Audio recordings courtesy of KBRW radio, Barrow, Alaska.

North Slope Iñupiaq New Testament and Portions of OT © American Bible Society. All rights reserved.  Bible text from the North Slope Iñupiaq New Testament and Portions of OT is not to be reproduced in copies or otherwise by any means except as permitted in writing by American Bible Society, 101 North Independence Mall East, Floor 8, Philadelphia, PA 19106-2155 (www.americanbible.org).

Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

<div class="version vid1415 iso6393esi" data-vid="1415" data-iso6393="esi">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch19" data-usfm="LUK.19">
 <div class="label">19</div><div class="s1">Jesus-lu Zacchaeus-lu</div><div class="p"> 1Jesus tiki&#241;&#331;aruq Jericho-mun aasii iglauvigiaqsiv&#7735;ugu. 2Tavra i&#241;uqa&#331;aruq atiqaqtuamik Zacchaeus-mik, umialguniqsuamik tax-i&#241;ik katitchirauruanun, suli su&#289;alliruaguvluni. 3Tavra ilaan tautu&#331;niata&#331;agaa Jesus tautulai&#241;miv&#7735;ugulu, i&#241;uich i&#241;ugiakpai&#322;&#803;&#322;&#803;uti&#331; ilaalu mikivluni. 4Tavra aqpamik isaguti&#331;aruq sivuniksra&#331;annun aasii mayuq&#322;uni Sikamuam napaaqtuanun tautuguk&#322;ugu Jesus, qanuq tamaunnaa&#289;umaaqtuq. 5Tavra Jesus tiki&#241;&#241;ami tavru&#331;a, aa&#289;luq&#322;uni uqallauti&#331;agaa, Zacchaeus, atqa&#289;i&#241; qilamik, qanuq iglu&#331;niittuksrauru&#331;a uvlupak. 6Tavra Zacchaeus atqaqsaalu&#331;aruq, aasii aiyugaa&#331;agaa Jesus quviasuutigivlugu. 7Tavra i&#241;uich tautukamirru&#331; taamna iluqa&#289;mi&#331; uqamayurraqsi&#331;arut, Taamna i&#241;uk tuyu&#289;miaguyyaqtuq pi&#7735;uusiqirimun. 8Aglaalli Zacchaeus maki&#322;&#322;uni sivu&#289;aanun uqalla&#331;aruq Atani&#289;mun, Ataniiq, avva&#331;ich su&#289;ali&#289;ma aitchuutiginia&#289;itka i&#7735;iappauruanun, suli sagluta&#289;ni&#289;upku ki&#241;apayaaq supayaakun, utiqtitchiviginia&#289;iga sisama&#331;&#331;u&#289;lugu. 9Tavra Jesus uqallauti&#331;agaa, Taamna pisigivlugu, uvlupak una i&#241;uk igluqatini&#7735;u annaurrausaqtut, ilaaptauq ki&#331;un&#289;uvluni Abraham-mun. 10#Mt 18.11.Qanuq I&#289;&#241;i&#331;a i&#241;uum qai&#331;aruq iva&#289;iaq&#322;ugich annautiyaqtuq&#322;ugi&#7735;&#7735;u tamma&#331;aruat i&#241;uich.</div><div class="s1">Uuktuun Kaviqsuatigun Maniksigun</div><div class="r">(Matthew 25.14-30)</div><div class="p"> 11Tavra tamatkua tusaaruat uqalu&#331;nik, Jesus quliaqtua&#289;uti&#331;agai uuktuunmik. Ilaa qalli&#331;aruq Jerusalem-mun, aasii i&#241;uich isumaqa&#331;arut atanniqsimmataa God-im satqummiyasi&#241;asugalugu. 