Luuk 12

Nɛfugzaa karfaa wia

(Mat 10:26-27)

1Denii nɛkpila nyaŋ chaali werge maa di ra fɛrgi dɔŋa, Yeesu ŋɔ u hiŋra be, “Ií ra du iihinaa tau nɛnnɛ, dikuu Farisizi yiisi wia. Ba nɛfugzaa labuu ɛɛ a yiisi. 2Wii la maa n tɔwɛɛ, ka u daŋ ŋmɛnɛ pilli, wii la maa n suahwɛ ge lii bɔchaaŋ nɛra zum u wia. 3Wia la maa iiŋ ŋɔwɛɛ bɔbiri, ka ii daŋ wa nuua bɔchaaŋ. Wia la maa iin suahwɛ munni, ka ba daŋ wa sii di ŋɔa sal.

4N dammuzi, ií gilɛɛ ra ɔm banla n dɔɔ fɔŋŋa bá wer kpu ia, ka ba wàá ka wer ɛɛ wiimaa la.#Mat 10:28-31 5N daŋ bagli ia unla iin ninna ɔm. Ií ra ɔm unla n dɔɔ fɔŋŋa un niŋ wer kpui, di u wa kpui tuŋ, u kaa dɔɔ fɔŋŋa ú kpai ga ha Sitaani niŋ biini la. Wibii maa. Ií ra ɔmuu. 6Baŋ ɔɔ ra yoo miŋkaalihuuhni anue pɛsuwazi anɛɛ naa gba, ka bɛl maa waa hoo Kɔraawiizi n niŋ suuh u wia. 7Ii nyuhuna gba, Kɔraawiizi kuraabuu zum a maga. Awia, ií gilɛɛ ra ɔm. Ii ɛɛ kumpazii u be kaali miŋkaalihuuhni kpila.

8Ií gil n ŋɔ wibii maa tɛɛ ia, nɛr la maa n niŋ ŋɔ nɛra be lugɔ u nimbuu, Mìŋ́ Newee Biibaal ge daŋ ŋmɛnɛ ŋɔ Kɔraawiizi mɛlikazi be lugɔ n nuubuu.#Mat 10:32-33 9Ka nɛr la maa ge n niŋ hɔɔ n wia nɛra be alugɔ u niŋ lɛi, Mìŋ́ Newee Biibaal gba daŋ hɔɔ u wia Kɔraawiizi mɛlikazi be alugɔ n nuu lɛi. 10Nɛr la maa n niŋ chagzi Mìŋ́ Newee Biibaal, Kɔraawiizi daŋ wer gil tɛu. Ka nɛr la maa n niŋ gbɛlli u Dumnanii la, Kɔraawiizi wàá gil tɛɛ a hiŋwaa.#Mat 12:32

11Di ba lauri ia ba ba jaamaa diini, ba nabɔnzi ani ba fɔŋŋa dɔɔra be, bá di ii seriya, ií gilɛɛ gil a tir ia gunla iin niŋ ŋɔ ani gunla ban niŋ pɛɛzi ia ií ŋɔ.#Mat 10:19-20; Luuk 21:14-15 12Kɔraawiizi Dumnanii la daŋ bagli ia gunla iin niŋ ŋɔ a saŋa hiŋ.”

Dɔɔŋgɛnii bɛl sɛɛlii wia

13A nɛra bɛl ŋɔ Yeesu be, “N Nabɔma, ŋɔ n kpɛɛma be ú bɔnni n mɛɛ kapɛttɛ hor tɛŋ.”

14Yeesu ŋɔ, “N baal, minuu ii seriya diiri ni ii kapɛttɛ bɔnniaa?” 15Yeesu ŋɔ a nɛra be, “Ií ra ɔm kɛkɛluu dɔɔi kuna ni. Newee miibɔɔ waa u kuŋkpila la un dɔɔwɛ la ni liwɛɛ.”#1Tim 6:6-11

16U ta sɛɛlii bɛl, di ŋɔ, “Baal bɛllɛ faa du de di ɛɛ dɔɔŋ, di par u koo, u kundiwee maa lɛɛ werge. 17Denii u fɛ nfɛrɛ u biini, di pɛɛzi u hiŋ, ‘Ɛrɛɛ ń ɛɛ naanɛi? N diwee n kannɛ werge naa, maa kaa dɔɔ kuna ń dua.

