Matiu 5

Nga kwaifa'ananaunga ala Jisas

(Luk 6:20-23)

1Ma nga alata lo'oo la Jisas ngaia 'e agasia nga oguogunga ba'ita lo'oo, ngaia 'e fane na busu, maka to'oru 'i wado.#5:1 Na alata no'ona ta'a ni kwaifa'ananaunga gila to'oru 'i wado alata gila fa'ananau. Ma nga fufu'iwane aana gila ka ogu 'afuia, 2ma ngaia ka tala'ae no'o fana fa'ananaulaga, maka 'ilo'oo,

3“Aile'anga fana ta'a na'a gila su'aai gila galafa'a 'i maana God,

tofuna God 'e ba'ita fafiga.

4Aile'anga fana ta'a na gila kwaimanadai,

tofuna God te'e gwa'oga.

5Aile'anga fana ta'a na gila malasika'a aaga 'i talaga,

tofuna God te'e kwatea nga fanua lo'oo 'i wado faga.

6Aile'anga fana ta'a na gila siria 'e iiki fana agelana ni 'ola 'e odo,

tofuna God te'e fa'atoria manatalaga.

7Aile'anga fana ta'a na gila laeta'afiia ta'a matari,

tofuna God te'e laeta'afiiga la'u mola.

8Aile'anga fana ta'a na mangoga 'e kwari 'i maana God,

tofuna gila tagila agasia God.

9Aile'anga fana ta'a na gila taunga'i fana nga aloalonga 'i laloana ta'a,

tofuna God te'e fa'alataga 'ania nga ru'uru'ua aana.

10Aile'anga fana ta'a na gila malate'ote'o aga du'ana gila agea ni 'ola 'e odo,

tofuna God te'e ba'ita fafiga.

11Aile'anga famooru alata nga ta'a gila fata ngadaa amooru, ma gila malate'ote'o amooru, ma gila iiria ni 'ola 'e ria 'e aula amooru ne'e 'ame to'o tofuna mooru no'o na nga fufu'iwane agu. 12Nau ku iiria 'ola lo'oori tofuna ni 'ola 'e ria lo'oo na gila agea famooru, gila agea la'u mola na profet mai na'o. Moru aile'a, tofuna God te'e kwatea foforinga ba'ita famooru 'i Langi.”

Nga asi fe'enia nga uunu

(Mak 9:50; Luk 14:34-35)

13La Jisas 'e fata la'u 'ilo'oo, “Nga solti ngaia 'e fa'ale'aa nga fangalaa amooru. Mai 'amooru la'u mola moru 'ilaka'u nga solti fana nga ta'a te'efou. Lauta na asilai ngaia 'e 'amoe no'o, ngaia 'e 'ato 'e iiki 'ani asila la'u. Ma ngaia 'ame le'a no'o fana agelai la'u 'ania te'efuta 'ola, ngaia 'e le'a mola fana 'amoru 'ui no'o 'ania 'i maa, fana nga ta'a 'agila talaufia mola.

14“Mooru moru 'ilaka'u la'u mola nga uunu fana nga ta'a te'efou fofona fanua lo'oo 'i wado. Nga fanua na ngaia 'e nana'i 'i gouna nga busu ngaia 'e 'ato 'ani nagwa. 15Ma te'efuta wane 'e sia lalaua mola nga uunu, sui maka arua mola 'i olofana nga daoko. Alata ngaia 'e lalaua uunu 'e sui, ngaia te'e ngaria, maka arua na lefu 'i langi, fana 'ani lala fana nga ta'a te'efou 'i 'ubulana nga 'ifi no'ona. 16Ma ka 'ilo'oo la'u mola, alamia nga uunu amooru 'ani lala 'i na'ona ta'a te'efou, fana 'agila agasia ni 'ola le'a na moru agea, ma gila ka baatafea Mama'a amooru ne'e nana'i mai Langi.”

