Ala Kalɔ Buse 31
31
Yakob Úkeli Laban Kudɔ
1Uwi ɔmmɔ ka Laban bebi bananabi bammɔ bakya baatɛmi ni, Yakob únu. Na básu banini, “Yakob ɔ́ƒɔ bula ɔti ala ani nse-nwu ƒui únwini anwu ɔdi. Na akɛla pii ani ƒui na ubo mɛni ni, bula ɔti ala ani na nka ubo na adi.” 2Na Yakob ɔlati ɔ́nu ɔ́ti ka Laban ɔbladu ɔni na ɔɔtina-nwu ni, ɔ́vumanaku kalɛ na úse kuuku.
3Ɔmmɔ kama ni, Unwoti Katɔti ɔ́ya na Yakob ɔ́ti ɔnini, “Nwini teesie ƒula ɔti bene kalɔ lɛlɔ na ƒula ɔtɔ bekyuli kudɔ. Na ndubulieku-ɔ uwi biala.”
4Ɔmmɔ ɔsu ni, Yakob ɔ́ya na bátálɔ nwuna beleku bani ndi Rahel ku Lea ka babasiaku-nwu na alakpi akɔ kesii kani na ɔda nwuna bebuo úsienku. 5Ka bébo ni, ɔ́su-ma ɔnini, “Lɛ́nu lɛ́ti ka bina ɔti ɔbladu na mina lɛlɔ ɔ́vumana. Na ɔsɔ uuuse aani kudeedi kalɛ. Nsu na ɔmmɔ ƒui kama ni, mina Katɔti ɔni ndi mina ɔti Unwoti Katɔti uliku-mi. 6Amii alati bɛgyi kalɛ na líti mina ɔyikun ƒui lɛ́bla kabla líte bina ɔti. 7Nsu ɔ́nya-mi ɔ́kya na ɔ́vumana mina lɛyuƒɔla leevu sɔɔn. Ina ɔmmɔ ƒui ni, Unwoti Katɔti útaya na ɔbla-mi kalala kadi. 8Si bina ɔti ɔ́su ɔnii bebuo bebi bani na báwɔ-ma na bese nwana nwana ndi mina lɛyuƒɔla ni, na bawɔ bani nse nwana nwana. Na si ɔ́su ɔnii bani na ɔƒualadi úbo ɔ́kya-ma lɛlɔ ndi ƒula lɛyuƒɔla ni, na bawɔ bani na ɔƒualadi úbo ɔkya-ma lɛlɔ. 9Ɔmɛni ɔsu na Unwoti Katɔti ɔ́ƒɔ bina ɔti bebuo kɔsia kɔni lɛlɔ na ɔ́sia anu úte-mi.
10“Ka bana ɔwɔwi údu ni, lígye kɔna kɔdi. Na lɛ́nu ka betukpa bani mɔɔkɔ́ beledi bammɔ ƒui ni, bese nwana nwana iye ɔƒualadi úbo ɔkya-ma lɛlɔ. 11Katɔti ɔtu ɔmmɔ ɔ́kpali-mi ɔnini, ‘Yakob.’ Ami lɛnɔ lídie kenye nnii, ‘Buvele aanu-mi.’ 12Mmɔ na ɔ́su-mi ɔnini, ‘Talaku anumi katɔ na anu betukpa bani mɔɔkɔ́ bebuo bammɔ. Aanu ka bese nwana nwana na ɔƒualadi úbo ɔkya-ma lɛlɔ. Lɛ́nu lɛla lɛni na Laban ɔkya ɔɔblaku-ɔ. 13Ami ndi Unwoti Katɔti ɔni na ánu na Betel kesii kani na éti lɛtabi éku ényene aani lɛkpabi na éti nnɔmii éwi-ni lili. Mmɔ na ákpali-mi ése kenye kadi ése. Ɔƒaani ni, tɔlɔ kalɔ kamɛni lɛlɔ na eteesie ƒula kadi bekyuli kalɔ lɛlɔ.’ ”
14Ka ɔ́su-ma ɔmɛni ɔ́wɔlɔ ni, Rahel ku Lea bédie kenye banini, “Bɔsɔ buuubo kadikɔ kadi na bula ɔti kese kemmo. 15Ɔƒɛni ni, baƒɔ kani na ɔɔnu-bu. Use aani buye kani na úti-bu úye. Ɔsika kavumi kani na báƒɔ na bula lili ni, ɔ́ɔdi egulabi ammɔ ƒui. 16Na sɔsɔ na ɔdi ka ala ani ƒui na Katɔti ɔ́ƒɔ ɔ́siku bula ɔti kudɔ ni, adi abu ku bula bebi adi. Anwuɔsu lɛla biala na Unwoti Katɔti ɔ́su-ɔ ni, bla lɛni kani.”
