The Susu Bible

<div class="version vid893 iso6393sus" data-vid="893" data-iso6393="sus">
 <div class="book bkGEN">
 <div class="chapter ch26" data-usfm="GEN.26">
 <div class="label">26</div><div class="s">Isiyaga nun Abimeleki</div><div class="p"> 1Kaam&#603; naxa so b&#596;xi kui, bafe kaam&#603; singe ra naxan naba Iburahima xa waxati. Isiyaga naxa siga Filisita mang&#603; Abimeleki x&#596;nyi, naxan nu na Gerara. 2Alatala naxa mini Isiyaga ma, a a masen a b&#603;, &#171;I naxa siga Misira b&#596;xi ma de. I xa lu b&#596;xi ma n na d&#603;nnax&#603; masen i b&#603;. 3Lu be. Won birin na a ra. N barak&#603; sama n&#603; i xa fe, barima n fama yi b&#596;xi fide i tan nun i b&#596;ns&#596;&#603;e nan ma. N laayidi naxan tongo i baba Iburahima b&#603;, n na rakamalima n&#603;. 4N i b&#596;ns&#596;&#603; rawuyama n&#603; al&#596; tunbui naxee na koore ma. N yi b&#596;xi fima n&#603; i b&#596;ns&#596;&#603; ma. N barak&#603; sama n&#603; duni&#626;a si birin ma i b&#596;ns&#596;&#603; saabui ra. 5Iburahima n xui ram&#603; n&#603;. A naxa a &#626;&#603;ngi sa n ma s&#603;riy&#603;, n ma mang&#603;ya, n ma yaamarie, nun n ma t&#596;nyie x&#596;n ma.&#187;</div><div class="p"> 6Na kui Isiyaga naxa sabati Gerara. 7Mixi naxee d&#596;x&#596;xi m&#603;nni, nee naxa a max&#596;rin a xa gin&#603; xa fe ma. A naxa e yaabi, a a xunya gin&#603;ma nan lanxi a ma. A mu suusa a falade e b&#603;, a xa gin&#603; nan lanxi Rebeka ma alako m&#603;nni mixie naxa fa a faxa. A bara gaaxu a falade a xa gin&#603; na a ra barima Rebeka gin&#603; tofanyi nan nu lanxi a ma.</div><div class="p"> 8Isiyaga to bara bu naa, l&#596;x&#596;&#603; nde Filisitakae xa mang&#603; Abimeleki naxa a ya ramini wund&#603;ri ra, a naxa a to Isiyaga na Rebeka mafurukufe. 9Abimeleki naxa a xili a x&#596;nyi. A naxa a fala a b&#603;, &#171;I xa gin&#603; yati nan lanxi yi ma! Munfe ra i fa a fala muxu b&#603; i xunya gin&#603;ma nan a ra?&#187; Isiyaga naxa a yaabi, &#171;N nu gaaxuxi n&#603; wo naxa fa n faxa. Na nan a to n naxa na fala.&#187; 10Abimeleki man naxa a max&#596;rin, &#171;I munse rabaxi muxu ra yi ki? Xa mixi nde fa mini n ma &#626;ama ya ma go, a naxa i xa gin&#603; findi a y&#603;t&#603; ra? Na t&#603;mui i bara muxu ratantan.&#187; 11Abimeleki naxa yaamari fi a xa &#626;ama birin ma, &#171;Mixi yo na din yi x&#603;m&#603; nun a xa gin&#603; ra, n na kanyi faxama n&#603;.&#187;</div><div class="p"> 12Na &#626;&#603; ra, Isiyaga naxa x&#603; sa na b&#596;xi ma. A to na x&#603; xaba, a naxa a xa sansi wolixi &#626;&#596;nd&#596;n k&#603;m&#603; s&#596;t&#596;, barima Alatala bara barak&#603; sa a xa fe. 13A harige xun naxa masa, a findi banna ra. 14Y&#603;x&#603;&#603;, si, ninge, nun konyi gbegbe nu na a yi ra. Na kui Filisitakae naxa Isiyaga t&#596;&#596;n&#603;.</div><div class="p"> 15Filisitakae naxa k&#596;l&#596;nyi birin nafe b&#603;nd&#603; ra, Isiyaga baba Iburahima xa konyi naxee ge Iburahima xa waxati. 