Matiu 5

Nu Nwi faŋ Yeso nə fɨ̀ꞌtə fuu baŋ

(Lukas 6.20-26)

1Faŋ Yeso nə ye vɨɨ vəyaŋ vɔ́, koꞌ gə fuu baŋ, dùꞌ nsi. Vɨɨ məzwetə nu ki shəŋtə jwi yɨ ŋwə. 2Ŋwə ŋaꞌsə shuu wi, dèesə vəŋ tɨ́ nee:

Nu mənɔŋ-bwaŋnə

3«Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ dùꞌ

yaa mbəəsə vɨsɨ Nwi

(faŋ vəŋ kɨꞌ vənu vənshə sheꞌ fɨ ghɔ Nwi,)

fɔnə nu yifwàŋ yizɔ lùu tɨ́ vəŋ.

4Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ luŋ,

fɔnə Nwi taa bawsə fwisə vəŋ.

5Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ zutə,

fɔnə vəŋ ndɔ zɨ shɨ nsi.

6Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ jɨŋ nu loomə zasə vəŋ,

fwisə vəŋ baa yɔŋ buꞌ nu kɔ́, fɔnə vəŋ taa zwəkə.

7Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ vəŋ kee gəŋsə vɨɨ,

fɔnə Nwi taa kee gəŋsə vəŋ nɨzi.

8Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ fwisə vəŋ lùu səley,

fɔnə vəŋ ndɔ gə ye Nwi.

9Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ məbwasə nu,

fɔnə Nwi taa ndi vəŋ yaa vaŋ vi.

10Mənɔŋ-bwaŋnə tɨ́ vɨɨ mbɨə faŋ vɨ shoꞌ ghuu vəŋ

buꞌ məzɔnə nə vənu vəloomə faŋ vəŋ yɨsə,

fɔnə nu yifwàŋ yizɔ lùu tɨ́ vəŋ.

11Mənɔŋ-bwaŋnə lùu tɨ́ viŋ, faŋ vɨɨ ndasə viŋ,

shoꞌ ghuu ghiŋ, gisə vənu vəbwəvə tɔ viŋ,

sɨɨ təba shɔ buꞌ mə.

12Viŋ kɨ ŋaytə, shɨꞌ, buꞌ laa vəkeynə viŋ ndɔ luu vəyaŋ shɨ Nwi taa yizɔ. Lùu nɨniŋ buꞌ laa vɨ nəə shoꞌ ghuu nshiisə-ŋii sɔghɔ mbə ywaŋ-vɨsɨ sheꞌ nɨniŋ.»

Yeso fɨꞌ vɨɨ vi nə fəŋway, baa nə kiꞌ

(Mark 4.21; 9.50; Lukas 8.16; 11.33; 14.34-35)

13«Viŋ lùu fəŋway taa mbi, luu nə, fəŋway kɨ luu kee baa kɨ ndɨŋ me, buu sii kaꞌ vɨ yɨ kɨkə mfə baa ndɨ̀ŋ? Maa mfə kee baa lùu maa nu me; vɨ meꞌ fu, vɨɨ kɨ toꞌ, shɔɔ, jeꞌtə nə ghuu vəŋ.

14Viŋ lùu kiꞌ taa mbi. Ntɨꞌ yimɔ́ꞌ faŋ nyə lùu fuu kweꞌ, kaꞌ nyə kee ndenə me. 15Vɨ kee yaa kɨ shuꞌ kiꞌ, ndi kay kusə tɔ yi me. Vɨ yaa kɨ tə kiꞌ luu fuu shəŋ mətə kiꞌ, tɨ́ kaꞌ vɨɨ vənshə faŋ vəŋ lùu taa ŋii, kɨ ye vədɨꞌ fuŋ. 16Nɨniŋ, viŋ kɨ yɨsə laa kiꞌ wiŋ kɨ bee yikəꞌ vɨɨ, vəŋ kɨ ye vənu vəjəəvə viŋ, bəŋsə yizii Nwi, Tii wiŋ, faŋ ŋwə lùu yizɔ nə.»