17Ka bédie kenye kammɔ lɛni ni, Yakob ɔ́ya na nwuna beleku ku bebi bammɔ bákɔ bélie nwuna bebuo ala betine lɛlɔ. 18Na ɔ́ya na ama ku nwuna bebuo ƒui bágyu bátɔlɔ. Na útiku nwuna ala ani ƒui na ɔ́kɛ uwi ɔni na ɔ́kya Mesopotamia kalɔ lɛlɔ mmɔ, na báyu ulu bésela Kanaan kalɔ lɛlɔ na ɔti Isak kudɔ.
19Uwi ɔni na Laban úsie útéteekulo baƒonu bammɔ linwini ni, Rahel úyu ɔti kaduli baƒiɔ badi. 20Na ɔni nsɔ ntulo lɛnɔ ndi ka Yakob úse Laban Aramni ɔmɛni lisusu na útedie nwuna kakali útasu-nwu ka bukeli na ɔda. 21Yakob úkeliku nwuna ala ɔ́tɔlɔku ƒui. Na ka ɔ́via ketu ni, úti ɔ́kɔ úsie abi lɛlɔ na Gilead kalɔ lɛlɔ.
Laban Ɔ́sia Yakob Kama
22Ka Yakob ɔ́tɔlɔ limeyi lɛtɛdi ni, Laban úbenu ka bukeli na Yakob úkeli. 23Mmɔ kani na ɔ́sala nwuna lɛlɔ bekyuli na báta básia-nwu kama. Emeyi maatɛ sɔɔn na básia-nwu kama ulu asa na bátánu-nwu na Gilead kalɔ lɛlɔ na abi lɛlɔ. 24Amu na Unwoti Katɔti údie lɛlɔ ɔ́tina Laban na kɔna kemmo na usientɛ. Na ɔ́su-nwu ɔnini, “Nu lɛlɔ kemmo kaduɛ na alasu Yakob lɛla lɛdi. Likpidi o-o lɛbuni o-o ni, tasu-nwu lɛla lɛdi.”
25Na uwi ɔmmɔ kemmo ni, Yakob ɔ́ɔtu nwuna adi kevo na abi lɛlɔ na Gilead kalɔ lɛlɔ mmɔ. Na uwi ɔni na Laban ku anwu badi bávi bátáda-nwu ni, ama lɛnɔ bátu bana keliekɔ na mmɔ. 26Mmɔ na Laban úye Yakob ɔnini, “Bi na abla-mi mɛni? Átɔlɔ-mi na éti-mi bebi ékeliku aani bekyuli bani na kekpo kéƒie-ma. 27Bi ɔsu na ékeli átɔlɔ na bɔbɛ kemmo lɛni na átakada-mi? Na bi ɔsu na átasu-mi na lise-ɔ ulu ku ebiti lɛnu ku agyala? 28Na átaya na lɛkya mina bebi ku bawɔ kɔgbu na lite-ma kusɛ kusɛ na bana ulu busie kemmo. Kɔdɔlɔ ala na ábla mɛni. 29Mbo ɔyikun ɔni na lɛbla-a kalala. Nsu kamaadi Unwoti Katɔti ɔni ndi ƒula ɔti Katɔti ɔ́su-mi na kɔna kemmo usientɛ ɔnini, ‘Nu lɛlɔ kemmo kaduɛ na alasu Yakob lɛla lɛdi. Likpidi o-o, lɛbuni o-o, tasu-nwu lɛla lɛdi.’ 30Na ngyi ka aayɔ́ geen ka asɔ enwini esie ƒ'ɔti kesii. Nsu ni, bi ɔsu na ɔdi ka eyu-mi kaduli baƒiɔ atɔlɔku?”
