Łukasza 23
23
1 # Mt 27,1‐2; Łk 20,25; J 18,28 Poderwali się więc na nogi i zawlekli Jezusa przed Piłata#Od 6 r. n.e. Judea była prowincją rzymską. Prawo rzymskie nie pozwalało Sanhedrynowi wydawać wyroków śmierci. Dlatego wszystkie oskarżenia zagrożone wyrokiem śmierci podlegały jurysdykcji namiestnika rzymskiego nominowanego osobiście przez Cezara. Piłat był namiestnikiem Judei w latach 26‐36 n.e. Rezydował on zwykle w Cezarei Nadmorskiej, a gdy odwiedzał Jerozolimę, zatrzymywał się w twierdzy Antonia, która przylegała do północnego muru świątyni Salomona. Twierdzę tę do obrony świątyni wzniósł Herod Wielki w roku 31 p.n.e. W czasach Jezusa stacjonował w niej garnizon rzymski.. 2#Łk 20,20‐26; J 19,12Tam oskarżyli Go:
— Ustaliliśmy, że człowiek ten deprawuje nasz lud! Zabrania płacenia podatków Cezarowi. Co więcej: sam mówi o sobie, że jest namaszczonym#Gr. Christos, co etymologicznie znaczy „namaszczony”. królem!
3 # 1 Tm 6,13 Wtedy Piłat z sarkazmem zwrócił się do Jezusa:
— Zatem jesteś „królem żydowskim”?
Jezus zaś skwitował to krótko:
— Czy takie jest twoje przekonanie? # Jan w swojej relacji (J 18,33‐39) przedstawia dokładniejszy zapis tej rozmowy. .
4 # 1 Tm 6,13 Wówczas Piłat oświadczył arcykapłanom i ludowi:
— Nie znajduję w tym człowieku jakiejkolwiek winy.
5 # Łk 4,44 Oni tymczasem zaczęli napierać z jeszcze większą siłą:
— Ten człowiek swym nauczaniem podburza lud w całej Judei, a wcześniej robił to samo w Galilei!
6Słysząc to, Piłat spytał:
— Czy to znaczy, że jest on Galilejczykiem?
7 # Łk 3,1 Po upewnieniu się, że Jezus podlega władzy Heroda Antypasa#Herod Antypas (syn Heroda Wielkiego i brat Heroda Archelaosa) był w tym czasie tetrarchą Galilei i Perei. Ze stanowiska tego został usunięty w roku 39 n.e. przez cesarza Kaligulę., Piłat odesłał Go do niego, gdyż ten właśnie przyjechał do Jerozolimy. 8#Łk 9,9Herod wielce się uradował, gdyż od dłuższego już czasu pragnął zobaczyć Jezusa. Słyszał bowiem wiele#Por. Łk 3,1.19; Łk 8,3; Łk 9,7‐9; Łk 13,31. na Jego temat i liczył, że zobaczy jakiś cud dokonywany przez Niego. 9#J 19,9Gdy postawiono Jezusa przed królem, ten zarzucił Go mnóstwem pytań, lecz Jezus na żadne z nich nie odpowiedział.
10Arcykapłani oraz uczeni w Piśmie, którzy przyszli za Jezusem, nieustannie Go oskarżali. 11Herod zaś – by okazać Jezusowi swą pogardę – nakazał swym przybocznym, by prześmiewczo odziali Go w lśniącą szatę#Szaty tego typu nosili dostojnicy żydowscy. W ten sposób Herod chciał wyśmiać, jego zdaniem rzekomą, królewską godność Chrystusa. i odprowadzili do Piłata. 12#Dz 4,27Tego dnia nić życzliwości połączyła Heroda i Piłata. Przedtem bowiem traktowali się z otwartą wrogością.
13W tej sytuacji Piłat wyszedł do przybyłych arcykapłanów, przywódców oraz tłumu 14i tak przemówił:
— Przyprowadziliście do mnie tego człowieka jako rzekomego wichrzyciela ludu, ja tymczasem, po przesłuchaniu go w waszej obecności, nie znalazłem w nim żadnej z win, o które go oskarżacie. 15Podobnie zresztą i Herod, gdyż odesłał go z powrotem do mnie. Skoro więc człowiek ten nie uczynił nic z tego, co jest zagrożone karą śmierci, 16#J 19,1poddam go chłoście, a następnie puszczę wolno.
