Ese - 1999 Edition (NT)

<div class="version vid1004 iso6393mcq" data-vid="1004" data-iso6393="mcq">
    <div class="book bkLUK">
        <div class="chapter ch6" data-usfm="LUK.6">
            <div class="label">6</div><div class="s"><span class="heading">Sapatia Rone Apovajina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 12:1-8; Maka 2:23-28)</span></div><div class="p"><span class="content">  </span><span class="verse v1" data-usfm="LUK.6.1"><span class="label">1</span><span class="content">Vei pini Sapati veijino Hu konesa juasi'a 'uraha va'eme Huni tisaiporua konesa tuame iji tanihi'i 'inijaho ijara. </span></span><span class="verse v2" data-usfm="LUK.6.2"><span class="label">2</span><span class="content">'E'eme Parasia 'aho'a ij&#225; 'iava '&#218; ja iraka vene varapijara Sapati veijino pave'avarono 'warumajaho vejo? 'iavara. </span></span><span class="verse v3" data-usfm="LUK.6.3"><span class="label">3</span><span class="content">Jesura eha vene ij&#225; 'iama '&#218; ja Tevitira huni ehi pu'&#250;mo matuvumakame iraka ka'ene vejajaho ja pataha hejare? </span></span><span class="verse v4" data-usfm="LUK.6.4"><span class="label">4</span><span class="content">Hu Godoni sei va'e puretia ka'ene Godi vajahajaho 'eke huna i'ika'i 'aho'a ehwaha vajihana. 'Enavo ijaho tamana'omo ea mamaha paijura kaivo pirisitiepo pupusu ijura 'iamana. </span></span><span class="verse v5" data-usfm="LUK.6.5"><span class="label">5</span><span class="content">'Ejume Hu ij&#225; 'iama Ema Puni Harihijaho Sapati huni Natohwa 'iamana.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Ea Ija Ajuaravi'ina Vejume Maranajina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 12:9-14; Maka 3:1-6)</span></div><div class="p"><span class="verse v5" data-usfm="LUK.6.5"><span class="content">  </span></span><span class="verse v6" data-usfm="LUK.6.6"><span class="label">6</span><span class="content">Na'ii pini Sapati veijino Hu va'e Sinakoku vaji najahana. Ema pina ij&#237; hinajaho huni ija mana'inijaho 'irivi'ina. </span></span><span class="verse v7" data-usfm="LUK.6.7"><span class="label">7</span><span class="content">Sikuraipi 'ee Parasia Hu ea pina ij&#237; Sapatia vea kajino veje marajakame nama'i 'ahiume nii vevirinavara. </span></span><span class="verse v8" data-usfm="LUK.6.8"><span class="label">8</span><span class="content">'Enakaivo Hu pu raka ka'ene vwihajajaho Hu kimarena ea ka'ene ija irivi'ina kajaho ij&#225; 'wama 'Urine iki una'i roa 'wamana. 'Ejume hu 'urine ijino va'ana. </span></span><span class="verse v9" data-usfm="LUK.6.9"><span class="label">9</span><span class="content">'Enarena Jesura pu ij&#225; 'iama Na ja aporavu Joni tamanijaho Sapati veijaho n&#250; mamaa ve'eja ho sisea ve'eja? Ea ni'aji'eja ho ea 'anae kwa'ena? 'iamana. </span></span><span class="verse v10" data-usfm="LUK.6.10"><span class="label">10</span><span class="content">Hu 'urine nami'i kaivo ea kwinu kwino kima apena vu'u va'ume irivi'inijaho ij&#225; 'wama Oni ija nipima 'wamana. 'Ejume hu ija'ina'e vejume huni ija maranana. </span></span><span class="verse v11" data-usfm="LUK.6.11"><span class="label">11</span><span class="content">Pu niho'o ajinavume pu hine Jesu iraka ka'ene vetihuniji 'wama apenojara.