Lukâs 12

Ikwâ kwùmə̀ yə̀ nə̀ ìŋwam zəŋi yiy

1Anə yiə yə ŋwàâ kə ghù kìy tsəŋə lwe bə̂ nəniy anə təkaam, àliy yiy màŋə̀ tyimə tsə̀ azoŋə̀ àwizə̂, Yesù ə kaʼ tsə isə ani dzày awò tsə̀təndii tə we tiy nə̀, “Ghà si yemə nə̀ mbwùŋ ə̀ aghě Falàsî tìy, yəə ghu ŋwamə zəŋə nəniy. 2Soŋə fiy ki bè ŋwò, ayiə yə a kəd doʼò nəniy, ghu kî fwiy maʼà kə, iyiə yə i nûw doʼò nəniy, i ki fyi bə̂ nə̀ ndaa aghê ki kəli mâ tsə. 3À də̀ kə iyiə ìghaa yiy wò kə dzây nəniy a təŋə kələm, i nî fyiə bə̂ anə asə à zwe yiy tə̀ aghê zuw, nə̀ wò kə tsoŋ dzày kə ìyiə ìghaa yiy anə foŋə̀ ndaw, ghu nî dzìy fyiə bə̀ ŋwò nə̀ ndaa aghê dzə̀m ə zuw.”

Wù wə̀ wò kwu nəniy ani tsəŋ

(Matìyò 10.28-31)

4Mə dzîy bə̀ â ghà afwu yam à dzoŋə̀ nə̀, “Ghà kə tsəŋ dzə̀ aghû yə̀ ghu də ani wiy màʼà tsə kə gùw ùwè nə̀ ghu way ani zəŋə iyiə ì liy nə̀ fòŋ ghii. 5Mə kwuni dzây bə̂ wù wə̀ ghà də ani tsəŋ we, tsəŋ nənìy Zə̀kìy, kə kwu nəniy daʼa kiy ani zəŋi tə̀ ghà pfə zû anə uvə̀lə̀, à ba də̌ we ghà kwu nəniy ani tsəŋ.” 6Ghu mbàw tìy ìtà fyê mə̀yə? Ghu wa fyè anə ŋyoŋə fə ukhiy ə? Zə̀kìy kwuni wày ani zə̀ kòʼ ìmòʼ. 7Ù kwu mà ŋwoə ntàŋə̀ ŋwù t-a-tuw tə tə də nəniy anə utuw ghi. Yəə i də nəniy ghii, Ghà kə tsəŋ dzə̀ fyiə kə̀liy kiy, aŋwòə, ghà tsîy fyi ŋwô saʼ kə təmbàw kìy. 8“Mə dzây bə̂ â ghà, aghû yə̀ ghu kî dzìy fyiə bə̂ nə̀ ndaa awò àghè liy nə̀ ghu də aghû yam fə an-a-mvə̀dintsə, Wà Wù kì dzìy sòʼò ŋwò anə fwumi kə tsə̀təndii t-a-zə̀ nə̀ ghe kwu ŋwoə ghu. 9Wù wə̀ ù kwuni twe maʼà miə fə an-a-mbvə̀dintsə, mə ki twe myàʼà sòʼò we anə sə kə tsə̀təndii t-a-zə̀. 10Zə̀kìy də ani nìyzə̀ wù wə̀ ù dzìy nəniy ayiə àbɛbə awò Wà Wù, Zə̀kìy kwuni wày dzə̀ ani nìyzə̀ kòʼ wù wə̀ ù dzìy ayiə àbɛbə azoŋə̀ Zwàykə̀zwekiy. 11Abu ghu nîy yə̂ gha ani saʼ gha a ndaw tə udzəŋə tə ghě Dzû, moo a təŋə̀ ùdòŋ, moo a təŋə̀ aghè utuw wiy, ghà kə na dzə̀ ìsə yiy nə̀ ghà kî sì dzìy yə̀ nə̀ìndiə awote ə. 12Zwàykə̀zwekiy kî nyiə̀ bə̀ ghà nə̀ àyiə yiy ani dzày.”

