Matiye 5

Tɔ́ʼɔɓay a Zezú a tûl kɔ̂l

1Gelka Zezú kó dawá a njukuri, ké he sé kaw tûl kɔ̂l. Dáy gunbɛʼɛri ta̧m sé gbɛ́ŋɛ́. 2A goló, ké tí tɔ́ʼɔhɛ̧ hí̧ kuriri, a sa:

Gbát a béla káwa

(Luk 6:20-23)

3«Béla hí̧ njukuri ka tu ka mûn a kuriri ɓá kú kaw ɓá fóya,

ɓayhí̧lé Pû Mbây a Gáŋvbôn, ɓá ɓála kuriri!

4Béla hí̧ njukuri ka e a ɓil vúna,

ɓayhí̧lé Gáŋvbôn e volaw a kuriri!

5Béla hí̧ njukuri ka erú a law a vónáké,

ɓayhí̧lé Gáŋvbôn e hí̧ kuriri tísiri a ké hí̧nzáʼa hí̧ kuriri ɓayké!

6Béla hí̧ njukuri ka erú a nzala niŋ péna a ndáráké,

ɓayhí̧lé Gáŋvbôn e hí̧ kuriri ŋgɛ́rɛ niŋáké!

7Béla hí̧ njukuri a kósêe a mbáŋa kuriri,

ɓayhí̧lé Gáŋvbôn kɔ́, e kósêe a kuriri!

8Béla hí̧ njukuri ka erú a law a táŋáké,

ɓayhí̧lé kú e kó Gáŋvbôn!

9Béla hí̧ njukuri ka ɛ́ a vónáké a bazeŋ a njukuri,

ɓayhí̧lé Gáŋvbôn e ɗí kuriri ɓá gun a mɛ̌!

10Béla hí̧ njukuri, a kú ɓá kuriri tɔ́ʼɔsêe, ɓay ka kú niŋ hɛ̧ ka Gáŋvbôn ziy,

ɓayhí̧lé Pû Mbây a Gáŋvbôn ɓá ɓala a kuriri!

11Béla hí̧ wǎyri, ka njukuri fára wǎyri, ka a ɓá wǎyri tɔ́ʼɔsêe, ka a sa ɓéké ɓayri ɓórí ɓórí kɔ̧ tûl a wǎyri, ɓay ka i láɓulaw hí̧ míy. 12I záy, a i kaw a lawrína, ɓayhí̧lé kpáʼandɔ̂ʼɔ péna a wǎyri ɓá hɔ̧́náké mí zoko wǎyri a nûnalê. Katína, nǎŋnɔ́ pé, kú ɓá porofɛ́tri ka tí kaw ɗambɛl hí̧ wǎyri tɔ́ʼɔsêe kɔ́.»

Tom rá̧ geltáŋa

(Mrk 9:50; Luk 14:34-35)

13«Ɓá wǎyri, pé kaw ɓá tom a tísiri. Dáy, tom mí zi núŋ mbaay, kú e niŋ a̧ní rá̧, a ké renúŋ ɓá féké ɓáy lé? Ké zi bel mbaa, ɓá kú fere kɔ̧ kpâa, a njukuri kú sé tûlké.

14Ɓá wǎyri, pé kaw ɓá geltáŋa a tísiri, pû ka e a tûl kɔ̂l, zi ma múna nyá. 15Kú zi ɓá hɔrɛ ka̧n lámbe, ɓay a kú ɓá yoŋ guku rú yá, kú e ɓá nɛ́ si tûl tay, ɓay a ké táŋgel hí̧ njukuri too, ka e a ɓil vûn. 16Nǎŋnɔ́ kɔ́, geltáŋa a wǎyri, ké táŋ a mbɛl a njukuri, rá̧lǒo kú ma kó béla péna a wǎyri, a kú ma hɔ̧́ Bâa a wǎyri ka e a nûnalê.»

Tɔ́ʼɔhɛ̧ sé tûl sáŋna a Mɔyíze

17«Í zi ná kɛrɛ ɓá mi gí lú sáŋna a Mɔyíze rá̧ tɔ́ʼɔhɛ̧ a porofɛ́tri! Katína, mi zi gí lúnáké yá, mi gí, ɓay a ten táŋáké too hí̧ wǎyri. 18Mi sa gbátɓay hí̧ wǎyri, nûnalê rá̧ tísiri mí zi ɔ yáy, gun hɛ̧ ɗéna a há̧na kpay, malé gun hɛ̧ a há̧na tɛ̧́w tí lú ka tûl sáŋna nyá, ka̧ sêe kɔ́rɔ́ hɛ̧ri̧ too. 19Ɓaykénɔ́, pé njuku ka e lú gun hɛ̧ há̧na kpay a tûl sáŋna gefal, ka a tɔ́ʼɔ hí̧ njukuri ɓá kú niŋ ɓá báŋa a mɛ̌, kú e mbí nɛ́ ɓá gun a tɛ̧́wké, a ɓil Pû a Gáŋvbôn. Dáy njuku, ka koro sáŋna, ka a niŋ pénáké ɓá báŋké, ka a retɔ́ʼɔ hí̧ njuku a fékéri ɓá kú niŋ ɓá báŋké nɔ́y, kú e mbí nɛ́ ɓá báŋa gáŋnjuku, a ɓil Pû a Gáŋvbôn. 20Dáy, mi sa hí̧ wǎyri ɓá, káwa a ndáráké a wǎyri, mí zi ndé káwa a ndáráké a njuku tɔ́ʼɔ sáŋnari̧ rá̧ Fariziyɛ̧́ri̧ nyáy, i tí rí ɓil Pû a Gáŋvbôn nyá.»