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Jesura Apasorua Iropu Ropu No'o Pijihajina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 10:1-4; Maka 3:13-19)</span></div><div class="p"><span class="verse v11" data-usfm="LUK.6.11"><span class="content">  </span></span><span class="verse v12" data-usfm="LUK.6.12"><span class="label">12</span><span class="content">Vea kajino Hu va'e huri'a 'ahi siporua 'o'i va'ana. Hu na'ia kajaho Godoni siporua hine 'o'eme vea nitumana. </span></span><span class="verse v13" data-usfm="LUK.6.13"><span class="label">13</span><span class="content">Vea nituvumakavi'i Hu Huni tisaiporu 'umenaume rouma ea iropu ropu no'o iji pijiharena iha ihame Apasorua 'iamana. </span></span><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="label">14-16</span><span class="content">Puni ihijaho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">Saimani ka'ene Pitana 'wavujaho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee huni 'u'ua Enituruho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Jemisi ho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Joni ho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Piripu ho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Pataramiu ho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Matiu ho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Tomasi ho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Jemisi ka'ene Apiasi oni harihijaho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Saimani ka'ene Seratina 'wavujaho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Jutasi ka'ene Jemisi oni harihijaho</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">'ee Jutasi Isikariati ka'ene Jesu nahamahunaijina.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Jesura Kaukara Iraka'e Venajina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 4:23-25)</span></div><div class="p"><span class="verse v14 v15 v16" data-usfm="LUK.6.14+LUK.6.15+LUK.6.16"><span class="content">  </span></span><span class="verse v17" data-usfm="LUK.6.17"><span class="label">17</span><span class="content">Hu pu pu'&#250;mo ariha roe amari namiji'i kivume Huni tisaiporu niho'o mapoka mapoka kajihija 'ee ea niho'o mapoka mapoka Jutia rori hijura 'ee Jerusaremi rori hijura 'ee ara ka'ene soha rori Taia 'ee Saitani roara. </span></span><span class="verse v18" data-usfm="LUK.6.18"><span class="label">18</span><span class="content">Pu roajime Huni vu'a hene 'ee puni atama veje pa'are'amarono roara. 'Ene ea ka'ene 'avena sisea ajima'inijija 'u'o roume Hu vejume maraniara. </span></span><span class="verse v19" data-usfm="LUK.6.19"><span class="label">19</span><span class="content">'Ejumakame ea mapoka Huni haha 'una'iro vejara. Ijihuni maijaho Huni harura ni'ima'ura Huni vaji rena roe ea mapoka vejume maraniara.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Temara 'Ee Temuka</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 5:1-12)</span></div><div class="p"><span class="verse v19" data-usfm="LUK.6.19"><span class="content">  </span></span><span class="verse v20" data-usfm="LUK.6.20"><span class="label">20</span><span class="content">Hu 'arohe Huni tisaiporu kivi'i aneja vene ij&#225; 'iama Ja ea ka'ene pivusahujija ivi'a tea manamama. Ijihuni maijaho Godoni arijaho ivi'a jona'e renu. </span></span><span class="verse v21" data-usfm="LUK.6.21"><span class="label">21</span><span class="content">'Ene ja ea ka'ene iviamaa matunavujaho ivi'a teamanamama. Ijihuni maijaho Godira veje ja t&#250;'ahuna. 