18Kenne ń ɛɛ. N daŋ purgi n buugazi naa ka jaa ma azenaa, ń wer chaali n mia ni n diwee maa du a biine.’ 19Denii u fɛ, ‘N dɔɔ diweere werge ń di biŋkpila maa biini. Awia, n danna heezi di ra di, di ra nyɔɔ siŋ di ra di n hiŋ.’#Nun 2:1

20Ka Kɔraawiizi ŋɔ u be, ‘Gɛnii! Hamuŋa naa, n daŋ yirii. I daŋ siu. Di i wa siuwɔ, kuŋkpila naa hiŋ chaalɛɛ dau naa, i kapɛttɛ diiri lɛi duawaa?’#Jɛrɛ 17:11

21Awia, nɛr la maa n chaali daama dau u hiŋ, ka waa daama dɔɔwɛ Kɔraawiizi be, u ɛɛwɔɔ lugɔ baal naa.”#Mat 6:19-21

Ií yardi Kɔraawiizi

(Mat 6:25-34)

22Denii Yeesu ŋɔ u hiŋra be, “Awia, n na ŋɔ ii benii, ‘Ií gilɛɛ gil ii miibɔɔni wia zuu ii nyuuni di ra fɔŋ bɔr la iin niŋ na diwee ra di ani laala di ra tɔ ii bɔrahɔŋ. 23Diwee bɛŋ be lɛi miibɔɔ ra lii. Laala ge bɛŋ lɛi ra kuari bɔra.’ 24Ií binni zumbizi na. A waa kuna a duu, a waa kaa ra kumaa ge, a waa buugazi dɔɔwɛ á chaali a diwee ra du. Ka Kɔraawiizi ɔɔ ra tɛɛabuu diwee a ra di. Awia, ii ɛɛ kumpazii u be werge maa kaali a zumbizi.

25Di ii miibɔɔni wia aah ii siwee gunla maa, ka ii wàá ka wer gil á du jaŋ jaa tama maa, di kaa birgi jaa. 26Di haa wette í ɛɛ wijiga naa, bɛɛwiarɛ i kaa ra fɔŋ anla wiai?

27Ií ra binni fiiri la n du lɛla, di na gunla anna ɛɛ di wer ra hel. A waa hum, a waa kaa ra ta gonni ge. Ka ií gil n ŋɔ ii be, haali Koori Solomɔn la n faa ra bɔg u hiŋ, di dɔɔ girme werge maa la, ka u laalaa wessi faa waa annii Kɔraawiizi n kpawɛɛ bɔg fiiri naa bɛl maa duglɛɛ. 28Di Kɔraawiizi bɔg kooree naa n du lɛl naa, ka kɛrɛ bá ŋmɛnnaa fuuh naa, amɔ, wàá aah siwii dikuu ii wia werge kaali guŋ, ií na kuna laalia? Yarda nyaara!

29Ií gilɛɛ aah siwii dikuu diwee ni nii wia di gil a wia zuu ii nyuuni. 30Kuna naabuu banla n waa Kɔraawiizi zummɛ ɔɔ aah siwii ra nyiŋŋi la. Ka iawaa Mɛɛ Kɔraawiizi teŋ zum kuna la maa iiŋ waa dɔɔwɛ wiarɛ. 31Ka iáwaa gil Kɔraawiizi Kora wia aah ii siwee, ka ií jaa na kuna naa maa di jaa.

Kɔraawiizi bol daama wia

(Mat 6:19-21)

32N pebizi, ií gilɛɛ ra ɔm. A par ii mɛɛrɛ un niŋ gil ií zuu u Kora biini. 33Ií kpa ii kundɔɔlaa yoo di kpa a kebee ra tɛɛ nyaara. Ií ra ɛɛ guŋ di wer dɔɔ hure la n waa siu la, di wer dɔɔ daama la n waa tuŋ Kɔraawiizi be, ú dauri ia bɔr la ŋmɛɛna n waa zuu, kunjigzi ge waa hoo á chɔgi kuna la. 34Bɔr la ii daama n duwɛɛ, denii ii bampiree ge du.

Balii la n na du tau nɛnnɛ wia

35Ií kirsi choŋŋi ii fintinazi, di ɛɛ sirya chi,#Maak 13:34-37 36alugɔ balaa n na kpaŋ ba dɔɔri ú lii haŋfalii diuzenaa bɔr ba bol la. Di u wa lɔ kɔkɔ bá wer pilluu manaŋ. 37Di u wa ballɔ, di u balaa haa ra nyiŋ, ba nuu sumaa. Ií gil n ŋɔ wibii maa tɛɛ ia. U daŋ kirsi u hiŋ, di gil ba so diiribɔr ka ú himmaa nyiŋŋi diwee ba waa tɛɛ baa. 38Di u wa ballɔ saŋkara ni gɛɛ chɔɔzinnua barii, di u balaa haa ra nyiŋ di ra kpaŋuu, ba nuu sumaa.