17Powiedział tak, nawiązując do zwyczaju, jaki praktykowano w wielkie święta, podczas których namiestnik zwykł uwalniać Żydom jednego ze skazańców#Wersetu tego brakuje w głównych manuskryptach, dlatego w niektórych wydaniach Biblii jest pomijany..
18 # Dz 3,13‐14; Dz 21,35 Wtedy wszyscy zgromadzeni zaczęli zgodnie krzyczeć:
— Uwolnij nam Barabasza, a tego każ zgładzić!
19Barabasz był więźniem oskarżonym o udział w zabójstwie, jakie miało miejsce podczas rozruchów, które pewien czas temu wybuchły w mieście. 20Piłat jednak, chcąc wypuścić Jezusa, przemówił do nich powtórnie, 21lecz oni go nie słuchali, tylko krzyczeli:
— Ukrzyżuj go! Ukrzyżuj go!
22Wtedy Piłat odezwał się po raz trzeci:
— Ale co złego on uczynił? Przecież żadnej winy w nim nie znalazłem! Poddam go chłoście i wypuszczę.
23Lecz oni dalej domagali się ukrzyżowania Jezusa i głośnym wrzaskiem oraz z narastającą agresją wywierali na Piłata coraz większy nacisk. Z minuty na minutę wrzawa się wzmagała.
24Wtedy Piłat, ulegając im, zdecydował, że zostaną spełnione ich żądania. 25Wypuścił więc tego, za którym się wstawili, chociaż uwięziony był za rozruchy i morderstwo, a z Jezusem postąpił według ich woli.
Ubiczowanie i ukrzyżowanie Jezusa
(Mt 27,32‐44; Mk 15,21‐32; J 19,17‐27)
26 # Mt 27,32; Mk 15,21 Gdy Jezus był prowadzony na ukrzyżowanie, strażnicy zatrzymali niejakiego Szymona z Cyreny#Cyrena – nadmorskie miasto leżące na zachód od Egiptu, w regionie zwanym Cyrenajka, mniej więcej na szerokości Grecji i Krety. Obecnie Cyrena jest jedynie stanowiskiem archeologicznym niedaleko wioski Szahhat, ok. 200 km na wschód od Bengazi w Libii., który właśnie wracał z pola, i włożyli na niego belkę krzyżową#Skazany na ukrzyżowanie niósł tylko poziomą belkę krzyżową (łac. patibulum). Pionowa część była umocowana na stałe w publicznym miejscu przeznaczonym do kaźni. Świadectwa wszystkich Apostołów są jednakowe. Jezus został tak umęczony, że nie był w stanie dźwigać tej belki. Od tej chwili szedł więc na Golgotę bez belki krzyżowej, którą niósł Szymon z Cyreny. Więcej w Komentarzu NPD → Ukrzyżowanie (jako forma rzymskiej egzekucji)., by poniósł ją za Jezusa.
27Przez całą drogę podążała za Jezusem wielka rzesza ludu. Mnóstwo kobiet strasznie lamentowało z powodu Jego losu. 28Do tych Jezus zwrócił się słowami:
— Kobiety z Jerozolimy, nie płaczcie nade mną! Płaczcie raczej nad sobą i nad swoimi dziećmi, 29#Łk 21,23gdyż nadchodzą takie dni, w czasie których będzie się mówić: „O, jakże szczęśliwe są niepłodne łona, które nigdy nie rodziły, i piersi, które nigdy nie karmiły”. 30#Iz 2,19; Oz 10,8; Ap 6,16; Ap 9,6Wtedy również będziecie wołać do gór: „Przykryjcie nas i osłońcie!”, a do wzgórz: „Padnijcie na nas i skryjcie nas!”#Por. Oz 10,8 oraz Ap 6,16.. 31#1 P 4,17Jeśli bowiem teraz, z żywym drzewem, które wydaje owoc#Dosł. „z wilgotnym”. To metaforyczne porównanie Jezus odnosi do siebie. Mianem uschniętego drzewa określa dalej lud Izraela, który przestał wydawać owoc wiary. Cała ta wypowiedź Chrystusa nawiązuje do znanego wówczas antycznego przysłowia., postępują w taki sposób, to pomyślcie, co stanie się z uschniętym#Jezus w tych słowach zawarł prorocze odniesienie do zbliżającego się kataklizmu lat 67‐73, kiedy XIII Legion rzymski wzmocniony kohortami z V i X Legionu, dowodzony przez Tytusa Flawiusza, tłumiąc powstanie żydowskie, spacyfikował ziemie Izraela, zabijając przy tym ponad milion Żydów. Punktem kulminacyjnym tej masakry było zniszczenie Jerozolimy wraz ze świątynią, co dokonało się 11 września 70 r.?
