2 Corinthians (2001), Jonah (2002), Ruth (2005), Daniel (2005), Esther (2006), Proverbs (2007), Genesis (2014), were published as print booklets by the Canadian Bible Society.

Mohawk Bible Portions

Matthew, Mark, Luke, and John were translated by Sosé Onasakenrat and published by the Montreal auxiliary of the British and Foreign Bible Society in 1880. The text of these books is in the public domain. The text of the following books is copyright © Kanien’kehá:ka Aotióhkwa Tehatiwennaténie’s Kahiatonhseratokénhti (Mohawk Bible Translation Team): 2 Corinthians (2001), Jonah (2002), Ruth (2005), Daniel (2005), Esther (2006), and Proverbs (2007). All other text is copyright © Harvey Satewas Gabriel, 2023.

Tehniiáhse tehnironhiaʼkehró꞉non wá꞉newe Sodomke né siioʼkarahsné꞉ha; tánon ne Lot tsi iontkehrontákhwa ne kanatowanèn꞉ke ne Sodom nón꞉we nihentskwáhere ne nó꞉nen ne Lot shashakó꞉ken, waʼthá꞉taʼne ne tahontátken, tánon ohontsà꞉ke iaʼthatshá꞉kete, tánon wahén꞉ron, “Tesenènhshion, kén꞉en í꞉keʼs ne takenirihwáhshnieʼse. Aetsathontátsheke tsi tewakenónsote nontásene. Enwá꞉ton naetsarahsiʼtóhare ó꞉ni tsanòn꞉weʼt. Ohrhonʼkéhstsi tsatkétsko tánon tonsatsatháhak.”
Ók waʼthnirihwaʼserá꞉ko, “Iáh ohthé꞉nen teiotié꞉ren tsi kanáthen eniatiahsontí꞉iake.”
Ó꞉nen kwáh í꞉ken tsi wahshakoteʼnekarónhkwen; kharé kʼiʼ ó꞉nen sahontenró꞉shen tsi thonónhsote nionsahón꞉ne. Ne Lot wahshakóhnhaʼne ne raohnhaʼtseraʼshón꞉a ne kwáh tkakhwí꞉io ahatikhón꞉ni ne ronwataweiaʼtén꞉ni tahontská꞉hon, tánon nó꞉nen sikaweienentá꞉ʼon waʼthontská꞉hon.
Ók nʼohén꞉ton shiahontiaʼtión꞉nite, né ratinatakonhró꞉non, né꞉ne ronnón꞉kwe, ne Sodom nithoné꞉non, tetsarónhkwe né꞉ne kenʼ nithotiión꞉saʼs ó꞉ni ne rotikstén꞉haʼs, onkweʼtakwé꞉kon kwáh tsi niió꞉re iahonwatíhsaʼahte, tsi waʼthatinonhsáhnhake; tánon iehonwanaʼtónnions ne Lot, “Kaʼní꞉neʼs thí: ken tehnón꞉kwe né skátne aesewenʼterón꞉take kíʼ oʼkaráhsha? Tahsheiaʼtínekenhf tsi nón꞉we niiákweʼs! Iákwehre tsi ni꞉ioht ne rotinòn꞉wa tsi aiakwatenikonʼhró꞉ri.”
Ne Lot iahaià꞉kenne tho niahá꞉re tsi thón꞉neʼs ne ronnón꞉kwe, tánon tontahahnhó꞉ton ne rahshón꞉ne. Wahshakawènhahse, “Tewatenroʼshón꞉ʼahs, kwaʼnekèn꞉nis, tóhsa ne kenʼ niaʼsewá꞉iehr ne kariwahétken! Tesewaiaʼtó꞉reht, tékeni tewatiaʼtaseʼtsherá꞉ien ároʼk tekeninahkwahienté꞉ri. Ánion tekheiaʼtínekenhf tánon thóh naʼetshiié꞉ras kwáh tsi nentisewaská꞉neke. Ók tóhsa ohthé꞉nen naʼetshiié꞉raʼs kí꞉ken tehnón꞉kwe; ó꞉nenk tsi entekhéhnhe tiorí꞉wa tsi ionkenatahrená꞉wi.”