39Ií zum wii naa. Di diahiŋ faa zum saŋa la ŋmɛɛŋ n niŋ zuu u dia, u faa waa gillɛ u purgi u dia zuu. 40Ií ge gba ɛɛ sirya. Mìŋ́ Newee Biibaal daŋ ba saŋa la iiŋ waa n ŋmɛnɛɛ ra binni.”

Balnanii ni balchɔgii wia

(Mat 24:45-51)

41Pitta pɛɛzi, “N Dɔɔri, yaa wiarɛ i ta sɛɛlii naa gɛɛ nɛra maa wiarɛ i tauwɛi?” 42Yeesu ŋɔ u be, “Balbɛliirɛ ú dɔɔri gil u ra binni u diahina ra tɛu, di nyiŋŋi diwee ra tɛɛ baa saŋa la n dɛkkɛnɛi? U daŋ ɛɛ balii la wia n dɔɔ wibii ni nfɛrɛ nɛnnɛ. 43Di u dɔɔri wa ballɔ, di u ra hum u huma gunla uŋ ŋɔwɛɛ la, u daŋ nuu suma. 44Ií gil n ŋɔ wibii maa tɛɛ ia. U daŋ tɛu fɔŋŋa u kummaa ni. 45Ka di u balii la faa fɛ nfɛrɛ di ŋɔ u biini, ‘N dɔɔri wàá ba manaŋ’ di jaa ra lɔɔzi u dɔŋahina, baala ni haana, di ra di werge di nyɔɔ siŋ ra dɛɛzi, 46u dɔɔri la daŋ ba hɔpizii la uŋ waa u ŋmɛnɛɛ ra binni, di wa pirguu, di tɔɔruu, di gil u la ga du banla n waa Kɔraawiizi wia sɛɛwɛ la be.

47Balii la n zum u dɔɔri kipar ka wɔɔ ɛɛwɛ, waa kaa ɛɛ sirya ú ɛɛu la, ba daŋ lɔɔzuu werge. 48Unla ge n waa u dɔɔri kipar zummɛ ka u ɛɛ wia la n dɛg lɔɔzaa la, ba daŋ lɔɔzi u ge tama bɛŋ. Nɛr la maa n na hiinaa werge Kɔraawiizi be, u ninɛɛ wíkpila wa sag. Nɛr la nɛra n kpawɛɛ birgi ba nyuu hiŋ, waabuu ba haahkɛ maa chug.

Nɛra dɔmbargaa wia

(Mat 10:34-36)

49N ballɔɔ ń wa du hɛri naa niŋ. N kipattɛ ú vii tenna di. 50Niisɔɔlii bɛl deere n ba bá sɔŋ. N nfɛrɛ wàá wer ɛɛ kpaŋ, see bá wa sɔŋ a nii tuŋ.#Luuk 22:42 51Ii ra binnuu lugɔ n ba durnyaa nuukpaŋ dɔɔi wer du de. Akai. Ií gil n ŋɔ ii be. Nɛra dɔmbargaa daŋ lii a biini. 52Filaŋkeŋ, di diahina du banue, bahoro ni banɛɛ danna naa, 53baal kpa u biibaal birgi u dɔm, biibaal ge kpa u mɛɛ birgi guŋ, haaŋ kpa u biihaaŋ birgi u dɔm, u biihaaŋ la ge kpa u maa ge birgi guŋ, haaŋ ge kpa u hilahaaŋ birgi u dɔm, u hilahaaŋ kpa u bie haaŋ birgi guŋ.”#Maik 7:6

Saŋazi zɛɛzi zumaa wia

(Mat 16:2-3)

54Yeesu kaa ŋɔ nɛkpila la be, “Di ii wa na baama n izi wiicholii, ii teŋ zummɔ lugɔ dooŋ du denii. U ɔɔ bau. 55Di ii kaa wa na peu n na ta lii wiifurii nodig wiikakag ge, ii ɔɔ ŋɔ, ‘Weŋ daŋ du de zinaa.’ A wa ɛɛ guŋ. 56Nɛfugzee ia. Ii wettoo di zum hɛri ni chiŋ wia zɛɛ, ka ii waa wette zum wia naa n na ɛɛ filaŋkennaa zɛɛ.

57Ií himmaa pessi di zum wia la n deŋlee.#Mat 5:25-26 58Di nɛr samii, i nuu ra la seriya diiribɔr, ɛɛ manaŋ di kuari i nuu wii la ŋmɛnɛɛ. Di guŋ lɛi, u daŋ gil i zuu seriya diiri be, ú ge gil u balii lawii tɔ dia. 59Gil n ŋɔ i be. I daŋ turgi a kim pɛsuwa maa mɔɔ, ka haa wer lii a dia biini.”

Currently Selected:

Luuk 12: vag

Highlight

Copy