N'KANGULU WUMOONË

<div class="version vid2987 iso6393vif" data-vid="2987" data-iso6393="vif">
 <div class="book bkMRK">
 <div class="chapter ch4" data-usfm="MRK.4">
 <div class="label">4</div><div class="s">Sasaf&#235; yi cimwamun&#235; singeenz&#235;</div><div class="r">(Mat 13.1-9; Lik 8.4-8)</div><div class="p"> 1Yeesu wus&#235; be ba mu kuloong&#235; mu ndaambu liyaang&#235; li Ngalilee. Nkoong&#235; yinen&#235; kwiis&#235; kun'zuk&#235;, tee yi faan&#235; naandi wusye be podi ko kukal&#235; yaawu, bwaawu kuye kandimin&#235; mu bwaatu bwab&#235; mu masi i wus&#235; kal&#235;. Baatu bab&#235; f&#235; n'toto, b&#235;bel&#235;m&#235; yi masi. 2Yeesu wul&#235;b&#235;loongaang&#235; mpaap&#235; maambu mu sisasaf&#235; i wul&#235;b&#235;kaambaang&#235; mu nsinunwaandi : 3&#171; Yuwaano, cilumbu cin'viip&#235;, cimwamun&#235; singeenz&#235; wubasik&#235; mu kwe mwamun&#235; singeenz&#235;. 4Abu kul&#235;mwamunaang&#235; singeenz&#235;, mwa mpooko kubwiil&#235; mu ndaambu nzil&#235; i sinuni kwiis&#235; i kusidood&#235;. 5Mpooko wun'ka yivaandi kubwiil&#235; f&#235; yilu n'toto wab&#235; m&#235;manyi fan&#235; fab&#235; mwa n'toto. Singeenz&#235; kuleng&#235; men&#235; cibil&#235; n'toto wusye ba wudoong&#235; ko. 6Bun&#235; muunyi wabasik&#235;, mimeni kuleluk&#235; i kuum&#235; mu lukaambu lu singaanzi. 7Mpooko wum'mes&#235; kubwiil&#235; f&#235; meeyi misumbi i misumbi kukul&#235; i yaawu kufyet&#235;kini mimenyi. Mu cibil&#235; ocyo, mimenyi yisye be vaan&#235; m&#235;kuundi ko. 8Kasi singeenz&#235; sin'ka kubwiil&#235; mu n'toto mbosi i syaawu kukul&#235; i kuvaan&#235; m&#235;kuundi. Mimenyi ayi kubut&#235; m&#235;kum&#235;-tatu, mimenyi yimes&#235; kuvaan&#235; m&#235;kum&#235;-samunu, kaambofo nkam&#235;. &#187; 9Yeesu kutub&#235; : &#171; Yuwaano buboti, wosuku wuke yi n'tu, matu m&#235;ke yaandi! &#187;</div><div class="s">Cibil&#235;-mbici Yeesu wutubilaang&#235; mu sisasaf&#235;?</div><div class="r">(Mat 13.10-17; Lik 8.9-10)</div><div class="p"> 10Bun&#235; kwab&#235; ku mpeeng&#235;, bo b&#235;l&#235;bangaang&#235; yaandi yimun&#235; likuumi b&#235;bwaali li bilaanzi bis&#235; n'yuful&#235; : &#171; Buni bukelili suundu sisasaf&#235;? &#187; 11I naandi wub&#235;kaamb&#235;: &#171; Ke beeno liviind&#235; liveewu mu Lwaangu lu Nzaambi i ke b&#235;naani b&#235;ke ku ngaand&#235; b&#235;kun'yuwulwaang&#235; mu sisasaf&#235;, 12i bwa boobo :</div><div class="q1">&#8220;Baawu kupodi kumon&#235;, kasi bis&#235; n'viisi kumon&#235; ko,</div><div class="q1">baawu kupodi kuwu, kasi bis&#235; n'zikul&#235; kuwu ko,</div><div class="q1">mu kumaang&#235; baawu kuviluk&#235; i Nzaambi kub&#235;vaan&#235; lobukulu lu m&#235;sumu#4.12 Ezy 6.9-10.!&#8221; &#187;</div><div class="s1">Yeesu wake b&#235;zimunin&#235; suundu sasaf&#235; yi cimwamun&#235; singeenz&#235;</div><div class="r">(Mat 13.18-23; Lik 8.11-15)</div><div class="p"> 13Naandi wus&#235; b&#235;kaamb&#235; : &#171; Beeno lusye zikul&#235; kuwu sasaf&#235; ayi kwe? Buni lum'podi kuzabil&#235; suundu sisasaf&#235; syak&#235; syooso? 14Cimwamun&#235; wum'wamun&#235; libuungu li Nzaambi. 15Singeenz&#235; sin'ka kubwiil&#235; mu ndaambu nzil&#235;. Ndaambu nzil&#235; ded&#235; mweek&#235; ti baatu bo batambul&#235; libuungu li Nzaambi, akasi Sat&#235;n&#235; wakwiis&#235; walitumun&#235;. 16Singeenz&#235; sin'kooso kubwiil&#235; f&#235; yilu n'toto m&#235;manyi. N'toto m&#235;manyi ded&#235; mweek&#235; baatu bo bakuwu libuungu li Nzaambi i baawu kusundil&#235; kulitambul&#235; mu liyaanji, 17vandi kasi baawu b&#235;sye biik&#235; ko libuungu li Nzaambi mu kumen&#235; mu baawu. Lufyaatu lwaawu lu mwa ntaangu. Bun&#235; b&#235;n'kwisil&#235; m&#235;nyoni kaambofo simpasi, mu cibil&#235; ci libuungu li Nzaambi, baawu kuleng&#235; lekul&#235; ciminu. 18Singeenz&#235; sin'ka syabwiil&#235; f&#235; meeyi misumbi. N'toto wuke misumbi fwiifu si baatu bo bakuwu libuungu li Nzaambi, 19akasi tusweenu tu biim&#235; bi buloongo abu, bimvwemvu bi busin&#235;, lilaangu li miciinz&#235; yin'ka kubyesik&#235; libuungu li Nzaambi. Mu boobo, libuungu li Nzaambi kube podi ve kuvaan&#235; m&#235;kuundi. 