Ók wahonní꞉ron, “Ohnà꞉ken íseweht!” Tánon shé꞉kon sahonní꞉ron, “Kí꞉ken rón꞉kwe thihahontsá꞉te tsi kén꞉ʼen thithawé꞉non, tánon rarihwèntha ahatatón꞉ni! Ó꞉nen kíʼ sénha í꞉se enkwateʼniakátsʼtahtshe tsi né neniakhiié꞉raʼse ne ronnónha.” Iahonwá꞉reʼkte ne Lot tánon kahnhohákʼta niahón꞉ne ne tahatihnhohá꞉rihte. Ók né tehniiáhse ne kanónhskon thiní꞉teron tahianentshiakeʼtó꞉ten tontahonwaiaʼtatihéntho ne Lot ionsahonwaiaʼtínionʼte, tánon tontahnihnhó꞉ton. Tánon né wahonwatí꞉ienhte ne tahatiròn꞉weke ne kahnhohákta rón꞉neʼskwe, ratikwé꞉kon ne nahonaterihokóhten tsi ronnohsenrónkwas ne tsi kahnhoká꞉ronte.

Eʼthó꞉ne ne tehnón꞉kwe wahonwènhase ne Lot, “Ónhka kenh shé꞉kon nakó꞉ren kén꞉ʼen aiaké꞉sheke? Sheiehnhonseʼó꞉kon, sanekenhteronʼtsheraʼshónʼ꞉ʼa, saiaʼtaseʼtsheraʼshón꞉ʼa, khéhs ónkhaʼk akó꞉ren akénhake naesewatátenonhkwe ne kén꞉ʼen kanatowanén꞉ke, sheiaʼtínekenhf né kenh nón꞉we. Asèʼkén ó꞉nen thó꞉ha aiakenirihwáhtonʼte kí kén꞉ʼen watenà꞉taien, tsiorí꞉wa tsi niiakorihwáhrhohs tsi nokwá naonkweʼtaʼshón꞉ʼa tánon teiotenonhianíhton tsi niiotatkowanáhton raohén꞉ton ne ROIá꞉NER, tánon ne ROIá꞉NER tahshontiató꞉ri naiakenirihwáhtonʼte.” Eʼthó꞉ne ne Lot iahaiá꞉kenʼne nahshakohró꞉ri ne shakawehnhonseʼó꞉konʼs watónhsere tsi né enhotíniake ne raoiaʼtaseʼtsheraʼshón꞉ʼa, “Tesewá꞉taʼn, sewaiá꞉kenʼn né kenh nón꞉we niwatená꞉taien; aseʼkénh ó꞉nen thó꞉ha ne ROIá꞉NER aháhtonʼte ne kanatowá꞉nen.” Ók né shakahwehnhonseʼó꞉konʼs wahón꞉nehre nenʼnéʼeh thihshakoié꞉ron ónhteʼwáhi.
Nohrhonʼké꞉ne shontawèn꞉teʼne, ne tehnironhiaʼkehró꞉non wahonwatoktáhkwen ne Lot tahohsteríhen, iatónnions, “Sátkétsko, iaʼsheiaʼténhahf ne tesení꞉teron tánon ne tekeniiáhse saiaʼtaseʼtsheraʼshón꞉ʼa né kén꞉ʼen íkeneʼs, né꞉ne tóhsa ahsatiaʼtátsha nó꞉nen ne kanatowanèn꞉ke enkonwarihwáhtonʼte.” Ók né Lot wahatiatakenhé꞉iaʼte; ók ne tehnironhiaʼkehró꞉non tahonwaié꞉na ráonha tánon ne ró꞉ne, tánon ne tekeniiáhse raoiaʼtaseʼtsheraʼshón꞉ʼa tahonwatinéntsha, ne ROIá꞉NER kwáh í꞉ken tsi rotanitenrahtsherowá꞉nen tsi nonkwá ne ráonha, tahonwaiatʼínekenhwe tánon thóh wahonwènʼteron nátste naʼkanàtati ne kanatowanén꞉ke. Tánon nó꞉nen shontahonwatiiaʼtínekenhweʼ, shaiá꞉ta wahén꞉ron, “Sewaté꞉ko! Sewanónhstat tsi tsónhnhe; tóhsa ne ohná꞉ken iaonsesewatkáhtho khéhs ne kakʼnón꞉we nataesewá꞉taʼne naonhráhkwakon; tsi tionontahrónnions niaʼsewatákhe, tóka iáh tésewehre aesewatiaʼtátsha.”
