ Misili. 19Ngama ngiinanɨ a꞉pɨtaka jɛnɛ ɓombi ngiɓʉndɛsʉ, ambʉkyananaka ɓatidoo ngiɓʉndɛsʉ, ambuɓutitio nʉ ɓʉka‑ɓʉkaɨ ɓɔ ɓʉsɨa ɓana ngiɓʉndaɓʉ ɓɔɔ kpala kpala ɓɔ ɓʉɓʉwa tʉkʉ waa. 20Mʉsa a꞉nʉtanɨa akʉ wati nguʉnanɨ, nʉ i꞉nye mwana ɔɔ uɗo nadɨndɨ akʉ mesu kʉ Asʉɓɨɨ. Ɓamuhuo ɔɔ ɨsɛ tʉkʉ amati ʉ muyi kaatʉ. 21Ati ngia ɓa꞉mʉsɨa‑ɔɔ, mwana ʉ Falaɔ ɔɔ moi ambʉmʉchɨka, ambumuhuo ngbanga ndʉ mwana angɔ ɔɔ nʉtɛ. 22Ɓa꞉panɨa Mʉsa mbɨmbanaka ngia yɨ Ɓamisili kʉ iɓomu nʉ i꞉nye mbɨa maiso moni kingono nʉ i꞉nye kyananaka nʉ igue‑gue.
23Ati ngia a꞉ndaniso‑ɔɔ mugo makumi ɓʉgɨna, Mʉsa ambukwaisio kɨnda kʉsa kʉkanga ɓaandɔngɔ Ɓaɨsalaɛlɛ. 24Ambʉgbʉka 'Umisili mungono winyeni kʉkyananaka 'Ʉɨsalaɛlɛ. Ambʉka kʉsalɨa 'Ʉɨsalaɛlɛ nguʉnanɨ, ambutuisio ikosi kʉwa 'Umisili nguʉnanɨ tʉkʉ esinini. 25Mʉsa i꞉nye kuyo ɓɔ ɓamanye Ɓaɨsalaɛlɛ ɓa꞉pimiso kʉ pimisoo ɓɔ Asʉɓɨɨ a kʉsa naɓɔ kuɓwanakiso akʉ ɓubayo 'upi akʉ ɛyɔ Mʉsa. Ɨkyɛmɨngana, Ɓaɨsalaɛlɛ ɓa꞉pimisokɔmʉ moni ngikʉnanɨ. 26Kʉɓa ɔngɔ, Mʉsa ambʉgbʉka Ɓaɨsalaɛlɛ ɓapɨnɨ ɓinyeni kʉɓɛndana. Iya i꞉nye kʉkʉnda naɓɔ kʉgbʉmaka, kija a꞉ɓusigio ɓɔ: ‹ Inu ɓadii, na‑zʉ kʉɓɛndanɨa ɨmanɨ ninyeni kʉ ɓaaɓʉa mʉngana? › 27Gwa ngia i꞉nye kʉkyananaka mangɛ ambutito Mʉsa, ambumusigio ɓɔ: ‹ Anɨ kʉ ʉnʉnapɨa kuɓio ngama gʉ ɓɔ juji ekoo ʉndɛsʉ? 28Wakʉkʉnda nɛmɛ kʉwa kʉndʉ iya wa꞉wa bɛ 'Umisili ɨkɔbɛ? › 29Ati ngia Mʉsa a꞉kɔ‑ɔɔ moni ngikʉnanɨ, ambʉchwa bangʉ, ambʉsa kuwulo ɨkʉmbʉ anʉ Mediane. Nani ambʉnʉta ɓana ɓapɨnɨ.
