Nyɩhyɛ Fʋfɔlɛʼn

Ɔ 'ba yɔ sɔ'n, menian akpɩɩ akpɩɩ kɔ yia Zozi anwʋn ɛbɛlɛ. Ɛsʋan mɔ bɛ sʋnlɩn nɩn ati, bɛ fʋfʋ bɛ́ nwʋn sʋ. Zozi kɔ li mʋa kɔ han kɔ hele yɩ́ menian'n-mɔ kɛ: “Ɛmɔ síe bɛ́ nwʋn ye wɔ *Falisifʋɛ'n-mɔ fali ayile nɩn anwʋn. Bɛ́ fali ayile sɔ'n y'ɔ le bɛ́ ato ɛnanndɩɛ'n. Awosin nun ɛjɔlɛ'n kʋalaatin 'fite jawe nun. Nvɩalɩɛ nun ɛjɔlɛ'n kʋalaatin 'tu fite. Ɛhɩka ati, like kʋalaa mɔ ɛmɔ kɔ yɔ yɩ́ awosin nɩn anun'n, alɩ́ɛ cɩn an, bɛ 'tɩ. Ɛjɔlɛ kʋsʋ mɔ ɛmɔ kɔ tu yɩ́ asule nun sua ɛlɔ bɛ kɔ hele sʋanlan'n, bɛ 'jinlan sua'n-mɔ ati asʋ bɛ bɔ yɩ́ kpayɛ.


“Ɛmɔ mɔ ɛmɔ tɩ mɩ́n manngʋn'n, mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ: nán bɛ sulo bɛ́ mɔ bɛ kun anwʋnnaan'n kʋsʋ bɛ ngʋala man yɩ́ nzin like fɩ́ɩ́ yɔ'n. Mɩn 'ba hele ɛmɔ sʋanlan'n m'ɔ di kɛ ɛmɔ sulo yɩ́'n: Ɛmɔ súlo Nyanmɩan. Afɩ, sɛ ɔ man ɛmɔ wu a, ɔ kʋala ɔ tʋ ɛmɔ sɩ̂n'n m'ɔ nnun man lé nɩn anun. Mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele ɛmɔ, yɩ́ dein y'ɔ di kɛ ɛmɔ sulo yɩ́ ɔ! Asʋ bɛ tɔnɩn nnʋnman nganngan nnun an, yɩ́ esika'n ju bie? Nan kʋsʋ Nyanmɩan a lʋa nvi man bɛ́ nun kʋn. Ɛmɔ ati enyuan'n muonun, Nyanmɩan sɩ yɩ́ kʋalaa anʋan. Yɩ́ ti, nán bɛ sulo, ɔ sanlɩn kɛ ɛmɔ anwʋn cɩan Nyanmɩan ɔ tala nnʋnman dɔʋn kpa.


“Ɛsɛ mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ sɛ sʋanlan kʋn kan yɩ́ yuein menian'n-mɔ anyunnun kɛ ɔ tɩ mɩ́n dɩɛ a, *Mân Baa'n kʋsʋ 'kan wɔ Nyanmɩan mmɔfʋɛ'n-mɔ anyunnun ɛlɔ kɛ sʋanlan sɔ'n tɩ yɩ́ dɩɛ. Nan sɛ sʋanlan kʋn kan yɩ́ yuein menian'n-mɔ anyunnun kɛ ɔ nzɩ man mɩ́n a, Mân Baa'n kʋsʋ 'kan wɔ Nyanmɩan mmɔfʋɛ'n-mɔ anyunnun ɛlɔ kɛ ɔ nzɩ man sʋanlan sɔ'n. Sʋanlan biala m'ɔ kɔ han ɛjɔlɛ ɛtɛ ɔ kɔ tia Mân Baa'n, ɔ 'nyan ɛtɛ face. Nan sʋanlan m'ɔ kɔ han ɛjɔlɛ ɛtɛ ɔ kɔ tia Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n, ɔ nnyan man ɛtɛ face.
“Mɛlɛ mɔ bɛ nʋn ɛmɔ kɔ hɔ, mɔ bɛ lɛ kɔ a bua ɛmɔ ndɛɛ wɔ Zufʋ'n-mɔ asɔnɩn sua'n-mɔ anun, mgbain'n-mɔ nʋn bɛ́ mɔ bɛ le tunmin nɩn anyunnun'n, nán bɛ susu ɛjɔlɛ'n mɔ ɛmɔ 'kan bɛ sa bɛ́ nɩn nɩn anwʋn. Ɔ sanlɩn kɛ, ɛjɔlɛ m'ɔ di mɔ ɛmɔ 'kan'n, Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n 'ba fa wula ɛmɔ anʋan mɛlɛ sɔ nɩn anun.”

