Matiyu 13

Dɔɔbo Ɔko Gikpalɛ

1Gɛnen gɛkɛ kolon gɛbono mɔ, Yesu gi lii gɛten mɔ dɔ kyon ɔbon belɛ mɔ gigengen. Ɔ fo nno mɔ, ɔ kpelegɛ kyena ne o nyiile asa ilaa. 2Sakpii belɛ ɔko gi kyaabɔɔ mɔ. Gɛnen so mɔ ɔ dii loo gikolii dɔ ɔ tɛ; asa mɔ, mɔ, mɛ san mɛ yelɛ gigengen so.

3Ɔ tɔgɛ mɔmɔ ilaa gikyɔ akpalɛ dɔ. Ɔ da gikpalɛ giko sa mɔmɔ yɛɛ, “Dɔɔbo ɔko gi kyena. Owi ɔko dɔ mɔ, ɔ koso kpe ndɔɔ kpaa ŋmadɛ ayu. 4Ɔ kya ŋmadɛ ayu mɔ mɔ, ako a tɔrɔ ɔkpa dɔ, ne nbuii mɛ baa tɔɔsɛ amɔ gyi. 5Ayu mɔ ako, mɔ, a tɔrɔ kpandan so. Amɔ abono a kpaala kɔrɔ. I kya nyiile yɛɛ isɛ ibono i bo kpandan mɔ so mɔ iŋ kyɔ, 6imɔso ayu mɔ a mɛŋ nyɛ de amɔ-ilin iꞌ loo gɛsɛ. Owi gi dii mɔ, a wiili ne a wuꞌ. 7Ako kee a tɔrɔ iwe dɔ. Abono a kɔrɔ mɔ, iwe mɔ i koso bun wɔra amɔ, ne a wuꞌ. 8Amɔ ako, mɔ, a tɔrɔ gɛsinkpan dɛnsɛ so. Amɔ berɛ, a kɔrɔ, ne a sen da amu kanpɛ. Dɔɔbo mɔ gi kɛbi amɔ mɔ, ɔ nyɛ abono ɔnan o kyu ŋmadɛ mɔ, amɔ ako ikue-inun, ako ikue-isa, ne ako mɔ oko de saalaa.” 9Yesu gi da gikpalɛ mɔ ta mɔ, ɔ tɔgɛ yɛɛ, “Ɔbono ɔ bo aso mɔ, oꞌ nu!”

10Nfono mɔ Yesu akasɛbo mɔ mɛ tu sindi mɔ ne mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Menɛ n wɔra so ne fo kya tɔngɛ daa akpalɛ dɔ fi‑i sa mɔmɔ?” 11Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛye berɛ Wurubuaarɛ laa lɛɛ mɔ-gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ ilaa boduduusɛ nyiile fɛye. I mɛŋ gyɛ mɔmɔ asa sɛnsɛ adɛ. 12I lii fɛɛ ɔbono ɔ kya nu Wurubuaarɛ asɛ mɔ, ɔ laa nu de oꞌ nu imɔ gɛsɛ. Ne ɔbono, mɔ, ɔŋ kya nu Wurubuaarɛ asɛ mɔ, ipii ibono o nu mɔ gbaa, i laa kii lii mɔ-gimu dɔ. 13Gɛnen asa abono ɔnan berɛ, mɛ dɛ mɔmɔ-ansi mɛ kya kerɛ, mɛŋ kii mɛ wu sɛi, mɛ kya nu ilaa de mɔmɔ-aso, mɛŋ kii ma‑a nu imɔ gɛsɛ. Imɔso ne nꞌ kya tɔngɛ de mɔmɔ akpalɛ dɔ mɔ. 14Mɔmɔ-ilaa idɛ i kyena de ilaa ibono Isaya gi wolaa wu tɔgɛ yela mɔ. Ɔ tɔgɛ yela yɛɛ,

‘Mɛ laa kpɛ mɛ kya nu ilaa, mɛ maŋ kii nu imɔ gɛsɛ.

Mɛ laa kpɛ mɛ kya kerɛ ilaa, mɛ maŋ kii wu sɛi.

15I lii fɛɛ mɔmɔ-nwɔnsa dɔ iŋ bugi de ilaa gɛsɛ ginu.