30Mbise ʉ mugo makumi ɓʉgɨna, malaika wambʉmʉɓwanɨa akʉ 'ukengu,#7:30 Yɛmɔ ɓɔ, Ɨza gʉ ɓata ɓɔ izi ngia yambʉkɔmʉ nʉ mepo kʉ tinene nʉ ɨkpangba yɨ Sinai. Malaika nguʉnanɨ wi꞉nye amati ʉ magou kʉ dyaa ngika ki꞉nye kʉɗɨtɨa akʉ ɨkpakpa. 31Moni ngikʉnanɨ Mʉsa a꞉na ka꞉mʉmbangɨa mbangɨaa. Iya a꞉sɨngana kʉkanga tiga kʉ tinene, ambʉkɔ iyo yɨ Makʉʉɓɨɨ kusigo ɓɔ: 32‹ Ɛmɛ ma Asʉɓɨɨ ngia wʉ ɓatʉngwanɨ, Asʉɓɨɨ ngia wʉ Abalama, Ɨsaka nʉ Yakɔbɔ. › Mʉsa ambʉgʉgʉma nʉ ʉɓa, chʉkɔmʉ ɓata ikanzi nga akanga‑ɔɔ. 33Kija Makʉʉɓɨɨ a꞉musigio ɓɔ: ‹ Isukuo lɨkpakʉ ngilʉsɔɔ jʉ izi ngiinanɨ wa‑ɔɔ ɓumaɨ ya mʉa wɔɔ tu. 34Mʉ꞉na piɛ kʉtaa aka ɓa‑ɔɔ kʉkyananaka ɨkáa yɨ anza ngiisɛmɛ anʉ Misili. Mʉ꞉kɔ ndɨana ngiindaɓʉ kɔnɨ, mambʉka naɓɔ kʉɓwanakiso. Kʉ ɓwanɨ, ika jʉ makʉnda nɔwɛ kʉtʉma anʉ Misili. ›
35Mʉsa ngiinanɨ iiya Ɓaɨsalaɛlɛ ɓa꞉mʉyaa ɓambumuɓukuo jɛnɛ ɓɔ: ‹ Anɨ ʉ꞉nʉnapɨa kuɓio ngama gʉ ɓɔ juji ekoo ʉndɛsʉ? › Asʉɓɨɨ a꞉mʉtʉma kuɓio ngama nʉ muhiiso 'upi akʉ malaika ngua wa꞉mʉɓwanɨa amati ʉ ɨkpakpa. 36Iiya a꞉ɓiso‑ɔɔ anʉ Misili 'upi kʉkyɨa ɓakɔkɔ nʉ moni kɔɔ mʉmbangɛ akʉ ɨkʉmbʉ yɨ Misili, nʉ ɗei ɔɔ ʉja ngia ɔɔ Ngbo nʉ akʉ 'ukengu amati ʉ mugo makumi ɓʉgɨna. 37Ɓata kʉ Mʉsa ngiinanɨ iiya a꞉sigio Ɓaɨsalaɛlɛ ɓɔ: ‹ Asʉɓɨɨ a꞊nɨtʉmɨa sina ɨgbɛ nga yɛmɔ kʉndʉ ɛmɛ, iya aɓio kʉ mʉngana wʉ ɨkáa yɨ anza ngiindɛnʉ. › 38Ɛyɔ i꞉nye ɨzɔ nʉ ɨkáa yɨ anza ngia yɨ Ɓaɨsalaɛlɛ aka ɓa꞉mʉmanakɨa‑ɔɔ akʉ 'ukengu. Ɛyɔ kʉ i꞉nye ɨzɔ nʉ ɓakuku ngiɓʉndɛsʉ nʉ malaika ngia i꞉nye nayɔ kʉngakɨa moni ekoo ʉ ɨkpangba yɨ Sinai. Ɨsaʉ yɨ ʉɓɨɨ wʉ ɨtakɨ‑takɨ ngia yɨ Asʉɓɨɨ yi꞉nye mijio‑zʉ ɛyɔ pɛɛ, kija ɛyɔ i꞉nye tiɓaisio tiga isu.
39Ɨkyɛmɨngana, ɓakuku ngiɓʉndɛsʉ ɓa꞉yaa kʉkyananakɨa moni ngikangɔ, ɓambʉchakanaka nʉ tananɨa kʉtʉa anʉ Misili kʉtɔ. 40Kija ɓa꞉sigio Aluna ɓɔ: ‹ Tɨkyɨa ɓamʉngʉ ɓɔmɔ, iɓa ɓaɓio nisu kʉkɨndakiso jʉ kambʉkɔmʉ tii ɓata kʉmbɨa moni ngika ka꞉kyɨa bɛ Mʉsa ngia a꞉tiɓuiso anʉ Misili. › 41Ati ngiinanɨ iiya ɓa꞉kyɨa‑ɔɔ mʉngʉ ʉ yakanaka ndʉ mwana ʉ ngɔmbɛ, ɓambunzo 'ʉtʉmbɨa akʉ moni kɔngɔ nʉ ɓambutiniso ʉmbɔ ekoo ʉ ɨkyɛmɛ ngia ɛɓɔ ɓakʉɓɔngɔ ɓa꞉kyɨa. 42Kʉ ɓwanɨ, Asʉɓɨɨ ambuɓunzo 'ʉkɔngɔ, ambʉɓʉsɨa kubibiso ndata ngia ya ekoo ɓisi ngbanga ndʉ ɓa꞉tɨndakɨa amati ʉ ɨtaɓʉ yɨ lɨgbɛ ɓɔ:
‹ Inu Ɓaɨsalaɛlɛ, ajʉ na꞉nanzo‑zʉ ɛmɛ 'ʉtʉmbɨa wʉ ɓʉɓɨɓɨ ku nzoni ɓiɛ? Gʉ ɓɔ apɛpɛ ʉ ɓanama ɓɔɔ ɓʉyɛ amati ʉ mugo makumi ɓʉgɨna ngika na꞉kyɨa akʉ 'ukengu?
