The New Testament in the Kwara'ae language of the Solomon Islands

Fau Alanga'inga Faolu Ana Ala'anga Kwara'ae

Ma na fikuꞋa ana ngwae faꞋinaꞋonaꞋo neꞋeri taꞋifau, kira tataꞋe, ma kira ka talaꞋia sa Jesus siana sa Paelat fuana na matangaꞋilana. Ma kira ka talaꞋae fuana fai fafilana Ꞌania ru rora ki, ma kira ka Ꞌuri, “Kaimili dao toꞋona na ngwae neꞋe nia fata alingana na ngwae kami ki. Ma ka saea fuada fasi noaꞋa kira kasi kwatea laꞋu na mani ana na takisi fuana na tatalafaꞋa Ꞌi Rom, ma nia ka saea fasi nia naꞋa neꞋe na Christ, na ngwae neꞋe God nia filia fuana tatalafaꞋanga.”
Ma sa Paelat ka saefiloa ka Ꞌuri, “ꞋUri ma ꞋaeꞋo neꞋe tatalafaꞋa ngwae Jiu ki kwa?”
Ma sa Jesus ka olisia ka Ꞌuri, “Nia neꞋana Ꞌoko saea naꞋa.”
Sui sa Paelat ka fata Ꞌuri fuana na fata abu doe ki, ma na fikuꞋa neꞋeri, “Nau ku Ꞌiri dao toꞋona goꞋo ta roraꞋa ana na ngwae neꞋe fuana saungilana.”
Ma kira ka fata ngasingasiꞋa ma kira ka Ꞌuri, “Bore ma saena abaꞋi kula taꞋifau Ꞌi Judea, na ngwae neꞋe nia faꞋalia naꞋa ngwaꞋi toꞋa Ꞌania faꞋamanataꞋanga nia. Nia Ꞌita nama maꞋi Ꞌi Galili leleka ka dao naꞋa Ꞌi neꞋe logo.”
Ma kaidaꞋi sa Paelat nia rongoa ru neꞋeri, nia ka saefiloda ka Ꞌuri, “ꞋUri ma na ngwae neꞋe nia leka maꞋi faꞋasia Ꞌi Galili niniꞋa?” Ma kaidaꞋi nia saiana neꞋe sa Jesus nia leka maꞋi faꞋasia na kula neꞋe sa Herod nia gwaungaꞋi fafia, nia ka kwate kwau sa Jesus siana sa Herod. OsiꞋana sa Herod nia tua logo Ꞌi Jerusalem ana kaidaꞋi neꞋeri. Ma kaidaꞋi sa Herod nia lisia sa Jesus, nia ka saeleꞋa liu, osiꞋana nia rongoa na alaꞋanga sulia, ma ka kwaimasi ana ka tau naꞋa maꞋi fuana na lisilana. Ma nia oga lisilana sa Jesus fuana sasilana ta ru ni ꞋarefoꞋanga ana. Sa Herod nia saefiloa ru Ꞌoro ki ana, bore ma sa Jesus noaꞋa kasi olisia goꞋo Ꞌani ta ru. Ma na fata abu doe ki, ma na ngwae faꞋamanata ana na taki ki, kira uu logo Ꞌi neꞋeri, ma kira ka alaꞋa ngangata fuana giosilana sa Jesus. Ma sa Herod faꞋinia na ngwae ni fuꞋanga nia ki, kira ka Ꞌoidorole Ꞌada Ꞌani sa Jesus, ma kira ka fata taꞋa ana. Ma kira ka faꞋaruꞋufia Ꞌani taꞋi ifi keta leꞋa, ma kira ka oli laꞋu faꞋinia siana sa Paelat. Ma nia Ꞌita ana faꞋi asoa neꞋeri, sa Herod ma sa Paelat kera fiꞋi fiku kwaima laꞋu. ꞋI naꞋo keroꞋa na ro malimae ki.