Zə̀zə̌ fə wù ù kwum ù liaʼà wìy

13Wù liy ə dyaŋi ŋwò dzày fyi kə anə ŋwàâ kə ghù kə̀ nə̀, “A àtyi dè, dzǎy yə tə̀ àzə̀ wam dzâw nyə̀ bə̀ itwoʼ ufyiə wam anə ufyiə wə təli ghələ kə pfə na si nəniy awò ghə̀d.” 14Yesù ə bə̀lì yə̀ we nə̀, “A fwu wam, à na ndiə miə nə̀ à də dzwàw ghii ə? Moo ani saʼ ndzòʼò ayiə yə ə?” 15U dyaŋi dzày yə̀ a ghu nə, “Yɛ̀mì nənìy, ikhu gha nə̀ dûw nə̀ ìsə yiy anə ufyiə, aŋwòə à wày dzə ndə̀mə̀ tə ufyiə tə nyiə̀ nəniy wù nə̀ ìmùə̀ yìy.” 16U dzày yə̀ sòʼò ghu nə̀ zə̀zə̌ fiy nə̀, wù ù kwumə̀ ù lìy wìy kə də̀ tsə̀ kə ŋwô, u kwu uswum nə̀ ufyiə u mə dzwàb dòʼò ate. 17Wù wə̀ ə bəb tsə anə uwe u we nə̀, “Mə kî nia yə ufyiə wam wə̀ nə̀ ùta wam wiy mə tɛb səə?” 18U ŋwò dzày tsə nə̀, “Mə kwu ani sàʼ tsə uta wə mə byiə kə uta ù nê wìy ani za ufyiə ate nə̀ àsaŋ ə. 19Mə ki dyaŋi kaw tsə kəloʼo in doʼò ate, in faŋ na kə ufwe, mə ki dziy anə fôŋ yam nə̀ mə kamə̀ laʼà kìə̀? Mə sî kwu dzə ufyiə wə mə kî nyiə anə ntaŋə̀ tə̀ŋə̀mə̀, mə kwu ani zwày mə ki maŋə nyiə kə ŋwô, muə mə̀nlwù, səaŋə kyoŋə.” 20Zə̀kìy kwuni dzày tsə a we nə, “Wù ù lyaʼà wìy wò kì pfə bvunə ŋwò zii nə̀ ntsukə tiy, a ki kôʼ wù wə̀ ù kì kyilə ufyiə wə̀ wò tswàb fàʼ na nəniy.” 21Yesù ə dzày kəd tsə nə̀, “I də ighəd awò àghù yə̀ ghu fəli na nəniy ufyiə wiy fə anə mbyi nə̀ ghu kwu way soŋə fi kwùmə̀ yə̀ nə̀ àyiə Kə̀zə̀ yiy.” 22Yesù ə dyaŋi kyèmì dzày yə̀ awò tsə̀təndii tə we tiy nə̀, “À yù də̌ ighe mə dzîy bə̂ nəniy â ghà nə̀ ghà kə fyimi dzə̀ iwe nəli yiy kwùmə̀ yə̀ nə̀ fyiə kə ghà kî nyiə, moo nə̀ ghà kî sì dzə̀ŋə̀ kìə̀ anə iwè yəə à də̀ təndzwu. 23Imuə̀ ghii yiy we tsìy fyi ŋwô ufànyiə wiy ə, uwe wiy tsìy fyi sòʼo nəniy ndzwu tiy. 24Ghà kòʼ tsə ŋwùni mə ìn zəə tsîy nəniy idoŋ, ìn ze dzə̀ wày ufyiə wiy, moo ghu bôʼ kwu dyaŋi way ndaw moo uta ani kpìy na ufyiə. Zə̀kìy namə fyikə nəniy ghu. Ghà kwuni tsìy fyi ŋwô ŋwùni awò Zə̀kìy. 25Wù lìy də̀ ŋwô anə uzə ghii ù kwe fwuli tsə ntsuk fə̀liy fiy anə imùə̀ i we, bòʼ nə̀ ù ŋge fyimə tsə̀ ùwe ə̀? 26Abù ghà də kwu way daʼa kiy ani bày mà nyoŋə mə̀yiə, ghà sî fyimə nə̀ indiə iwe yiy anə ndə̀mə̀ təyìə? 27Ghà kôʼ kə yəə uzuu wiy niɛmə nəniy ate. U faʼà dzə̀ wày fyiə kə̀ liy kiy moo zwùbə̀ təndzwu ani dzə̀ŋì. Mə kwuni dzìy bə̀ â ghà nə̀ Solomùn kə də̌ wù ù kumə̀ wìy, yəə ù kə boʼò kumə kə ghii, ù kə kə̀ dzəŋì kôʼ dzə̂ nəway ndzwu tiy tə kə mwâ dzwabə̀ yəə à də̀ ubwolə uzuu wə̀. 28À də Kəzə̀ kə zəŋə nə̀ uzu wə̀ si mwaa dzwàbə. Uzuu wə ŋgà koʼò tsə zii, abù tsutsu, ghu piə̀ màʼà kə anə intsə nə̀ u mə zwum. Zə̀kiy kî yèmə̀ tsì fyiə ŋwò azoŋə̀ ghà, ù kaw nyə̀ ghà nə̀ ndzwu tiy. Ghà kwu nyòŋə fə ibɛmə! 29Ghà kə ŋge mòʼ dzə̀ nə̀, ghà kî nyiə kìə̀, moo ghà kî nìy bə̀ yə̀ fyiə kiy ani mu. 30À yù də ndzòʼò ùfyiə wə aghû yə̀ ghu də kamə bɛmə Zə̀kìy, ghu nyəŋə tsə̂ adzəmə̀ ùghe wiy. Təli ghii kwu təŋ ŋwô nə̀ ghà laʼà ùfyiə wə. 31Ghà kwuni kaw kəli fyi kə dzə̂ yəə Zə̀kìy saʼa nəniy ate, ù kî nyə̀ bə̀ ghà nə̀ ùfyiə udzə̀m ghà laʼà. 32Kə̀ nənìy tsəŋ dzə̀ a tsə̀təndii tam tiy, ghà də yə à də̀ sə fə təndzwù fam, Təli ghi ŋge dwoʼo ŋwò ani dè àyiə ù saʼa nəniy aghee we yiy ate awò ghà. 33Fè nənìy ufyiə ghi wiy ani fày àghè à la yiy ate. Abu ghà zəŋi nəniy ghi à ki də nə̀ ghà mə nùw na anə mbè kə ukhiy an-a-vələ, nə̀ wù ù tsoŋə wìy wày ani nyi tsoŋ ŋwò, Ususoʼo wiy way soʼo ani fwu ŋwò. Fyiə kə̀liy kiy də wày soʼo ani fwày ate. 34Fòŋ ə̀ wù taw də̀ kə a lòʼo kə ufyiə u we ùsoŋə̀ wìy də nəniy ate.”