43Ni꞉nye nʉndandeni ɨhɨma yɨ mʉngʉ ngia ʉnʉ ɓɔ Mɔlɔkɨ.
Nʉ isisinio yɨ ʉndata ngua wʉnʉ ɓɔ Lɛfanɨ
iinanɨ yi꞉nye ɓamʉngʉ ɓʉ yakanaka ngiɓa na꞉kyɨa kʉgbʉkʉmɨa nʉ muwuu apɛɛ ʉndaɓʉ.
Kʉ ɓwanɨ, ma꞊nɨtʉma akʉ ɓubayo kʉɓaa ɨkʉmbʉ yɨ Babɨlɔna. ›
44Akʉ 'ukengu ɓakuku ngiɓʉndɛsʉ ɓi꞉nye nʉ ɨhɨma ngia ɓi꞉nye napɨa‑ɛɛ mukopi kapɨnɨ kʉ mapanʉ kʉ agɔmɔ amati ɔngɔ. Ɨhɨma ngiinanɨ ɓaɨ꞉kyɨa ngbanga tʉkʉ ndʉ aka Asʉɓɨɨ a꞉nzo‑ɔɔ Mʉsa ʉpanʉ wɔngɔ. A꞉sigio Mʉsa ɓɔ ʉkyɨa ɨhɨma ngiinanɨ ngbanga tʉkʉ nʉ isisinio ngia Mʉsa a꞉na. 45Kija ɓa꞉ɓaiso ɨhɨma ngiinanɨ akʉ ɨkáa yɨ anza yɨ ɓakuku ngiɓʉndɛsʉ ɓa꞉kpata na ambise ɔngɔ. Kija ɛɓɔ ɓa꞉ifuɓuo ati ngia Yosua a꞉ka‑ɔɔ ngama ʉndaɓʉ. Ambʉsa nʉ ɗite kʉhɨnɨa lɨkʉmbʉ lʉ mababa kʉ ɓombi ngika Asʉɓɨɨ a꞉kpinyo apɛɛ ʉndaɓʉ. Ɨhɨma ngiinanɨ yi꞉nye nani kʉɓʉya aka Daudi a꞉dya‑ɔɔ ɓʉngama. 46Ɨkyananakɨa ngia yɨ Daudi ya꞉kataa Asʉɓɨɨ kataa, Daudi ambʉta ɓɔ ʉtɨa Asʉɓɨɨ ngia wʉ Yakɔbɔ ɨkáa. 47Ʉna tɔ, tii tʉkʉ Sɔlɔmɔnɔ kʉ a꞉tɨa Asʉɓɨɨ ɨkáa. 48Ɨkyɛmɨngana, Asʉɓɨɨ ngia a Ekoo Nadɨndɨ ambakawulo amati ʉ ɨkáa ngia ɓombi ɓa꞉tɨa. Ngbanga ndʉ iya ɨgbɛ ya꞉sigo jɛnɛ‑ɔɔ ɓɔ:
49‹ Makʉʉɓɨɨ asigo ɓɔ:
Ekoo ʉ ɓisi ya kiti ʉ ɓʉngama ngiɓʉsɛmɛ,
nʉ ɨtaka ya izi yɛɛ napɨɛ mɨtɨndɨ ngiisɛmɛ.
Ikanzi yɨ ɨkáa tɨmanɨ iya na꞊kwanana nɛmɛ kutɨa engo?
Gʉ ɓɔ izi tɨmanɨ iya makwanana‑ɔɔ kuwulo?
