San Mateo 13

Tuꞌun ndíchi xaꞌa ra chíꞌi

(Mr. 4:1-9; Lc. 8:4-8)

1Suvi mií kivi ikán ke̱e Jesús veꞌe nuu íyo ra ta ndi̱kiꞌin ra kuaꞌan ra, ndi̱xaa ra ndi̱kunduꞌu ra yuꞌu nduta ñûꞌu. 2Ta kuaꞌa ni naꞌa ndi̱xaa ndi̱kutu na nuu ra ya kúni na kuni soꞌo na kaꞌan ra, ta xaꞌa ya ikán kua nda̱a ra ndi̱kunduꞌu ra sata itun barco, ya kuchiñu kaꞌan ra xiꞌin ndiꞌi na ndíta yuꞌu nduta ñûꞌu ikán. 3Saa xa̱á ra ndítuꞌun ra kuaꞌa ni nuu tuꞌun ndíchi xiꞌin na, sínaꞌa ra na, káchi ra saa:

―Kuni soꞌo ndo ya káꞌan i xiꞌin ndo: Saa ndo̱ꞌo iin ra chíꞌi siꞌva trigo. 4Xa̱á ra xáta yava ra ndikin nuu ñuꞌú, saa ndi̱koyo sava ndikin ikán yuꞌu ichí, ñaa ndi̱xaa sàà ya̱xi ri ya. 5Sava ndikin ndi̱koyo tañu yu̱ú, nuu yaxin ni ndóo ñuꞌú, ta kama ni ndi̱nduta ya xaꞌa ya loꞌo ni ñuꞌú ndóo nuu ndi̱koyo ya. 6Tá ke̱ta ñu̱ꞌu̱ ta ndi̱ndichi ya, xaꞌa ya köo kunu ñúꞌu tioꞌo ya. 7Sava ya ndi̱koyo tañu iñu, tá xa̱ꞌnu nu ikán ta si̱nduxin ñaꞌa nu. 8Sava ya ndi̱koyo nuu ñuꞌú xaꞌan ni, ta kuaꞌa ni trigo ya ka̱na. Sava ya ka̱na nda iin ciento ndikin ya, sava ya ka̱na uni xiko ndikin ya, sava tuku ya ka̱na oko uxi ndikin ya ―káchi Jesús xiꞌin na.

9Saa ndi̱kaꞌan ka ra xiꞌin na, káchi ra saa: Ndiꞌi ndóꞌo̱ íyo soꞌo, ta kuni soꞌo ni ndo ya káꞌan i xiꞌin ndo ―káchi ra xiꞌin na.

Ndá xaꞌa kua xi̱niñuꞌu Jesús tuꞌun ndíchi si̱naꞌa ra naꞌa

(Mr. 4:10-12; Lc. 8:9-10)

10Saa ku̱yati nda ítaꞌan xiꞌin ra nuu ra, ndi̱kaꞌan nda xiꞌin ra, káchi nda saa:

―Tata ¿Ndachu sínaꞌa un naꞌa xiꞌin nina tuꞌun ndíchi? ―káchi nda xiꞌin ra.

11Saa ndi̱kuiin ra káꞌan ra xiꞌin nda:

―Ndóꞌo̱, ta xa mií Ndioxi ku ra ta̱xi ichí ndaꞌa ndo ya kundaa ini ndo xaꞌa ichí nuu xáꞌnda chiñu ra, ya íyo sěꞌe. Sundi na ikán, ta köo ndítaxi ra ichí ndaꞌa na kundaa ini na. 12Saa chi na kúndaa ini tuꞌun káꞌan i, ta Ndioxi ku ra táxi kundaa vaꞌa ka ini na, ta na xïin kundaa ini ya káꞌan i, ta nda ya loꞌo kúndaa ini na ndundaa ya ndaꞌa na. 13Xaꞌa ya yóꞌó kua sínaꞌa i naꞌa xiꞌin tuꞌun ndíchi, vani xíto ni na, tá íin na köo xíto saa íin na. Saa xíni soꞌo ni na, ta köo kúndaa ini na. 14Saa xáa súvi na ya ta̱a ra profeta Isaías, ra ndi̱kaꞌan tuꞌun yuꞌu Ndioxi, ka̱chi ra saa:

Vani xíni soꞌo ni na, ta köo kúndaa ini na xaꞌa ya xíni soꞌo na.