Mɔmɔ-aso a tii, ne mɛ baala mɔmɔ-ansi bun.

Ne fɛɛ i mɛŋ gyɛ gɛnen mɔ, ɔfaanan mɛ kya wu ilaa.

Mɛ kya nu ilaa de mɔmɔ-aso, ne mɛ kya nu ilaa gɛsɛ.

Ne fɛɛ mɛ nyɛ mɛ kya nu ilaa gɛsɛ mɔ,

nkana mɛ laa kii ba me asɛ de nꞌ kyɛ mɔmɔ-gilɔtɔ gibono mɛ kya lɔ mɔ.’ ”

16Yesu gi kii tɔgɛ sa mɔ-akasɛbo mɔ yɛɛ, “Fɛye berɛ, amudɛnsɛbo ne n gyɛ fɛye. Fɛye-ansi a kya wu ilaa, ne fɛye-aso a kya nu. 17Gɛsintin ne nꞌ kya tɔgɛ fɛye faa, Wurubuaarɛ ikalan atɔgɛbo de asɛnsɛ abono mɛ gyi gɛsintin sa Wurubuaarɛ baa kyon mɔ mɔmɔ sakyɔ mɛ tansi laarɛ mɛꞌ nyɛ wu ilaa ibono fɛ kya wu faa, mɛŋ kii nyɛ. Mɛ tansi laarɛ mɛꞌ nyɛ nu ilaa ibono fɛ kya nu faa, mɛŋ kii nyɛ.

Yesu Gi Lɛɛ Dɔɔbo Gikpalɛ Mɔ Gɛsɛ

18“Fɛꞌ nu dɔɔbo mɔ gikpalɛ mɔ gɛsɛ kon. 19Ayu abono a tɔrɔ ɔkpa dɔ mɔ a dɛ fɛɛ asa abono mɛ kya nu Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ so ilaa ne mɛŋ kya nu imɔ gɛsɛ mɔ. Ɔbonsan, nyamesɛ nyɛnyɛn mɔ ne n kya baa sɔgɛ amɔ lii mɔmɔ-asen dɔ. 20Ayu abono a tɔrɔ kpandan so mɔ a dɛ fɛɛ asa abono mɛ kpɛ nu Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ, ne mɛ kya sɔɔ amɔ de ɔkon, 21yɛgɛ mɛŋ kya sɔɔ amɔ wɔra mɔmɔ-asen dɔ mɔ. Mɛ dɛ daa fɛɛ nbokyu. Ɔgɛnda ɔko gi kpɛ tu mɔmɔ abɛɛ asa mɛ kpɛ ka mɔmɔ-ansi kyu lii agyɛbi mɔ so mɔ, fɛ laa kerɛ mɔ, mɛ kya luu nyoro. 22Ayu abono a tɔrɔ iwe dɔ mɔ a dɛ fɛɛ asa abono mɛ kya nu Wurubuaarɛ agyɛbi, ne gɛsinkpan gɛdɛ so nsuiili de aterenbi gilaarɛ i kya gyi mɔmɔ-amu mɔ. Imɔso mɛŋ baa ma‑a taalɛ wɔra agyɛbi mɔ so ilaa mɔmɔ-gɛkyena dɔ. 23Ayu abono a tɔrɔ gɛsinkpan dɛnsɛ so mɔ berɛ, a dɛ fɛɛ asa abono mɛ nu Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ, ne mɛ nu gɛsɛ wɔra amɔ so ilaa mɔmɔ-gɛkyena dɔ fɛɛ gɛnɔɔbono dɔɔbo mɔ gi nyɛ ayu abono ɔnan o kyu ŋmadɛ mɔ, ako gikpadɔ ikue-inun, ako ikue-isa, ne ako mɔ oko de saalaa mɔ.”