Tɔ́ʼɔhɛ̧ sé tûl ɗí hɛ́rɛ

21«Í lá kú sa hí̧ zîi a manárí̧ ɓá: “Mɔ́ í hûl yá, rá̧ njuku mí í hûl lé, ma ɓá, kú ɓá nɛ́ sé mbɛl a njuku walɓayri.” 22Dáy mǐ, mi sa hí̧ wǎyri ɓá: Njuku too ka ɗí hɛ́rɛ ziŋ nyîn nɛ́y, ma ɓá kú ɓá nɛ́, sé mbɛl a njuku walɓayri. Njuku, mí sa hí̧ nyîn nɛ́ ɓá: Mɔ ɓá “dɔ̂ʼɔ,” lé ma ɓá kú ɓá nɛ́, sé mbɛl mára̧ a gáŋnjuku walɓayri, njuku ka ɗí nyîn nɛ́ ɓá: “tuhɛ̧ nyá” mɛ̌, ké ma ɓá kú ɓá nɛ́ vbú ɓil gáŋ hɔrɛ, ka tí hú bɔʼɔ mbêw yáy. 23Nǎŋnɔ́, mɔ̌, mí ɓá hɛ̧púna a mɔ̌ sé nzáʼaká̧na, rá̧ a mí gé kɛrɛ ɓá nyîn nɔ́ erú ka ɓay kuu mɔ̌ lé, 24mɔ́ pɔŋ hɛ̧púna nɔ́, ka̧n mbɛl nzáʼaká̧na, a mɔ́ resé vbá̧buma kú nyîn nɔ́, dalé, mɔ́ regí mbí hɛ̧púna a mɔ̌, sé hí̧ Gáŋvbôn.

25Mɔ̌, mí e ka ɓay kuu njuku lé, mɔ́ sé ziŋ nɛ́, a i mɔny ɓayké kuu mɛ̌ ɓá gánáké, ka i pa̧n a ŋgboro ɓáy, ɓay a ké zi ná gé ɓá mɔ́ hí̧ njuku walɓayri, a njuku walɓayri, zi ná gé ɓá mɔ́ ka̧n ɓil ndɔ̂ʼɔ a ŋgawbéreri, a ŋgawbéreri, kú gé ɓá mɔ́ ka̧n vûn sɛl. 26Mi sa hí̧ mɔ́ gbátɓay, kú ŋgbá mɔ́ lé, mɔ tí tɛ̧́ a goló táŋ pú túna lari ka e tûló too yá, zi lé ké ɓá gun mínya tɛ̧́w pé ziy.»

Tɔ́ʼɔhɛ̧ sé tûl mbí dala

27«Í lá, kú tí sa ɓá: “Njuku ké niŋ dala yá.” 28Dáy mǐ, mi sa hí̧ wǎyri ɓá: Njuku mí kó wûny a njuku, pé a kɛrɛ nɛ́ a ɓil lawɛ́ lé, ké niŋ dala ziŋ nɛ́ dá. 29Dáy, mí ɓá nûn nɔ́ a lâʼa, pé ɓá mɔ́ lé ɓil ɓékéhɛ̧ lé, mɔ́ lú nûnké vbú kpâa ɓá ɗínáké. Ɓayhí̧lé, belɓá mɔ́ ɓɔ́l hɛ̧ mbêw, ka mûn nɔ́, ndé, kú ɓá mûn nɔ́ too, vbú ɓil hɔrɛ. 30Dáy, mí ɓá ndɔ̂ʼɔ a lâʼa, pé ɓá mɔ́ ri ɓil ɓékéhɛ̧ lé, mɔ́ kúŋ ndɔ̂ʼɔké vbú kpâa ɓá ɗínáké. Ɓayhí̧lé, belɓá mɔ́ ɓɔ́l hɛ̧ mbêw, ka mûn nɔ́, ndé, kú ɓá mûn nɔ́ too vbú ɓil hɔrɛ.»

Tɔ́ʼɔhɛ̧ sé tûl ɗém há̧na kuu wûny

(Mat 19:9; Mrk 10:11-12; Luk 16:18)

31«Kú tí sa kɔ́ ɓá: “Njuku, mí ɗém há̧na kuu wûny a mɛ̌ lé, ké ɗé mbété ɗém há̧na hí̧ nɛ́.” 32Dáy mǐ, mi sa hí̧ wǎyri ɓá, njuku mí ɗém há̧na kuu wûny a mɛ̌, ka mí zi tí ɓá káwa dala ɓǎŋ nyáy, ké ɓá wûnyké niŋ dala, a ké mí nyá wɔ̧rɔ̧́ a féké. A njuku, ka nyá wûny ka wɔ̧rɔ̧́ mɛ̌ ní nɛ́y, niŋ dala kɔ́.»