Sa Paelat ka fikua naꞋa fata abu doe ki, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ki, ma na ngwae ki. Ma ka fata Ꞌuri fuada, “Kamu kwatea naꞋa maꞋi na ngwae neꞋe siaku, muka saea fasi nia tala Ꞌi rora ana ngwae ki faꞋasia na dongalana gwaungaꞋi Ꞌi Rom. Ma lia basi, nau ku saefiloa Ꞌi maamulu, ma noaꞋa nau ku Ꞌiri dao goꞋo toꞋona ta roraꞋa ana faꞋinia ru neꞋe kamu giosia faꞋinia ki. Ma sa Herod bore kasi dao goꞋo toꞋona ta roraꞋa ana, nia neꞋe nia ka olitaꞋinia logo maꞋi Ꞌana. Na ngwae neꞋe noaꞋa kasi sasia goꞋo ta ru neꞋe nia rora fasi Ꞌiri nia ka mae. Nia neꞋe, nau ku kwatea goꞋo kwau Ꞌiri kira ke kwaiꞋia. Sui nau ku kwatea ka leka naꞋa Ꞌana.”
Ana na FangaꞋa ana DaofaꞋi LiuꞋa, sa Paelat ka logea taꞋi ngwae neꞋe nia tua Ꞌi saena lokafo fuana na Jiu ki, osiꞋana na falafala kira neꞋe ꞋunaꞋeri naꞋa. Bore ma kira taꞋifau goꞋo neꞋe kira ako kira ka Ꞌuri, “Mulu saungia ngwae neꞋe ke mae! Ma mulu logea lala maꞋi Ꞌamulu sa Barabas fuaimili!” Sa Barabas kira alua saena na lokafo, osiꞋana nia etangia na fuꞋanga doe Ꞌi saena na fanoa doe neꞋeri, ma niaꞋa na ngwae sau ngwae.
Sa Paelat nia oga ke logea sa Jesus, ma nia ka saefiloa laꞋu kwau na fikuꞋa neꞋeri. Bore ma kira ka inaꞋu ana akoꞋa ma kira ka Ꞌuri, “Mulu saungia ke mae! Muka fotoꞋia ana na Ꞌai rara folo!”
Ma sa Paelat ka fata Ꞌuri laꞋu fuada ana uula kaidaꞋi, “Bore ma ta roraꞋa tae neꞋe nia sasia? NoaꞋa naisi dao goꞋo toꞋona ta ru neꞋe nia sasi fasi Ꞌiri nia ke mae. Nia neꞋe nai kwatea kwau Ꞌiri kike kwaiꞋia goꞋo, sui nai logea, ma nia ke leka naꞋa Ꞌana.”
Bore ma kira ka ako ma ka inaꞋu ana ma kira ka suꞋusuꞋu faꞋinia fuana fotoꞋilana sa Jesus ana Ꞌai rara folo. Ma na akoꞋa kira ka liufia naꞋa. Ma sa Paelat ka kwatea na kwaꞋikwaꞋinga neꞋe kira suꞋusuꞋu faꞋinia osiꞋana ganiꞋa kira. Ma nia ka logea sa Barabas na ngwae ba kira oga, na ngwae ba kira alua Ꞌi saena lokafo fuana etangilana na fuꞋanga doe, ma na sau ngwaeꞋa. Sui sa Paelat ka kwatea sa Jesus fuada, sulia na kwaiogaiꞋanga kira.