Kwaifa'ananaunga suria Tagi ala Moses

17“Mooru sia madafia iiria nau ku leka mai fana nga to'osilana nga Tagi ala Moses ma nga kwaifa'ananaunga na profet. Nau ku 'ame leka mai fana nga to'osilai, tafe'ua mai nau ku leka mai fana nga fa'ato'olana nga kwaifa'ananaunga aaga. 18Nau ku iiria nga 'ola kwala'imori famooru, nga alata na lalo ma nga fanua lo'oo 'i wado gila nana'i 'ua, te'efuta 'ola sisika na nga Tagi 'e sia nagwa mola leleka maka nigi na alata na ni 'ola te'efou na nga tagi 'ani lau 'ilaka'u God 'e fadaa mai. 19Ngaia lo'oo, ni dai ne'e 'ame lo'o suria te'efuta me'e tagi sisika, maka fa'ananaua nga ta'a fana ma'asiringa na te'efuta 'ola sisika na tagi lo'oo, God te'e arua 'e 'ita'i na nga foufounga aana. Tafe'ua ni dai ne'e lo'o suria nga tagi maka fa'ananaua nga ta'a fana lo'onga suria, God te'e arua 'ani ba'ita 'i 'ubulana nga foufounga aana. 20Nau ku iiria famooru, lauta moru 'ame abulo le'a riufia nga ta'a ni kwaifa'ananaunga na Tagi, ma ni Farasii fana lekanga suria 'ola na God ngaia 'e siria, ngaia 'e 'ato 'e iiki fana 'amoru nana'i fe'enia ta'a na God 'e ba'ita fafiga.”

Kwaifa'ananaunga suria ogarianga

21“Mooru moru longoa no'o nga tagi te'efou na gila iiria fana wawarifu dauru mai na'o laka'u 'e 'ilo'oo, ‘'I'oo sia kwa'ia wane. Lauta ni dai ne'e kwa'ia wane, tagila ngaria 'i na'ona nga ta'a ni kwaisufaingaa.’#Eksodas 20:13; Diuteronomi 5:17 22Tafe'ua alata lo'oo, nau ku iiria famooru, ni dai ne'e ogaria tago fana nga wane ni futanga aana, tagila ngaria te'ana ta'a ni kwaisufaingaa. Ma ni dai ne'e iiria fana nga wane ni futanga ana, ‘'I'oo nga 'ola 'uri'uri lo'oo mola,’ tagila ngaria te'ana ta'a ni fadafadanga. Ma ni dai ne'e fata ngadaa nga wane ni futanga ana, ngaia 'e leka na tala fana nga eele ne'e nunula ma 'e sia mae la'u. 23Lauta 'i'oo sasari agau no'o na tabonga amu fana God fofona nga uumu, moko madafia te'e 'ola 'ame wataga 'ua 'i laloamoo'o wane molo futa suria nga kutanga amu, 24'Oi 'akwasia madi tabonga amu 'i maana uumu no'ona, sui moko ori, moko fata ni kwaimaanga madi fe'enia. Burina, ma to'o bi'i ori mai moko bi'i kwatea nga tabonga amu fana God.

25“Ma lauta te'efuta wane 'e ngari'o fana kwaisufaingaa, 'oi fata kwaimaanga madi fe'enia, alata moo'o molo 'ame nigi 'ua na lefu fana kwaisufaingaa. Tofuna lauta molo nigi no'ona no'o, ngaia te'e kwate'o no'o fana nga wane ni kwaisufaingaa, ma 'i burina ngaia 'e sufa'o 'e sui, ngaia te'e kwate'o la'u fana ta'a ni 'abelongaa, ma nga ta'a ni 'abelongaa tagila aru'o la'u 'ubulana lokafu. 26Nau ku iiria famu, lauta ngaia 'e 'ilo'oo, ngaia 'e 'ato no'o 'i'oo 'ani ru'u fa'asia nga lokafu leleka moko kwatea nga seleni 'i'isi amu ne'e to'omia kwa'ikwa'inga amu.”

