ମାତିଉ 23
23
ଦର୍ମଗୁରୁ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍ ବିରୁଦ୍ତେ ଜିସୁନ୍ ସତର୍କ ବାଣି
(ମାର୍କ ୧୨:୩୮-୩୯; ଲୁକ ୧୧:୪୩-୪୬; ୨୦:୪୫-୪୬)
1ଜିସୁ ଶିଷ୍ୟଡ଼୍କିଂଙ୍କ୍ ନୁ ଗୁଡ଼ିମାନ୍ଦାନ୍ ନାରୁଡ଼୍କିଂଙ୍କ୍ କେତ୍ତଣ୍ଡ୍, 2“ଦର୍ମଗୁରୁ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍ ମୋଶାନ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାତାଗ୍ କ୍ୟମତା ପାହେମ୍ଆତ୍ତେ ବାକ୍ୟାକାରିଡ଼୍,” 3ଆଦିଙ୍କ୍ ଅଡ଼୍ ବାତେଏ ମାଡ଼ାଙ୍କ୍ କେତୁତଡ଼୍, ଆଦ୍ ମାଡ଼ାଟ୍ । ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ଅଡ଼୍ ପାଡ଼ିୟିଦିଙ୍କ୍ ଏର୍କା ମାଡ଼୍ମାଟ୍ । ବାତ୍ତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ଅଡ଼୍ ନିଜେ ହିସମାନ୍ଦାନ୍ ଶିକ୍ଷା ଲେକାମ୍ତେ ପାଡ଼୍ୟି ମାଡ଼ଡ଼୍ । 4ଅଡ଼୍ ନାରୁଡ଼୍ ମେନ୍ଦୁଲ୍ତେ ପର୍ର ଦୁର୍ବହ ବଜ୍ କାଞ୍ଜାନ୍ ମାଇଦିଙ୍କ୍ ନିଜେତ୍ ୱାଡ଼୍ଞ୍ଜ୍କିନ୍ତଡ଼୍ ସୁଦୁର୍ ଆନ୍ତେ ସାହାଯ୍ୟ ମାଡ଼ଡ଼୍ । 5#ମାତିଉ ୬:୧.ଅଡ଼୍ ନାରୁଡ଼୍କ୍ ତଅତାନ୍ ମାଇଦିଙ୍କ୍ ନିଜେତ୍ ନିଜେତାଦ୍ ସାରେ ପାଡ଼୍ୟି ମାଡ଼ିତଡ଼୍, ବାତ୍ତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ଅଡ଼୍ ନିଜେତ୍ ନିଜେତ୍ କବଚ ଆସର୍ ମାଡ଼ିତଡ଼୍ ନୁ ଚକେତାଦ୍ ଜୁମୁକା ବେଡ଼୍ୟ୍ ମାଡ଼ିତଡ଼୍ । 6ମେଣ୍ଡେ ବଜିତାଗେ ବେଡ଼୍ୟ୍ ପଡ଼୍ୟି ନୁ ପ୍ରାର୍ତନା ଲତ୍ତାଗେ ବେଡ଼୍ୟାଦ୍ ମିଟିଙ୍କ୍ତାଗେ, 7ମେଣ୍ଡେ ହାଟିନାଗେ ନମସ୍କାର୍ ପାହେମ୍ଆଦାଙ୍କ୍ ନୁ ନାରୁଡ଼୍ତଡ଼୍ ଗୁରୁ ଇଞ୍ଜ ସମ୍ୱୋଦିତ ଆତ୍ତାଙ୍କ୍ ଅଡ଼୍ ଇଚ୍ଛା ଆଦ୍ତଡ଼୍ ଆଦୁତଡ଼୍ । 8ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଡ଼୍ ଗୁରୁ ଇଞ୍ଜ ସମ୍ୱଦିତ ଆୟ୍ମାଟ୍, ବାତ୍ତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଇ “ଗୁରୁ,” ୱେରଣ୍ଡେ ମେଣ୍ଡେ ମିଡ଼୍ ସାରେ ତାମୁଣ୍ଡ୍ । 9ମେଣ୍ଡେ, ପୃତିବିତାଗେ ବେନଙ୍କ୍ ମେଣ୍ଡେ ବାବା ଇଞ୍ଜ ସମ୍ୱଦନ ମାଡ଼୍ମାଟ୍, ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଇ ବାବାଲ୍ ୱେରଣ୍ଡେ, ସ୍ୱର୍ଗତାଗ୍ ମିନ୍ଦେଣ୍ଡ୍ । 10ମେଣ୍ଡେ, ମିଡ଼୍ ନେତା ଇଞ୍ଜ ସମ୍ୱଦିତ ଆୟ୍ମାଟ୍, ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଇ ନେତାଲ୍ ୱେରଣ୍ଡେ, ଅଣ୍ଡ୍ ମସୀହ । 11#ମାତିଉ ୨୦:୨୬,୨୭; ମାର୍କ ୯:3୫; ୧୦:୪3,୪୪; ଲୁକ ୨୨:୨୬.ମିଇ ଲୋପେ ଯେ ସାରେତଡ଼୍କ୍ ବାଡ଼୍ୟଣ୍ଡ୍, ଅଣ୍ଡ୍ ମିଇ ସେବା ମାଡ଼ିଣ୍ଡ୍ । 12#ଲୁକ ୧୪:୧୧; ୧୮:୧୪.ମେଣ୍ଡେ, ବେନ ନିଜ୍ତିଙ୍କ୍ ଉନ୍ନତ ଇଞ୍ଜ ତହ୍ତିତଣ୍ଡ୍, ଅଂକିଙ୍କ୍ ଆୱେକେ ମାଡ଼୍ୱେୟ୍ତିତ୍, ମେଣ୍ଡେ ବେନ ନିଜ୍ତିଙ୍କ୍ ମାଡ଼ିତନ୍, ଅଂକିଙ୍କ୍ ଉନ୍ନତ ମାଡ଼୍ୱେୟ୍ତିତ୍ ।
ଚଲ ଦାର୍ମିନଡ଼୍ ଜିସୁ ବର୍ସା ମାଡ଼୍ତଣ୍ଡ୍
(ମାର୍କ ୧୨:୪୦; ଲୁକ ୧୧:୩୯-୪୨,୪୪,୫୨; ୨୦:୪୭)
13ଆୟେ ଦର୍ମଗୁରୁ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍, ମିୟାଦ୍ ଶେଷ ଦଶା ବେସର୍ ବୟଙ୍କାର୍, ଆର୍ ଚଲ ଦାର୍ମିକ୍ମାନ୍ଦେ, ସର୍ଗରାଜ୍ୟତେ ଆସାନ୍ ଆର୍ଦିଙ୍କ୍ ବନ୍ଦ୍ ମାଡ଼ି ନେହେସ୍ ମିନ୍ଦେଡ଼ି । ନିଜେ ଆଦିନାଗେ ନେଙ୍ଗ୍ୱିଡ଼୍ ନୁ ବେନଡ଼୍ ନେଙ୍ଗାଙ୍କ୍ ଆଲ୍ସି ମାଡ଼ୁତଡ଼୍ ଅଡ଼୍କିଂଙ୍କ୍ ଆର୍ ୱିଡ଼୍ସିୱିଡ଼୍ । 14ହାୟ, ଦଣ୍ଡତେ ନାରୁଡ଼୍ ମୁର୍କ ଦର୍ମଗୁରୁ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍ ଦଣ୍ଡ୍ ସଶନିୟ#୨୩:୧୪ ହିଦ୍ ପଦ ବେସ୍କ୍ ପାଃନେ ପାଣ୍ଡୁଲିପିତାଗ୍ ଇଲେ, ବାତ୍ତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଡ଼୍ ଚଲତେ ନାର୍ଗେଜେଲ୍ ପ୍ରାର୍ତନା ମାଡ଼ାନ୍ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ରାଣ୍ଡିକିନ୍ ଲକ୍ସାରେ ନଷ୍ଟ ମାଡ଼ୁତିଡ଼୍; ଆଦିଙ୍କ୍ ମିଡ଼୍ ଗୁରୁଦତେ ଦଣ୍ଡ୍ ଦର୍କିତ୍ ।
15ଆୟ୍ୟ, ଦଣ୍ଡତେ ନାରୁଡ଼୍ ମୁର୍କ ଦର୍ମଗୁରୁ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍, ବାତ୍ତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଡ଼୍ ଅର୍ତୁଙ୍କ୍ ମିଇ ଦର୍ମଲେଟ୍ ମାଡ଼ାନ୍ ମାଇଦିଙ୍କ୍ ଏର୍ଦେ ଗାର୍ରେ ଉଡ଼ ମାନ୍ତିଡ୍, ମେଣ୍ଡେ ବେସୁଙ୍କ୍ ଅଣ୍ଡ୍ ଆଦ୍ତନ୍, ଆସୁଟେ ଅଂକିଙ୍କ୍ ମିଇ ୱିଡ଼୍ସି ରେଣ୍ଡ୍ ଗୁଣ୍ ନର୍କ ପଡ଼ିୟେ ମାଡ଼ୁତିଡ଼୍ ।
16“ଆର୍ କାନାଙ୍କ୍ ଆର୍ ତଅତାନଡ଼ି, ମିୟାଦ୍ ଦଶା ବେସର୍ ବୟଙ୍କାର୍ ଆଦ୍ତେ । ମିଡ଼୍ କେସମାନୁଟ୍ ଶିକ୍ଷା ହିସମାନ୍ତ୍ତିଡ଼୍, ବେନ ମନ୍ଦିର୍ତାଗ୍ ମାନ୍ଦାନାଦ୍ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପେଦେର୍ତେ ବେନ ପ୍ରତିଜ୍ଞା ମାଡ଼ିତନ୍, ଅଂକିଙ୍କ୍ ଆଦ୍ ପାଲନ୍ ମାଡ଼୍ୱେୟ୍ତିତ୍ ।” 17ଆର୍ କାନାଲ୍ ମଣ୍ଡିଡ଼ି, ଆଶେ ବେଡ଼୍ୟାଦ୍ ନା ଆଶେତିଙ୍କ୍ ପବିତ୍ର ମାଡ଼ମାନ୍ଦାନ୍ ମନ୍ଦିର୍ ବେଡ଼୍ୟାଦ୍ ? 18ମିଡ଼୍ ଶିକ୍ଷା ଇସ୍ମାନ୍ତ୍ତିଡ଼୍ ଯେ, ମିଡ଼୍ଆନ୍ନ୍ତେ ୱେରନ୍ ନାରୁଡ଼୍ ବେଦି ପେଦେର୍ତେ ଶପତ୍ ମାଡ଼୍କେ, ଅଣ୍ଡ୍ ଆଦ୍ ପାଲନ୍ ମାଡ଼ାଙ୍କ୍ ବାଦ୍ୟ ଆୟ୍ୟଣ୍ଡ୍ । ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ବେଦିତେ ପର୍ର ନେହ୍ସ୍ମାନ୍ଦାନ୍ ନୈବେଦ୍ୟ ପେଦେର୍ତେ ପ୍ରତିଜ୍ଞା ମାଡ଼୍କେ, ଆଦ୍ ଆଲଙ୍ଗନୀୟ । 19ବେସର୍ କାନାନି ନିମ୍ । ବେଗେ ବେଡ଼୍ୟାଦ୍ ନୈବେଦ୍ୟ ନା ନୈବେଦ୍ୟତିଙ୍କ୍ ପବିତ୍ର ମାଡ଼ାନାଦ୍ ବେଦି ? 