32 # Iz 53,12; Mt 27,38; Mk 15,27; Łk 22,37; J 19,18 Razem z Nim prowadzono też dwóch przestępców, których skazano na śmierć za popełnione zbrodnie. 33#Iz 53,12Gdy doszli do miejsca zwanego Czaszką#Gr. Kranion (Czaszka). Wyraz ten jest tłumaczeniem aramejskiego słowa Golgotha użytego w Mk 15,22. Językiem tym posługiwano się wówczas w Judei powszechnie. W łacińskim przekładzie Biblii, zwanym Wulgatą (dokonanym w latach 382‐406 n.e. przez Hieronima ze Strydonu), Kranion został przełożony jako Calvaria. Ta łacińska nazwa upowszechniła się w wielu krajach Zachodu jako „Kalwaria”., żołnierze ukrzyżowali Jezusa oraz wspomnianych złoczyńców: jednego po prawej, a drugiego po lewej Jego stronie. 34#Ps 22,18‐19; Iz 53,12; Mt 5,44; Mt 18,21.35; Dz 7,60
W tym czasie Jezus modlił się:
— Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią#Część rękopisów nie zawiera tego zdania..
Po ukrzyżowaniu żołnierze, chcąc podzielić między siebie Jego odzienie, rzucili losy#Por. Ps 22,19..
35 # Ps 22,7‐8.17; Łk 2,26; Łk 9,35 Lud zaś bezmyślnie gapił się na to widowisko, podczas gdy ich przywódcy szydzili z Jezusa:
— Innych ratował, niech teraz sam siebie uratuje! Skoro podaje się za „wybrańca” – za Bożego Mesjasza – niechaj to uczyni!#Bluźniercy nie rozumieli wielkiej prawdy, którą Apostoł Paweł opisał w Flp 2,6‐11..
36 # Ps 22,7; Ps 69,21; Mt 27,48 Żołnierze również wyśmiewali Jezusa. Podając Mu na gąbce ocet#Tak wówczas nazywano kwaśne wino (ocet winny), którego po zmieszaniu z wodą używano do gaszenia pragnienia., 37kpili:
— Skoro jesteś królem żydowskim, uratuj sam siebie!
38Mówili tak, gdyż powieszono nad Nim tabliczkę z tytułem Jego winy: OTO KRÓL ŻYDOWSKI.
39 # Mt 27,44; Mk 15,32 Także jeden z ukrzyżowanych bandytów bluźnił Mu, wołając:
— Skoro jesteś „mesjaszem”#Dosł. „chrystusem”. Ze względu na wypowiedzenie tego słowa bez czci, zostało ono w tekście zapisane małą literą., uratuj#Gr. sodzo – czasownik tłumaczony również jako „zbawić”. Złoczyńca, urągając Jezusowi, nie zdawał sobie sprawy z tego, że właśnie w tym momencie dokonuje się realizacja sedna Bożego planu zbawienia ludzkości. Sam jednak, z powodu swej postawy, wykluczył się z tego procesu. siebie i nas!
40Lecz drugi złoczyńca, ganiąc pierwszego, tak rzekł:
— Nawet wobec Boga, którego sądowi podlegasz, nie masz respektu! 41My odbieramy słuszną karę za to, co uczyniliśmy, lecz On przecież niczego złego nie uczynił.
42 # Mt 16,28 I zwracając się do Jezusa, tak powiedział:
— Jezusie, wspomnij na mnie, kiedy wstąpisz do swego Królestwa.