'Ene ja ea ka'ene niravujija ivi'a tea manamama. Ijihuni maijaho ja ijasahuna. </span></span><span class="verse v22" data-usfm="LUK.6.22"><span class="label">22</span><span class="content">Ja Emaa Puni Harihijihuni hahi emaapo kima sename 'ee pataarorahe 'ee ira sisea namahe erapo ira sisea 'warame ja 'ararihie vu'a sisea ani ani'ina 'ee joni iha 'urihi'i sisea vwihaja ki'avajaho ja teamanamama. </span></span><span class="verse v23" data-usfm="LUK.6.23"><span class="label">23</span><span class="content">Vea kajaho ja niho'o teamanama para'eje mari'uvi'i ohurikusaha. Ijihuni maijaho joni eha mamaa kahino Godoni ara ak&#250;pa 'ahi namu. Puni sahipo nijano poropetia ka'ene marako hijajija sise'i 'ahiaja'ina'e ja 'u'o sise'i 'ahihuna. </span></span><span class="verse v24" data-usfm="LUK.6.24"><span class="label">24</span><span class="content">Ja ea ka'ene iviamaa uneunecha mapoka ani re'eju'e hijujaho niho'o sisea piunahuna. Ijihuni maijaho ja iviamaa hami hihunijaho maho'o apeju. </span></span><span class="verse v25" data-usfm="LUK.6.25"><span class="label">25</span><span class="content">Ja ea ka'ene iviamaa t&#250;avujaho niho'o sisea piunahuna. Ijihuni maijaho ja matunahuna. Ja iviamaa ea ka'ene hine ijasahujaho sisea piunahuna. Ijihuni maijaho ja chora hine niramaruhuna. </span></span><span class="verse v26" data-usfm="LUK.6.26"><span class="label">26</span><span class="content">Ja ea ka'ene iviamaa joni vu'a mamairu 'wavujaho sisea piunahuna. Ijihuni maijaho nitama puni sahipo niareri ija'ina'e poropetia ka'ene ira'asinijija 'ahiara.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Naka Oja Mihunijina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 5:38-48; 7:12)</span></div><div class="p"><span class="verse v26" data-usfm="LUK.6.26"><span class="content">  </span></span><span class="verse v27" data-usfm="LUK.6.27"><span class="label">27</span><span class="content">'Enakaivo Na ja ea irahipo hejuji Na 'waravu. Joni naka oja mihe 'ee ea irahipo jaa'e senavujija hami 'ahie </span></span><span class="verse v28" data-usfm="LUK.6.28"><span class="label">28</span><span class="content">'ee ea ka'ene jaa'e siripa'avajija merajihe 'ee ea ka'ene ja sise'i 'ahi'ava jihipuni siporua 'o'avara. </span></span><span class="verse v29" data-usfm="LUK.6.29"><span class="label">29</span><span class="content">Ea pini a noa 'ahi tahijaha'e ka'amajaho maka'eje ropuna'a 'u'o 'ana'amana. Ea 'ahopo oni kosetia ape'avajaho maki'ika'i oni setia 'u'o mi'amana. </span></span><span class="verse v30" data-usfm="LUK.6.30"><span class="label">30</span><span class="content">Ea irara uneunecha jarirave ka'amajaho ma'amana. 'Ene oni kukua'e ei pini ape'amajaho k&#250;'o paape'i 'ahae 'wara'amana. </span></span><span class="verse v31" data-usfm="LUK.6.31"><span class="label">31</span><span class="content">Ea 'ahopo jona'e vena'avarono ja ura renuja'ina'e ja ea 'ahopuna vena'avara. </span></span><span class="verse v32" data-usfm="LUK.6.32"><span class="label">32</span><span class="content">Ja ea ka'ene jaa'e oja mihujiru oja mi'avajaho ja maa iraka vejare? Ijihuni maijaho ea sisea 'u'o ea ka'ene pu oja vajihujiru oja mihura. </span></span><span class="verse v33" data-usfm="LUK.6.33"><span class="label">33</span><span class="content">'Ene ja ea ka'ene jaa'e hami 'ahiujiru hami 'ahi'avajaho ja iraka'e maa vejare? Ijihuni maijaho ea ka'ene sisea veji'ina 'u'o ija'ina'e vejura. </span></span><span class="verse v34" data-usfm="LUK.6.34"><span class="label">34</span><span class="content">'Ene ja ea ka'ene eha vajihunijiru uneunecha vaja'avajaho ja iraka maa vejare? Niho'o maa pavenana. Ea ka'ene sisea veji'ina k&#250;'o eha areri 'ekahuna vwihaji'i ea ka'ene sisea veji'inijaho vajihura. </span></span><span class="verse v35" data-usfm="LUK.6.35"><span