20ଇତ୍କେ ବେନ ବେଦି ପେଦେର୍ତେ ଶପତ୍ ମାଡ଼୍କେ, ଅଣ୍ଡ୍ ବେଦି ନୁ ଆଦିନ୍ ପର୍ର ମାନ୍ଦାନ୍ ସୁଦୁଟ୍ ନୈବେଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରି ପେଦେର୍ତେ ଶପତ୍ ମାଡ଼େଣ୍ଡ୍ । 21ବେନ ମନ୍ଦିର୍ ପେଦେର୍ତେ ଶପତ୍ମାଡ଼୍କେ ଅଣ୍ଡ୍ ମନ୍ଦିର୍ତାଗ୍ ମାନ୍ତାନ୍ ଇଶ୍ୱର୍ତେ ପେଦେର୍ତେ ଶପତ୍ ମାଡ଼ିତନ୍ । 22#ମାତିଉ ୫:3୪.ବେନ ସ୍ୱର୍ଗ ପେଦେର୍ତେ ଶପତ୍ ମାଡ଼ିତନ୍, ଅଣ୍ଡ୍ ଇଶ୍ୱର୍ ସିଂହାସନ ନୁ କୁଦିମାନ୍ତାନ୍ ଇଶ୍ୱର୍ତେ ପେଦେର୍ତେ ଶପତ୍ ମାଡ଼ିତନ୍ ।
23ଆର୍, ମୁର୍କ ଦର୍ମଗୁରୁ ନୁ ଫାରୂଶୀଡ଼୍, ମିୟାଦ୍ ପରିଣତି ବେସର୍ ଶଚନିୟ, ମିଡ଼୍ ଇଶ୍ୱର୍ତେ ଗଟ୍ତେ ପଦିନା, ପାନ ମହୁରୀ ନୁ ଜିରାର ଆନ୍ତେ ଦଶମାଂଶ ଦାନ ହିସମିନ୍ଦେଡ଼ି, ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ନ୍ୟାୟ ଦୟା ସାଦୁତା ସାରେ ବ୍ୟବସ୍ଥାତାଉ ଲେକେତ୍ ବିଷୟ୍ଆନ୍ତେ ୱିଡ଼୍ସି ମିନ୍ଦେଡ଼ି । ବ୍ୟବସ୍ଥାତା ହି ବିଷୟ୍ତାଉ ମୁନେଙ୍କ୍ ପୁଞ୍ଜ୍ମାନ୍ଦାନାଦ୍ ଲେକାମ୍ । 24ଆର୍ କାନାଙ୍କ୍ ଆର୍ ତଅତାନଡ଼ି, ମିଡ଼୍ ବାତେଏ ତିନ୍ଦାନ୍ ୱେଲେ ଆଗେ ପୁଡ଼ିୟି ରାଲିମାନ୍ତେ ହିଞ୍ଜ ଆଦିଙ୍କ୍ ଚାନାମାଡ଼ିତିଡ଼୍, ଇତ୍କେ ମିଡ଼୍ ୱେର୍ର ଉଟ୍ତିଙ୍କ୍ ଲୋପିତିଡ଼୍ ।
25ହାୟ, ଦଣ୍ଡତେ ନାରୁଡ଼୍ ମୁର୍କ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍, ମିଡ଼୍ ଗିନା ନୁ ତାଲିତେ ବାୟିଦେ ନର୍ଦ୍ତିଡ଼୍, ମାତର୍ ଲୋପେ ଆଦ୍ ସାରେ ବୁସା ପାଡ଼୍ୟି ନୁ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ କାମ୍ଦେ ବର୍ତ୍ତି ଆସ୍ମିନ୍ଦେ । 26ହୋ କାନାଲ୍ ଫାରୁଶି, ମୁନେଙ୍କ୍ ଗିନେତ୍ ଲପ୍ ନର୍ମୁଟ୍, ବେଦ୍ପୁଟୁଙ୍କ୍ ଆଦିନାଗେ ବାୟିଦେ ଆନ୍ତେ ନର୍ସ୍ ଆଦ୍ତେ ।
27 #