Mɔ Zozi hanlɩn sɔ yuelɩ'n, bian kʋn kɔ kuku yɩ́ nɩn sʋ meninsʋnman nɩn anun. Ɔ kɔ han kɔ hele Zozi kɛ: “Kpain, kan kele mɩ́n nianman'n kɛ ɔ bú ajâ'n mɔ yɛ́ sɩ a sie yɛ́ nɩn anun, nán ɔ fá mɩ́n dɩɛ'n ɔ mán mɩ́n.”
Mɔ bian nɩn anʋan tɔlɩ'n, Zozi kɔ bua yɩ́ kɛ: “Anianman, nwan yɛ̂ ɔ yɩlɩ mɩ́n kɛ m múa ɛmɔ ɛjɔlɛ'n, anaan n jé ɛmɔ ninnge nɩn ɔ?”
Mɔ Zozi hanlɩn ɛhɩ yuelɩ'n, ɔ kɔ han kɔ hele bɛ́ kʋalaatin kɛ: “Ɛmɔ nɩ́an bɛ́ nwʋn! Ɛmɔ síe bɛ́ nwʋn ye wɔ anwʋndɩɛ anyɩnbʋlʋ nɩn anwʋn. Ɔ sanlɩn kɛ man sʋanlan kʋn nyán yɩ́ nwʋn dede sɛɛ, nán yɩ́ anyanbɛnwʋn'n yɛ̂ ɔ man yɩ́ ngʋan ɔ.”
Ɛhɩ, ɔ kɔ bu anyɩnndala kʋn ɔ kɔ hele bɛ́. Yɩ́ nwan: “Anɩn esikafʋɛ kʋn wɔ ɛbɛlɛ. Ɔ kɔ sʋn ebo ɔ kɔ tɩ yɩ́ sɩsakaa. Ɔ lalɩ jʋnlɩnlɩn an, ɔ kɔ se yɩ́ nwʋn kɛ: ‘Anɩn mɩn 'yɔ yɩ́ sɛ? N nne man lɩka mɔ mɩn 'sie mɩ́n ebo nɩn asʋ ninnge nɩn ɔ.’ Ɛsɛ ɔ kɔ se yɩ́ nwʋn kɛ: ‘Ɛ 'nwun like m'ɔ di kɛ mɩn yɔ'n. Mɩn 'ba bubu mɩ́n esie'n-mɔ mɩn si yɩ́ mgbili mgbili kpa, Mɩn si ɔ yue a, mɩn 'fa mɩ́n *bele'n kʋalaatin ɔ nʋn mɩ́n ninnge'n kʋalaatin mɩn wula nun. Afɩ sian'n, mɩn 'kan mɩn kele mɩ́n nwʋn kɛ: Eja, a li afʋɛ kɔ yɔ nyɛ nyɛ junman kpili kpa a sie. Yɩ́ ti, tanlan asɩ de wɔ́ ɛnwʋnmɩan, di alɩɛ nʋn nzan gua sʋ nán di mân.’
“M'ɔ hanlɩn sɔ'n, nán Nyanmɩan a han a hele yɩ́ kɛ: ‘Belenzua jibilito! Ɛnɛ kɔngɔɛ ɛhɩ dein, ɛ 'wu. Ninnge nwala'n mɔ a nyan yɩ́'n, ɛ 'fa man nwan?’”
Mɔ Zozi buli anyɩnndala sɔ'n yuelɩ'n, yɩ́ nwan: “Kɛ ɛjɔlɛ'n tɩ yɩ́ man sʋanlan m'ɔ kpʋnndɛ anyanbɛnwʋn'n ɔ man yɩ́ nwʋn nɩn anɩn. Nyanmɩan ɛlɔ a, sʋanlan sɔ'n le man like fɩ́ɩ́.”