16Abimeleki naxa a fala Isiyaga b&#603;, &#171;Fo i xa keli be. I bara s&#603;nb&#603; s&#596;t&#596; dangi muxu tan na.&#187;</div><div class="p"> 17Isiyaga naxa keli naa, a sa sabati Gerara gulunba kui. 18Isiyaga naxa k&#596;l&#596;nyie iba, naxee nu gexi a baba waxati, Filisitakae naxee d&#603;s&#603; Iburahima faxa xanbi. A baba nu na k&#596;l&#596;nyie xili falama ki nax&#603;, Isiyaga man naxa na xilie fala e xun ma. 19Isiyaga xa konyie man naxa k&#596;l&#596;nyi gb&#603;t&#603; ge na gulunba yire, dulonyi fa mini a kui. 20Gerara xa xuruse d&#603;madonyie nun Isiyaga xa xuruse d&#603;madonyie naxa k&#596;n&#626;&#603; na k&#596;l&#596;nyi xa fe ra. E birin nu fa a fala e boore b&#603;, &#171;Muxu tan nan gbe na na k&#596;l&#596;nyi ra.&#187; Isiyaga naxa na k&#596;l&#596;nyi xili fala &#171;s&#596;nx&#596;&#603;,&#187; barima s&#596;nx&#596;&#603; bara bira a xa fe ra. 21A xa konyie man naxa k&#596;l&#596;nyi gb&#603;t&#603; ge, s&#596;nx&#596;&#603; man naxa bira na fan xa fe ra. A naxa a xili fala Sitina, na nan na ki &#171;galanbui k&#596;l&#596;nyi.&#187; 22Isiyaga naxa keli naa, a sa k&#596;l&#596;nyi ge yire gb&#603;t&#603;. Na k&#596;l&#596;nyi to ge, s&#596;nx&#596;&#603; mu bira na tan xa fe ra. A naxa a xili fala Rehoboti k&#596;l&#596;nyi, na nan na ki &#171;makuye k&#596;l&#596;nyi,&#187; barima a nax&#603;, &#171;Alatala bara won makuya bekae ra alako won ma fe xa s&#596;&#596;n&#603;ya yi b&#596;xi ma.&#187;</div><div class="p"> 23Isiyaga to keli m&#603;nni sigafe ra Beriseeba, 24Alatala naxa mini a ma k&#596;&#603; ra. A naxa a masen a b&#603;, &#171;I baba Iburahima Marigi Ala lanxi n tan nan ma. I naxa gaaxu fefe ra, won tan nan a ra yire birin. N man barak&#603; sama n&#603; i xa fe. N i b&#596;ns&#596;&#603; rawuyama n&#603; n ma konyi Iburahima xa fe ra.&#187; 25Isiyaga naxa s&#603;r&#603;x&#603;bade yailan na yire, a nu fa Alatala maxandi a xili ra. A naxa sabati naa, a xa konyie man naxa k&#596;l&#596;nyi gb&#603;t&#603; ge.</div><div class="p"> 26Abimeleki boore Ahusati, nun a xa s&#596;&#596;ri mang&#603; Pikoli naxa keli Gerara, e siga Isiyaga yire. 27Isiyaga naxa e max&#596;rin, &#171;Wo faxi n yire munfe ra yi ki? Wo bara n na&#626;aaxu han wo bara n keri wo x&#596;nyi.&#187; 28E naxa a yaabi, &#171;Muxu bara a kolon Alatala xa mixi nan lanxi i ma. Muxu man bara a ma&#626;&#596;xun, fo won xa saat&#603; tongo won boore b&#603; marakali ra. 29I rakali muxu b&#603;, i mu fama fe x&#596;n&#603; rabade muxu ra, barima muxu fan mu fe kobi yo rabaxi i ra, fo fe fanyi. Muxu man naxa i lu, i xa siga b&#596;&#626;&#603;sa kui. Yak&#596;si Alatala bara barak&#603; sa i ma.&#187; 30Isiyaga naxa donse gbegbe yailan e b&#603;. E birin naxa e d&#603;ge, e naxa e min. 31Kuye to iba, e naxa e rakali e boore b&#603;. Isiyaga naxa a &#626;ungu e ma, e naxa fatan lanyi kui.