Bayịburu Ezaa

Onye-ukfu-l'ọha, bụ Tiyọ́filosu.
A hakwa l'urwuturwu wata ode akọ nke iwhe ono, megbaberu l'echilabọ anyi l'ẹkwo. Ndu ono, deleru iya who lẹge a kọru iya anyi, mbụ ndu shi lẹ mbụ bụru ndu whụru l'ẹnya, megee bya abụru ndu gude okfu Chileke ono eje ozhi. Ọ dụkwa mu whọ ree, onye-ukfu-l'ọha, bụ Tiyọfilosu, tẹ mu tọoru ghu iwhe lile, meru nụ l'ọkpa iya l'ọkpa iya eshi mu tọwaa nwẹhu nwụkota iwhe g'iwhe ha ono, darụ nụ ono eshi mbụlembu. Iwhe meru mu l'ede iya bụ nggẹ ị kwata marwee ọkpobe-okfu ono, e gudewaa ọnu zhia ghu.

Nteke Hẹ́rodu bụ eze, l'achị Judíya b'o nweru onye ẹwha iya bụ Zakaráya, onye l'agbajẹ ẹja nụ Chileke. O shi l'eri ọgbo ndu l'agbajẹ ẹja nụ Chileke nke Abáyija. Ọ lụru nwanyị, shi l'ikfu Érọnu, bụkwawho ikfu ndu l'agbajẹ ẹja nụ Chileke. Ẹwha nwanyị ono bụ Elízabetu. Whẹ whẹ ẹbo ono tụko bụru ndu dụ chịriri l'iwhu Chileke. Whẹ tụko edobekota iwu Onye-Nwe-Ọha, bụ Chileke tụru, etsokotakwawho nsọ Chileke g'ọ ha. Whẹ te emejeduru iwhe a tarụ whẹ ụta. Ọle whẹ lụru onwowhe jeye whẹ kashịhu, whẹ ta anwụta nwa; o noo lẹ Elízabetu ta atsụdu ime.
Tọ dụ iya bụ, Zakaráya l'eje ozhi nke ọgba ẹja Chileke l'iwhu Chileke nkele ọ kwanụ eri ọgbo nkiya b'o rwuberu mbụ ozhi ọgba ẹja Chileke ono. A bya atụa ido, bụ nsọ dụru whẹ nụ, ọ dabarụ iya l'ọbahu l'ime mkpu ẹka-dụ-nsọ, je akpọoru Chileke ụ̀nwù-isẹnsu. Igwe-ọha ono dọru l'etezhi, tụko ekfu anụ Chileke g'o rwuleruwho l'oge nteke ono l'aanwụjeru ọku ye lẹ isẹnsu ono.
Ojozhi-imigwe, shi l'ẹka Onye-Nwe-Ọha see Zakaráya l'iwhu, bya akfụru l'ẹka-ụtara ẹnya-mgbẹja ono, l'aakpọje isẹnsu ọku. Meji tọfu Zakaráya g'ọ whụru iya. Ọ tsụlahaa egvu. Ojozhi ono sụ iya: “Ba atsụshi egvu Zakaráya, l'okfu i kfuru nụ Chileke bẹ tụbawaru iya lẹ nchị. Ntaa bẹ nyee ghu Elízabetu l'a-nwụtaru ghu nwata nwoke. Iwhe l'ịi-gụ iya bụ Jọnu. Yẹbe nwata l'e-me ghu ẹhu-ụtso, ya emee gụ ete ẹswa. Tẹmenu igweligwe madzụ l'e-tekwawho ẹswa m'a nwụle iya whọ. O noo l'ọo-bụ onye nweru ẹnya l'iwhu Onye-Nwe-Ọha, bụ Chileke. T'ọ ba angụkwa mmẹe, ya eje etsu ọnu l'iwhe bụ-zhia iwhe l'aangụ angụ l'emeje l'ẹnya. Ume Chileke l'e-shiro l'ẹwho ne iya buru iya l'ẹhu. Igweligwe ụnwu Ízurẹlu bẹ l'oo-me tẹ whẹ ghachi lwakfuta Onye-Nwe-Ọha, bụ Chileke whẹ. Ọo ya bụ onye l'e-gude Ume Chileke, gude ike dụ g'ọo nke Eláyija, onye nkfuchiru Chileke, vuru iya ụzo je akwakọberu iya. Oo-gozhitaru ụnwegirima obu nna whẹ. Ya agọtakwawho ndu bụ ekfu-ba-anụ gọru ye l'ụzo mmamagụ ọwhu ndu dụ chịriri l'etso. Ya edozhikwaaruwho Onye-Nwe-Ọha ndu bụ ndu l'akwakọbe nke abyabya iya.”
Zakaráya sụ ojozhi-imigwe ono: “Aa ?ndẹe gẹ mu l'e-shi marụ l'iwhe lile-e bụ mebyi okfu, l'ẹka mu kahụwaru tẹmenu nyee mu kahụakwawho.”
Ojozhi-imigwe ono sụ iya: “Ọo mbẹdua bụ Geburẹlu onye l'anọje l'iwhu Chileke. Ọo Chileke zhiru mu tẹ mu bya bya ekfuru yeru ghu, zhia ghu ozhi-ọma-a-ya. Lelewho lẹ ntaa bẹ ọnu l'a-bụ ghu kpụrukujingu. Ị tị byadụ l'e-kfubaa okfu ọdo jeye mbọku iwhe lile-e l'a-vụkota, eshi ọwhu l'iiti kwee okfu mu kfuru. Okfu, shi mu l'ọnu l'a-vụkota lẹ mgbe iya.”
Igwe-ọha ono dọru ngabẹru Zakaráya, whẹ ta amahụ nụ iwhe meru l'ọono ọdu l'ime eze-ụlo Chileke ono. Ọ fụta-deshia tọ dụhe ike kfuru okfu yeru whẹ, whẹ marụ l'ọ whụru ọwhulenya l'ime eze-ụlo Chileke ono, to kfuhe okfu. Ọ bụwaru-a ẹka bẹ l'oowheru whẹ gude ekfu okfu.
Oge ozhi nkiya l'ụlo Chileke gvụlewho, ọ tụgburu lashia ibe iya.
A nọnyalewho nyee ya Elízabetu tsụta ime, o domia onwiya l'ọhulo ọnwa ise owhu. Ọ sụ: “Ntaa bẹ Onye-Nwe-Ọha legeeru mu ẹnya, shia ụzo dụ ẹgube-ẹ nafụ mu iwhere l'iwhu ndiwhe.”