20Akasi singeenz&#235; sin'ka yivaandi b&#235;mwamun&#235; mu n'toto mbosi. N'toto mbosi fwiifu si baatu obo bakuwu libuungu li Nzaambi, kulitambul&#235; i kuvaan&#235; m&#235;kuundi. Awu kuvaan&#235; m&#235;kum&#235;-tatu, awuuwu, m&#235;kum&#235;-samunu i awu yivaandi nkam&#235;. &#187;</div><div class="s1">Sasaf&#235; yi mwiind&#235;</div><div class="r">(Lik 8.16-18)</div><div class="p"> 21Yeesu wus&#235; b&#235;kaamb&#235; : &#171; Muutu kupodi kutuul&#235; mwiind&#235; wutat&#235;m&#235; kusi cipaan&#235;, kaambofo kusi ciik&#235;? Mati, f&#235; yilu cicyetukulu ci mwiind&#235;#4.21 Mat 5.15; Lik 11.33.? 22Cyosuku ciswaam&#235;, cyaawu cim'monik&#235; f&#235; ciyal&#235;l&#235;, mu lyaawu, cyosuku ci m&#235;sweeci, cin'zab&#235;k&#235;n&#235;. 23Wosuku wuke yi n'tu, matu m&#235;ke yaandi! &#187; 24Yeesu wus&#235; b&#235;kaamb&#235; : &#171; Kebaanu mu man&#235; lun'kuwu! Mba b&#235;luzongil&#235; mu cizongulu cin&#235; lun'zongililaang&#235; i mu cibil&#235; ciinu, b&#235;l&#235;bweelooso. 25Mu bwaawu, b&#235;n'vaan&#235; ke awu wuke yi byaawu, kasi awu wukambusu, b&#235;kum'botul&#235; fwaati f&#235;ke yaandi. &#187;</div><div class="s1">Sasaf&#235; yi lumenunu lu lungeenz&#235;</div><div class="p"> 26Yeesu kube tub&#235; : &#171; Lwaangu lu Nzaambi fwiifu si muutu wum'mwamun&#235; singeenz&#235; mu n'toto. 27Muutu owo wab&#235; wunuk&#235;, kaambofo wutyemun&#235;, bwiilu i muunyi, mimeni yil&#235; mu kumen&#235; i yil&#235; mu kulaamb&#235;, naandi kuzaab&#235; ve buni lyaliili lil&#235; mu kuvang&#235;nin&#235;. 28N'toto waveek&#235; kudeeci, m'meni kukul&#235;, citeek&#235; kuful&#235;, f&#235; siitu m&#235;kuundi m&#235;kaambu kweel&#235; kubut&#235;. 29Mooti m&#235;kuundi makweel&#235;, ntaangu yikuvelil&#235; yafwaani, m&#235;leng&#235;-leng&#235; muutu kuboong&#235; n'kwati, yakuvel&#235;#4.29 Zow 4.13.. &#187;</div><div class="s1">Sasaf&#235; yi lungeenz&#235; lu mutal&#235;d&#235;</div><div class="r">(Mat 13.31-32,34; Lik 13.18-19)</div><div class="p"> 30Yeesu kube tubooso : &#171; Mbici tum'podi kudedikini yi Lwaangu lu Nzaambi, kaambofo sasaf&#235; mbici yifwenikini? 31Lwaangu lu Nzaambi ded&#235; mweek&#235; lungeenz&#235; lu mutal&#235;d&#235;. Ntaangu b&#235;lukunin&#235; mu n'toto, lwaawu kuvyokilil&#235; bucyeeci mu singeenz&#235; syooso sike f&#235; yilu butoto. 32Kasi, lumwe yikununu mu n'toto, lwaawu kumen&#235;, kukul&#235;, kuvyokilil&#235; kulaamb&#235; yi mimeni yooso yike mu wooto. Bitafi byaandi kukul&#235;, kulaamb&#235;, i sinuni kupodi kuvundil&#235; kusi n'vefwaandi. &#187;</div><div class="p"> 33Mu mpaap&#235; sisasaf&#235; simpil&#235; oyo mwaawu Yeesu kul&#235;b&#235;kambilaang&#235; libuungu li Nzaambi, mu nyuwulu syaawu. 34Wusye tub&#235;naang&#235; yaawu ko, kukaambu kulaand&#235; sisasaf&#235;. Akasi ku mpeeng&#235;, wulusisiminaang&#235; mak&#235; mooso ke bilaanzi byaandi.</div><div class="s1">Yeesu wabutik&#235; mpeemu-ngudi</div><div class="r">(Mat 8.23-27; Lik 8.22-25)</div><div class="p"> 35M&#235;sik&#235; mu cilumbu be ciina, Yeesu kukaamb&#235; bilaanzi byaandi : &#171; Ndokwaanu ku samu-simu li liyaang&#235; li masi. &#187; 36Baawu, bun&#235; bamani kukanin&#235; nkoong&#235; baatu, i bun&#235; Yeesu kwab&#235; mu bwaatu, bilaanzi bis&#235; n'nat&#235;. Faan&#235;, fab&#235; yivaandi myaatu yin'ka. 37Kuzimbukulabu, mpeemu-ngudi yis&#235; kupuk&#235; i m&#235;yo m&#235; masi mu kot&#235; mu bwaatu. Tee mu bwaawu, bwaatu kuwaal&#235; masi. 38Kosuku, Yeesu wab&#235; ku mbaandu, wul&#235;lembikil&#235;, n'tu f&#235; mpetu. Bilaanzi kun'kotul&#235; i bis&#235; n'kaamb&#235; : &#171; A N'loonji, lis&#235; kuvaang&#235; lusweenu kwe, abu twake n'nyambikinee? &#187; 39Bun&#235; kwakotuk&#235;, kutundil&#235; mpeemu-ngudi i wus&#235; kaamb&#235; liyaang&#235; li masi: &#171; Ling&#235;m&#235;! Kal&#235; n'sik&#235;! &#187; Mpeemu-ngudi kusundil&#235; kubut&#235;m&#235; i n'sik&#235; wunen&#235; wus&#235; ba. 40Naandi kub&#235;kaamb&#235; : &#171; Beeno, mpil&#235; mbi boom&#235; obo? Beeno, ciminu voo? &#187; 41Lutekutu lunen&#235; lus&#235; kub&#235;kotil&#235;. Baawu bis&#235; ke bok&#235;taang&#235; baveek&#235; yi baveek&#235; ti : &#171; Awu muutu mbici b&#235;n'lenvukil&#235;#4.41 Twi 65.8; 89.10; 107.23-32. yivaandi ke mpeemu-ngudi i m&#235;yo m&#235; masi? &#187;</div>
 </div>
 </div>
</div>