Ifɛ Gikpalɛ

24Yesu gi kii tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Gɛnɔɔbono Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ a kya ba asa dɔ mɔ i dɛ fɛɛ gikpalɛ gibono nan baa da faa. Dɔɔbo ɔko gi duu awayu mɔ-ndɔɔ dɔ. 25Imɔ gɛnyɛ asa pɛwu mɛ dɛ mɔ, mɔ-ɔkyobo gi kpaa duu ifɛ wɔra mɔ-awayu mɔ dɔ, ne ɔ naa kyon. 26Awayu mɔ de ifɛ mɔ i kɔrɔ. Owi ɔbono awayu mɔ a boori a kya mada mɔ, ne mɛ wu yɛɛ ifɛ i saarɛ awayu mɔ dɔ. 27Nfono mɔ dɔɔbo mɔ adega mɔ mɛ baa taasɛ mɔ yɛɛ, ‘Ɔbelɛnsɛ, iŋ gyɛ awayu ne fo duu fo-ndɔɔ mɔ dɔ? Fonɛ dɔ ne ifɛ idɛ ɔnan i lii?’ 28Ne dɔɔbo mɔ gi lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, ‘Ɔkyobo ɔko ne n duu ifɛ mɔ gɛnen.’ Ne mɔ-adega mɔ mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, ‘Fo kya laarɛ aꞌ kpaa kyigi ifɛ mɔ de iꞌ san awayu mɔ wolɛ?’ 29Ɔ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, ‘Kuaa. Nengyene fɛ laa kyigi ifɛ mɔ mɔ, fɛ laa naa kyigi dabɔlɛ de awayu mɔ. 30Imɔso fɛꞌ yɛgɛ awayu mɔ de ifɛ mɔ pɛwu iꞌ yelɛ dabɔlɛ. I baa fo owi ɔbono a laa gbaa awayu mɔ mɔ, nan tɔgɛ gɛsun awɔrabo mɔ yɛɛ mɛꞌ daa gikɛbi ifɛ mɔ ŋminde imɔ adiila-adiila de mɛꞌ yii imɔ ɔgya pɛi de mɛꞌ lɔɔ gbaa awayu mɔ kyu kpaa gyanꞌ me-gigbaran so.’ ”

Maasadɛ Gibi De Bodobodo Gɛlin Akpalɛ

31Yesu gi kii da gikpalɛ giko sa mɔmɔ yɛɛ, “Gɛnɔɔbono Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ a kya yɛlegɛ asa dɔ mɔ i dɛ daa fɛɛ Maasadɛ giponfɛ ilaa. 32Maasadɛ gibi gi kerɛ faa ŋini-ŋini. Aponfɛ abi pɛwu dɔ mɔ, gimɔ ne mɛŋ kiirɛ. Dɔɔbo gi duu Maasadɛ gibi mɔ-ndɔɔ dɔ mɔ, gi kya kɔrɔ wɔra giponfɛ belɛ baa don giponfɛ kamaasɛ. Gi kya wɔra oyii gbaa, ne nbuii gi kya baa luo asisaa gimɔ-ngyalenbi dɔ.”

33Yesu gi kii da asa mɔ gikpalɛ giko yɛɛ, “Gɛnɔɔbono Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ a kya yɛlegɛ asa dɔ mɔ i dɛ daa fɛɛ gɛlin gɛbono mɛ kya kyu wɔra bodobodo ne ɔ kya ŋan dii mɔ. Mɛ kya kyu gɛnen gɛlin gɛbono kyu bagadɛ bodobodo nnyufo fɛɛ imudu isaꞌ dɔ mɔ, gɛ kya yɛlegɛ loo saarɛ nnyufo mɔ pɛwu dɔ de bodobodo mɔ ɔꞌ nyɛ dii.”

Yesu Gi Lɛɛ Akpalɛ Mɔ Gɛsɛ Sa Mɔ-Akasɛbo Mɔ

34Yesu gi tɔgɛ sa sakpii mɔ gɛnen mɔ, ɔ tɔgɛ imɔ pɛwu daa akpalɛ dɔ. Ɔ mɛŋ tɔgɛ mɔmɔ ilaa iko yɛɛ ɔŋ da gikpalɛ. Ɔ kya tɔngɛ akpalɛ dɔ gɛnen mɔ, 35i nyɛ kyena de ilaa ibono Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo ɔko gi wolaa tɔgɛ yela mɔ. Ɔ tɔgɛ yela yɛɛ,

“Nan tɔngɛ akpalɛ dɔ sa mɔmɔ.

Nan tɔgɛ mɔmɔ asiiri ilaa

ibono asa mɛ mɛŋ ti nu imɔ kerɛ gɛkaako mɔ.”