class="label">35</span><span class="content">'Enak&#250;ne joni naka oja mihe 'ee pununa'i hami vene 'ee eha 'ekahuna pavwihaji'i vaji'avara. Ijihuni maijaho ja eha natohwa'e kahi ak&#250;pi 'ahi apene 'ee ja Godi ka'ene niho'o Ichuto Maijihuni harihija'e rehuna. Godiho ea ka'ene Hu patea manavi'inijija 'ee ea ka'ene sisea ni'ima'ura veji'inijija hami 'ahiuna. </span></span><span class="verse v36" data-usfm="LUK.6.36"><span class="label">36</span><span class="content">Joni Omijara ea 'aho'a numiramu ja'ina'e ja ea 'aho'a numirahuna.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Ea 'Aho'a Namahujina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 7:1-5)</span></div><div class="p"><span class="verse v36" data-usfm="LUK.6.36"><span class="content">  </span></span><span class="verse v37" data-usfm="LUK.6.37"><span class="label">37</span><span class="content">Ja ea 'aho'a panama'irak&#250;ne Godi ja panamahuna. Ja ea 'aho'a parona'irak&#250;ne Godi ja 'u'o parona'amana. Ea 'ahopuni sisea vwihane are'irak&#250;ne Godira joni sisea vwihana are'amana. </span></span><span class="verse v38" data-usfm="LUK.6.38"><span class="label">38</span><span class="content">Ja ea vaji'avajaho ja 'u'o vajihuna. Ja hami swara ve'avajaho areri ija'ina'e niho'o nipia nirisame tihitihivajame ajima roe ameurahe arihi'ina'e ja vajihuna. Ja ea 'aho'a'e vajiha ja'ina'e ja 'u'o vajihuna 'iamana. </span></span><span class="verse v39" data-usfm="LUK.6.39"><span class="label">39</span><span class="content">'Enarena Hu haa 'u'o ika'ina'e pu 'waramana. Ea ka'ene nia supavi'inijaho ea pina ka'ene nia supavi'inijaho areri ahema va'ena raka? Pu no'o areri ma'oa paarihuna raka? </span></span><span class="verse v40" data-usfm="LUK.6.40"><span class="label">40</span><span class="content">Sikuru pwea huni najahi'inijaho paasimuna. 'Enakaivo ea irara nahu'e hena kamare'e iji'a huni najahi'ina kajihu vare'ina renuna. </span></span><span class="verse v41" data-usfm="LUK.6.41"><span class="label">41</span><span class="content">A iraka'e vene oni nia vaji taura ni'ima'ura ka'ene navujaho pakama 'wa'i kaivo vweu puni nia vaji taura ma'u'ua ka'ene namujaho kame 'waramo? </span></span><span class="verse v42" data-usfm="LUK.6.42"><span class="label">42</span><span class="content">A 'unama ich&#225;'inijino oni vwea ij&#225; 'wa'ena Vwee veje na oni nia vaji taura ka'ene namujaho 'e'onavuma. 'Enakaivo vu oni nia vaji taura ka'ene namujaho a pakamo? A niho'o ira'asinak&#250;ne oni nia titi taura ni'ima'ura ka'ene namujaho marako 'e'ona'i kaivo areri hami niriareje iji'a vweu puni nia titi taura ka'ene namujaho 'wara'amana.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Icha 'Ee Huni 'Ina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 7:16-20; 12:33-35)</span></div><div class="p"><span class="verse v42" data-usfm="LUK.6.42"><span class="content">  </span></span><span class="verse v43" data-usfm="LUK.6.43"><span class="label">43</span><span class="content">'Enajihuna'e icha mamaijija mai'o 'ina sisea parejura. 'Ene icha siseijija mai'o 'ina mamaa parejura. </span></span><span class="verse v44" data-usfm="LUK.6.44"><span class="label">44</span><span class="content">'Ene icha mapokakipo 'ina ka'ene rejujaho n&#250; icha raka sa'inijija 'ina kaji kima hejura. Ja mataka 'wija 'ahi rena navu'e ja va'e mene roe ijure? Manu'a mitota 'ahi rena navu'e ja va'e mene ro ijura raka? </span></span><span class="verse v45" data-usfm="LUK.6.45"><span class="label">45</span><span class="content">Ea ka'ene oja mamai ijaho uneunecha mamaa puni oja vaji rena roe ajima arihura. 