Yeesu wusë be ba mu kuloongë mu ndaambu liyaangë li Ngalilee. Nkoongë yinenë kwiisë kun'zukë, tee yi faanë naandi wusye be podi ko kukalë yaawu, bwaawu kuye kandiminë mu bwaatu bwabë mu masi i wusë kalë. Baatu babë fë n'toto, bëbelëmë yi masi. Yeesu wulëbëloongaangë mpaapë maambu mu sisasafë i wulëbëkaambaangë mu nsinunwaandi : « Yuwaano, cilumbu cin'viipë, cimwamunë singeenzë wubasikë mu kwe mwamunë singeenzë. Abu kulëmwamunaangë singeenzë, mwa mpooko kubwiilë mu ndaambu nzilë i sinuni kwiisë i kusidoodë. Mpooko wun'ka yivaandi kubwiilë fë yilu n'toto wabë mëmanyi fanë fabë mwa n'toto. Singeenzë kulengë menë cibilë n'toto wusye ba wudoongë ko. Bunë muunyi wabasikë, mimeni kulelukë i kuumë mu lukaambu lu singaanzi. Mpooko wum'mesë kubwiilë fë meeyi misumbi i misumbi kukulë i yaawu kufyetëkini mimenyi. Mu cibilë ocyo, mimenyi yisye be vaanë mëkuundi ko. Kasi singeenzë sin'ka kubwiilë mu n'toto mbosi i syaawu kukulë i kuvaanë mëkuundi. Mimenyi ayi kubutë mëkumë-tatu, mimenyi yimesë kuvaanë mëkumë-samunu, kaambofo nkamë. » Yeesu kutubë : « Yuwaano buboti, wosuku wuke yi n'tu, matu mëke yaandi! »