12Tavra ilaa uqalla&#331;aruq, I&#241;uk umiali&#331;ni&#241; ka&#331;iqaqtuaq aulla&#331;aruq u&#331;asiksuamun nunamun umialguqtitausuk&#322;uni, aasii uti&#289;mi&#7735;uni. 13Aulla&#331;ai&#241;&#331;a&#289;mi qaitqu&#331;agai qulit kivgani, aasii aitchullaavlugich atausi&#7735;&#7735;aanik kaviqsuanik mani&#331;&#241;ik, aasii uqallautivlugich, Naggutinnagnia&#289;itchi ukuni&#331;a mani&#331;&#241;ik qai&#241;imnun aglaan. 14Tavra nunatqati&#331;isa uumigi&#331;agaat aasii tilisi&#331;arut kivgamik inmi&#331;ni&#241; aquagun, uqaq&#322;uti&#331;, Uvagut umialigisu&#331;itkikput taamna i&#241;uk.</div><div class="p"> 15Umialigu&#289;iaqtuaq umialiguanikami uti&#331;aruq. Tavrauvvaa qaitqu&#331;agai taapkua kivgani aitchu&#331;arani mani&#331;&#241;ik, i&#7735;itchu&#289;isuk&#322;uni qanutun naggutinnaktilaa&#331;annik. 16Sivulliq kivgaq qai&#331;aruq sivu&#289;aanun uqallak&#322;uni, Ataniiq, maniich aitchuutitin uvamnun naggutinnautigigitka qulitun maniksun. 17Tavra umialgata uqallauti&#331;agaa, Pi&#7735;&#7735;uataqtutin, kivga&#289;iksuatiin. Pisigivlugu pi&#7735;&#7735;uata&#289;ni&#289;i&#241; mikiruurakkaluakun, atani&#289;naqutiqa&#289;niaqtutin qulinun iniqpa&#331;nun. 18Ig&#7735;ua kivgam qai&#331;aruq uqallak&#322;uni, Ataniiq, maniich aitchuutitin uvamnun naggutinnautigigitka tallimatun maniksun. 19Tavra umialgata uqallauti&#331;agaa, Ilivi&#7735;&#7735;i atanniqsimania&#289;itin tallimat iniqpaich. 20Tavrali allaptauq kivgaq qai&#331;aruq uqaq&#322;uni, Ataniiq, Uvva maniksin aitchuutitin uvamnun. Iriqsima&#331;agitka puuq&#322;ugich kakkiiyaunmik. 21Sivuu&#289;agi&#331;agikpi&#241; qanuq suamarutin. Tigusisuurutin pigi&#331;isa&#289;nik, suli kivriv&#7735;utin palauvaksranik nautchirriutigi&#331;isa&#289;nik. 22Umialgata uqallauti&#331;agaa, Pi&#7735;uktuatiin kivgaaq. Atu&#289;nia&#289;itka ilivich uqaluktin uvapkun suksraun&#289;iutigilugich ili&#331;nun. I&#7735;isima&#331;agaluaqtutin suamatilaamnik tigusisuunimniglu pigi&#331;isamnik, suli kivrisuuvlu&#331;a palauvaksranik nautchirriutigi&#331;aisamnik. 23Summan aasiuvva iku&#331;itpigich manitka maniqa&#289;vi&#331;mun, aasii qaiguma tasu&#289;ayakkatka naggutituummaisa. 24Tavra umialik uqalla&#331;aruq tamatkunu&#331;a makitaruanun sani&#289;aani, Pisigik kaviqsuat maniich ilaani&#241;, aasii qai&#7735;&#7735;ugich taavrumu&#331;a kivgamun qulinik maniqaqtuamun. 25Tavra kivgat uqallautigalua&#289;aat, Umialiik, qulitun maniqaani&#331;aruq. 26#Mt 13.12; Mk 4.25; Lk 8.18.Umialgata kiu&#331;agai, Uqallautigivsi, i&#241;upayaaq a&#331;alatchi&#7735;&#7735;uataqtuaq aitchuusiaqavsaa&#289;niaqtuq, aglaan taamna naurrutinna&#331;itchuaq mikiruuraqunnii pigikka&#331;a, piiqsauniaqtuq ilaani&#241;. 