Kwaifa'ananaunga suria fuageninga

27“Moru longoa no'o nga tagi ne'e iiria, ‘'I'oo sia agemani mola.’#Eksodas 20:14; Diuteronomi 5:18 28Ma alata lo'oo, nau ku iiria famooru, ni dai ne'e bubunia te'efuta nonigeni 'ania manate'e wane ni kwaisiriinga, ngaia 'e agemani 'e sui no'o 'ania mangona. 29Ngaia lo'oo, lauta 'i'oo siria 'i'oo 'ani agea ta 'ola 'e ria 'ania gule'e maa le'a amu, 'oi lafua, moko to'osia fa'asi'o. Ngaia te'e le'a mola lauta 'i'oo to'osia te'e gule'e 'ola na nonimu, fa'asia God ta to'osia nga nonimu te'efou 'i 'ubulana nga eele na lefu na kwa'ikwa'inga. 30Ma lauta 'i'oo siria 'i'oo 'ani agea te'efuta 'ola 'e ria 'ania gule'e nima le'a amu, 'oi furi mousia moko to'osia fa'asi'o. Ngaia te'e le'a mola lauta 'i'oo to'osia te'e gule'e lefu 'i nonimu, fa'asia God ta to'osia nga nonimu te'efou 'i 'ubulana nga eele na lefu na kwa'ikwa'inga.”

Kwaifa'ananaunga suria rugasilana noni ma wane

(Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18)

31Mooru longoa no'o nga Tagi ne'e iiria, ‘Ni dai ne'e rugasia nga noni aana, ngaia te'e kwatea girigiringa na kwairugasinga fana.’ #Diuteronomi 24:1 32Tafe'ua alata lo'oo, nau ku iiria famooru, te'efuta wane 'e sia ma'asini te'enia mola nga noni aana. Lauta wane 'e ma'asini te'enia noni aana, ngaia ne'e kwatea noni aana fana agemaninga. Ma lauta te'efuta wane 'e feea la'u nga noni lo'oori, nga wane no'ona ngaia 'e fuageni kwaifafi la'u mola 'i na'ona God. Te'e 'ola na nga wane su'asuria te'e 'akwasia nga noni aana tofuna, lauta ngaia 'e agemani fe'enia te'efuta wane matari.

Kwaifa'ananaunga suria fataarunga'inga

33“Mooru longoa la'u mola nga tagi gila iiria fana nga ta'a 'ua no'o mai na'o. ‘'I'oo sia mousia mola fataarunga'inga amu; lauta 'i'oo fa'ategelaa fataarunga'inga amu 'ania latana God, 'i'oo sia mousia mola fataarunga'inga amu.’ #Nambas 30:2 34Ma alata lo'oo, nau ku iiria famooru, 'i'oo sia fa'ategelaa mola fataarunga'inga amu 'ania te'efuta 'ola. 'I'oo sia fa'ategelaa mola fataarunga'inga amu 'ania fanua 'i Langi, tofuna God ngaia 'e ba'ita no'ona. 35Ma 'i'oo sia fa'ategelaa mola fataarunga'inga amu 'ania fanua lo'oo 'i wado, tofuna God ngaia 'e ba'ita la'u mola 'i lo'oori. Ma 'i'oo sia fa'ategelaa mola fataarunga'inga amu 'ania 'i Jerusalem, suria ngaia nga fanua na God, nga kiingi ba'ita. 36Ma 'i'oo sia fa'ategelaa mola fataarunga'inga amu 'ania goumu, suria ngaia 'e 'ato fana 'i'oo 'ani launge'enia te'e me'e ifiifu 'i goumu 'ani kwakwao'a 'amoe maka bobola'a. 37Lauta 'i'oo kwaialami, iiria mola, ‘Kiu,’ ma lauta 'i'oo 'ame kwaialami, iiria mola, ‘'Amoe.’ Ma lauta 'i'oo iiria la'u te'efuta 'ola, nga 'ola no'ona ngaia 'e leka no'o mai fa'asia Saetan.”