Byay na tsə nənìy iwe yiy anə ibù dzoŋi i Yesù

(Matìyò 24.45-51)

35Dòʼo tsə nənìy anə iwè i fàʼ k-a-zə̀, ghà doʼò tsə yəə à də aghû yə̀ ghu dzəŋì kəli kə dzə ndzwu t-a-fàʼ tìy, lyimə ani fàʼ nə̀ ntsə̀ tiy. Dà na kə sòʼò nənà tə̀kàʼì ani fàʼ nə̀ ntsukə tiy, 36yəə à də aghee kəfàʼ yə̀ ghu lyimə nəniy mwe ə̀ kə̀fàʼ nə̀ ù bù dzwoŋi a loʼo kə̀ inyi kə̀ nìy iwè. Abu ù bù bwoʼ tsə ndaw, ghu ə ŋwò zə̀àŋì dzwə̀ tsə kəbâʼ awò we. 37Dwiʼi kiy də awò àghè a kəfàʼ abu mwe ə̀ kə̀fàʼ dzwoŋi bû kòʼ bə̂ nə̀ ghu bvunə way, ghu də nə̀ ghu mə̂ ìwe yiy byay na. Mə ndzəmə̀ dzìy bə̀ ŋwò â ghà nə̀ ù kì kwu ani byay tsə uwe, ù dzày tsə nə̀ aghee kəfàʼ yə̀ dòʼò tsə tə̀ ù dɛ̀m tsə ghu. 38Dwiʼi kiy ndzə̂m də̀ ŋwô â àghě kəfàʼ yə̀ abu mwe ə̀ kə̀fàʼ bù kôʼ tsə nə̀ ghu mə̀ iwe yiy byay na, abu ù bòʼ bù gwùŋì kəə nə̀ fòŋə̀ tsukə tiy moo abu ù bòʼ kwu bû kə nə̀ ùmwaʼ ù twùŋə wiy. 39Ghà kwu ani kəli tsə sòʼò nə̀ abu mwe ə̀ ndaw kwu nəniy soŋə fə wù tsoŋə̀ wìy də ani bù ate, ù way dzə ani bɛmə nə̀ wù ù tsoŋə̀ wìy bù bwàlì tsìy nyi bə̀ ndaw we. 40Gha soʼo, ghà kwu ani byay na təŋ tsə iwe nəli anə nsòŋə indzə̀m, aŋwòə Wà Wù kì bè anə soŋə fə ghà də mòʼò dzə̀ way nə̀ u də̀ ŋwô ani bù ate.