Tánon né Lot wahshakawènhahse, “Oh iáh, seniiá꞉ner; iorihowá꞉nen tsi nahskatié꞉raʼse tsi wahseʼniá꞉kenhte ne tsi kónhnhe; ók só꞉tsi aʼí꞉non í꞉tken ne tsi tionontahrónnionʼs, ne karihwaiesáhtshera entewakeʼrhó꞉roke tánon enkíheie nohén꞉ton neh nón꞉we iá꞉kewe. Satkáhthohs, kenh neʼthó nikanatá꞉ʼa? Takeríhon thóh nón꞉we niehé꞉ke—kwáh thóh tsi ákta í꞉ken niahsateʼkwáhsen, satkáthohs tsi nenʼk nikanatá꞉ʼa tánon thóh nón꞉we ienkateʼkwáhsen.”
Wahshakawènhahse, “Satkáhthoh, kwáh kíʼ entkón꞉ion tsi nihseriʼwanón꞉tons, neʼthó kwáh iáh thakenataríhsi tsi niká꞉ien wahsthá꞉rahkwe. Ók tesasteríhen! Satèko! Iáh thaón꞉ton ne ohthé꞉nen nátiere tsi niió꞉re iénhsewe neh nónwe.” Tiorí꞉wa ne Lot tsi kenʼk nikanà꞉ta ronaʼtónhkwen, neʼthó kaná꞉taien ne konwanaʼtónhkwa Zoar.
Ó꞉nen sitiorahkwinekén꞉en ne tsi ionhwentsá꞉te ne Lot shiahá꞉rawe ne Zoar. Thontaiawénhstsi ne ROIá꞉NER wahakennó꞉rehste ne Sodom tánon ne Gomorrah ó꞉tsire tánon iontenatenʼtáhstha tekaiéhston; tánon wahshakóhtonte tánon kwáh akwé꞉kon naonhráhkwakon í꞉ken, thóh ratiiá꞉tare nonkwehshón꞉ʼa ó꞉ni kwáh tsi nahotén꞉shonʼskwe neh nón꞉we niiohwentsá꞉ien niwatonniá꞉thahkwe. Ók kiʼ ne Lot ró꞉ne ohná꞉ken ionsontkáhthoh tánon ne kaiaʼtakwé꞉kon kaiatón꞉ni iahón꞉ton tsi ní꞉ioht ne iotstenhrahní꞉ron tiohió꞉tsis.
Tánon nʼAbraham ohrhonʼkéhstsi nó꞉ia saióhrhenʼne thóh nón꞉we nionsá꞉re tsi nón꞉we nihá꞉tahkwe raohén꞉ton ne ROIá꞉NER; tánon thóh nokwá꞉ti Iaʼthatká꞉neren tsi tkanataièn꞉tahkwe ne Sodom ó꞉ni ne Gomorrah ó꞉ni tsi nokwá꞉ti nakwé꞉kon tsi iohontsakwènhtare tánon wahatkáhthoh, tsi niioién꞉kwarote nonhwentsá꞉ke thóh níiʼioht tsi ní꞉ioht nó꞉nen kwáh ioièn꞉kwarote ne teiotsenhanón꞉iani tsi iotékha. Tánon thóh kíʼ niiawèn꞉en nó꞉nen ne RAWENNI꞉IO shaháhtonʼte ne kanatowá꞉nenʼskwe naonhráhkwakon nón꞉we nikén꞉ne, ne RAWENNI꞉IO rawehiá꞉rahkwe Abraham tánon wahoiaʼtínekenhwe ne Lot nahaʼniá꞉kenʼne tsi nokwá ne karihwaiesáhtshera, nó꞉nen ne Rawenni꞉io shaháhtonʼte ne kanatowá꞉nenʼskwe, tsi nón꞉we nihanákerehkwe ne Lot.