</div><div class="p"> 32Na l&#596;x&#596;&#603; kerenyi, Isiyaga xa konyie naxa k&#596;l&#596;nyi nde xa fe d&#603;nt&#603;g&#603; sa a b&#603; e naxan gexi. E nax&#603;, &#171;Muxu bara ye li na k&#596;l&#596;nyi ra.&#187; 33Isiyaga naxa na k&#596;l&#596;nyi xili fala Siba k&#596;l&#596;nyi, na nan falaxi &#171;marakali.&#187; Na nan a toxi muxu yi taa xili falama han yak&#596;si Beriseeba, na nan falaxi &#171;marakali k&#596;l&#596;nyi.&#187;</div><div class="p"> 34Esayu to &#626;&#603; tongo naani rakamali, a naxa Beeri xa di Yudita nun Elon xa di Basamati d&#596;x&#596;. Na firinyi Xitikae nan na e ra. 35E naxa Isiyaga nun Rebeka b&#596;&#626;&#603; ra&#626;aaxu e ma.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Kaamɛ naxa so bɔxi kui, bafe kaamɛ singe ra naxan naba Iburahima xa waxati. Isiyaga naxa siga Filisita mangɛ Abimeleki xɔnyi, naxan nu na Gerara. Alatala naxa mini Isiyaga ma, a a masen a bɛ, «I naxa siga Misira bɔxi ma de. I xa lu bɔxi ma n na dɛnnaxɛ masen i bɛ. Lu be. Won birin na a ra. N barakɛ sama nɛ i xa fe, barima n fama yi bɔxi fide i tan nun i bɔnsɔɛe nan ma. N laayidi naxan tongo i baba Iburahima bɛ, n na rakamalima nɛ. N i bɔnsɔɛ rawuyama nɛ alɔ tunbui naxee na koore ma. N yi bɔxi fima nɛ i bɔnsɔɛ ma. N barakɛ sama nɛ duniɲa si birin ma i bɔnsɔɛ saabui ra. Iburahima n xui ramɛ nɛ. A naxa a ɲɛngi sa n ma sɛriyɛ, n ma mangɛya, n ma yaamarie, nun n ma tɔnyie xɔn ma.»
Na kui Isiyaga naxa sabati Gerara. Mixi naxee dɔxɔxi mɛnni, nee naxa a maxɔrin a xa ginɛ xa fe ma. A naxa e yaabi, a a xunya ginɛma nan lanxi a ma. A mu suusa a falade e bɛ, a xa ginɛ nan lanxi Rebeka ma alako mɛnni mixie naxa fa a faxa. A bara gaaxu a falade a xa ginɛ na a ra barima Rebeka ginɛ tofanyi nan nu lanxi a ma.
Isiyaga to bara bu naa, lɔxɔɛ nde Filisitakae xa mangɛ Abimeleki naxa a ya ramini wundɛri ra, a naxa a to Isiyaga na Rebeka mafurukufe. Abimeleki naxa a xili a xɔnyi. A naxa a fala a bɛ, «I xa ginɛ yati nan lanxi yi ma! Munfe ra i fa a fala muxu bɛ i xunya ginɛma nan a ra?» Isiyaga naxa a yaabi, «N nu gaaxuxi nɛ wo naxa fa n faxa. Na nan a to n naxa na fala.» Abimeleki man naxa a maxɔrin, «I munse rabaxi muxu ra yi ki? Xa mixi nde fa mini n ma ɲama ya ma go, a naxa i xa ginɛ findi a yɛtɛ ra? Na tɛmui i bara muxu ratantan.» Abimeleki naxa yaamari fi a xa ɲama birin ma, «Mixi yo na din yi xɛmɛ nun a xa ginɛ ra, n na kanyi faxama nɛ.»
Na ɲɛ ra, Isiyaga naxa xɛ sa na bɔxi ma. A to na xɛ xaba, a naxa a xa sansi wolixi ɲɔndɔn kɛmɛ sɔtɔ, barima Alatala bara barakɛ sa a xa fe. A harige xun naxa masa, a findi banna ra. Yɛxɛɛ, si, ninge, nun konyi gbegbe nu na a yi ra. Na kui Filisitakae naxa Isiyaga tɔɔnɛ.
Filisitakae naxa kɔlɔnyi birin nafe bɛndɛ ra, Isiyaga baba Iburahima xa konyi naxee ge Iburahima xa waxati. Abimeleki naxa a fala Isiyaga bɛ, «Fo i xa keli be. I bara sɛnbɛ sɔtɔ dangi muxu tan na.»