Kwaifa'ananaunga suria Kwaidu'aanga

(Luk 6:29-30)

38La Jisas 'e alafuu la'u maka fata 'ilo'oo, “Mooru longoa te'efou no'o nga tagi laka'u 'e fata 'ilo'oo, ‘Lauta te'efuta wane 'e ngadaa nga maana te'efuta wane ngaa'i, tagila ngadaa la'u mola maana wane no'ona. Ma nga nifo la'u mola fana du'ulana gwe'e nifo.’ #Eksodas 21:24; Diuteronomi 19:19; Levitikas 24:20 39Tafe'ua alata lo'oo, nau ku iiria famooru, 'i'oo sia du'aa mola te'efuta 'ola 'e ria na'a nga ta'a gila agea amu. Lauta te'efuta wane 'e fidaria nga gula le'a na babarimu, alamia 'ani fidaria la'u mola nga gula moori na babarimu.#5:39 Na alata no'ona, fidarilana wane na babarimu ngaia 'ola fana fa'amailalana wane. 40Ma lauta te'efuta wane 'e ngari'o fana nga kwaisufaingaa fana ngarilana nga sote amu, 'oi alamia 'ani ngaria la'u mola nga ruu amu na gwaringa fana. 41Ma lauta te'efuta wane 'e su'unge'eni'o 'ano ngaria ni 'ola aana suria nga tofi'i tala, 'oi ngaria suria rua tofi'i tala. 42Moko kwate fana te'efuta wane na ngaia 'e soea te'efuta 'ola amu. Ma alata te'efuta wane 'e siria 'ani gania te'efuta 'ola amu, kwatea fana.”

Kwaifa'ananaunga suria kwaimaanga fana marimae

(Luk 6:27-28, 32-36)

43“Mooru longoa te'efou no'o nga alafuunga tegela'a laka'u 'e fata 'ilo'oo, ‘Moru kwaimaa fana nga ta'a kwaimaanga amooru, #Levitikas 19:18 ma moru ka aga mani na marimae amooru.’#5:43 Kwaifa'ananaunga suria aga mani nga marimae, ngaia 'ame nana'i 'ubulana Tagi ala Moses, ma ngaia 'e leka suria kwaifa'ananaunga na nga Jiu. 44Tafe'ua alata lo'oo, nau ku iiria famooru, moru kwaimaa fana nga marimae amooru, ma moru ka fo'a fani dai na gila malate'ote'o amooru. 45Lauta moru agea 'ilo'oo, ngaia 'e faate'enia moru wela na Mama'a amooru 'i Langi. Suria ngaia 'e launge'enia nga sina 'ani lala 'afuia nga ta'a na gila ria ma nga ta'a gila le'a la'u mola, maka kwatea nga uuta fana ni dai na gila agea ni 'ola 'e le'a, ma fana ta'a na gila agea ni 'ola lo'oo 'e ria.

46Lauta moru kwaimaa mola fana nga ta'a na gila kwaimaa famooru, God 'e sia kwatea mola foforinga famooru. Tofuna gwa'a nga ta'a ni gonilana seleni na takisi, ma gila agea la'u mola 'ola lo'oori! 47Ma lauta moru alafuu le'a mola fe'enia nga wane ni kwaimaanga amooru, moru 'ame matari mola fa'asia nga ta'a lo'oo te'efou. Suria nga ta'a gila bobolosia God, gila agea la'u mola 'ola lo'oori! 48Moru 'amoru odo, 'ilaka'u nga Mama'a amooru 'i Langi ne'e odo 'e iiki.”

Currently Selected:

Matiu 5: kwd

ማድመቅ

Copy