ପ୍ରେରିତ ୨3:3. ଆୟ୍, ଦଣ୍ଡତେ ନାରୁଡ଼୍ କପଟି ଶାସ୍ତ୍ରୀ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍, ବାତ୍ତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଡ଼୍ ଚୂନ୍ ଆକ୍ତେ ସମାଦିତ୍ ଲେକାମ୍ ଆଦ୍ ବାଇଦେ ସୁନ୍ଦର୍ ଇତ୍କେ ଲୋପେ ଡଲ୍ତେ ମେନ୍ଦୁଲ୍ ନୁ ଡଲ୍ତେ ବୁଲା । 28ରକମ୍ ମିଡ଼୍ଆନ୍ନ୍ତେ ବାୟ୍ଦେତ୍ ନାରୁଡ଼୍ କଣ୍ଡେତେ ଦାର୍ମିକ୍ ତନ୍ଦିତିଡ଼୍, ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଇ ଲୋପେ ଅପରାଦ୍ ନୁ ପାପ୍ତେ ବର୍ତ୍ତି ଆଶେ ମାନ୍ତେ ।
ଜିସୁ ଅଡ଼ାଦ୍ ଦଣ୍ଡ୍ ତିପାଲ୍ ଗଟ୍ ହିତ୍ତଣ୍ଡ୍
(ଲୁକ ୧୧:୪୭-୫୧)
29ହାୟ, ଦଣ୍ଡତେ ନାରୁଡ଼୍ ମୁର୍କ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ନୁ ପାରୂଶୀଡ଼୍, ବାତ୍ତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଡ଼୍ ବାବବାଦୀଲଡ଼ାଦ୍ ସମାଦି ତିଆର୍ ମାଡ଼ି ନୁ ଦାର୍ମିକ୍ଡ଼ାଦ୍ ସମାଦିସ୍ତମ୍ଭ ସୁଶବିତ ମାଡ଼ି ମାନ୍ତିଡ୍, 30ମାମ୍ ବେସୁଙ୍କ୍ ମା ଆନିଦାଦିଡ଼୍ ସମୟ୍ତେ ମାନେମ୍ ଆତ୍କେ, ଆଲେକ୍ ବାବବାଦୀଡ଼୍ ନେତୁର୍ତେ ଅଡ଼୍ ତୋଡ଼୍ ଅୟମ୍ ଆୟେମ୍ । 31ଆଦ୍ଦିଙ୍କ୍ ମିଡ଼୍ ଯେ ଆୱ୍କାନ୍ ବାବବାଦୀ ବଂଶତଡ଼ି, ଆଦ୍ ସମ୍ୱନ୍ଦତେ ମିଡ଼୍ ହି ନିଜେତ୍ ନିଜେତ୍ ବିଷୟ୍ତେ ସାକ୍ଷ୍ୟ ଇସମିନ୍ଦେଡ଼ି । 32ଆଲାଇତ୍କେ ମୁନେ ଦାଟ୍, ମିଇ ମୁନେତ୍ ଆନିଦାଦିଡ଼ାଦ୍ ସାରେ ଆୟ୍ୱେ ପାଡ଼ିୟିତିଙ୍କ୍ ସାରେ ମାଡ଼ିମୁଟ୍ । 33#ମାତିଉ 3:୭; ୧୨:3୪; ଲୁକ 3:୭.ଆର୍ ତାଡ଼ାକିନଡ଼ି, କାଲସର୍ପର ବଂଶତଡ଼ି ! ନର୍କ ଦଣ୍ଡକଞ୍ଜ୍ ରକ୍ଷା ପାହେମ୍ ଆଦ୍ତିଡ଼୍ ? 34ଆଦିଙ୍କ୍ ଉଡ଼େ, ନାନ୍ନେ ମିଇ ଗାର୍ରେ ବାବବାଦୀ, ଜ୍ଞାନି ନୁ ଶାସ୍ତ୍ରିଡ଼ିକ୍ ରୟ୍ସ୍ ମିନ୍ଦେନ୍; ଅଡ଼୍ ଲୋପେଙ୍କ୍ ବେନ ବେନଙ୍କ୍ ମିଡ଼୍ ଆୱ୍କିତିଡ଼୍ ନୁ କ୍ରୁଶତାଗେ ଆୱୁକିତିଡ଼୍, ମେଣ୍ଡେ ବେନ ବେନଙ୍କ୍ ମିଇ ଉପାସନା ଲତ୍ତାଗେ କରଡ଼ା ରେହ୍ତିତିଡ଼୍ ନୁ ନାର୍ଦେ ନାର୍ ତାଡ଼ନା ମାଡ଼ିତିଡ଼୍ । 