36Yesu gi tɔngɛ ta mɔ, ɔ lɛɛ sakpii mɔ ɔkpa, ne ɔ naa kpaa loo gɛten dɔ. Ɔ loo gɛten dɔ mɔ, mɔ-akasɛbo mɔ mɛ ba mɔ asɛ baa taasɛ mɔ yɛɛ, “Ifɛ mɔ gikpalɛ gibono fo da mɔ gɛsɛ ne n gyɛ yɛɛ menɛ?” 37Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Dɔɔbo ɔbono o duu awayu mɔ ne n gyɛ me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ. 38Ndɔɔ mɔ ne n gyɛ gɛsinkpan. Awayu mɔ ne n gyɛ asa abono mɛ kya nyɛ ɔkyenaten Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ mɔ, ne ifɛ mɔ, mɔ, ne n gyɛ asa abono mɛ bo Ɔbonsan, nyamesɛ nyɛnyɛn mɔ gikpen dɔ mɔ. 39Ɔkyobo ɔbono, mɔ, ɔ baa duu ifɛ mɔ ne n gyɛ gɛnen Ɔbonsan, ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ. Awayu mɔ gigbaa owi mɔ ne n gyɛ owi ɔbono gɛsinkpan so gɛkyena gɛ laa yela ɔkara mɔ. Adega abono mɛ laa gbaa awayu mɔ ne n gyɛ Wurubuaarɛ dɔ isɔɔ. 40Fɛɛ gɛnɔɔbono mɛ laa koola ifɛ de mɛꞌ dɛɛ imɔ mɔ, gɛnen kee ne mɛ laa kyu wɔra asa nyɛnyɛn owi ɔbono gɛsinkpan so gɛkyena gɛ laa yela ɔkara mɔ. 41Me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, nan sun me-isɔɔ yɛɛ mɛꞌ kpe me-adɛ abono n kya gyi gɛwura mɔmɔ so mɔ asɛ. Isɔɔ mɔ mɛ ba mɔ, mɛ laa baa tɔɔsɛ ilaa nyɛnyɛn awɔrabo pɛwu de ilaa ibono pɛwu i kya yɛgɛ me-adɛ mɛꞌ wɔra ilaa nyɛnyɛn mɔ lɛɛ lii me-gɛwuragyi mɔ dɔ. 42Mɛ tɔɔsɛ mɔmɔ lɛɛ gɛnen mɔ, mɛ laa kyu mɔmɔ too wɔra ɔgya gin-gin dɔ. Osulon de anɛbi giwɛ ne n bo nno. 43Gɛnen owi ɔbono dɔ mɔ asa abono mɛ gyi gɛsintin sa Wurubuaarɛ mɔ mɛ laa ŋɛlegi fɛɛ owi mɔmɔ-sɛ Wurubuaarɛ gɛwuragyi gɛkyena mɔ dɔ. Ɔbono ɔ bo aso mɔ, oꞌ nu.”

Awuratɔ Abono A Ŋara De Gɛgyi Boɔgyalonsɛ Akpalɛ

44Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Gɛnɔɔbono fɛ laa nyɛ Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ i dɛ fɛɛ gikpalɛ gibono nan baa da faa. Awuratɔ gbaaꞌ ako a ŋara ndɔɔ nko dɔ, ne ɔnyen ɔko gi kpaa beendi amɔ. I tansi wɔra mɔ ɔkon gikyɔ, ne ɔ lɔrɔ amɔ ŋara, ne ɔ kpaa fɛ ilaa kamaasɛ ibono ɔ bo mɔ, ne o kii kpaa sɔɔ gɛsinkpan gɛbono dɔ awuratɔ mɔ a bo mɔ.”

45Yesu gi da gikpalɛ banban kyu lii Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi mɔ so yɛɛ, “Ilaa ɔfɛbo ɔko kya laarɛ ngyi boɔgyalonsɛ nko de ɔꞌ sɔɔ. 46O wu nko nbono gi bo kanpɛ ne gi tansi gi bo ɔgyalon mɔ. O wu nmɔ gɛnen mɔ, ɔ kpaa fɛ ilaa kamaasɛ ibono ɔ bo mɔ ne ɔ kpaa sɔɔ gɛnen ngyi nbono.