Bunë kwabë ku mpeengë, bo bëlëbangaangë yaandi yimunë likuumi bëbwaali li bilaanzi bisë n'yufulë : « Buni bukelili suundu sisasafë? » I naandi wubëkaambë: « Ke beeno liviindë liveewu mu Lwaangu lu Nzaambi i ke bënaani bëke ku ngaandë bëkun'yuwulwaangë mu sisasafë, i bwa boobo :
“Baawu kupodi kumonë, kasi bisë n'viisi kumonë ko,
baawu kupodi kuwu, kasi bisë n'zikulë kuwu ko,
mu kumaangë baawu kuvilukë i Nzaambi kubëvaanë lobukulu lu mësumu!” »


Naandi wusë bëkaambë : « Beeno lusye zikulë kuwu sasafë ayi kwe? Buni lum'podi kuzabilë suundu sisasafë syakë syooso? Cimwamunë wum'wamunë libuungu li Nzaambi. Singeenzë sin'ka kubwiilë mu ndaambu nzilë. Ndaambu nzilë dedë mweekë ti baatu bo batambulë libuungu li Nzaambi, akasi Satënë wakwiisë walitumunë. Singeenzë sin'kooso kubwiilë fë yilu n'toto mëmanyi. N'toto mëmanyi dedë mweekë baatu bo bakuwu libuungu li Nzaambi i baawu kusundilë kulitambulë mu liyaanji, vandi kasi baawu bësye biikë ko libuungu li Nzaambi mu kumenë mu baawu. Lufyaatu lwaawu lu mwa ntaangu. Bunë bën'kwisilë mënyoni kaambofo simpasi, mu cibilë ci libuungu li Nzaambi, baawu kulengë lekulë ciminu. Singeenzë sin'ka syabwiilë fë meeyi misumbi. N'toto wuke misumbi fwiifu si baatu bo bakuwu libuungu li Nzaambi, akasi tusweenu tu biimë bi buloongo abu, bimvwemvu bi businë, lilaangu li miciinzë yin'ka kubyesikë libuungu li Nzaambi. Mu boobo, libuungu li Nzaambi kube podi ve kuvaanë mëkuundi. Akasi singeenzë sin'ka yivaandi bëmwamunë mu n'toto mbosi. N'toto mbosi fwiifu si baatu obo bakuwu libuungu li Nzaambi, kulitambulë i kuvaanë mëkuundi. Awu kuvaanë mëkumë-tatu, awuuwu, mëkumë-samunu i awu yivaandi nkamë. »