31Ka Laban úye-nwu kenye kamɛni ni, Yakob údie kenye ɔnini, “Lɛ́yia-a nnii adubuƒie ƒula bebi belekubi aƒɔ-mi kudɔ na ɔkplu kemmo. 32Na ƒula baƒiɔ ama ni, si ánu ukyuli ɔdi na bula akɔ ka ɔda-ma ni, ukyuli ɔmmɔ ɔsɔ ulelie ngba. Anwuɔsu na bula ɔtɔ bekyuli bamɛni ƒui anumi ni, vi mina ala ƒui kemmo na anu si ƒula lɛla lɛdi lɛkya-nya akɔ. Na si ánu lɛla lɛdi ni, na eti-ni.” Na uwi ɔmmɔ kemmo ƒui ni, Yakob útati ɔnii ulekudi Rahel néyu ɔti baƒiɔ bammɔ.
33Laban úduo Yakob kevo kemmo na ulu ɔni na úte-nwu kenye. Na úduo Lea ku nwuna kabla bablane inyɔ bammɔ ƒui nvo kemmo, nsu útanu lɛla lɛdi. Ka ɔ́si mmɔ ni, úbeduo Rahel kevo kemmo. 34Nsu asa na úbedu mmɔ ni, Rahel úuti ɔti kaduli baƒiɔ bammɔ ɔ́kya liboku lɛdi kalɔ na ɔ́sɔ úlie-ni lɛlɔ. Na ani na ɔɔsia nwuna ebuo ala utine kama teelie. Na Laban ɔ́wia lɛla biala kemmo ɔ́nɔ na útanu lɛla lɛdi.
35Mmɔ na Rahel ɔ́su ɔti ɔnini, “Ati, buvele nda-a, teti kɔnyi takya-mi ka ńtata ńtenye na ƒula anumi. Lɛ́ƒɛ kɔnu na ubugya ɔni muubo-mi lɛlɔ ɔsu na lɛ́bla lɛni.” Anwuɔsu Laban útuku ɔ́nɔ na útanu nwuna kaduli baƒiɔ bammɔ.
36Yakob úbeti kɔnyi ɔ́kya Laban kaduɛ ɔni na útete-nwu anumi munu munu. Na úye-nwu ɔnini, “Bi ndi lɛla lɛni na balábla ukyuli na ami lɛ́bla-a. Na bi likpidi na eedie-mi ɔsu na átu-mi laa abasiaku-mi mɛni? 37Na ka éduo-mi ala ƒui kemmo álɛ ni, bi ndi lɛla lɛni na ánu na lɛdi ƒula kaduli lɛdi? Ti lɛla lɛmmɔ baava ƒula bekyuli ku ami badi ƒui anumi mɛni na batɛ ami ku-ɔ litemi bɔnu.
38“Akwa aavlanyɔ sɔɔn na lɛ́kya-a kudɔ. Na ƒula koƒonu iye ese ɔdi útebile kaƒɔ kudii. Na ńtadu bana akɔ ɔdi lɛnɔ ńtakun kudii. 39Eƒiebuo ɔdi úteƒie ƒula ebuo ɔdi na liti nwuna ɔku mbatina-a kudii. Si ɔdi úbo ute lɛni muedi ami mɔɔƒɔ kayu kammɔ. Na si ɔdi lɛnɔ na béyu ni, eeye-mi kayu kammɔ na mɔɔƒɔ teete-ɔ usien ku ɔƒɛ. 40Lɛni sɔɔn na úse na ami ku-ɔ ntɛ. Na línye ɔƒɛ lɛlɔ limeyi biala. Na usien kɔyɔ ɔsu ni, naaakana bɔlɛɛ muedi. 41Ɔmɛni sɔɔn lɛ́bla akwa aavlanyɔ ani na lɛ́kya-a kaduli. Akwa leevu-ene na lɛ́bla kabla na ƒula bebi belekubi lili. Na akwa aku na lɛ́bla-a kabla na bebuo bamɛni lili na ávumana mina lɛyuƒɔla leevu sɔɔn. 42Na Unwoti Katɔti ɔni ndi mina ɔti lɛnɔ Katɔti na ɔdi Abraham Katɔti ɔsiaku-mi. Na bɔyɔ geen bɔni na mina ɔti Isak ɔ́yɔ Unwoti Katɔti lɛnɔ búdie-mi. Si ɔɔɔdi lɛni nka áya na lɛ́tɔlɔ enukplu. Nsu Unwoti Katɔti ɔ́nu mina kogyoklo ku lɛbibo. Ɔmmɔ ɔsu na ɔ́dɔnku-ɔ kamaadi usien.”