35ସାରେଲେକେତ୍ ହେବଲ୍ତାଗାଙ୍କ୍ ଆରାମ୍ ମାଡ଼ି ମନ୍ଦିର୍ ନୁ ବେଦି ମଦ୍ୟସ୍ଥଳତାଗେ କାୟି ମାନ୍ଦାନ୍ ଜିକରିୟ ବରକିଅନ୍ତେ ମାର୍ ଦେ କଞ୍ଜ୍ ପୃତିବିତେ ସାରେତଡ଼୍ ଦାର୍ମିକ୍ ନାରୁଡ଼ାଦ୍ ଆୱୁକାନ୍ ମାଇଦିଙ୍କ୍ ମିଡ଼୍ ଦଣ୍ଡିତ୍ ଆଦ୍ତିଡ଼୍ । 36ନାନ୍ନେ ମିକିଂଙ୍କ୍ ନିଜାମ୍ କେତୁତାନ୍, ହି ସାରେ ନାରିଡ଼୍ ଆୱୁକାନ୍ ମାଇଦିଙ୍କ୍ ହି ଯୁଗ୍ତେ ନାରୁଡ଼୍ ଦଣ୍ଡତ୍ ତିପାଲ୍ ଆଦ୍ତିନ୍ ।
ଯିରୁଶାଲେମ୍ତେ ସେଙ୍ଗେ ଜିସୁନ୍ ପ୍ରେମ
(ଲୁକ ୧୩:୩୪-୩୫)
37“ହୋ ଯିରୁଶାଲେମ୍, ହୋ ଯିରୁଶାଲେମ୍ । ମିଡ଼୍ ବାବବାଦୀଡ଼୍କ୍ ଆୱୁକୁତିଡ଼୍ ନୁ ଇଶ୍ୱର୍ ରୟ୍ସ୍ମାନ୍ଦାନ୍ ଗଟିକେ ଅଡ଼୍କିଂଙ୍କ୍ କାଲ୍କ୍ ହେସି ରେହ୍ତୁତିଡ଼୍ । କର୍ ତାନ୍ ରେକାନ୍ ମଦଲ୍ ପିଲାଙ୍କ୍ ପୟ୍ସ୍ ନେହେତାନ୍ ଲେକାମ୍, ମିଇ ନାରୁଡ଼୍କିଂଙ୍କ୍ ନା ବାହୁତ୍ ମଦଲ୍ ରକ୍ଷା ମାଡ଼ାନ୍ ମାଇଦିଙ୍କ୍ ନାନ୍ ବେସଦାମ୍ ଆଲ୍ସି ମାଡ଼୍ତାନ୍ । ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ମିଡ଼୍ ନାକିଂଙ୍କ୍ ଆଦ୍ ମାଡ଼ାନଙ୍କ୍ ଇୱିଡ଼ି ।” 38ଉଡ଼େ, ମିଇ ମନ୍ଦିର୍ ମିୟିକାଇଦେ ୱିଡ଼୍ସିଦୁତମ୍ । 39ବାତେଙ୍କ୍ ଇତ୍କେ ନାନ୍ ମିକିଂଙ୍କ୍ କେତୁତାନ୍, ପ୍ରବୁନ୍ ପେଦେର୍ତେ ବେନ ୱାଦୁତଣ୍ଡ୍, ଅଣ୍ଡ୍ ଦନ୍ୟ, ମିଡ଼୍ ହି ଗଟ୍ କେଲକଟ ମାନ୍ନା ଯାକ ନାକିଂଙ୍କ୍ ମେଣ୍ଡେ ଉଡ଼େ ପାର୍ୱିଡ଼୍ ।
Currently Selected:
ମାତିଉ 23: NTKaa20
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
The New Testament in Koya Language © The Word for the World International and Koya Translation Samithi, Malkangiri, Odisha 2020