Asɛwu Gikpalɛ

47-48“Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ gɛkyena mɔ gɛ fo mɔ, gɛ laa wɔra fɛɛ gɛnɔɔbono iken akedabo mɛ kya too asɛwu mɔ. Asɛwu mɔ a kya keda iken kpɛi-kpɛi gikyɔ de mɛꞌ biidɛ amɔ‑rɛ iken mɔ lii gyanꞌ gigengen so. Mɛ lɛɛ iken mɔ mɔ, mɛ kya kyɛɛ iken nyɛnyɛn lii idɛnsɛ dɔ. Mɛ kya kyu idɛnsɛ mɔ wɔra nkeebii dɔ, ne mɛ kya kyu inyɛnyɛn mɔ, mɔ, kyu too fuɛ. 49Fafaanan kee ne i laa wɔra owi ɔbono gɛsinkpan so gɛkyena gɛ laa yela ɔkara mɔ ne. Wurubuaarɛ dɔ isɔɔ mɛ laa baa kyɛɛ abono mɛ bo ilaa nyɛnyɛn mɔ lɛɛ lii abono mɛ kya gyi gɛsintin sa Wurubuaarɛ mɔ dɔ 50de mɛꞌ kyu asa nyɛnyɛn mɔ kpaa too ɔgya gin-gin dɔ. Osulon de anɛbi giwɛ ne n bo nno.”

51Yesu gi da akpalɛ adɛ sa mɔmɔ gɛnen mɔ, ɔ taasɛ mɔmɔ yɛɛ, “Fɛ nu ilaa ibono nɛ tɔgɛ fɛye faa pɛwu gɛsɛ?” Mɛ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Ɛɛn.” 52Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Nbara ɔŋmarasɛbo kamaasɛ nyi Wurubuaarɛ agyɛbi dedaa ne o kii nyɛ kasɛ Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi ilaa bɔla mɔ, ɔ dɛ fɛɛ gɛten wura ɔbono ɔ bo ilaa dedaa de ilaa pobɔrɔ pɛwu mɔ-ilaa ɔyelaten mɔ. Nengyene i gyɛ ilaa dedaa ilaa mɔ, ɔ bo nno, ne i kii i gyɛ ilaa pobɔrɔ ilaa kee mɔ, ɔ bo nno.”

Yesu Gɛwi Awura Mɛ Mɛŋ Sɔɔ Mɔ Gyi

53Yesu gi da gɛnen akpalɛ adɛ pɛwu ta mɔ, ɔ koso lii nfono 54ne o kii kpe ɔsowolɛ ɔbono so mɛ bela mɔ mɔ. O nyiile asa ilaa mɔmɔ-gikyangbon dɔ. Mɔ-ilaa nyiilesɛ mɔ i dɛ asa mɔ gɛnɔ, ne mɛ san mɛ kya taasɛ abara yɛɛ, “Fonɛ ne ɔdɛ gi kpaa nyɛ gɛnen ɔlaako ginyi gidɛ lii? Nnɛ ne ɔ wɔra ne ɔ nyɛ ɔlon baarɛ ɔ kya wɔra ilaa gbaaꞌgbaa ibono i kya dɛ gɛnɔ faa? 55Iŋ gyɛ kaafenta mɔ-bi mɔ ne? Iŋ gyɛ mɔ-nyi ne n gyɛ Mariya? Ne iŋ gyɛ Gyeemesi, de Gyosɛfo, de Simon de Gyudasɛ mɔmɔ-daa mɔ ne? 56Iŋ gyɛ aye‑rɛ mɔ-pikyiiana ne n tɛ gɛrɛ? Ne fonɛ dɔ ne ɔ nyɛ imɔ idɛ pɛwu lii daa?” 57Yesu mɛŋ gyɛ isafo sa mɔmɔ so mɔ, mɛ kine mɛ mɛŋ sɔɔ mɔ gyi. Ne Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo kya gyi ginsi gɛten kamaasɛ, gɛnen mɔ, mɔ gbaa-gbaa mɔ-gɛwi abɛɛ mɔ-gɛten dɔ wolɛ.” 58Asa mɛ mɛŋ sɔɔ mɔ gyi so mɔ, oŋ kyu Wurubuaarɛ ɔlon wɔra amunale ilaa gbaaꞌgbaa nno gikyɔ.

Currently Selected:

Matiyu 13: acd

Highlight

Copy