43 # 2 Kor 12,3‐4; Ap 2,7 Jezus tak mu odparł:
— Już dziś cię zapewniam: będziesz ze mną w Raju # Inne przekłady podają następującą wersję wypowiedzi Jezusa: „Oświadczam ci, dziś będziesz ze mną w Raju”. Należy jednak zwrócić uwagę, że oryginalne manuskrypty NT nie zawierają żadnych znaków interpunkcyjnych, więc decyzja, gdzie należy umieścić przecinek, zależy wyłącznie od tłumacza lub redaktora. Decyzja taka powinna nastąpić po wnikliwej analizie kontekstu. Biorąc pod uwagę inne miejsca w Biblii opisujące śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, wyraźnie widać, że przecinek powinien być postawiony po słowie „dziś”, a nie przed nim. Dosłowny przekład ma brzmienie: „Oświadczam ci dziś będziesz ze mną w Raju”. Usytuowanie przecinka w tym tekście ma kolosalne znaczenie. Ekwiwalent dynamiczny tego zdania zaproponowany przez Redakcję NPD unika takiej niejednoznaczności oraz nadaje tej wypowiedzi formę gramatyczną lepiej pasującą do języka polskiego. Warto przy tym zwrócić uwagę, że zarówno Raj, jak i Piekło, zgodnie ze słowami Jezusa (por. Łk 16,23‐26), są częściami Krainy umarłych (hebr. Szeol, gr. Hades) rozdzielonymi przepaścią nie do przebycia. Niektórzy interpretatorzy, idąc za wyobrażeniami żydowskimi, identyfikują Raj z Niebiosami, lecz Słowo Boże lokalizuje to inaczej. Zarówno Raj, jak i Piekło są miejscami przejściowego oczekiwania na Dzień Odpłaty (Dzień Sądu), po którym zawierająca je Kraina umarłych w ogóle przestanie istnieć, a ludzie w nowych ciałach przejdą na Nową Ziemię (por. 2 P 3,13; Ap 21,1) lub do ognistego jeziora płonącej siarki (por. Ap 20,15). .
Śmierć i pogrzeb Jezusa
(Mt 27,45‐61; Mk 15,33‐47; J 19,28‐42)
44 # Am 8,9 Około południa#Dosł. „około godziny szóstej” (wg żydowskiej rachuby czasu). całą Ziemię#Nie wiemy dokładnie, jakie zjawisko astronomiczne miało wówczas miejsce. Być może chodziło o zaćmienie Słońca jedynie na terenie Izraela, gdyż w rozumieniu hebrajskim słowo „ziemia” często odnosiło się jedynie do „ziemi obiecanej” (Kanaanu), a nie do całego globu ziemskiego. Zapis biblijny wskazuje jednak raczej na to, że Bóg dokonał w cudowny sposób globalnego zaćmienia Słońca na trzy godziny jako wypełnienia proroctwa z Am 8,9. Z pewnością nie było to wygaszenie Słońca, gdyż glob ziemski nie przetrwałby takiego kataklizmu. Co prawda taka katastrofa jest zapowiedziana w Biblii, ale będzie ona dopiero częścią drugiego przyjścia Chrystusa na Ziemię (por. Iz 34,4; Jl 3,4; 2 P 3,10‐12; Ap 6,12‐14). ogarnęła ciemność, która trwała blisko trzy godziny#Dosł. „od godziny szóstej (12:00) do godziny dziewiątej (15:00)”. Ciekawe jest to, że godziny te były czasem publicznych modłów w świątyni.. 45#Wj 26,31‐33; Wj 36,35; Hbr 9,3.8Gdy Słońce#Dosł. „słońce”. To wydarzenie pokazuje, że nawet przyroda złożyła symbolicznie hołd Temu, który powołał ją do istnienia (por. Kol 1,16‐17). Zaćmienie Słońca było naturalnym obwieszczeniem tego, iż Jezus – Światłość tego świata – został obciążony grzechem (ciemnością) świata. zostało zaćmione, zasłona, która w przybytku#Przybytkiem nazywano centralne miejsce w świątyni jerozolimskiej, gdzie znajdowało się miejsce najświętsze, do którego tylko raz w roku, w Dniu Przebłagania (hebr. Jom Kippur), mógł wejść wyłącznie arcykapłan z krwią ofiary przebłagalnej za grzechy ludu (por. Kpł 16). oddzielała miejsce święte od najświętszego, rozdarła się na dwoje – od góry do dołu#Ta zasłona była utkana jako jednolita całość (podobnie jak tunika Jezusa).! 46#Ps 31,5‐6; Dz 7,59Później Jezus donośnie zawołał:
— Ojcze, w Twe ręce składam mego ducha # Słowa te zostały proroczo zapowiedziane w Ps 31,6. Jezus, jak każdy narodzony z Bożego Ducha człowiek, miał swego człowieczego ducha (gr. to pneuma), który w sposób doskonały i zupełny był wypełniony i zjednoczony z Duchem Świętego Boga. Niezależnie więc od tego, jak to zinterpretujemy, razem z ostatnim tchnieniem, jakie Jezus wydał na krzyżu, zarówno duch ludzki, jak i Duch Boży wypełniający Go opuściły ziemskie ciało (gr. soma) Jezusa (lecz nie pozostawiły Jego duszy). W tym Duchu udał się On do Otchłani (hebr. Szeol), by duchom (duszom) tam przebywającym ogłosić swe zwycięstwo (por. 1 P 3,19). .