O belewho l'ọnwa ishii nke ọwhu Elízabetu tsụtaru ime, Chileke byakwa ezhi ojozhi-imigwe, bụ Geburẹlu, t'o je Názaretu l'alị Gálili, je ezhia nwamgbọko lanụ, ẹwha iya bụ Méri ozhi. Nwamgbọko ono bẹ yẹle nwoke lẹ tẹke azẹbukwaa. Onye l'eje iya alụlu bụ nwoke ọbu, ẹwha iya bụ Jósẹfu. Jósẹfu ono bẹ shi l'ẹpa onye eze ichee ono, bụ Dévidi. Geburẹlu byakfuta Méri bya asụ iya: “?Ị dụwhoma? Onye Chileke kwabẹru ugvu ka l'ugvu. Chileke swiru ghu.”
Méri nụa ekele ono, obu wa iya mini. Ọ rịa l'obu iya sụ: “?Ọo ẹgube ekele gụnu dụ ẹgube-ẹ?” Ojozhi-imigwe ono sụ iya: “Ba atsụshi egvu, Méri lẹ Chileke mewaru ghu eze-iwhe-ọma. Lelewho l'ịi-tsụta ime nwụa nwata nwoke, iwhe l'ịi-gụ iya bụ Jisọsu. Nwata ono l'a-bụ Onye nweru ẹnya, iwhe l'ee-ku iya bụ Nwa Ọkalibe-Kangokotaru-Nu. Onye-Nwe-Ọha, bụ Chileke l'e-me iya eze g'ọo onye-ichee ya, bụ Dévidi. Ọo bụ eze chịa ndu ọnu-ụlo Jékọpu jeyewaro ya, t'ọ bya l'abubuhu eze abubuhu jeye lẹ tututu-mịmimi.”
Méri sụ ojozhi-imigwe ono: “?Ndẹhunu gẹ mu l'e-shi tsụta ime l'ẹbe abụ lẹ mu lẹ nwoke zẹbujewaa?”
Ojozhi-imigwe ono sụ iya: “Ume Chileke l'a-bya asọpyabe ghu, tẹmenu ike nke Ọkalibe-Kangokotaru-Nu l'a-bya emee ghu ire l'ẹhu. Ọo ya bụ lẹ nwata ono l'ịi-nwụ bẹ l'eeku Nwa dụ nsọ nke Chileke. Gụ elekwawho l'abụbu ghu, bụ Elízabetu tsụtafuakwaru ime nwata nwoke lẹ nka. Ọnwa ọwa kweekwa iya ọnwa ishii, mbụ onye ono, e shi eku onye l'ẹte atsụ ime ono. O noo lẹ Chileke ta adụdu iwhe kpọru iya ẹka ememe.”
Méri sụ: “O-woo! Mu nọwaa! Ọ kwa lẹ mu nọwaa l'ẹka Chileke. Lẹ g'i kfuru meeru mu.” Ojozhi-imigwe ono tụgbua lashia.