Faŋ Yeso nə twèlə ntɨsə Nwi

(Lukas 16.17)

17«Kɨ viŋ kɨ bɨꞌtə laa mə nə jwì maa məndisə nu ŋkɨə faŋ ŋkə lùu taa ŋwaꞌlə ntɨsə Nwi, nə ŋkɨə fɨ taa vəŋwaꞌlə və nshiisə-ŋii sɔghɔ me. Mə kee jwi maa məndisə me; mə jwi maa məfaynə, ŋkə kuꞌnə. 18Viŋ zɔ! Mə naysə nu yinsəŋ tɨ́ viŋ laa tuu ŋkee yisɨ ŋwaꞌlə yimuꞌ, tɨꞌnə me ŋkee wee-mbey, kee ndɔ ndi fɨ taa ŋwaꞌlə ntɨsə Nwi me, gə ziꞌ maa yighee njyə faŋ yizɔ ghɔ nsi ndɔ ndi. Vənu vɔ́ vənshə fɨ taa ŋwaꞌlə Nwi ndɔ gay ŋkəə. 19Nɨniŋ, wə kɨ luu ndisə sheꞌ wee-ntɨ yimuꞌ fɨ taa ntɨsə Nwi sətɨtiꞌ, dèesə vɨɨ shɔ, buu vɨ ndɔ kɨ tii ŋwə nə wuu tɨtiꞌ taa nu yifwàŋ yizɔ. Luu nə, wə kɨ luu nùŋsə ntɨsə sɔ́, baa deesə tɨ́ vɨɨ, buu vɨ ndɔ kɨ tii ŋwə nə wuu kwalə taa nu yifwàŋ yizɔ. 20Viŋ zɔ! Mə naysə tɨ́ viŋ laa, viŋ kee kii ŋkawnə nə məzɔnə shɔ̀ɔ vɨɨ mədeesə ŋwaꞌlə Nwi ghɔ vɨ vɨɨ Farisii me, buu kaꞌ viŋ kee ndɔ ŋii nu yifwàŋ yizɔ me.»

Fwi yishəsə luu sheꞌ yaa nu məzwi wə

(Lukas 12.57-59)

21Viŋ nə zɔ̀ nu ŋkɨə faŋ vɨ nə gì tɨ́ vɨɨ vɨsɨ laa, «Kɨ zwi wə me,» baa nə laa, «Wə ntɨə faŋ ŋwə zwì wə, ŋìi nsɔꞌ Nwi.» #Eksodɔs 20.13. 22Luu nə, mə gì ŋkaŋ tɨ́ viŋ laa, «Fwi wə kɨ luu shə̀ maa weenshu wi, ŋwə ŋìi nsɔꞌ. Wə ntɨə faŋ ŋwə gì tɨ́ weenshu wi laa ŋwə lùu wuu dayday, ndɔ ŋii taa nsɔꞌ yiweꞌ. Wə ntɨə faŋ ŋwə gì tɨ́ weenshu wi laa ŋwə luu mfaw, ŋìi nsɔꞌ Nwi, vɨ mɔꞌ ŋwə taa wi.

23Yighee njyə faŋ a jwì nə fa maa məkɔ Nwi shɔ, a kɨ ziꞌ yɨ shəŋ məkɔ Nwi, lumə laa a nə gù nu maa weenshu wə, 24bàw a meꞌtə fa kɔ́ yɨ shəŋ məkɔ Nwi, bə̀ŋ gə̀ mètə nu viŋ weenshu wə ŋkəə, buu bəŋ jwì kɔ̀ Nwi nə fa kɔ́.