Po tych słowach wydał ostatnie tchnienie.
47 # Dz 3,14 Centurion, widząc to wszystko, oddał Bogu chwałę, mówiąc:
— Rzeczywiście, był to sprawiedliwy człowiek.
48 # Łk 18,13 Zaś tłumy, które przybyły tam na widowisko, widząc, co dzieje się dookoła, odchodziły, bijąc się w piersi.
49 # Ps 38,11‐12; Ps 88,8‐9; Łk 8,2‐3; Łk 23,55; Łk 24,10 Przyjaciele i bliscy Jezusa wraz z kobietami, które towarzyszyły Mu od czasów Jego działalności w Galilei, zgromadzili się razem i obserwowali wszystko z boku.
50Po południu zjawił się pewien człowiek imieniem Józef, mąż dobry i uczciwy. Był on jednym z tych członków Najwyższej Rady Żydowskiej#Chodzi o Sanhedryn., 51#Łk 2,25.38którzy odcięli się od jej postanowień#Drugim członkiem Sanhedrynu, który nie zgodził się na proces Jezusa, był Nikodem (por. J 19,39).. Józef pochodził z Arymatei#Arymatea, prawdopodobnie chodzi o dawniejsze Ramataim – miejscowość leżącą 35 km na północny zachód od Jerozolimy., miasta judzkiego, i z utęsknieniem wyczekiwał Bożego Królestwa. 52Udał się on do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. 53#Łk 19,30Otrzymawszy zgodę, Józef zdjął ciało Jezusa z krzyża, owinął je płótnem i złożył w grobowcu wykutym w skale, w którym nikt wcześniej nie był pochowany. 54Spieszył się, gdyż kończył się czas przygotowań do święta#W tekście greckim występuje tu słowo „szabat”, należy jednak pamiętać, że tym określeniem Żydzi opisywali każdy dzień świąteczny (święty), a nie tylko siódmy dzień tygodnia hebrajskiego. W opisywanym czasie nadchodziło już Święto Paschy, a miało ono mieć „szczególnie uroczysty charakter” (por. J 19,31). Żydzi nie chcieli, by ciało Jezusa pozostało na krzyżu w okresie świątecznym. Z wyliczeń (jakie podane są w tablicy „Ostatnie godziny Jezusa przed ukrzyżowaniem i czas zmartwychwstania” znajdującej się w „Wyjaśnieniach metodologicznych NPD”) wynika, że Chrystus został ukrzyżowany w piątek naszego czasu, a więc w Dniu Przygotowania Paschy, zanim wieczorem Żydzi zaczęli spożywać wieczerzę paschalną, rozpoczynając tym samym Święto Paschy. Nieumiejętne wyliczenia czasu, które nie uwzględniają żydowskiego kalendarza lunarnego, łatwo prowadzą do mylnego sytuowania w czasie wydarzeń w ramach Wielkiego Tygodnia., które miało rozpocząć się z nastaniem wieczoru#Dla wielu współczesnych czytelników sposób liczenia czasu w oryginalnym tekście NT może być mylący. Trzeba jednak pamiętać, że dla Żydów nowa doba zaczynała się o naszej godz. 18:00. Na tej szerokości geograficznej Słońce przez cały rok zachodzi około tej godziny (noc i dzień trwają po ok. 12 godzin)..
55 # Łk 8,2; Łk 23,49 Kobiety, które przybyły za Jezusem z Galilei, poszły za Józefem i zapamiętały lokalizację grobowca, w którym złożył on ciało Jezusa. 56#Wj 12,16; Wj 20,10; Kpł 23,8; Pwt 5,14; Mk 16,1Po powrocie do miasta przygotowały jeszcze wonności i balsamy, tak iż zachowały odpoczynek szabatowy zgodnie z przykazaniem.
المحددات الحالية:
Łukasza 23: NT NPD
تمييز النص
شارك
نسخ
هل تريد حفظ أبرز أعمالك على جميع أجهزتك؟ قم بالتسجيل أو تسجيل الدخول
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.