E megee, Méri jikọbelekwawho gude ntụtu ọso jeshia mkpụkpu lanụ ọbu, dụ l'alị ugvu ugvu Judíya. O rwua ọ bya abahụ l'ụlo Zakaráya kele Elízabetu ekele. Elízabetu nụlewho ekele ono Méri keleru iya, nwata ono, ọ dụ ime iya mee ya ụkporo l'ẹwho. Ume Chileke bya eji Elízabetu ẹhu. O chishia sụ: “Onye Chileke gọru ọnu-oma nụ b'ị bụ l'ụnwanyi mgburumgburu, tẹmenu nwa ono, nọ ghu l'ẹwho bụkwaruwho onye a gọru ọnu-ọma nụ. ?O zhia gụnu bẹ meru e kwe tẹ gụbedua bụ ne Onye-nwe-mu-nụ kpakfutachia mu? O noo lẹ nteke mu nụru ekele ono, i keleru mu bẹ nwata-a, nọ mu l'ẹwho meru ụkporo l'ẹka ẹhu l'atsọ iya ụtso. Gụbe nwanyị-a, t'ẹhu tsọo ghu ụtso nkele i kweru l'okfu ono, shi l'ẹka Onye-Nwe-Ọha rwua ghu nchị l'a-vụ,”

Méri sụ:
“Obu mu l'ekutse Onye-Nwe-Ọha ekutse.
Mu l'ete ẹswa iya
Onye Ndzọta mu bụ Chileke.
Ọ gụberu mụbe nwanyị, nọ iya l'ẹka iwhe,
mbụ lẹ mụbe nwanyị ọwhu bụ mu bẹ ẹnya kagee alwalwa.
Lewaro l'ọgbo g'ọgbo ha l'e-shilewho ntaa
wata anọ eku mu onye ẹhu-ụtso dụru.
Ọkalibe ono, bụ Chileke meshiwaru mu iwhe nweru ẹwha.
Ẹwha Chileke dụ Nsọ.
Obu imiko l'oomejeru ndu l'atsụ iya egvu
l'eshije l'ọgbo rwua l'ọgbo.
O gudewaa ẹka iya goshi ọkpu-ẹhu iya.
Ọ chịkashiwaru ndu gude etsetse agba okorobo égò l'obu whẹ.
Ọolo-zetaje ndu ike dụ l'ẹka tẹ whẹ ba abụhe ndu l'ekfu iwhe l'aanụ.
Ndu ọnodu whẹ lwarụ alị bẹ l'oowolije eli.
Ndu ẹgu l'agụ bẹ l'oogudeje iwhe-ọma nujia ẹwho.
Ndu ọwhu nweru iwhe b'ọ sụwaru tẹ whẹ gbarụ ẹka la.
O yetawaru ndu nkiya bụ Ízurẹlu ẹka.
Ọ tọ byadụ l'a-zọha t'o bo omejeru whẹ obu-imiko,
O noo g'o gude l'oomeje t'iwhe o kfuru
nna anyi oche whẹ vụa,
bụ iya bụ iwhe o kweru Ébirihamu yẹle ẹpa iya ụkwa iya.”
Méri nọ-rwua iwhe rwuru ọnwa ẹto l'ibe Elízabetu whẹ tẹmenu ọ tụgburu lashia.