43Mmɔ ni, Laban údie kenye ɔnini, “Beleku bamɛni ni, mina bebi na badi. Na bana bebi bamɛni lɛnɔ ni, mina bebi na badi. Na bebuo bamɛni ƒui mina bebuo na badi. Ala ani ƒui na aanu mɛni ni, ami mbo-nya. Nsu ɔmwi ni, bi na ndubɔbla ku bebi belekubi bamɛni iye bana bebi bani na báwɔ? 44Bo na aya na ami ku-ɔ bunyimi lɛla lɛdi. Na lɛla lɛmmɔ linwini lɛla lɛni makya ami ku-ɔ ntɛ aani lɛla lɛni medie ami ku-ɔ ƒui kenye.”
45Ɔmmɔ ɔsu ni, Yakob úti lɛtabi lɛdi úku únyene mmɔ. 46Na ɔ́su nwuna lɛlɔ bekyuli ɔnini, “Bɛla atabi bɛsala.” Na ama lɛnɔ bála atabi adi básala lisu. Na bélie mmɔ bádi na atabi lisu lɛmmɔ kudɔ. 47Na kesii kani na bélie bádi mmɔ na Laban ɔ́sia lɛnyi ɔnii Yega Sahaduta. Na Yakob anwu ɔ́sia mmɔ lɛnyi ɔnii Gal-Ed.
48Amu na Laban ɔ́su ɔnini, “Atabi lisu lɛmɛni ndi likposela lɛni nkya ami ku-ɔ ntɛ.” Ɔmɛni ɔsu baalɔ mmɔ banii Gal-Ed na nwuna kalɔ ndi atabi lisu lɛni muudie kenye. 49Na basɔ baalɔ mmɔ Mispa. Ɔsika Laban ɔ́su ɔnini, “Unwoti Katɔti ɔlati ndubɔsia bula ƒui anu si búgyingyaku lɛlɔ ɔ́si mɛni. 50Si átada mina bebi belekubi kaduɛ iye ásɔ ététi beleku bamba na bana kama ni, Unwoti Katɔti ɔɔnu. Ina ka ukyuli bamba ɔdi uuubunku-bu na mɛni ni, Unwoti Katɔti ndi ami ku-ɔ ƒui kenye udiene.”
51Laban ɔ́sɔ ɔ́su ɔnini, “Aanu lɛtabi lɛni nlɛ mɛni aani lɛkpa ku atabi lisu lɛmɛni na líti mɔɔkya ami ku-ɔ ntɛ aani ɔmii. 52Naaavia atabi lisu lɛmɛni neeebo ƒula kakɛ nnii mbekpoku-ɔ. Na awɔ lɛnɔ alavia atabi lisu lɛmɛni iye lɛkpa lɛmɛni elebo-mi kakɛ anii ebekpo-mi. 53Muuvele Abraham Unwoti Katɔti ku Nahor Unwoti Katɔti ɔni ndi bana bati Unwoti Katɔti ka ɔtɛ litemi biala nkya ami ku-ɔ ntɛ.”
Ka ɔ́wɔlɔ ni, Yakob ɔ́kpali Katɔti ɔni na Isak ɔɔbu geen úse kenye kadi. 54Na ɔ́bla akpala na kalɔ kammɔ lɛlɔ na abi lɛlɔ mmɔ. Na ɔ́lɔ anwu badi ƒui ka bebo babadi. Na ka bádi báwɔlɔ ni, bátɛ mmɔ.
55Na ka kadi kégye ɔtanta tutuutu ni, Laban ɔ́kya nwuna bawɔ ƒui kɔgbu ku nwuna bebi belekubi bammɔ. Na úte-ma kusɛ kusɛ, na únwini úsie ɔma.
Currently Selected:
Ala Kalɔ Buse 31: lef
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1995, 2014 Ghana Institute of Linguistics, Literacy and Bible Translation in cooperation with Wycliffe Bible Translators, Inc.