50Ajʉ chʉkɔmʉ‑zʉ ɛmɛ kʉ ma꞉kyɨa ɓamoni ngiɓʉnanɨ kʉ ɓuɓomu nʉ lɨkɔndɔ lʉsɛmɛ ɓiɛ? › »
51Sɨtɨfana ambusigio ɓata ɓombi ɓʉ Ubua ngua wɔɔ ʉja ɓɔ: « Huu, inu ɓombi ɓʉ 'ʉtʉ wɔɔ ɓʉmʉ, 'ʉtʉma nguʉndɛnʉ nʉ muchwei ngikʉndɛnʉ kamukutunikie akʉ soko ngia yɨ Asʉɓɨɨ. Ati kʉ uɓomu nakʉɓɛndana nʉ 'Ʉtʉma wɔɔ Tu! Na ɓata kʉndʉ ɓatʉngwanɨ ɓʉndɛnʉ! 52Ɨgbɛ tɨmanɨ iya ɓatʉngwanɨ ɓʉndɛnʉ ɓa꞉ɨkyananakakɔmʉ? Ɓa꞉maa ɓombi ngiɓa ɓa꞉ɓɨakɨa Ɨsaʉ yɨ nɨka yɨ mombi ɔɔ ngbingbii kʉpɛɛ. Ɨtakɨ‑takɨ ngia tiga, inu na꞉gaba mombi ngiinanɨ nambʉmʉwa. 53Inu ngiɓa na꞉nyɨa jɛnɛ nʉ mapanʉ kʉ Asʉɓɨɨ akʉ lɨkɔndɔ lʉ ɓamalaika chʉkɔmʉ nambʉkʉkpata! »
Ɓʉwa Sɨtɨfana
54Ati ngia ɓombi ngiɓa ɓi꞉nye amati ʉ Ubua ɓa꞉kɔ‑ɔɔ moni ngikʉnanɨ, ɓambʉdyana menu nʉ ʉnganga ɓʉ chʉ chʉ chʉ ekoo ʉ Sɨtɨfana. 55Ɨkyɛmɨngana, ɛyɔ Sɨtɨfana 'uhue nʉ 'Ʉtʉma wɔɔ Tu, ambʉtɨna waja ekoo ɓisi, ambʉna ɨbɨba yɨ Asʉɓɨɨ nʉ Yeso ʉmaɨ akʉ ɨkɔndɔ yɨ guɔngɔ ngia yɨ Asʉɓɨɨ. 56Ambusigo ɓɔ: « Ukeni! Makʉna ɓisi ɓʉgananɨɛ nʉ Mwana ngia ʉ Mombi 'ʉmaɨ akʉ ɨkɔndɔ yɨ guɔngɔ ngia yɨ Asʉɓɨɨ. »
57Kʉ ɓwanɨ, ɓombi ɓʉ Ubua ɓambʉgbʉngana nʉ iyo yɛɛ ɓʉmʉ, ɓambʉdɨkpanaka muchwei nʉ likɔndɔ ngilʉndaɓʉ. Ɛɓɔ kʉ ɓuɓomu nʉ 'ʉtʉma mungono ɓambʉnzɨanɨa ekoo angɔ ɓʉ kpruu. 58Ɓambumuɗuɗuo aɓei ʉ gʉlʉ, ɓambufaniso nayɔ kugiso nʉ mukopi aka ekoo ngia ɓɔ ɓʉmʉwa. Ɓatɛmʉ ɓa꞉napɨa ɓakɔtɨ ngiɓʉndaɓʉ apɛɛ ʉ 'ʉndambʉ mungono ino ɓɔ Saulo naɓɔ kʉpɨmakɨa. 59Tʉkʉ ati ngia ɓi꞉nye‑ɔɔ nayɔ kugiso nʉ mukopi, Sɨtɨfana ambʉta ɓɔ: « Yeso Makʉʉɓɨɨ, chɨka 'ʉtʉma nguʉsɛmɛ! » 60Kija a꞉gbʉkʉmɨa muwuu akɛsɨ, ambʉnatɨa ɓʉmʉ ɓɔ: « Makʉʉɓɨɨ wɔɔɓʉnapɨakɔmʉ nʉ 'ʉkɔmbɔ ekoo ʉ ɓʉɓɨɓɨ ngiɓa ɓʉkyɨaa. » Mbise ʉ yaka ɓwanɨ, ambʉtɨnɨa 'ʉtʉma.
Currently Selected:
Kyananaka 7: BudKoya
Highlight
Share
Copy

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2021, Wycliffe Bible Translators, Inc.