Tɔ́ʼɔhɛ̧ sé tûl hɛ̧hánari̧

33«Í tí lá, kú sa hí̧ zîi a manárí̧ kɔ́ ɓá: “Mɔ́ pɔŋ niŋ hɛ̧ ka mɔ há mûn nɔ́ ɓay a niŋáké yá, dáy, mɔ́ niŋ hɛ̧ ka, mɔ há mûn nɔ́ sé tûlké ɓay a niŋáké, a mbɛl a Gáŋmbây.” 34Dáy mǐ, mi sa wǎyri ɓá: Í zi ná háhɛ̧. Í zi ná háhɛ̧ sé ŋgboro a nûnalê, ɓayhí̧lé, ɓá gelkáwa Mbây a Gáŋvbôn. 35Í zi ná háhɛ̧ a tísiri, ɓayhí̧lé, ɓá gel ɓá bɔʼɔ a Gáŋvbôn kɔ̧rú̧. Í zi ná háhɛ̧ a rɛŋa a Zerúzalɛ̂m, ɓayhí̧lé, ɓá Pû Mbây a lúkí. 36Mɔ́ zi ná háhɛ̧ ka tûló, ɓayhí̧lé, mɔ zi ma niŋ tâny tûló mbêw puku malé yírí yá. 37Ɓay a wǎyri mí ɓá: “ɛ̧ lé, ké ɓá ɛ̧!” Malé: “háy lé, ké ɓá háy!” Hɛ̧ ka njuku sa kɔ̧ tûlké, gí a ŋgboro Sata̧n.»

Tɔ́ʼɔhɛ̧ sé tûl káŋ mûn

(Luk 6:29-30)

38«Í lá, kú tí sa: “Njuku mí gu nûn nɔ́ lé, mɔ́ gu nûn nɛ́ pí, a njuku mí haw sîló lé, mɔ́ haw sîlé pí.” 39Dáy, mǐ, mi sa hí̧ wǎyri, í zi ná rerú ɓéké hí̧ njuku ka niŋ ɓéké ziŋ wǎyri. Njuku mí vbá̧ ɓil nûn nɔ́ a ŋgboro lâʼa lé, mɔ́ pɔŋ nɛ́ ké vbá̧ a ŋgboro a kporo kɔ́. 40Njuku mí zi ɓay a ɓá mɔ́ sé mbɛl a njuku walɓayri, ɓay a naʼa gárí a mɔ̌ lé, mɔ́ pɔŋ nɛ́ ké naʼa gáŋ laa a mɔ̌ kɔ́. 41Njuku mí há mɔ́, ɓá mɔ́ séséna ínáké mbêw kuu mɛ̌ lé, mɔ́ séséna ínáké sére kuu mɛ̌. 42Mɔ́ hí̧ njuku ka vbí mɔ́ hɛ̧, a mɔ́ zi ná de njuku ka zi ɓá mɔ́ hí̧ nɛ́ ɓá túna nyá.»

Tɔ́ʼɔ zína hí̧ njuku ŋgá̧nari̧

(Luk 6:27-28, 32-36)

43«Í lá, kú tí sa ɓá: “Mɔ́ zi nyîn nɔ́, a mɔ́ fɔny njuku ŋgá̧na a mɔ̌.” 44Dáy mǐ, mi sa hí̧ wǎyri ɓá: Í zi njuku ŋgá̧na a wǎyri, a í gɔ́ŋ Gáŋvbôn ɓay a njukuri ka ɓá wǎyri tɔ́ʼɔsêe. 45Nǎŋnɔ́ rá̧, i kaw ɓá gun a Bâa a wǎyri ka e a nûnalê. Ɓayhí̧lé, ké ɓá sêe a mɛ̌ tɛ̧́ táŋgel a tûl a njuku a bélákéri rá̧ ɓéké njukuri kɔ́. Ké ɓá mbɔ̂m tɔ́ kɔ̧ tûl a njuku a ndárákéri rá̧ ɓéké njukuri kɔ́. 46Dáy, wǎyri, mí zi ɓá njukuri ka zi wǎyriy, a̧hí̧, i zoko mbêw ɓá Gáŋvbôn, ké hí̧ wǎyri ɓá kpáʼandɔ̂ʼɔ lé? Í tá njuku mára̧ lari lambôri ka hí̧ lé? Kuriri pí, nǎŋ pé kú kaw niŋáké! 47Wǎyri, mí nam ɓá nyîn a wǎyriy, a̧hí̧ i niŋ ka ndé njuku a ǎ̧wrí̧ lé? Tá njukuri ka tu ɓay a Gáŋvbôn nyáy, niŋ nǎŋnɔ́ kɔ́ nyá lé? 48Dáy, wǎyri kɔ́, í kaw ɓá táŋáké, ɓá báŋké ka Bâa a wǎyri a nûnalê kaw ɓá táŋáké.»

Currently Selected:

Matiye 5: pnz

Highlight

Copy