Ɛhɩ anzin, Zozi kɔ han kɔ hele yɩ́ menian'n-mɔ kɛ: “Ɛhɩka ati, mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ: alɩɛ'n mɔ ɛmɔ 'di'n ɔ nʋn taladɩɛ'n mɔ ɛmɔ 'wula'n, nán bɛ susu yɩ́ nwʋn. Ɔ sanlɩn kɛ ngʋan'n tɩ like cɩnnjɩn kpa ɔ tala alɩɛ'n. Yɛ̂ anwʋnnaan'n kʋsʋ tɩ cɩnnjɩn kpa ɔ tala taladɩɛ'n. Ɛmɔ tʋ́ bɛ́ nyɩn bɛ nɩ́an mosunmosun kʋajɛ'n-mɔ. Bɛ nnua man like yɛ̂ bɛ ndɩ man like. Bɛ le man kunman anaan esie mɔ bɛ gua nun like ɔ, kʋsʋ Nyanmɩan ta bɛ́. Ɛmɔ anwʋn cian ɔ tala nnʋnman'n-mɔ! Ɛmɔ anun benin yɛ̂ ɔ fa nzusue tʋ yɩ́ nwʋn an, ɔ 'cɛ asɩɛ nɩn asʋ ɔ? Sɛ ɛmɔ ngʋala man m'ɔ tɩ kaan nɩn anun an, anɩn nzukɛ ati yɛ̂ ɛmɔ susu yɩ́ bʋ nga nɩn anwʋn ɔ?
“Ɛmɔ nɩ́an kɛ ebo nɩn anun ndile'n-mɔ mɔ bɛ le ndetele'n-mɔ kpɩn fifi'n. Bɛ nni man junman, bɛ nnwʋn man ɛtanlan. Nan kʋsʋ, mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ belemgbin Salomʋn muonun nʋn yɩ́ anyanbɛnwʋn'n m'ɔ nyanlɩn yɩ́'n, taladɩɛ m'ɔ tɩ kanlanman kɛ ndetele'n-mɔ, ɔ'a nwula man bie lé. Ndile'n-mɔ mɔ bɛ wɔ ebo nɩn anun ɛnɛ, mɔ ɛhɩnman bɛ 'ju bɛ gua sɩ̂n nun'n, sɛ Nyanmɩan sesie bɛ́ sʋa, ɔ yɔ sɛ mɔ ɔ ngo nɩan man ɛmɔ ɔ ngɔ tala man bɛ́ ɔ? Ɛmɔ dedi'n tɩ kaan! Yɩ́ ti, nán bɛ di yalɛ bɛ susu alɩɛ mɔ ɛmɔ di ɔ nʋn nzue mɔ ɛmɔ nʋn nɩn anwʋn. Ɔ sanlɩn kɛ, ninnge sɔ'n-mɔ kʋalaatin, eyuadɩ nɩn anun menian'n-mɔ mɔ bɛ nzɩ man Nyanmɩan'n, bɛ́ yɛ̂ bɛ susu yɩ́ nwʋn ɔ. Nan ɛmɔ dɩɛ, ɛmɔ Asɩ'n sɩ kɛ ɛmɔ a hian yɩ́ nwʋn. Ɛmɔ lí mʋa bɛ kpʋ́nndɛ Nyanmɩan Belemgbin Mân'n. Sɛ ɛmɔ nyan yɩ́ a, Nyanmɩan 'fa yɩ́ bʋ nga'n-mɔ kʋalaatin man ɛmɔ. Ɛmɔ mɔ ɛmɔ tɩ kɛ ayɛmʋa kpule kaan'n, nán bɛ sulo. Ɔ sanlɩn kɛ ɔ'a yɔ Nyanmɩan fɛ kɛ ɛmɔ lí yɩ́ Belemgbin Mân'n bie.