Vani xíto ni na, ta köo kúndaa ini na unkua xíto ni na.

15Nima na yóꞌó ta xa ku̱teꞌe yu̱ú ya.

Ndíkasi tuun na soꞌo na.

Saa ndíkasi na nduchi nuu na,

chi köo xíin na koto na.

Ni köo xíin na kuni soꞌo na.

Ya íkan na saa ta xïin na kundaa ini na ya ndaa,

Ni köo xíin na kixi na nuu i ya sindaꞌa i na.

16’Sundi ndóꞌo̱, ta kusini ni ndo, chi xíto ndo ya íkan i, ta xíni soꞌo ndo ya káꞌan i xiꞌin ndo.

17Ya ndaa káꞌan i xiꞌin ndo, xinaꞌa ndi̱xiyo kuaꞌa ni nda profeta nda ndi̱kaꞌan ndoso tuꞌun yuꞌu Ndioxi saa tu nda ndi̱xika ndaku ni nuu Ndioxi va, nda ikán ta ku̱too ni nda koto nda ya xíto ndo vitin, ta köo ndi̱kuvi kuni nda ya, saa ni ku̱too ni nda kuni soꞌo nda ya xíni soꞌo ndo, ta köo ndi̱kuvi kuni soꞌo nda ya ―káchi Jesús xiꞌin nda ítaꞌan xiꞌin ra.

Ndíkani Jesús tuꞌun ndíchi xaꞌa ra chíꞌi

(Mr. 4:13-20; Lc. 8:11-15)

18Saa ndi̱kaꞌan ka Jesús xiꞌin nda ítaꞌan xiꞌin ra, káchi ra saa:

―Vitin kuni soꞌo ndo ná kaꞌan i xiꞌin ndo unkua kúni kaꞌan tuꞌun ndíchi xaꞌa ra chíꞌi ndikin trigo. 19Ndikin ya ndi̱xita yuꞌu ichí ku ya káꞌan xaꞌa na xíni soꞌo tuꞌun xaꞌa nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi, ta köo kúndaa ini na xiꞌin ya. Saa vaxi kiti nǎꞌa táva ri tuꞌun Ndioxi nima na ya xi̱ni soꞌo na. 20Ta ndikin ya ndi̱koyo tañu yu̱ú ku ya káꞌan xaꞌa na xíni soꞌo tuꞌun Ndioxi, ta ndikun ndíkiꞌin vaꞌa na ya, saa kúsini ni na xiꞌin ya. 21Sundi täꞌan tiin vaꞌa ya nima na, ni täꞌan kundaa vaꞌa ini na xiꞌin ya, ta ñaa vaxi tindoꞌo nuu na, án sítixuꞌvi ñaꞌa naꞌa xaꞌa ya kándixa na Jesucristo, ñaa ndikun síndikoo na tuꞌun Ndioxi. 22Ta ndikin ya ndi̱koyo tañu iñu ku ya káꞌan xaꞌa na xíni soꞌo tuꞌun Ndioxi, saa ndíꞌi ni ini na xaꞌa chiñu íyo ñuu ivi yóꞌó, án kúni na ndukuika ni na, ta ndiꞌi ya yóꞌó ta síndiꞌi xaꞌa ya tuꞌun Ndioxi ya xi̱ni soꞌo na, ta köo táxi ya kuaꞌnu tuꞌun ra nima na. 23Ta ndikin ya ndikoyo nuu ñuꞌú xaꞌan ku ya káꞌan xaꞌa na xíni soꞌo tuꞌun Ndioxi, ta kúndaa ini na xiꞌin ya. Ta tá káa ñaꞌa ya vaꞌa ni kána, saa íin na yóꞌó. Nda tá íin ndikin ya kána iin ciento ndikin, án ya kána uni xiko ndikin án ya kána oko uxi ndikin, saa íin na ndinuꞌu ni kándixa tuꞌun Ndioxi ―káchi Jesús xiꞌin nda ítaꞌan xiꞌin ra.