25Viŋ wə mɔ́ꞌ kɨ luu kii nsɔꞌ, bàw a biŋ viŋ ŋwə sɨɨtə faŋ viŋ ŋwə kɨ bii jɨɨ, laa kɨ wuu nsɔꞌ wə kɔ ghɔ tɨ́ wuu məshia nsɔꞌ, wuu məshia nsɔꞌ kɔ ghɔ tɨ́ nshiiŋii, ŋwə kwaŋ ghɔ taa ŋii mfiŋ me. 26Mə naysə nu yinsəŋ tɨ́ ghɔ laa kaꞌ a kee ndɔ fuu fɨ fuŋ me, ziꞌ maa yighee njyə faŋ a mètə ndɔ̀ꞌ ka ghɔ́ nshə, tuu ŋkee fəlaŋ kee gòꞌ me.»

Yigi Yeso kɔ̀ŋ ntɨ məndaa

(Matiu 18.8-9; 19.9; Mark 9.43-48; 10.11-12; Lukas 16.18)

27Viŋ nə zɔ̀ nu ŋkɨə faŋ ŋkə lùu taa ŋwaꞌlə Nwi laa, «Kɨ tii wəzwi me.» #Eksodɔs 20.14. 28Luu nə, mə gì ŋkaŋ tɨ́ viŋ laa, kɨ luu wə ye wəzwi, sə, buu ŋwə duꞌtə ŋwə tii wəzwi ghɔ́ fɨ taa fwi ŋwə.

29Kɨ luu yisɨ yə, njyə kwiŋ maꞌ, yɨsə a yɨ nu bwə, bàw a kɨlə, fùusə mèꞌ. Ŋkə bàw laa way shəŋ fɨ maa ghɔ ndi, fɨ ghɔ vɨ shaꞌ ŋwaa wə nshə, mɔ̀ꞌ taa wi. 30Kɨ luu kwiŋ wə maꞌnə yɨsə a yɨ nu bwə, shia, mèꞌ. Bàw way shəŋ fɨ maa ghɔ ndi, fɨ ghɔ nshɨ ŋwaa wə maa məŋii taa wi.

31Vɨ nə baa gì laa, «Wə kɨ luu tɨꞌ zu wi, ŋwə kɔ ŋwaꞌlə məgaasə məndaa tɨ́ ŋwə.» #Diteronimi 24.1. 32Luu nə, mə gì ŋkaŋ tɨ́ viŋ laa, «Wə kɨ luu tɨꞌ zu wi, maa laa wəzwi ghɔ́ toꞌ vəswaŋ me, buu ŋwə yɨ̀sə laa vɨɨ kɨ tii ŋwə, gù ntɨ məndaa. Wə kɨ luu ndaa wəzwi faŋ ŋwə fùu fɨ ghɔ wəndɔŋ day, buu ŋwə gù ntɨ məndaa ghɔ wəzwi ghɔ́ nɨzi.»

Yigisə Yeso kɔ̀ŋ məlɨꞌtə nu

33Viŋ nə baa zɔ nu ŋkɨə faŋ vɨ nə gì tɨ́ vɨɨ vɨsɨ laa, «Kɨ lɨꞌtə yizii Nwi maa təba me,» #Levitikɔs 19.12. baa nə laa, «Yɨsə vənu mbɨə faŋ a nə lɨ̀ꞌtə tɨ́ Nwi.» #Diteronimi 23.22. 34Luu nə, mə gì ŋkaŋ tɨ́ viŋ laa, «Kɨ viŋ lɨꞌtə tuu yighee muꞌ me. Kɨ viŋ lɨꞌtə yizɔ me, buꞌ laa lùu ŋkaw Nwi, faŋ Nwi dùꞌ shɔ, kɨ sɔꞌ mbi. 35Kee kɨ lɨꞌtə nsi me, buꞌ laa lùu fa mətə ghuu ki. Kee lɨ̀ꞌtə Jerusalem me, buꞌ laa lùu shɨ yifwàŋ yizɔ. 36Kɨ lɨꞌtə tɔ kə me, buꞌ laa kaꞌ a kee yɨ̀sə mbuu nyuŋ fu me, tɨꞌnə me fəŋ me. 37Viŋ kɨ gisə yigi yiŋ laa ɔŋ, tɨꞌnə me laa bey, maa yinsəŋ. Viŋ kɨ luu baa kwìinə kuꞌsə yigi yimɔ́ꞌ shɔ, buu nyə ndɔ̀ fɨ maa nu bwə.»