“Ɛmɔ tɔ́nɩn ɛmɔ anwʋndɩɛ'n-mɔ bɛ fá yɩ́ esika'n bɛ hyé ehianfʋɛ'n-mɔ. Ɛmɔ kpá esika kotoku m'ɔ ndɩtɩ man, mɔ nun esika'n nvo man bɛ síe Nyanmɩan Belemgbin Mân nɩn anun ɛlɔ. Awofʋɛ ngʋala man ɛlɔ kɔ kɔ wua, nvɔlɛ kʋsʋ ngʋala man yɩ́ di. Afɩ, lɩka mɔ ɛmɔ anyanbɛnwʋn'n wɔ'n, ɛbɛlɛ kʋsʋ yɛ̂ ɛmɔ ahʋnlɩn'n wɔ ɔ.
“Ɛmɔ wówula bɛ́ junman taladɩɛ'n, bɛ sʋ́sɔ bɛ́ kanlannɩɛ'n. Ɛmɔ yɔ́ kɛ ngʋa mɔ bɛ́ mɩn a hɔ atɔnvɔlɛ mɔ bɛ lɛ nwʋnndɛ yɩ́ ɔ. Ɔ ju ɛbɛlɛ mɔ ɔ 'bɔ anʋan nɩn ala, anɩn b'a tike. Nyila hán ngʋa ɛhɩ-mɔ mɔ bɛ́ mɩn 'ba a, anɩn bɛ lafɩlɩ man'n! Mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele ɛmɔ kɛ mɩnlɩan'n 'kaci yɩ́ nwʋn ɔ wula junman taladɩɛ. Ɔ 'man yɩ́ ngʋan'n-mɔ tɛtanlan asɩ tɔbɩlɩ nɩn a nwʋn ɔ man bɛ́ like bɛ di. Sɛ ɔ sa ba alɩmunnun anaan alɩbahɩan nán ɔ ba tʋ bɛ́ kɛ bɛ lafɩlɩ man an, nyila hán bɛ́! Ɛmɔ tɩ́ ɛjɔlɛ ɛhɩ abʋ kpa. Sɛ awulo nɩn asʋ mɩnlɩan'n sɩ dɔɛ'n mɔ awofʋɛ'n 'ba a, ahan ɔ nna man nán awofʋɛ nɩn a nyan atɩn a a bu yɩ́ sua nɩn anʋan'n. Ɛmɔ kʋsʋ, ɛmɔ bɔ́bʋa bɛ́ nwʋn. Ɔ sanlɩn kɛ *Mân Baa'n 'ba a dɔɛ mɔ ɛmɔ nzusu man kɛ ɔ 'ba nɩn asʋ.”


Mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, Pɩɛlɩ kɔ bisa yɩ́ kɛ: “Yɛ́ Mɩn, asʋ yɛ́ ngʋnmɩn ala yɛ̂ ɛ lɛ bu anyɩnndala ɛhɩ ɛ kele yɛ́ ɔ, anaan ɛ lɛ bu kele menian'n-mɔ kʋalaatin ɔ?”
Yɛ́ Mɩn nwan: “Akʋa kpa'n m'ɔ sɩ ngɛlɛ'n y'ɔ le benin? Yɩ́ y'ɔ le nunhan'n mɔ yɩ́ mɩn'n 'fa yɩ́ awulo'n wula yɩ́ sa nun kɛ ɔ nɩ́an sʋ, ɛsɛ tɛmʋn'n ju a, ɔ mán yɩ́ manngʋn'n-mɔ alɩɛ. Nyila hán akʋa sɔ'n mɔ yɩ́ mɩn 'ba ju a, anɩn yɩ́ sa wɔ́ yɩ́ nwʋn ɔ lɛ di yɩ́ junman'n! Mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele ɛmɔ kɛ: yɩ́ mɩn'n 'fa yɩ́ nwʋn ninnge'n kʋalaatin wula yɩ́ sa nun. Nan sɛ akʋa sɔ'n kan kele yɩ́ nwʋn kɛ: ‘Mɩ́n mɩn nyanlɩn walɩ man’, sɛ ɔ tɩ tɔ ngʋa ɛhɩnlɩn-mɔ asʋ ɔ bʋ bɛ́, sɛ ɔ didi, sɛ ɔ nʋn nzan ɔ bʋ a, yɩ́ mɩn'n 'ba cɩan ɔ nʋn dɔɛ m'ɔ nzusu man nɩn asʋ. Ɔ 'pinnin akʋa sɔ'n kpa. Ɔ m'an ɔ nwun yalɛ kɛ ngʋa'n-mɔ mɔ bɛ bɔ bala ɛtɛ'n nwun yɩ́'n.
“Akʋa m'ɔ sɩ like mɔ yɩ́ mɩn kulo, m'ɔ nzesie man yɩ́ nwʋn ɔ nyɔ man like sɔ'n, bɛ 'fin yɩ́ sʋnman. Akʋa kʋsʋ m'ɔ nzɩ man like mɔ yɩ́ mɩn kulo, m'ɔ kɔ yɔ like sɔ'n m'ɔ di ɛbʋ́ɛ'n, bɛ 'gonun bɛ fin yɩ́. Sʋanlan mɔ bɛ kɔ man yɩ́ ninnge dɔʋn'n, bɛ 'bisa yɩ́ dɔʋn. Sʋanlan kʋsʋ mɔ bɛ kɔ fa ninnge dɔʋn bɛ kɔ wula yɩ́ sa nun'n, bɛ 'bisa yɩ́ dɔʋn m'ɔ tala sʋ.”