Ma na ngwae ana ofoꞋa ki, kira ka talaꞋia naꞋa sa Jesus fuana na maeꞋa. Ma kaidaꞋi kira leka kwau, kira ka saka toꞋona taꞋi ngwae neꞋe satana sa Simon, faꞋasia na fanoa Ꞌi Saeren. Kira daua sa Simon kaidaꞋi nia leka maꞋi ma ka ruꞋu saena labu Ꞌi Jerusalem faꞋasia taꞋi kula maꞋi Ꞌi maa. Ma kira ka alua naꞋa Ꞌai rara folo Ꞌi gwauna ꞋabaꞋabana, ma kira ka suꞋumaꞋinia Ꞌiri nia ka ngalia Ꞌi burina sa Jesus.
Ma taꞋi fikuꞋa doe kira ka leka Ꞌi burina. Ma ti kini Ꞌi saena na fikuꞋa neꞋeri kira oꞋomae, ma kira ka angisia. Sa Jesus nia abula fuada ma ka fata Ꞌuri, “Kini ana Ꞌi Jerusalem Ꞌae! NoaꞋa kamu kasi angi laꞋu Ꞌuaku. Muke angisi kamu lala talamuꞋa, ma na ngela kamu ki. OsiꞋana nia ke baꞋa dao ana faꞋi asoa neꞋe ngwae ki kike fata Ꞌuri, ‘Na ꞋoilakiꞋa fuana na kini neꞋe kira ꞋabaraꞋa ki, ma na kini neꞋe noaꞋa kasi faꞋafuta ki, ma noaꞋa kira kasi faꞋasusu ki!’ Ma kaidaꞋi neꞋeri na ngwae ki kike baꞋa fata Ꞌuri fuana na faꞋi ua ki, ‘Muke Ꞌasi maꞋi fafi kami.’ Ma kira ka fata Ꞌuri fuana na totoloa ki, ‘Muke ofo maꞋi fafi kami.’ OsiꞋana diꞋia kira sasia ru ꞋunaꞋeri aku, na ngwae neꞋe nau ku saga, kike baꞋa sasia ru neꞋe nia taꞋa ka tasa amuꞋa neꞋe kamu toꞋo ana na taꞋangaꞋa ki.”
Ma kira ka ngalia logo ro ngwae folofolo bili ki fuana na saungilada faꞋinia sa Jesus. Ma kaidaꞋi kira dao ana kula neꞋe kira saea Ꞌani “Na Lasi Ngwae,” kira ka fotoꞋia sa Jesus ana na Ꞌai rara folo. Ma na ro ngwae folofolo bili ba kiri, kira ka fotoꞋidaroꞋo logo ana ro Ꞌai rara folo ki, taꞋi ngwae ana bali ꞋoloꞋolo ana sa Jesus, ma ta ai ana bali mauli ana. Ma sa Jesus ka fata Ꞌuri, “MaꞋasi, Ꞌoke rufuanata ada, osiꞋana kira kina ru neꞋe kira sasia.”
Ma na ngwae ni ofoꞋa ki ka masa diꞋia daisiꞋanga, fasi Ꞌiri kira ke dao toꞋona sa tai ada neꞋe ke ngalia ta ifi ana sa Jesus.
Na ngwae neꞋe kira uu Ꞌi neꞋeri ki, kira ka ada goꞋo Ꞌada ana, ma na ngwae faꞋinaꞋonaꞋo ana Jiu ki, kira ka Ꞌoidorole Ꞌani kira ka Ꞌuri, “Nia faꞋamauria na ngwae matamata ki. DiꞋia nia neꞋe na Christ, na ngwae neꞋe God nia filia, nia totolia nia ke faꞋamauria niaꞋa talana.”
Ma na ngwae ni ofoꞋa ki, kira ka Ꞌoidorole logo ana, ma kira ka leka kwau siana, ma kira ka kwatea na waen Ꞌafae fuana. Ma kira ka fata Ꞌuri, “DiꞋia ꞋaeꞋo na tatalafaꞋa ngwae Jiu ki, Ꞌoke faꞋamauriꞋo talamu!”
Ma kira ka keresia na alaꞋanga Ꞌuri maꞋi gwauna na Ꞌai rara folo, “NIAꞋA NAꞋA NEꞋE NA NGWAE TATALAFAꞋA JIU KI.”
Ma taꞋi ngwae ana na ro ngwae ba kira fotoꞋida faꞋinia sa Jesus, nia ka fata buri tolingaꞋi ana ka Ꞌuri, “ꞋUri ma ꞋaeꞋo neꞋe na Christ? ꞋOke faꞋamauriꞋo talamu ma keroꞋo logo!”
Bore ma na ruana ngwae ka balufia ka Ꞌuri, “ꞋUri ma, Ꞌoe kosi maꞋungia goꞋo kwaꞋikwaꞋinga God kwa? Kulu bolo taꞋifau goꞋo, osiꞋana kira kwatea goꞋo taꞋi kwaꞋikwaꞋinga fuakulu. Ma koroꞋa niniꞋa, na kwaꞋikwaꞋinga neꞋe nia saga goꞋo Ꞌana, osiꞋana koro ngalia naꞋa Ꞌi maana ru taꞋa neꞋe koro sasiꞋi ki. Bore ma noaꞋa nia kasi sasia goꞋo ta ru rora.” Ma nia ka fata Ꞌuri fuana sa Jesus, “Jesus Ꞌae, Ꞌoke manata toꞋoku, kaidaꞋi Ꞌoke oli maꞋi Ꞌani gwaungaꞋinga Ꞌoe.”
Ma sa Jesus ka fata Ꞌuri fuana, “Nau ku saea na ru mamana fuamu, Ꞌi taꞋena Ꞌoke tua faꞋi nau Ꞌi langi.”