'Enakaivo ea siseijijahija puni oja vaja sisea ka'ene namujiru roe ajima arihura. Ira vaja kakino raka ka'ene roa ajima arihujija puni oja vaji ich&#225;'ina ka'ene navujipo roe ajima arihura.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Ea No'o Ara Vejajina</span></div><div class="r"><span class="heading">(Matiu 7:24-27)</span></div><div class="p"><span class="verse v45" data-usfm="LUK.6.45"><span class="content">  </span></span><span class="verse v46" data-usfm="LUK.6.46"><span class="label">46</span><span class="content">Ja iraka vene Natohwe Natohwe 'wi'i kaivo Nara raka ka'ene 'waravujaho pavejo? </span></span><span class="verse v47" data-usfm="LUK.6.47"><span class="label">47</span><span class="content">Ea ka'ene roe Nuni ira hena venujaho hu ea ich&#225;'inijaho Na jaa'e najahuna. </span></span><span class="verse v48" data-usfm="LUK.6.48"><span class="label">48</span><span class="content">Hu areri ei ara'e venuja'ina. Hu mwe'a 'uma ariha va'u va'u muna 'ahi aneja vene tukeja kikisina samuna. Neha ni'ina pine sai natohwi hiramarena ara kajaho ninamana kaivo niho'o pavarimana. Ijihuni maijaho ara kajaho niho'o hami hami muna 'ahi rena vejara. </span></span><span class="verse v49" data-usfm="LUK.6.49"><span class="label">49</span><span class="content">'Enakaivo ea ka'ene Nuni ira henare'e pavenujaho areri ea ka'ene huni ara tukeja hami hami pasamuja'ina. 'Ena'omo vea ka'ene sai hirame ninamujaho ni'aha kwino 'aumuna. Niho'o majikari umatematu 'onana 'iamana.</span></span></div>
        </div>
    </div>
</div>

Vei pini Sapati veijino Hu konesa juasi'a 'uraha va'eme Huni tisaiporua konesa tuame iji tanihi'i 'inijaho ijara. 'E'eme Parasia 'aho'a ijá 'iava 'Ú ja iraka vene varapijara Sapati veijino pave'avarono 'warumajaho vejo? 'iavara. Jesura eha vene ijá 'iama 'Ú ja Tevitira huni ehi pu'úmo matuvumakame iraka ka'ene vejajaho ja pataha hejare? Hu Godoni sei va'e puretia ka'ene Godi vajahajaho 'eke huna i'ika'i 'aho'a ehwaha vajihana. 'Enavo ijaho tamana'omo ea mamaha paijura kaivo pirisitiepo pupusu ijura 'iamana. 'Ejume Hu ijá 'iama Ema Puni Harihijaho Sapati huni Natohwa 'iamana.


Na'ii pini Sapati veijino Hu va'e Sinakoku vaji najahana. Ema pina ijí hinajaho huni ija mana'inijaho 'irivi'ina. Sikuraipi 'ee Parasia Hu ea pina ijí Sapatia vea kajino veje marajakame nama'i 'ahiume nii vevirinavara. 'Enakaivo Hu pu raka ka'ene vwihajajaho Hu kimarena ea ka'ene ija irivi'ina kajaho ijá 'wama 'Urine iki una'i roa 'wamana. 'Ejume hu 'urine ijino va'ana. 'Enarena Jesura pu ijá 'iama Na ja aporavu Joni tamanijaho Sapati veijaho nú mamaa ve'eja ho sisea ve'eja? Ea ni'aji'eja ho ea 'anae kwa'ena? 'iamana. Hu 'urine nami'i kaivo ea kwinu kwino kima apena vu'u va'ume irivi'inijaho ijá 'wama Oni ija nipima 'wamana. 'Ejume hu ija'ina'e vejume huni ija maranana. Pu niho'o ajinavume pu hine Jesu iraka ka'ene vetihuniji 'wama apenojara.


Vea kajino Hu va'e huri'a 'ahi siporua 'o'i va'ana. Hu na'ia kajaho Godoni siporua hine 'o'eme vea nitumana. Vea nituvumakavi'i Hu Huni tisaiporu 'umenaume rouma ea iropu ropu no'o iji pijiharena iha ihame Apasorua 'iamana. Puni ihijaho
Saimani ka'ene Pitana 'wavujaho
'ee huni 'u'ua Enituruho
'ee Jemisi ho
'ee Joni ho
'ee Piripu ho
'ee Pataramiu ho
'ee Matiu ho
'ee Tomasi ho
'ee Jemisi ka'ene Apiasi oni harihijaho
'ee Saimani ka'ene Seratina 'wavujaho
'ee Jutasi ka'ene Jemisi oni harihijaho
'ee Jutasi Isikariati ka'ene Jesu nahamahunaijina.