Dòʼo tsə wè kə̀fàʼ ù dzòŋə̀ wìy

(Matìyò 24.45-51)

41Pità ə bəb yə̀ â Yesù a we nə, “A Mwe ə̀ mbyi, zə̀zə̌ fə̀ də̀ awò ghə̀d, moo fə də awò àghè àdzə̀m ə?”

42Mwe ə̀ mbyi ə bə̀lì kə we nə, “wè kə̀fàʼ wə̀ ù fàʼà nəniy nə̀ fòŋ ə̀ we idzə̀m, twabə sòʼo? À də̌ we mwe ə̀ kə̀fàʼ də ani na tsə we nə̀ ù ki lia yə aghee kəfàʼ à liy yə, yèmə̀ azoŋə̀ ghu, nyə̀ yə̀ sòʼò itwoʼ i ùfànyiə u ghu abu soŋə fiy kpe tsə nəniy. 43Dwiʼi kiy kî ŋge də̀ ŋwoə̀ awò Wè kə̀fàʼ wə̀ mwe ə̀ kə̀fàʼ kî bê kwa nəniy we nə̀ ù fàʼà fàʼ kə ù kwu nəniy ani fàʼ. 44Mə ndzəmə̀ dzìy bə̀ ŋwò â ghà nə̀, mwe ə̀ kə̀fàʼ ù ghè wə̀ kì nia tsə we nə̀ ù si lia tsə ufyiə u we wiy ùdzə̀m.” 45Abu wè kə̀fàʼ wə̀ dzày tsə nəniy anə uwè u we nə̀, “Mwe ə̀ kə̀fàʼ wam nam kwu kəghab ani bù,” kaʼ yə̀ ani bwad aghee kəfàʼ à liy yə iyəŋi nə̀ iŋə̀mə̀, kàʼ sòʼò ani nyi, mu kee kyabə tsə̀ sòʼò. 46Mwe ə̀ kə̀fàʼ wə̀ kì bè anə sòŋə fə wù kə̀fàʼ wə̀ də kwu dyaŋi way. Ù kî kyày tsə we anə ukə̀m, ù nìy màʼà yə̀ we a lòʼo kə aghù yə̀ ghu də zuw way awò we.

47Wù kə̀fàʼ wə̀ ù kwu nəniy ayiə yə mwe ə̀ kə̀fàʼ liə nəniy nə̀ ù fàʼ, kwunə byay tsə way uwe wiy fàʼà yə̀, moo fàʼà yə̀ wày ayiə ghè yə̀, ù kì fyiʼa ŋwò awò mfə̀n mìy. 48Wù wə̀ ù də kwuni kwu way ayiə yə mwe ə̀ kə̀fàʼ liə nəniy nə̀ ù fàʼ, ghu kî ŋge bwad way we. Wù wə̀ ghu nyiə̀ na nəniy ndə̀mə̀ ùfyiə awò we, ghu kî liə nə̀ ù bù dzwoŋi sòʼò nə̀ ndə̀mə̀ ùfyiə wiy. Wù wə̀ ghu nyiə̀ na nəniy ndə̀mə̀ ndə̀mə̀ tə ufyiə tiy awò we, ghu kî liə nə̀ ù bù nə̀ ndə̀mə̀ ndə̀mə̀ tə ufyiə tiy sòʼò.