Ọo ya bụ, ọ gbabe nteke Elízabetu l'e-zeda. Ọ bya ezeda nwụa nwata nwoke. Obutobu iya mẹe abụbu iya whẹ nụa lẹge Onye-Nwe-Ọha, bụ Chileke meberu iya obu-imiko, whẹ bya whẹ l'iya tụko swaa ẹswa.
Nwata ono nọlewho abalị ẹsaa, ọ bya ebe lẹ nke ẹsato iya, e dzukoo t'e bua ya ugvu. Whẹ melahaa tẹ whẹ gụa ya nna iya, bụ Zakaráya. Ne iya sụ whẹ: “Awakwa! L'ọ tọ bụdu iya, l'iwhe l'aa-gụ iya bụ Jọnu.”
Whẹ sụ: “M'ọ tọ dụkwa abụbu ghu onye ọwhu l'aza ẹgube ẹwha ono.” Whẹ bya ewheeru nna iya ẹka gude jịa ya iwhe ọ dụ iya nke t'a gụa nwata ono.
Ọ maa ẹka t'a nụ iya okpekpu-ẹkwo l'eegudeje ede iwhe. A nụ iyẹ ya, o dee sụ: “Ẹwha iya bụ Jọnu.” Ọ dụkota whẹ biribiri. Nteke onowho ọnu kụhaa ya, ire tụshihu iya. O kfulahaa okfu gude jalahaa Chileke ajaja. Ndu obutobu whẹ gẹ whẹ ha nụru iwhe ono tsụlahaa egvu. Iwhe ono ngakọta alị ugvu ugvu Judíya ono kpaa-whuu. Iwhe bụ ndu nụru iya nụ dobele iya-a l'obu, whẹ tụko ekfukaa sụ: “?Ọo ẹgube madzụ gụnu bẹ nwata ọwa l'e-megee bụru?” O noo lẹ Chileke tụru iya ẹka t'ọ bụru onye gbarụ iche.

Ume Chileke bya eji nna iya ono, bụ Zakaráya ẹhu, o kfuchilahaaru Chileke sụ:
“T'a gọru ọnu-ọma nụ Onye-Nwe-Ọha, bụ Chileke Ízurẹlu,
o noo l'ọ byakfutaru ndu nkiya, bya agbata whẹ.
O mewaru tẹ Onye Ndzọta, nyịberu anyịbe fụtaru anyi,
l'eri onye nọ iya l'ẹka, bụ Dévidi.
Bụ iya bụ iwhe ọbu yẹbe Chileke kfuru l'ọnu
ndu nkfuchiru iya, dụru iya nsọ lẹ nteke ndụ-ichee;
L'aa-dzọta anyi l'ẹka ndu ọhogu anyi
mẹe l'ẹka ndu anyi dụ ashị.
T'o meeru anyi obu-imiko ono, ọ sụru ndụ-ichee anyi whẹ
l'iya l'e-me ono mẹe t'ọ nyata ọgbandzu ono, dụ nsọ.
O rihawaru onye ichee anyi bụ, Ébirihamu nte
l'iya l'a-nafụta anyi l'ẹka ndu ọhogu anyi,
t'anyi jelahaaru iya ozhi g'ọo ndu l'ẹte atsụ egvu,
Anyi abụru ndu dụ nsọ, bụru ndu dụ chịriri
l'iwhu iya jeye nteke anyi l'a-nọ-beru.
A bya lẹ gụbe nwata ọwa;
iwhe l'ee-ku ghu bụ onye nkfuchiru Ọkalibe-Kangokotaru-Nu.
O noo l'ii-vu Onye-Nwe-Ọha ụzo je emechaaru iya ụzo,
je emee tẹ ndu nkiya marụ lẹ Chileke l'e-shi
l'ọgu nvụ l'iwhe-dụ-ẹji, whẹ metagbaberu dzọo whẹ.
O noo l'oogudeje ome odoo, meeru anyi obu-imiko.
Oo-mekwaawho tẹ ndzọta ọwhu l'echi echichi g'ọo ẹnyanwu wakfu anyi,
nggẹ ọ bụru iwhoro l'echiru ndu nọ l'ẹkpuroochi,
mẹe ndu ọwhu ọnwu heru galaa asọpyabe,
mẹe t'o duru anyi bahụ l'ụzo ẹhu-ọdu-guu.”
Tọ dụ iya bụ, nwata ono l'evukwawho, aka aka; akakwawhọ ọma agụ. Ọ nọ-zhiawho l'echi-ẹgu jeye mbọku, ọ fụtaru l'edzudzu-ọha ndu Ízurẹlu.

Listen to Luku 1