Mɔ Zozi hanlɩn sɔ yuelɩ'n, ɛsɛ yɩ́ nwan: “M'an a m'an ju sɩ̂n m'an tʋ asɩɛ nɩn asʋ. Mɩn kulo kɛ ahan ɔ'a sɔ dada angʋnmɩn! Ɛsɔnɩan kʋn mɔ bɛ lɛ ba sɔnɩn mɩn'n, ɔ 'ka mɩ́n ngʋnmɩn an, ahan b'a sɔnɩn mɩ́n a yue! Ɛmɔ jʋnlɩn kɛ m malɩ menian'n-mɔ anzʋnunjɔ ɛman asɩɛ nɩn asʋ ɛwa ɔ? Mɩn 'bua ɛmɔ kɛ cɛcɛ, nan m malɩ bɛ́ afian ɛsɛcɩɛ. Ɔ fi ɛnɛ m'ɔ kɔ'n, menian nnun mɔ bɛ wɔ awulo kʋn anun'n 'ba bu bɛ́ nwʋn nun. Menian nsan 'ba han bɔ nun bɛ nʋn nnyuan jinlan sʋ. Nnyuan'n kʋsʋ abʋ 'ba yɔ kʋn bɛ nʋn nsan'n jinlan sʋ. Sɩɛ'n nʋn yɩ́ wa belenzua'n 'ba fʋ sʋ. Baa belenzua'n kʋsʋ nʋn yɩ́ sɩ 'ba fʋ sʋ. Nian'n nʋn yɩ́ wa balasua'n 'ba jinlan sʋ. Baa balasua'n kʋsʋ nʋn yɩ́ nin 'ba jinlan sʋ. Ahelenian'n nʋn yɩ́ helenin 'ba fʋ sʋ. Yɩ́ helenin'n kʋsʋ nʋn yɩ́ 'ba fʋ sʋ.”


Ɛsɛ Zozi kɔ han kɔ hele meninsʋnman'n kɛ: “Sɛ ɛmɔ nwun kɛ esue nɩn a munlan lɩka mɔ sɛnzɛ'n tɔ nɩn an, anɩn ɛmɔ nwan esue'n lɛ ba tɔ. Sakpa kʋsʋ, ɔ tɔ. Yɛ̂ sɛ ɛmɔ nwun kɛ anwʋnman fi ngʋa ɔ fita kɔ sɔlɔ a, anɩn ɛmɔ nwan wawa'n lɛ ba kpɩn. Sakpa kʋsʋ, ɔ kpɩn. Apoo mma! Ɛmɔ sɩ anwunno nʋn asɩ nzɔlɛ'n-mɔ ngʋnmɩn ngʋnmɩn. Nan ɔ yɔ sɛ mɔ ɛmɔ nnwun man mɛlɛ'n mɔ yɛ wɔ nun'n nzɔlɛ nɩn angʋnmɩn ɔ?



“Nzukɛ ati yɛ̂ ɛmɔ muonun njʋnlɩn man, bɛ nyɔ man like m'ɔ sɛ kɛ bɛ yɔ'n? Sɛ sʋanlan bie kɔ sanman wɔ́ a, mɛlɛ mɔ ɛ nʋn yɩ́ lɛ kɔ a yɩ ndɛɛ'n, bɔ mɔndɩnlɩn ɛ nʋn yɩ́ bɛ sésie bɛ́ afian. Sɛ a nyɔ man yɩ́ sɔ nán ɔ nʋn wɔ́ kɔ sʋanlan'n m'ɔ di ɛjɔlɛ nɩn aja sʋ a, sʋanlan'n m'ɔ di ɛjɔlɛ'n 'fa wɔ́ wula nzalafʋ'n-mɔ asa nun. Nzalafʋ'n-mɔ kʋsʋ 'tʋ wɔ́ fiadɩ. Mɩɩn kan yɩ́ ananhɔlɛ mɩn kele wɔ́ kɛ, sɛ kalɛ babulu kʋn ka nán ɛ tualɩ yuelɩ man an, ɛ 'ka fiadɩ sua nɩn anun ɛbɛlɛ.”

Listen to Luku 12