Tuꞌun ndíchi xaꞌa iku väꞌa ya ka̱na tañu trigo

24Saa ndi̱tuꞌun ka Jesús inka tuꞌun ndíchi sínaꞌa ra naꞌa, káchi ra saa:

―Ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi, ta tá káa nuu chíꞌi iin ra ndikin trigo ya vaꞌa ni, saa káa ya. 25Tá kíxi ndiꞌi nda taa chi̱ꞌi ndikin trigo ikán, ta saa ndi̱xaa ra sáa ini xíni mií ra xitoꞌo ya, ñaa chi̱ꞌi ra ndikin väꞌa tañu ndikin trigo ra. 26Tá ndi̱nduta trigo xa̱ꞌnu ya, saa xa̱á kána trigo ya, ñaa xi̱ni na ya ka̱na tu iku väꞌa va tañu ya. 27Saa ndi̱xaa nda xáa chiñu nuu mií ra chi̱ꞌi ndikin trigo ikán káꞌan nda xiꞌin ra, káchi nda saa: “Tata, án su ndisaa ndikin trigo chi̱ꞌi un? ¿Ta ndachu ndi̱nduta iku väꞌa tañu ya?”, káchi nda xiꞌin ra. 28Saa ndi̱kuiin ra, káꞌan ra: “Ndá iin ra sáa ini xíni yeꞌe va ku ra ki̱xi chi̱ꞌi iku väꞌa ñaa”, káchi ra. Saa ndi̱kaꞌan nda xáa chiñu nuu ra xiꞌin ra, káchi nda saa: “¿Án kúni un ná kuꞌun nde tuꞌun nde ya?”, káchi nda xiꞌin ra. 29Saa ndi̱kuiin ra káꞌan ra: “Tüꞌun ndo ya, koto ka tuꞌun ndo nda trigo xiꞌin ya. 30Vaꞌa ná kuaꞌnu ya xiꞌin taꞌan ya, nda kivi ná taꞌnda ya. Kivi ikán kaꞌan i xiꞌin na xáa chiñu nuu i kaꞌnda na xiꞌna iku väꞌa, saa katun na ya, ta taan na ya koko ya. Ta sindiꞌi saa kaꞌnda na trigo chivaꞌa na ya ini yaka i”, káchi ra chi̱ꞌi trigo xiꞌin nda xáa chiñu nuu ra ―káchi Jesús xiꞌin nda ítaꞌan xiꞌin ra.

Tuꞌun ndíchi ya káꞌan xaꞌa ndikin itun mostaza

(Mr. 4:30-32; Lc. 13:18-19)

31Saa ndi̱tuꞌun tuku Jesús inka tuꞌun ndíchi xiꞌin naꞌa ya sínaꞌa ra na, káchi ra saa:

―Ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi, tá kuꞌva káa ndikin itun mostaza ya chi̱ꞌi iin taa nuu ñuꞌú ra, saa káa ya. 32Ndikin mostaza ku ndikin ya vali ni ka nuu ndiꞌi ndikin chíꞌi naꞌa, sundi tá ndúta ya, xáꞌnu ya, ta chee ni xáꞌnu ya nuu ndiꞌi ka ndikin ya chíꞌi na. Nda sàà vaxi ri síkuaꞌa ri chiꞌyo ri ndaꞌa ya ―káchi Jesús.

Ya káꞌan xaꞌa uxan iya

(Lc. 13:20-21)

33Saa ndi̱tuꞌun ka Jesús xiꞌin nda inka tuꞌun ndíchi, káchi ra saa:

―Ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi tá kuꞌva káa uxan iya, ya chíkaa na xiꞌin uxan xita vaꞌa, saa káa ya. Ni loꞌo ni uxan iya chíkaa iin yá ñaꞌa xiꞌin uxan xita vaꞌa yá, ta kuaꞌa ni ndúu ya, ndínañu ni ya ―káchi Jesús xiꞌin nda.

Ndá xaꞌa kua sínaꞌa Jesús naꞌa xiꞌin tuꞌun ndíchi.

(Mr. 4:33-34)

34Ndiꞌi ya yóꞌó ndi̱kaꞌan Jesús, si̱naꞌa ra naꞌa xiꞌin tuꞌun ndíchi. Ta köo ndi̱sinaꞌa ra na xiꞌin inka nuu tuꞌun. 35Yóꞌó ku nuu si̱xinu Jesús ya ta̱a ra profeta, ra ndi̱kaꞌan ndoso tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa, káchi ra saa:

Tixin tuꞌun ndíchi kaꞌan i xiꞌin naꞌa.

Kaꞌan i xiꞌin na xaꞌa tuꞌun ya ndi̱xiyo sěꞌe nda kivi si̱kuaꞌa i ñuu ivi yóꞌó, iin saa nda kivi vitin,

káchi Ndioxi xiꞌin ra profeta ikán.