27#Mt 25.14-30.Taipkualiasii uumigiritka, umialiqa&#289;u&#331;itchuat uvamnik, uvu&#331;autisigik aasii tuqu&#289;a&#289;lugich sivuqqamni.</div><div class="s1">Jesus Isi&#289;man Jerusalem-mun Kakaksiq&#322;&#803;uni Umialiktun</div><div class="r">(Matthew 21.1-11; Mark 11.1-11; John 12.12-19)</div><div class="p"> 28Taamna uqausi&#289;ianikamiu&#331;, Jesus aullaqivsaa&#331;aruq Jerusalem-mun sivuanni i&#241;uich. 29Tavra qallikami Bethphage-mun Bethany-mullu, tiki&#241;&#241;ami&#331; i&#289;&#289;imun atiqaqtuamun Olives, ilaa tilisi&#331;aruq mal&#289;ugnik i&#7735;itchitqurami&#241;i&#241;, 30aasii uqallautivlugik, Aulla&#289;itchik ininun sivunipti&#331;nun. Aasii tikipqa&#289;uptik, paqinniaqtutik kakaktim nu&#289;&#289;a&#331;anik pituqaqtuamik, i&#241;uum kakaksi&#289;vigi&#331;aisa&#331;anik. Pitui&#289;&#7735;ugu qa&#289;&#289;isiyumagiktik. 31I&#241;uum kialiqaa api&#289;ikpatik, Summan pituigaqsivitkuuna, uqallautiyumagiktik inna, Atan&#289;um atu&#289;ukkaa. 32Tavra taapkuak tilirauruak aulla&#331;aruk aasii paqin&#331;agaak Jesus uqausiatun inmi&#331;nun. 33Tavra pituiqsisa&#289;niaqtillugik kakaktimik, i&#241;u&#331;isa kakaktim uqallauti&#331;agaik, Summan pituigaqsivitku kakakti? 34Tavra ili&#331;ik uqalla&#331;aruk, Atan&#289;um atu&#289;ukkaa. 35Tavra ili&#331;ikta qa&#289;&#289;isi&#331;agaak kakakti Jesus-mun, aasii i&#241;uich qalliqsuutivlugich annu&#289;aati&#331; kakaktimun, Jesus kakaksirraqsi&#331;aruq. 36Tavra kakaksiqsillugu, i&#241;uich siamin&#331;agaich annu&#289;aati&#331; apqutinun. 37Tavra qallimman Jerusalem-mun, atqa&#289;ia&#331;anun i&#7735;imman i&#289;&#289;imun Olives-mun, i&#241;usalaich i&#7735;itchitqura&#331;i quviatcharraqsi&#331;arut suli nan&#289;aq&#322;ugu God nipatuvluti&#331;, pisigivlugich iluqaisa kamanaqtuat savaat tautu&#331;arati&#331;, 38#Ps 118.26.uqaq&#322;uti&#331;, God-im pi&#7735;&#7735;uataqtilliu&#331; Umialik qairuaq pisivlugu Ataniq. Nan&#289;aqtauli God qi&#7735;a&#331;miittuaq tutqiutiqaqtitchiruaq.</div><div class="p"> 39Tavra i&#7735;a&#331;isa Pharisees i&#241;usala&#331;niittuat uqallauti&#331;agaat Jesus, I&#7735;isaurrii, suakkich i&#7735;itchitquratin nipaisaaqulugich. 40Ilaan kiu&#331;agai, Uqallautigivsi, ukua nipai&#289;aluaqpata, uya&#289;aich nipaallakkumi&#241;aqtut.</div><div class="s1">Jesus Qirratigigaa Jerusalem</div><div class="p"> 41Tavra Jesus qallikami tautuk&#322;ugu iniqpak qirratigi&#331;agai Jerusalem i&#241;u&#331;i, 42uqaq&#322;uni, Uvvaunnii uvlupak puttuqsriyumi&#241;a&#289;aluaqtusi suruksrautilaavsi&#241;&#241;ik tutqiutiqa&#289;ukkuvsi. Aglaan pa&#331;mapak puttuqsri&#331;itchusi. 