Yeesu wusë bëkaambë : « Muutu kupodi kutuulë mwiindë wutatëmë kusi cipaanë, kaambofo kusi ciikë? Mati, fë yilu cicyetukulu ci mwiindë? Cyosuku ciswaamë, cyaawu cim'monikë fë ciyalëlë, mu lyaawu, cyosuku ci mësweeci, cin'zabëkënë. Wosuku wuke yi n'tu, matu mëke yaandi! » Yeesu wusë bëkaambë : « Kebaanu mu manë lun'kuwu! Mba bëluzongilë mu cizongulu cinë lun'zongililaangë i mu cibilë ciinu, bëlëbweelooso. Mu bwaawu, bën'vaanë ke awu wuke yi byaawu, kasi awu wukambusu, bëkum'botulë fwaati fëke yaandi. »

Yeesu kube tubë : « Lwaangu lu Nzaambi fwiifu si muutu wum'mwamunë singeenzë mu n'toto. Muutu owo wabë wunukë, kaambofo wutyemunë, bwiilu i muunyi, mimeni yilë mu kumenë i yilë mu kulaambë, naandi kuzaabë ve buni lyaliili lilë mu kuvangëninë. N'toto waveekë kudeeci, m'meni kukulë, citeekë kufulë, fë siitu mëkuundi mëkaambu kweelë kubutë. Mooti mëkuundi makweelë, ntaangu yikuvelilë yafwaani, mëlengë-lengë muutu kuboongë n'kwati, yakuvelë. »


Yeesu kube tubooso : « Mbici tum'podi kudedikini yi Lwaangu lu Nzaambi, kaambofo sasafë mbici yifwenikini? Lwaangu lu Nzaambi dedë mweekë lungeenzë lu mutalëdë. Ntaangu bëlukuninë mu n'toto, lwaawu kuvyokililë bucyeeci mu singeenzë syooso sike fë yilu butoto. Kasi, lumwe yikununu mu n'toto, lwaawu kumenë, kukulë, kuvyokililë kulaambë yi mimeni yooso yike mu wooto. Bitafi byaandi kukulë, kulaambë, i sinuni kupodi kuvundilë kusi n'vefwaandi. »
Mu mpaapë sisasafë simpilë oyo mwaawu Yeesu kulëbëkambilaangë libuungu li Nzaambi, mu nyuwulu syaawu. Wusye tubënaangë yaawu ko, kukaambu kulaandë sisasafë. Akasi ku mpeengë, wulusisiminaangë makë mooso ke bilaanzi byaandi.


Mësikë mu cilumbu be ciina, Yeesu kukaambë bilaanzi byaandi : « Ndokwaanu ku samu-simu li liyaangë li masi. » Baawu, bunë bamani kukaninë nkoongë baatu, i bunë Yeesu kwabë mu bwaatu, bilaanzi bisë n'natë. Faanë, fabë yivaandi myaatu yin'ka. Kuzimbukulabu, mpeemu-ngudi yisë kupukë i mëyo më masi mu kotë mu bwaatu. Tee mu bwaawu, bwaatu kuwaalë masi. Kosuku, Yeesu wabë ku mbaandu, wulëlembikilë, n'tu fë mpetu. Bilaanzi kun'kotulë i bisë n'kaambë : « A N'loonji, lisë kuvaangë lusweenu kwe, abu twake n'nyambikinee? » Bunë kwakotukë, kutundilë mpeemu-ngudi i wusë kaambë liyaangë li masi: « Lingëmë! Kalë n'sikë! » Mpeemu-ngudi kusundilë kubutëmë i n'sikë wunenë wusë ba. Naandi kubëkaambë : « Beeno, mpilë mbi boomë obo? Beeno, ciminu voo? » Lutekutu lunenë lusë kubëkotilë. Baawu bisë ke bokëtaangë baveekë yi baveekë ti : « Awu muutu mbici bën'lenvukilë yivaandi ke mpeemu-ngudi i mëyo më masi? »

Listen to Malëkë 4