Hu pu pu'úmo ariha roe amari namiji'i kivume Huni tisaiporu niho'o mapoka mapoka kajihija 'ee ea niho'o mapoka mapoka Jutia rori hijura 'ee Jerusaremi rori hijura 'ee ara ka'ene soha rori Taia 'ee Saitani roara. Pu roajime Huni vu'a hene 'ee puni atama veje pa'are'amarono roara. 'Ene ea ka'ene 'avena sisea ajima'inijija 'u'o roume Hu vejume maraniara. 'Ejumakame ea mapoka Huni haha 'una'iro vejara. Ijihuni maijaho Huni harura ni'ima'ura Huni vaji rena roe ea mapoka vejume maraniara.


Hu 'arohe Huni tisaiporu kivi'i aneja vene ijá 'iama Ja ea ka'ene pivusahujija ivi'a tea manamama. Ijihuni maijaho Godoni arijaho ivi'a jona'e renu. 'Ene ja ea ka'ene iviamaa matunavujaho ivi'a teamanamama. Ijihuni maijaho Godira veje ja tú'ahuna. 'Ene ja ea ka'ene niravujija ivi'a tea manamama. Ijihuni maijaho ja ijasahuna. Ja Emaa Puni Harihijihuni hahi emaapo kima sename 'ee pataarorahe 'ee ira sisea namahe erapo ira sisea 'warame ja 'ararihie vu'a sisea ani ani'ina 'ee joni iha 'urihi'i sisea vwihaja ki'avajaho ja teamanamama. Vea kajaho ja niho'o teamanama para'eje mari'uvi'i ohurikusaha. Ijihuni maijaho joni eha mamaa kahino Godoni ara akúpa 'ahi namu. Puni sahipo nijano poropetia ka'ene marako hijajija sise'i 'ahiaja'ina'e ja 'u'o sise'i 'ahihuna. Ja ea ka'ene iviamaa uneunecha mapoka ani re'eju'e hijujaho niho'o sisea piunahuna. Ijihuni maijaho ja iviamaa hami hihunijaho maho'o apeju. Ja ea ka'ene iviamaa túavujaho niho'o sisea piunahuna. Ijihuni maijaho ja matunahuna. Ja iviamaa ea ka'ene hine ijasahujaho sisea piunahuna. Ijihuni maijaho ja chora hine niramaruhuna. Ja ea ka'ene iviamaa joni vu'a mamairu 'wavujaho sisea piunahuna. Ijihuni maijaho nitama puni sahipo niareri ija'ina'e poropetia ka'ene ira'asinijija 'ahiara.


'Enakaivo Na ja ea irahipo hejuji Na 'waravu. Joni naka oja mihe 'ee ea irahipo jaa'e senavujija hami 'ahie 'ee ea ka'ene jaa'e siripa'avajija merajihe 'ee ea ka'ene ja sise'i 'ahi'ava jihipuni siporua 'o'avara. Ea pini a noa 'ahi tahijaha'e ka'amajaho maka'eje ropuna'a 'u'o 'ana'amana. Ea 'ahopo oni kosetia ape'avajaho maki'ika'i oni setia 'u'o mi'amana. Ea irara uneunecha jarirave ka'amajaho ma'amana. 'Ene oni kukua'e ei pini ape'amajaho kú'o paape'i 'ahae 'wara'amana. Ea 'ahopo jona'e vena'avarono ja ura renuja'ina'e ja ea 'ahopuna vena'avara. Ja ea ka'ene jaa'e oja mihujiru oja mi'avajaho ja maa iraka vejare? Ijihuni maijaho ea sisea 'u'o ea ka'ene pu oja vajihujiru oja mihura. 'Ene ja ea ka'ene jaa'e hami 'ahiujiru hami 'ahi'avajaho ja iraka'e maa vejare? Ijihuni maijaho ea ka'ene sisea veji'ina 'u'o ija'ina'e vejura. 'Ene ja ea ka'ene eha vajihunijiru uneunecha vaja'avajaho ja iraka maa vejare? Niho'o maa pavenana. Ea ka'ene sisea veji'ina kú'o eha areri 'ekahuna vwihaji'i ea ka'ene sisea veji'inijaho vajihura. 'Enakúne joni naka oja mihe 'ee pununa'i hami vene 'ee eha 'ekahuna pavwihaji'i vaji'avara. Ijihuni maijaho ja eha natohwa'e kahi akúpi 'ahi apene 'ee ja Godi ka'ene niho'o Ichuto Maijihuni harihija'e rehuna. Godiho ea ka'ene Hu patea manavi'inijija 'ee ea ka'ene sisea ni'ima'ura veji'inijija hami 'ahiuna. Joni Omijara ea 'aho'a numiramu ja'ina'e ja ea 'aho'a numirahuna.