43Qanuq uvlut tiki&#241;&#241;iaqtut uumigirivsi avannia&#289;aat iniqpaksi, saulugu avatiksi aniyumi&#241;aiya&#289;lusi, qu&#289;&#289;utilusi&#7735;u sumi&#7735;&#7735;iqaa. 44Aasii ili&#331;isa suksraun&#289;ipiallagnia&#289;aasi iniqpaksi&#7735;u, katchisi&#7735;u, suli uya&#289;ak atausiq unnii nuunnia&#289;aat inaani&#241;, qanuq puttuqsri&#331;aitkiksi God qaigalua&#289;man annautisuk&#322;usi.</div><div class="s1">Jesus A&#331;aiyyuvikpa&#331;muktuq</div><div class="r">(Matthew 21.12-17; Mark 11.15-19; John 2.13-22)</div><div class="p"> 45Tavra Jesus isi&#331;aruq a&#331;aiyyuvikpa&#331;mun, aasii anittaaqsiv&#7735;ugich tamatkua tauqsiqsuqtuat, 46#Is 56.7; Jr 7.11.uqallautivlugich, Aglausimaruq Bible-ni God-im uqallautaa inna, &#8220;Uva&#331;a igluqpaga taggisiqa&#289;niaqtuq i&#241;upayaat a&#331;aiyyuyaqtu&#289;viannik.&#8221; Aglaalli ilivsi iriqtu&#289;vi&#7735;iuti&#331;agiksi tigligayuktinun. 47#Lk 21.37.Tavra Jesus i&#7735;isaurriraqtuq uvlutua&#289;man a&#331;aiyyuvikpa&#331;mi. A&#331;aiyyuliqsiqpaich i&#7735;isaurri&#7735;&#7735;u pitquranik umiali&#331;na&#331;isalu i&#241;uich tuqutchukkalua&#331;agaat, 48aglaan qanu&#289;lugu pisausii&#241;&#331;agaat, qanuq iluqa&#289;mi&#331; i&#241;uich masa&#289;nisigi&#331;agaich ilaan uqalu&#331;i.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat (North Slope Iñupiaq Bible) © American Bible Society. All rights reserved. Bible text from the North Slope Iñupiaq Bible is not to be reproduced in copies or otherwise by any means except as permitted in writing by the copyright holder: American Bible Society, 101 North Independence Mall East, Floor 8, Philadelphia, PA 19106-2155 (www.americanbible.org)

Jesus tikiñŋaruq Jericho-mun aasii iglauvigiaqsivḷugu. Tavra iñuqaŋaruq atiqaqtuamik Zacchaeus-mik, umialguniqsuamik tax-iñik katitchirauruanun, suli suġalliruaguvluni. Tavra ilaan tautuŋniataŋagaa Jesus tautulaiñmivḷugulu, iñuich iñugiakpaił̣ł̣utiŋ ilaalu mikivluni. Tavra aqpamik isagutiŋaruq sivuniksraŋannun aasii mayuqłuni Sikamuam napaaqtuanun tautugukługu Jesus, qanuq tamaunnaaġumaaqtuq. Tavra Jesus tikiññami tavruŋa, aaġluqłuni uqallautiŋagaa, Zacchaeus, atqaġiñ qilamik, qanuq igluŋniittuksrauruŋa uvlupak. Tavra Zacchaeus atqaqsaaluŋaruq, aasii aiyugaaŋagaa Jesus quviasuutigivlugu. Tavra iñuich tautukamirruŋ taamna iluqaġmiŋ uqamayurraqsiŋarut, Taamna iñuk tuyuġmiaguyyaqtuq piḷuusiqirimun. Aglaalli Zacchaeus makiłłuni sivuġaanun uqallaŋaruq Ataniġmun, Ataniiq, avvaŋich suġaliġma aitchuutiginiaġitka iḷiappauruanun, suli saglutaġniġupku kiñapayaaq supayaakun, utiqtitchiviginiaġiga sisamaŋŋuġlugu. Tavra Jesus uqallautiŋagaa, Taamna pisigivlugu, uvlupak una iñuk igluqatiniḷu annaurrausaqtut, ilaaptauq kiŋunġuvluni Abraham-mun. Qanuq Iġñiŋa iñuum qaiŋaruq ivaġiaqługich annautiyaqtuqługiḷḷu tammaŋaruat iñuich.