Ndíkani Jesús tuꞌun ndíchi xaꞌa trigo xiꞌin iku väꞌa

36Saa nda̱i Jesús naꞌa, ñaa ndi̱kiꞌvi ra ini veꞌe. Saa ku̱yati nda ítaꞌan xiꞌin ra nuu ra, ta ndi̱kaꞌan nda xiꞌin ra, káchi nda saa:

―Tata, ndikani loꞌo un nuu nde unkua kúni kaꞌan tuꞌun ndíchi ya káꞌan xaꞌa iku väꞌa ―káchi nda xiꞌin ra.

37Saa ndi̱kuiin ra, káchi ra saa:

―Taa ra chi̱ꞌi ndikin trigo ku yeꞌe, ra xa̱a ñuu ivi yóꞌó. 38Ta ñuꞌú nuu chi̱ꞌi ra trigo kúu ñuu ivi yóꞌó. Ta ndikin trigo ku ya káꞌan xaꞌa naꞌa, na xíka ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi. Iku ya väꞌa ku ya káꞌan xaꞌa naꞌa, na ndíkun ichí kiti nǎꞌa. 39Taa ra sáa ini chi̱ꞌi iku väꞌa ku kiti nǎꞌa. Kivi ya kaꞌnda na trigo xiꞌin iku väꞌa ku kivi tá ná ndiꞌi xaꞌa ñuu ivi yóꞌó, ta na kaꞌnda ya ikán ku tatun Ndioxi. 40Tá kuꞌva íkan naꞌa túꞌun na iku väꞌa íyo nuu ñuꞌú na, sindiꞌi, saa táan na ya xíxi ya, saa ikan na tatun Ndioxi xiꞌin na väꞌa tá ná ndiꞌi xaꞌa ñuu ivi yóꞌó. 41Yeꞌe, Taa ra xa̱a ñuu ivi yóꞌó, tiꞌvi i na tatun i kaka na nuu xáꞌnda chiñu i, tava na ndiꞌi naꞌa, na táa sií naꞌa ikan na ya väꞌa xiꞌin ndiꞌi na íkan ya väꞌa. 42Ta na tatun Ndioxi taan ñaꞌa na yóꞌó xitun nuu ndee ni xíxi ñu̱ꞌu̱, nuu kuaku ni na ta ndakua ndikaxi nuꞌu na xaꞌa ya ndee ni tixuꞌvi na. 43Sundi na xáa súvi ya kúni Ndioxi ta kundoo na nuu xáꞌnda chiñu Iva yo Ndioxi, ta ndiyeꞌe na nda tá kuꞌva ndíyeꞌe ñu̱ꞌù ―káchi ra.

Saa ndikaꞌan ka ra, káchi ra saa:

―¡Ndiꞌi ndóꞌo̱ íyo soꞌo ta kuni soꞌo ni ndo ya káꞌan i xiꞌin ndo! ―káchi ra xiꞌin nda ítaꞌan xiꞌin ra.

Ya kuika ndíkaa sěꞌe

44Saa ndi̱kaꞌan tuku Jesús tuꞌun ndíchi xiꞌin na nuu sínaꞌa ra na, káchi ra saa:

―Ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi ta tá káa iin ñaꞌa ya ndíkaa sěꞌe nuu ñuꞌú xi̱ni iin taa, saa káa ya. Tá xi̱ni ra ikán ya, saa ki̱ꞌin tuku ra ya chi̱kaa sěꞌe ra tixin mií ñuꞌú ikán, ñaa ndi̱ko koo ra kuanuꞌu ra. Kúsini ka vi ra ndi̱kiꞌin ra kuaꞌan ra ta ndi̱xiko ndiꞌi ra ñaꞌa kúu mií ra, saa ku̱chiñu ra sa̱ta ra ñuꞌú nuu ndíkaa ya kuika ikán.

Tuꞌun ndíchi xaꞌa yu̱ú yaꞌvi ni

45Saa ndikaꞌan tuku ra xiꞌin na, káchi ra saa:

―Ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi tá káa iin taa ra xíka sáta yu̱ú yaꞌvi ni ya náni perla, saa káa ya. 46Tá ndi̱taꞌan ra iin ya ndee ni ka ndáa yaꞌvi, saa ndi̱xiko ndiꞌi ra ñaꞌa ya kúu mií ra, ñaa ndi̱xaꞌan ra sa̱ta ra ya ikán ―káchi Jesús xiꞌin na.