Ja ea 'aho'a panama'irakúne Godi ja panamahuna. Ja ea 'aho'a parona'irakúne Godi ja 'u'o parona'amana. Ea 'ahopuni sisea vwihane are'irakúne Godira joni sisea vwihana are'amana. Ja ea vaji'avajaho ja 'u'o vajihuna. Ja hami swara ve'avajaho areri ija'ina'e niho'o nipia nirisame tihitihivajame ajima roe ameurahe arihi'ina'e ja vajihuna. Ja ea 'aho'a'e vajiha ja'ina'e ja 'u'o vajihuna 'iamana. 'Enarena Hu haa 'u'o ika'ina'e pu 'waramana. Ea ka'ene nia supavi'inijaho ea pina ka'ene nia supavi'inijaho areri ahema va'ena raka? Pu no'o areri ma'oa paarihuna raka? Sikuru pwea huni najahi'inijaho paasimuna. 'Enakaivo ea irara nahu'e hena kamare'e iji'a huni najahi'ina kajihu vare'ina renuna. A iraka'e vene oni nia vaji taura ni'ima'ura ka'ene navujaho pakama 'wa'i kaivo vweu puni nia vaji taura ma'u'ua ka'ene namujaho kame 'waramo? A 'unama ichá'inijino oni vwea ijá 'wa'ena Vwee veje na oni nia vaji taura ka'ene namujaho 'e'onavuma. 'Enakaivo vu oni nia vaji taura ka'ene namujaho a pakamo? A niho'o ira'asinakúne oni nia titi taura ni'ima'ura ka'ene namujaho marako 'e'ona'i kaivo areri hami niriareje iji'a vweu puni nia titi taura ka'ene namujaho 'wara'amana.


'Enajihuna'e icha mamaijija mai'o 'ina sisea parejura. 'Ene icha siseijija mai'o 'ina mamaa parejura. 'Ene icha mapokakipo 'ina ka'ene rejujaho nú icha raka sa'inijija 'ina kaji kima hejura. Ja mataka 'wija 'ahi rena navu'e ja va'e mene roe ijure? Manu'a mitota 'ahi rena navu'e ja va'e mene ro ijura raka? Ea ka'ene oja mamai ijaho uneunecha mamaa puni oja vaji rena roe ajima arihura. 'Enakaivo ea siseijijahija puni oja vaja sisea ka'ene namujiru roe ajima arihura. Ira vaja kakino raka ka'ene roa ajima arihujija puni oja vaji ichá'ina ka'ene navujipo roe ajima arihura.


Ja iraka vene Natohwe Natohwe 'wi'i kaivo Nara raka ka'ene 'waravujaho pavejo? Ea ka'ene roe Nuni ira hena venujaho hu ea ichá'inijaho Na jaa'e najahuna. Hu areri ei ara'e venuja'ina. Hu mwe'a 'uma ariha va'u va'u muna 'ahi aneja vene tukeja kikisina samuna. Neha ni'ina pine sai natohwi hiramarena ara kajaho ninamana kaivo niho'o pavarimana. Ijihuni maijaho ara kajaho niho'o hami hami muna 'ahi rena vejara. 'Enakaivo ea ka'ene Nuni ira henare'e pavenujaho areri ea ka'ene huni ara tukeja hami hami pasamuja'ina. 'Ena'omo vea ka'ene sai hirame ninamujaho ni'aha kwino 'aumuna. Niho'o majikari umatematu 'onana 'iamana.

Listen to Ruku 6