Tavra tamatkua tusaaruat uqaluŋnik, Jesus quliaqtuaġutiŋagai uuktuunmik. Ilaa qalliŋaruq Jerusalem-mun, aasii iñuich isumaqaŋarut atanniqsimmataa God-im satqummiyasiñasugalugu. Tavra ilaa uqallaŋaruq, Iñuk umialiŋniñ kaŋiqaqtuaq aullaŋaruq uŋasiksuamun nunamun umialguqtitausukłuni, aasii utiġmiḷuni. Aullaŋaiñŋaġmi qaitquŋagai qulit kivgani, aasii aitchullaavlugich atausiḷḷaanik kaviqsuanik maniŋñik, aasii uqallautivlugich, Naggutinnagniaġitchi ukuniŋa maniŋñik qaiñimnun aglaan. Tavra nunatqatiŋisa uumigiŋagaat aasii tilisiŋarut kivgamik inmiŋniñ aquagun, uqaqłutiŋ, Uvagut umialigisuŋitkikput taamna iñuk.
Umialiguġiaqtuaq umialiguanikami utiŋaruq. Tavrauvvaa qaitquŋagai taapkua kivgani aitchuŋarani maniŋñik, iḷitchuġisukłuni qanutun naggutinnaktilaaŋannik. Sivulliq kivgaq qaiŋaruq sivuġaanun uqallakłuni, Ataniiq, maniich aitchuutitin uvamnun naggutinnautigigitka qulitun maniksun. Tavra umialgata uqallautiŋagaa, Piḷḷuataqtutin, kivgaġiksuatiin. Pisigivlugu piḷḷuataġniġiñ mikiruurakkaluakun, ataniġnaqutiqaġniaqtutin qulinun iniqpaŋnun. Igḷua kivgam qaiŋaruq uqallakłuni, Ataniiq, maniich aitchuutitin uvamnun naggutinnautigigitka tallimatun maniksun. Tavra umialgata uqallautiŋagaa, Iliviḷḷi atanniqsimaniaġitin tallimat iniqpaich. Tavrali allaptauq kivgaq qaiŋaruq uqaqłuni, Ataniiq, Uvva maniksin aitchuutitin uvamnun. Iriqsimaŋagitka puuqługich kakkiiyaunmik. Sivuuġagiŋagikpiñ qanuq suamarutin. Tigusisuurutin pigiŋisaġnik, suli kivrivḷutin palauvaksranik nautchirriutigiŋisaġnik. Umialgata uqallautiŋagaa, Piḷuktuatiin kivgaaq. Atuġniaġitka ilivich uqaluktin uvapkun suksraunġiutigilugich iliŋnun. Iḷisimaŋagaluaqtutin suamatilaamnik tigusisuunimniglu pigiŋisamnik, suli kivrisuuvluŋa palauvaksranik nautchirriutigiŋaisamnik. Summan aasiuvva ikuŋitpigich manitka maniqaġviŋmun, aasii qaiguma tasuġayakkatka naggutituummaisa. Tavra umialik uqallaŋaruq tamatkunuŋa makitaruanun saniġaani, Pisigik kaviqsuat maniich ilaaniñ, aasii qaiḷḷugich taavrumuŋa kivgamun qulinik maniqaqtuamun. Tavra kivgat uqallautigaluaġaat, Umialiik, qulitun maniqaaniŋaruq. Umialgata kiuŋagai, Uqallautigivsi, iñupayaaq aŋalatchiḷḷuataqtuaq aitchuusiaqavsaaġniaqtuq, aglaan taamna naurrutinnaŋitchuaq mikiruuraqunnii pigikkaŋa, piiqsauniaqtuq ilaaniñ. Taipkualiasii uumigiritka, umialiqaġuŋitchuat uvamnik, uvuŋautisigik aasii tuquġaġlugich sivuqqamni.