Kɨ bəŋsə nu bwə tɔ nu bwə me

(Lukas 6.29-30)

38Viŋ zɔ! Viŋ nə zɔ̀ faŋ vɨ gi laa, «Wə kɨ luu sɔ̀ yisɨ yə yimuꞌ, a sɔ njii yimuꞌ, tɨꞌnə me shòꞌ yigɨꞌ yə yimuꞌ, a shoꞌ njii yimuꞌ.» #Eksodɔs 21.24. 39Luu nə, mə gì ŋkaŋ tɨ́ viŋ laa, «Kɨ viŋ fəŋ nu bwə faŋ wə kəə yɨ̀sə maa viŋ me. Wə kɨ luu sàŋ yifəə yə, njyə kwiŋ maꞌnə, a kiasə kwiŋ mɔ́ꞌ, də̀ tɨ́ ŋwə nɨzi. 40Wə kɨ luu kəə ghɔ nə nsɔꞌ, kɨ kəə fi njwi yə yimɔ́ꞌ, bàw a meꞌtə ghɔ vɨ njwi yə yindiŋ. 41Kɨ luu wə dɔɔ ghɔ laa (a shaꞌ fa,) viŋ ŋwə toꞌ kilomita muꞌ, bàw a gə, viŋ ŋwə toꞌ vəkilomita vəbɔɔ. 42Kɨ kɔ fa ŋkɨə faŋ wə ndwaŋ fɨ ghɔ ghɔ tɨ́ wə ghɔ́, kee kɨ twey fɨ kɔ fa tɨ́ wə faŋ ŋwə shwaꞌ fɨ ghɔ ghɔ me.»

Kɨ kaw wuu mbeenə wə

(Lukas 6.27-28,32-36)

43Viŋ nə zɔ faŋ vɨ gi laa, «Kɨ kaw weenshu wə, bee wuu mbeenə wə.» #Levitikɔs 19.18. 44Luu nə, mə gì ŋkaŋ tɨ́ viŋ laa, «Viŋ kɨ kaw vɨɨ mbeenə viŋ, buꞌ ghɔ tɨ́ Nwi tɔ vɨɨ faŋ vəŋ shoꞌ ghuu ghiŋ. 45Nɨniŋ laa viŋ luu vaŋ tɨta Nwi, Tii wiŋ fɨ yizɔ, buꞌ faŋ ŋwə yɨsə shɨshwi wi bee tɔ vɨɨ bwənə nə vɨɨ jəənə, tɔŋ yighuu tɨ́ vɨɨ vənu vəloomə nə tɨ́ vɨɨ faŋ vənu vəvəŋ kee lùu vəloomə me. 46Viŋ kɨ luu kàw sheꞌ vɨɨ faŋ vəŋ kaw viŋ, buu vəkeynə viŋ sii lùu kɨkə? Maa vɨɨ məsa vətɔ yɨsə nɨniŋ nɨzi! 47Viŋ kɨ luu kɨ shɔꞌtə sheꞌ vaŋ-nshwi viŋ, buu viŋ yɨ̀ nu kwalə kɨkə? Maa vɨɨ faŋ vəŋ kee kɨ̀ɨ nə Nwi me, yɨsə nɨniŋ nɨzi. 48Nɨniŋ, bàw viŋ baw shɨlə yaa tɨta Nwi Tii wiŋ fɨ yizɔ, faŋ ŋwə bàw shɨlə nə.»

Currently Selected:

Matiu 5: bav

Highlight

Copy