Yesù kə bù ani zəŋi nə̀ aghê dzâw doʼò

(Matìyò 10.34-36)

49Mə bû ani bù dà ùvələ anə mbyi ani dzàw na aghû, a mə si də nə̀ mbyi nyiə̀ fwuə ŋwò! 50Mə kî kwu ani nìy mwi m-à-zə̀ anə ndzòʼò dzə̀d ì lìy, mə kî kwu ani fii awò àyiə yə̀ nì bù tsìy ŋwò. 51Ghà kə môʼ dzə̀ nə̀ mə fə̀ bù nə̀ ìbvay yiy si də an-a-mbvə̀dintsə, mə bû nə̀ aghê dzâw doʼò. 52Ani kàʼ tsə nyiə zù isə, isədindaw yə aghê də nəniy ate àtà, aghê àti ghu ki dzâw doʼò nə̀ ghè liy yə àbè, aghê àliy yə àbè ghu ki dzâw doʼò nə̀ àghè àliy yiy àti

53Təli ki ŋwaa nə̀ wà ùŋəmə̀,

wà ùŋəmə̀ ki ŋwaa soʼo nə̀ təli,

zə̂ ki ŋwaa nə̀ wà ùyəŋi,

wà ù yəŋi ki ŋwaa soʼo nə̀ zə̂,

nə̀ iŋəmə ki ŋwaa nə̀ àghiy wa ghu yiy,

aghiy wa ghu yiy ki ŋwaa soʼo nə̀ nə̀ iŋəmə ghu yiy.

Kəli tsə iyiə yə i fyiə nəniy nyiə

(Matìyò 16.2,3; 5.25,26)

54Yesù ə dzày fələ yə̀ â ŋwàâ kə̀ a ghu nə̀, “Abu ghà kôʼ yə̂ nəniy mbàʼ tìy a bə̀d kə̀ inyi yiy nimə nəniy ate, ghà ə dyaŋi dzày nə̀ iwe yiy kî nìʼà ŋwò, i nam nìə̀ sòʼò. 55Abu ghà kôʼ dzə̂ nə̀ ŋkwùŋì kìy kwoʼo bə̀ ŋwò, ghà dzìy nə̀ loʼò tiy kî ŋə̀mə̀ ŋwò, i dòʼò yə̀ kə an-a-tə̀ŋ. 56Aghê guw yiy! Ghà kwu kə ani soŋ nə̀ mbvə̀dintsə kiy kî dyòʼò yə aghii, moo byiwuŋ kiy kî dyòʼò yə̀ aghii, ghà way ani byay dzày dzə̀ ayiə yə Zə̀kìy zəŋə nəniy nyiə.”

Ghà si saʼa tsə ayiə yiy tsitsi

(Matìyò 5.25-26)

57Ghà way ani saʼa tsə iwe nəli ani zəŋə tsə iyiə yə i də nəniy tsitsi ə̀? 58Abu wò kwu nəniy utswə̂d wìy nə̀ wù lìy ù swamə yə̂ wô a ndàw ìsaʼà yìy, də̀mə tsə anə yiə yə wò kəli kwûm ani byay təŋ tsə iyiə i ghè yə̀, tə̀ ghà kə ndwâm zù dzə̀ a ndàw ìsaʼ. Abu à də wày aghii, wù wə̀ kî sè zù nə̀ wò akə̀lə̀ wè tə̀nsaʼ, wè tə̀nsaʼ wə̀ kî nìy nyə̀ yə̀ wò awò wù ə̀ kə̀làŋ, wù ə̀ kə̀làŋ kî kwe yə̀ wò a ndàw tsaʼ. 59Mə ndzəmə̀ dzìy bə̀ ŋwò â ghà nə̀, wò kì ŋwò fyi way, à kì mày kə nə̀ wò mə tsə ukhi ù soŋə̀ wìy awote.

Currently Selected:

Lukâs 12: isu

Highlight

Copy