Taamna uqausiġianikamiuŋ, Jesus aullaqivsaaŋaruq Jerusalem-mun sivuanni iñuich. Tavra qallikami Bethphage-mun Bethany-mullu, tikiññamiŋ iġġimun atiqaqtuamun Olives, ilaa tilisiŋaruq malġugnik iḷitchitquramiñiñ, aasii uqallautivlugik, Aullaġitchik ininun sivuniptiŋnun. Aasii tikipqaġuptik, paqinniaqtutik kakaktim nuġġaŋanik pituqaqtuamik, iñuum kakaksiġvigiŋaisaŋanik. Pituiġḷugu qaġġisiyumagiktik. Iñuum kialiqaa apiġikpatik, Summan pituigaqsivitkuuna, uqallautiyumagiktik inna, Atanġum atuġukkaa. Tavra taapkuak tilirauruak aullaŋaruk aasii paqinŋagaak Jesus uqausiatun inmiŋnun. Tavra pituiqsisaġniaqtillugik kakaktimik, iñuŋisa kakaktim uqallautiŋagaik, Summan pituigaqsivitku kakakti? Tavra iliŋik uqallaŋaruk, Atanġum atuġukkaa. Tavra iliŋikta qaġġisiŋagaak kakakti Jesus-mun, aasii iñuich qalliqsuutivlugich annuġaatiŋ kakaktimun, Jesus kakaksirraqsiŋaruq. Tavra kakaksiqsillugu, iñuich siaminŋagaich annuġaatiŋ apqutinun. Tavra qallimman Jerusalem-mun, atqaġiaŋanun iḷimman iġġimun Olives-mun, iñusalaich iḷitchitquraŋi quviatcharraqsiŋarut suli nanġaqługu God nipatuvlutiŋ, pisigivlugich iluqaisa kamanaqtuat savaat tautuŋaratiŋ, uqaqłutiŋ, God-im piḷḷuataqtilliuŋ Umialik qairuaq pisivlugu Ataniq. Nanġaqtauli God qiḷaŋmiittuaq tutqiutiqaqtitchiruaq.
Tavra iḷaŋisa Pharisees iñusalaŋniittuat uqallautiŋagaat Jesus, Iḷisaurrii, suakkich iḷitchitquratin nipaisaaqulugich. Ilaan kiuŋagai, Uqallautigivsi, ukua nipaiġaluaqpata, uyaġaich nipaallakkumiñaqtut.

Tavra Jesus qallikami tautukługu iniqpak qirratigiŋagai Jerusalem iñuŋi, uqaqłuni, Uvvaunnii uvlupak puttuqsriyumiñaġaluaqtusi suruksrautilaavsiññik tutqiutiqaġukkuvsi. Aglaan paŋmapak puttuqsriŋitchusi. Qanuq uvlut tikiññiaqtut uumigirivsi avanniaġaat iniqpaksi, saulugu avatiksi aniyumiñaiyaġlusi, quġġutilusiḷu sumiḷḷiqaa. Aasii iliŋisa suksraunġipiallagniaġaasi iniqpaksiḷu, katchisiḷu, suli uyaġak atausiq unnii nuunniaġaat inaaniñ, qanuq puttuqsriŋaitkiksi God qaigaluaġman annautisukłusi.


Tavra Jesus isiŋaruq aŋaiyyuvikpaŋmun, aasii anittaaqsivḷugich tamatkua tauqsiqsuqtuat, uqallautivlugich, Aglausimaruq Bible-ni God-im uqallautaa inna, “Uvaŋa igluqpaga taggisiqaġniaqtuq iñupayaat aŋaiyyuyaqtuġviannik.” Aglaalli ilivsi iriqtuġviḷiutiŋagiksi tigligayuktinun. Tavra Jesus iḷisaurriraqtuq uvlutuaġman aŋaiyyuvikpaŋmi. Aŋaiyyuliqsiqpaich iḷisaurriḷḷu pitquranik umialiŋnaŋisalu iñuich tuqutchukkaluaŋagaat, aglaan qanuġlugu pisausiiñŋagaat, qanuq iluqaġmiŋ iñuich masaġnisigiŋagaich ilaan uqaluŋi.

Listen to Luke 19