Nia Ꞌita Ꞌi tofongana na asoa, na sina ka bulumae, ma abaꞋi kula neꞋeri taꞋifau ka rodoꞋa, leleka ka dao ana uula kadi sina saꞋulafi. Ma na ifi doe neꞋe nia bokota na kula abu Ꞌi saena na Luma Abu God ka gaa Ꞌani ro baliꞋi ru ki. Ma sa Jesus nia ka ako doe ka Ꞌuri, “MaꞋasi, nau ku kwatea naꞋa kwau na mangoku fuamu.” Nia ka fata ꞋunaꞋeri ka sui goꞋo, nia ka mae naꞋa.
Ma na faꞋinaꞋonaꞋo ana ngwae ni ofoꞋa ki nia lisia ru neꞋeri, ma nia ka baꞋatafea God ka Ꞌuri, “Nia mamana, niaꞋa na ngwae ꞋoloꞋolo!”
Ma kaidaꞋi na ngwae neꞋeri ki kira fiku, ma kika bubungia, kira lisia maelana sa Jesus ka sui, kira taꞋifau oli naꞋa Ꞌada Ꞌi fanoa kira ki. Ma kira ka fidalia fuꞋufuꞋuda fuana faꞋataꞋilana na liadilaꞋanga kira ki. Ma na ngwae ki taꞋifau neꞋe kira saiana sa Jesus, faꞋinia na kini neꞋe kira leka Ꞌi burina faꞋasia Ꞌi Galili ki, kira uu tau goꞋo Ꞌada, ma kira ka lisia ru neꞋeri ki taꞋifau.


Ma taꞋi ngwae faꞋasia na fanoa Ꞌi Arimetea Ꞌi saena na abaꞋi kula Ꞌi Judea, neꞋe satana sa Josef, nia tua logo Ꞌi neꞋeri. Ma nia na ngwae saga, ma na ngwae leꞋa, ma nia ka kwaimasi logo fuana lisilana neꞋe God ke gwaungaꞋi fafia ngwae nia ki. Ma sui bore Ꞌana nia ta ngwae ana na fiku taꞋi ngwae lokoꞋi ru Jiu ki, nia kasi ala goꞋo fafia ru neꞋe kira saea, ma kira ka sasiꞋi ana sa Jesus ki. Nia ka leka siana sa Paelat, ma ka gani Ꞌuana na nonina sa Jesus. Ma nia ka lafua naꞋa nonina sa Jesus, ma ka buta Ꞌani na Ꞌaba ifi kwao. Ma nia ka alua Ꞌi saena na faoda faolu fuana kwaiatolana ngwae mae ki neꞋe kira Ꞌilia Ꞌi saena na fau doe. Ma faꞋi asoa neꞋeri na Farere. Ma na asoa fuana sasi akaꞋu Ꞌanga na Sabat, na asoa ana mamaloꞋanga, nia karangi talaꞋae naꞋa.
Na kini neꞋe kira leka maꞋi burina sa Jesus faꞋasia Ꞌi Galili ki, kira leka logo faꞋinia sa Josef. Ma kira ka lisia naꞋa faoda neꞋeri, ma kira ka lisia naꞋa alulana sa Jesus Ꞌi saena. Sui kira ka oli Ꞌi fanoa, ma kira ka sasi akaꞋu ana ngwaingwai ki, ma na ru moko leꞋa ki fuana na ongolana Ꞌania nonina sa Jesus. Bore ma ana asoa ana Sabat, kira ka mamalo naꞋa, diꞋia na taki nia saea.

Listen to Luke 23