Shontóhetste kíʼ tsi naʼawènhseron ne Lot iahanontá꞉raʼne tsi tionontáhronnion nón꞉we iaʼthanà꞉tahkwe Zoar nónwe nontá꞉re rónnene ne tekeniiáhse shakoioʼhokón꞉ʼa, asèken róhteronskwe né Zoar nón꞉we nahatiʼterón꞉take; ká꞉ti tsi iotstenhraká꞉ronte nón꞉we nahóntien. Ne tkakowá꞉nen shakoién꞉ʼa waʼawénhahse ne akoʼkén꞉ʼa, “Ne tshiteniʼníha rokstenʼenhátie, tánon kwáh iáh ónhka ne rón꞉kwe tsi niiohóntsa tewá꞉tons naionkwániake ʼeh naontá꞉we naionkeniwiraién꞉taʼne. Káts, ánion etshitenónnien né etshiteniʼníha otsí꞉tsa ahahnekí꞉ra, tánon skátne aetewá꞉rate né katí naeteninónhstate tsi nòkwah ne etshiteniʼníha tsi wahahwatsiratátie.” Katíʼ wahoniónnien ne ronwaʼníha nahahnekí꞉ra notsí꞉tsa né siioʼkarahsherá꞉tehkwe tánon ne tkakowá꞉nen shakoièn꞉ʼa iahontáweiaʼte, tánon wahiá꞉rate ne roʼníha; iáh tehottó꞉ken kátke niiorá꞉ton khéhs shonsontkétsko.
Tsi ó꞉ia saióhrhenʼne ne tkakowá꞉nen waʼawénhahse nakoʼkén꞉ʼa, “Atskwiʼ skátne iontiaratón꞉ne ne rakeʼníha shioʼkaráhsha; á꞉nion kíʼ etshitenónnien shahnekí꞉ra notsí꞉tsa nenió꞉karahwe, eʼthó꞉ne í꞉se ienhsatáweiaʼte tánon skátne entsá꞉rate. Ne kátiʼ naiethinónhstate tsi nokwá ne etshiteniʼníha tsi wahahwatsiratátie.” Sók kátiʼ wahoniónnien né ronwaʼníha nahahnekí꞉ra notsí꞉tsa neʼthó siioʼkarahtsherá꞉tehkwe, tánon ne kenʼ nitiakoión꞉ha waʼtká꞉taʼne, tánon skátne wahiá꞉rate; tánon iáh ohthé꞉non tehottó꞉ken kátke niiorá꞉ton khéhs nitsotkétskwen. Thóh kíʼ ní꞉ioht ne tekenitsá꞉ron ne Lot shakoioʼokón꞉ʼa waʼtiatháwa naiotiwiraién꞉taʼne ne ne ronwaʼníha rorihonní꞉on. Ne tkakowá꞉nen shakoièn꞉ʼa roskenʼrakéhte waʼowiraién꞉taʼne, ne ne Moab wahoná꞉tonhkwe. Ráonha ne kahsótshera í꞉ken nón꞉wa nikahá꞉wis ne ne Moabites ratinekwenhsatátie. Ne kenʼniiaká꞉ʼa sakoién꞉a roskenʼrakéhte nón꞉neʼeh waʼakowiraién꞉taʼne, Benammi ne wahonwaná꞉tonhkwe. Ráonha ne kahsótshera í꞉ken nón꞉wa nikahá꞉wis ne Ammonró꞉nons ratinekwenhsatátie.

Listen to Genesis 19