Tuꞌun ndíchi xaꞌa ñunu ya tíin na tiaka

47Saa ndi̱tuꞌun Jesús inka tuꞌun ndíchi xiꞌin na, káchi ra saa:

―Ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi ta tá káa ñunu ya chíkaa na tíin tiaka ini nduta ñûꞌu, saa káa ya, chi ñunu ikán ta kuaꞌa ni nuu tiaka kuakee ini ya. 48Tá chútu ndaa ya xiꞌin ri, saa táva na ya yuꞌu nduta ñûꞌu. Ñaa ndíkundoo na ndíkaxin na mií tiaka ikán, chívaꞌa na kiti vaꞌa ini tika na, ta kíꞌin na kiti väꞌa xáta na. 49Saa kuu tá ná ndiꞌi xaꞌa ñuu ivi, kana koo na tatun Ndioxi ndikaxin na naꞌa, na väꞌa, tava ñaꞌa na tañu na vaꞌa. 50Kiꞌin na, na väꞌa ikán taan na ini xitun nuu xíxi ni ñu̱ꞌu̱, nuu kuaku ni na, ta ndakua ndikaxin nuꞌu na ―káchi Jesús xiꞌin na.

Ya kuika xa̱á xiꞌin ya yata

51Saa ndi̱ndakan tuꞌun Jesús nda ítaꞌan xiꞌin ra, káchi ra saa:

―¿Án ku̱ndaa ini ndo ndiꞌi ya ndi̱kaꞌan i xiꞌin ndo? ―káchi ra xiꞌin nda.

Ñaa ndi̱kuiin nda, káchi nda saa:

―Ku̱ndaa va ini nde, Tata ―káchi nda xiꞌin ra.

52Saa ndi̱kaꞌan ka Jesús xiꞌin nda, káchi ra saa:

―Tá kúu sava nda sínaꞌa ley Ndioxi ya ta̱a ra Moisés, ndíkundikun nda ichí nuu xáꞌnda chiñu Ndioxi, ta nda tá káa iin taa xiꞌin veꞌe ra nuu chivaꞌa ra ñaꞌa yata ra xiꞌin ñaꞌa xa̱á ra, saa íyo nda. Saa chi nda ikán, ta kúchiñu nda táva nda ya kuika yata ya xa xíni nda xiꞌin ya kuika xa̱á ―káchi ra xiꞌin nda.

Íyo Jesús ñuu ra Nazaret

(Mr. 6:1-6; Lc. 4:16-30)

53Tá si̱ndiꞌi Jesús ndi̱kaꞌan ra ndiꞌi tuꞌun ikán, saa ndi̱kiꞌin ra kuaꞌan ra. 54Ndi̱xaa ra ñuu mií ra, saa xa̱á ra sínaꞌa ra veꞌe ñuꞌu sinagoga. Ta ndi̱kanda ni ini na, saa xa̱á káꞌan sava na, káchi na saa:

―¿Mií kua si̱kuaꞌa ra yóꞌó xíni ni ra? ¿Ta mií ke̱e ndee íkan ra yatuꞌun xiꞌin naꞌa? 55¿Án süvi Jesús seꞌe ra José ra xáa chiñu xiꞌin itun ku ra yóꞌó? ¿Ta án süvi siꞌí ra ku yá María, ta ñani ra ku ra Jacobo xiꞌin ra José tin ra Simón xiꞌin ra Judas? 56¿Án su ñuu yo yóꞌó ndóo ná kuꞌva ra? ¿Ta ndachu vaꞌa xíni ni ra? ―káchi na.

57Ta köo ndi̱xiin na kuni soꞌo na ya káꞌan ra, saa ndi̱kaꞌan ra xiꞌin na, káchi ra saa:

―Iin ra káꞌan ndoso tuꞌun Ndioxi ta ndiꞌi na inka ñuu káñuꞌu ni ñaꞌa na, ndisaa mií na ñuu ra xiꞌin na veꞌe ra ku na köo xíin kandixa ñaꞌa ―káchi ra xiꞌin na.

58Ta köo kuaꞌa yatuꞌun ndíkan ra xiꞌin na, xaꞌa ya köo ndi̱xiin na kandixa ñaꞌa na.

المحددات الحالية:

San Mateo 13: xta

تمييز النص

نسخ