Isiyaga naxa keli naa, a sa sabati Gerara gulunba kui. Isiyaga naxa kɔlɔnyie iba, naxee nu gexi a baba waxati, Filisitakae naxee dɛsɛ Iburahima faxa xanbi. A baba nu na kɔlɔnyie xili falama ki naxɛ, Isiyaga man naxa na xilie fala e xun ma. Isiyaga xa konyie man naxa kɔlɔnyi gbɛtɛ ge na gulunba yire, dulonyi fa mini a kui. Gerara xa xuruse dɛmadonyie nun Isiyaga xa xuruse dɛmadonyie naxa kɔnɲɛ na kɔlɔnyi xa fe ra. E birin nu fa a fala e boore bɛ, «Muxu tan nan gbe na na kɔlɔnyi ra.» Isiyaga naxa na kɔlɔnyi xili fala «sɔnxɔɛ,» barima sɔnxɔɛ bara bira a xa fe ra. A xa konyie man naxa kɔlɔnyi gbɛtɛ ge, sɔnxɔɛ man naxa bira na fan xa fe ra. A naxa a xili fala Sitina, na nan na ki «galanbui kɔlɔnyi.» Isiyaga naxa keli naa, a sa kɔlɔnyi ge yire gbɛtɛ. Na kɔlɔnyi to ge, sɔnxɔɛ mu bira na tan xa fe ra. A naxa a xili fala Rehoboti kɔlɔnyi, na nan na ki «makuye kɔlɔnyi,» barima a naxɛ, «Alatala bara won makuya bekae ra alako won ma fe xa sɔɔnɛya yi bɔxi ma.»
Isiyaga to keli mɛnni sigafe ra Beriseeba, Alatala naxa mini a ma kɔɛ ra. A naxa a masen a bɛ, «I baba Iburahima Marigi Ala lanxi n tan nan ma. I naxa gaaxu fefe ra, won tan nan a ra yire birin. N man barakɛ sama nɛ i xa fe. N i bɔnsɔɛ rawuyama nɛ n ma konyi Iburahima xa fe ra.» Isiyaga naxa sɛrɛxɛbade yailan na yire, a nu fa Alatala maxandi a xili ra. A naxa sabati naa, a xa konyie man naxa kɔlɔnyi gbɛtɛ ge.
Abimeleki boore Ahusati, nun a xa sɔɔri mangɛ Pikoli naxa keli Gerara, e siga Isiyaga yire. Isiyaga naxa e maxɔrin, «Wo faxi n yire munfe ra yi ki? Wo bara n naɲaaxu han wo bara n keri wo xɔnyi.» E naxa a yaabi, «Muxu bara a kolon Alatala xa mixi nan lanxi i ma. Muxu man bara a maɲɔxun, fo won xa saatɛ tongo won boore bɛ marakali ra. I rakali muxu bɛ, i mu fama fe xɔnɛ rabade muxu ra, barima muxu fan mu fe kobi yo rabaxi i ra, fo fe fanyi. Muxu man naxa i lu, i xa siga bɔɲɛsa kui. Yakɔsi Alatala bara barakɛ sa i ma.» Isiyaga naxa donse gbegbe yailan e bɛ. E birin naxa e dɛge, e naxa e min. Kuye to iba, e naxa e rakali e boore bɛ. Isiyaga naxa a ɲungu e ma, e naxa fatan lanyi kui.
Na lɔxɔɛ kerenyi, Isiyaga xa konyie naxa kɔlɔnyi nde xa fe dɛntɛgɛ sa a bɛ e naxan gexi. E naxɛ, «Muxu bara ye li na kɔlɔnyi ra.» Isiyaga naxa na kɔlɔnyi xili fala Siba kɔlɔnyi, na nan falaxi «marakali.» Na nan a toxi muxu yi taa xili falama han yakɔsi Beriseeba, na nan falaxi «marakali kɔlɔnyi.»
Esayu to ɲɛ tongo naani rakamali, a naxa Beeri xa di Yudita nun Elon xa di Basamati dɔxɔ. Na firinyi Xitikae nan na e ra. E naxa Isiyaga nun Rebeka bɔɲɛ raɲaaxu e ma.

Listen to Fe Fɔlɔ Fɔlɛ 26